IPTPB1/415-737/14-4/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2014 r. (data wpływu 22 grudnia 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 lutego 2015 r. (data wpływu 24 lutego 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z opodatkowaniem świadczeń z umowy ubezpieczenia - jest prawidłowe.

W dniu 22 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 16 lutego 2015 r., Nr IPTPB1/415-737/14-2/AP na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 16 lutego 2015 r. (data doręczenia 18 lutego 2015 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 19 lutego 2015 r. (data wpływu 24 lutego 2015 r.), nadanym za pośrednictwem polskiej placówki operatora wyznaczonego w dniu 23 lutego 2015 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku).

Spółka prowadzi działalność ubezpieczeniową na podstawie ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 950, z późn. zm.) w zakresie działu drugiego, tj. pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka zawiera umowy ubezpieczeniowe, z tytułu których wypłaca, m.in. świadczenia ex-gratia (świadczenie ex gratia), inaczej kulancja. Kulancja - to sytuacja spełnienia przez ubezpieczyciela świadczenia (wypłaty odszkodowania), kiedy nie ma on pewności, co do swojej odpowiedzialności za szkodę lub istnieją wątpliwości faktyczne albo formalne, co do zakresu ochrony ubezpieczeniowej na gruncie zawartej umowy ubezpieczenia. Wypłata świadczenia kulancyjnego dokonywana jest zazwyczaj, w oparciu o przesłanki uznaniowe, celem uniknięcia kosztów procesu sądowego, który przesądzałby o zakresie odpowiedzialności. Świadczenie takie wypłacane jest również ze względów społeczno-gospodarczych, zasad współżycia społecznego, a także w celu uniknięcia strat wizerunkowych związanych z odmową uznania roszczenia.

Dodatkowo zdarza się również, że pomimo wypłaconego śwadczenia ex-gratia dochodzi do postępowania sądowego, w efekcie którego Spółka zobowiązana jest (prawomocnym wyrokiem) do wypłaty pełnej kwoty świadczenia (odszkodowania) z tytułu umowy ubezpieczenia bez zaliczenia na jego rzecz wypłaconego uprzednio świadczenia ex-gratia. W rzeczywistości dochodzi więc do dwukrotnej wypłaty świadczenia - pełnego z umowy ubezpieczenia na podstawie wyroku sądu oraz dodatkowego - uznaniowego (kulancji).

Spółka dokonuje wypłaty ww. kulancji na rzecz: osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą oraz osób prawnych. Deklarację PIT-8C wystawia tylko osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku).

Czy wypłata osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej świadczenia ex-gratia z tytułu umowy ubezpieczenia - zarówno wypłaconego samoistnie, jak również obok wypłaty w pełnej wysokości świadczenia z umowy ubezpieczenia, na podstawie prawomocnego wyroku sądowego - podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w konsekwencji czego, zgodnie z art. 42a ww. ustawy, Spółka nie jest obowiązana do sporządzania i przesyłania do podatnika oraz właściwego urzędu skarbowego informacji podatkowej PIT-8C.

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), wypłata dodatkowego, uznaniowego świadczenia (kulancji), jak również wypłata kulancji wraz z wypłatą pełnego świadczenia z umowy ubezpieczenia na podstawie prawomocnego wyroku sądowego podlega zwolnieniu z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, zgodnie z treścią art. 42a ww. ustawy, Spółka nie jest obowiązana do wystawienia informacji PIT-8C w przypadku wypłaty ww. kulancji osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej.

Zgodnie z treścią art. 805 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidywanego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym, w myśl art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

Z uwagi na powyższe uznać należy, że wypłacone ubezpieczonemu świadczenia na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia majątkowego i osobowego będą podlegały zwolnieniu określonemu w powyższym artykule, z wyjątkiem dwóch wskazanych powyżej przypadków:

i. ubezpieczenia składników majątku służących prowadzeniu działalności gospodarczej oraz

ii. dochodów związanych z funkcjonowaniem funduszu kapitałowego.

Jak wskazano powyżej, ustawa ściśle wylicza jakiego rodzaju kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych wyłączone są z przewidzianego w niej zwolnienia.

Z uwagi na powyższe należy podkreślić, że ustawodawca nie objął tym wyliczeniem świadczenia ex-gratia, co jednocześnie skutkuje zastosowaniem zwolnienia dla tego rodzaju świadczenia.

Ponadto, świadczenie ex-gratia bezsprzecznie wynika z uprzednio zawartej przez ubezpieczonego umowy ubezpieczenia, gdyż bez zawarcia takowej wypłata kulancji nie byłaby w ogóle możliwa. Jednocześnie potwierdza to, że świadczenie ex-gratia należy traktować jako kwotę otrzymaną z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie ex-gratia, podlega powyższemu zwolnieniu również niezależnie od okoliczności, w jakich jest ono wypłacane, tj. niezależnie, czy jest ono świadczeniem samoistnym wypłacanym przez Spółkę, czy też jest ono uiszczone obok świadczenia w pełnej wysokości z umowy ubezpieczenia, którego to wypłata podyktowana jest prawomocnym wyrokiem sądu. Są to bowiem okoliczności, które nie mają wpływu na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

W myśl art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

W konsekwencji, zgodnie z treścią art. 42a ustawy o podatku dachowym od osób fizycznych, Spółka nie jest obowiązana do wystawienia informacji PIT-8C w przypadku wypłaty przedmiotowych świadczeń osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej.

Stanowisko Spółki znajduje również potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych, np.: interpretacja z dnia 4 lipca 2011 r., Nr IPPB2/415-445/11-2/AK, z dnia 3 września 2010 r., Nr IPPB2/415-549/10-2/AK, z dnia 1 czerwca 2010 r., Nr IPPB2/415-196/10-4/MK1.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Jednocześnie zauważyć należy, że niniejsza interpretacja oparta została na przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.).

Tutejszy Organ podatkowy wskazuje, że jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe różnić się będzie od zdarzenia przyszłego, które wystąpi w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia.

Ponadto wskazać należy, że art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dniem 4 października 2014 r. został zmieniony przez art. 2 pkt 8 lit. c ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328, z późn. zm.) i otrzymał następujące brzmienie:

"wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

Tutejszy Organ informuje, że powyższa zmiana nie ma jednakże wpływu na stanowisko Wnioskodawcy oraz rozstrzygnięcie zawarte w niniejszej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.