IPTPB1/415-667/12-4/DS - Określenie skutków podatkowych w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpracowywania przez dłużników na rzecz gminy zaległości z tytułu najmu lokalu, dostarczania wody lub odprowadzania ścieków.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 2 listopada 2012 r. (data wpływu 5 listopada 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 lutego 2013 r. (data wpływu 5 lutego 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowywania zaległości z tytułu najmu lokalu, dostarczania wody lub odprowadzania ścieków - jest prawidłowe.

W dniu 5 listopada 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowywania zaległości z tytułu najmu lokalu, dostarczania wody i odprowadzania ścieków.

Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), w związku z czym, pismem z dnia 31 stycznia 2013 r., Nr IPTPB1/415-667/12-2/DS, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 1 lutego 2013 r., natomiast w dniu 5 lutego 2013 r. (data nadania w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego 4 lutego 2013 r.), Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca osiąga m.in. dochody z najmu lokali mieszkalnych, stanowiących mieszkaniowy zasób Gminy oraz z tytułu dostarczania mieszkańcom wody oraz odprowadzania ścieków. Należności te Wnioskodawca pobiera na podstawie wystawionych przez siebie faktur, wynikających z umów cywilno-prawnych, zawieranych między Wnioskodawcą a daną osobą fizyczną (najemcą lub odbiorcą wody).

Zarówno w dochodach z najmu lokali mieszkalnych oraz z tytułu dostarczania wody i odprowadzania ścieków występują znaczne zadłużenia. Niewystarczająca jest w tym zakresie wewnętrzna procedura windykacji należności cywilnoprawnych. Wychodząc naprzeciw potrzebom mieszkańców (dłużników - najemców mieszkań bądź odbiorców wody) oraz w trosce o dochody Wnioskodawcy, przystąpiono do opracowania procedury umożliwiającej spłatę zadłużenia osobom będącym w trudnej sytuacji życiowej. Zakłada ona możliwość odpracowania zaległych należności dla Wnioskodawcy.

Dłużnicy będą mogli regulować zaległe należności w formie świadczenia rzeczowego, które polegać będzie na wykonywaniu różnych czynności (prostych prac porządkowych i remontowych), w oparciu o aneksy do umów najmu lub umów o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków. Po ustaleniu wartości świadczenia, o wartość tę będzie pomniejszane zadłużenie danej osoby (dłużnika).

Dodano, iż Wnioskodawca jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. Przy pomocy Urzędu Gminy, Wójt wykonuje swoje zadania na podstawie ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. - art. 31 i 33 (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).

W związku z powyższym w uzupełnieniu wniosku zadano następujące pytanie.

Czy na Wnioskodawcy ciąży obowiązek naliczania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, od świadczeń rzeczowych będących formą zapłaty zaległości z tytułu najmu lokalu lub dostarczania wody i odprowadzania ścieków.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie rzeczowe nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż w rozumieniu przepisów przedmiotowej ustawy nie stanowi przychodów (dochodów) podlegających opodatkowaniu.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 5 lutego 2013 r., Wnioskodawca wskazał, iż w oparciu o art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, świadczenia rzeczowe będące formą zapłaty zaległości z tytułu najmu lokalu lub dostarczania wody i odprowadzania ścieków, nie podlegają obowiązkowi naliczania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że najemca jest zobowiązany do zapłaty umówionego czynszu wynajmującemu, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

W myśl art. 453 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w przedmiotowej sprawie powstałego z tytułu zaległości z tytułu najmu lokalu lub dostarczania wody i odprowadzania ścieków), poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym, konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Należy podkreślić, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo. Nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że wobec niewywiązywania się najemców i odbiorców wody z postanowień umów cywilno-prawnych i powstania zaległości pieniężnych, Wnioskodawca zamierza zawrzeć aneksy do umów najmu lub umów o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków. Na ich podstawie dłużnik będzie mógł regulować zaległe należności w formie świadczenia rzeczowego, które polegać będzie na wykonywaniu różnych czynności (prostych prac porządkowych i remontowych). Po ustaleniu wartości świadczenia, o wartość tę będzie pomniejszane zadłużenie danej osoby (dłużnika).

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpracowanie przez dłużnika zaległości z tytułu najmu lokalu lub dostarczania wody i odprowadzania ścieków w formie świadczenia różnego rodzaju prac na rzecz Wnioskodawcy, czyli świadczenie w miejsce wykonania, nie będzie skutkowało u dłużnika powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, a co za tym idzie, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.