IPTPB1/415-506/12-4/ASZ - Ustalenie źródła przychodów w ujęciu ustawy o podatku o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z udzielaniem pożyczek za pośrednictwem portalu internetowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 sierpnia 2012 r. (data wpływu 21 sierpnia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 8 listopada 2012 r. (data wpływu 9 listopada 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia źródła przychodów w związku z udzielaniem pożyczek za pośrednictwem portalu internetowego - jest prawidłowe.

W dniu 21 sierpnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia źródła przychodów w związku z udzielaniem pożyczek za pośrednictwem portalu internetowego.

Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749), w związku z czym pismem z dnia 29 października 2012 r., Nr IPTPB1/415-506/12-2/ASZ, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie z dnia 29 października 2012 r. skutecznie doręczono w dniu 6 listopada 2012 r., następnie w dniu 9 listopada 2012 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania w polskiej placówce pocztowej 8 listopada 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną zatrudnioną na podstawie umowy o pracę. Na początku lutego 2012 r. Wnioskodawca założył konto na portalu społecznościowym typu social lending "....pl", jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. W okresie od 4 do 6 lutego 2012 r. udzielił 28 pożyczek na różny czas kredytowania w wysokości 50 - 200 zł średnio, na łączną kwotę 3.500 zł. Wnioskodawca chciał w ten sposób ulokować swoje oszczędności. Następnie zaprzestał aktywności na portalu, ponieważ chciał zobaczyć, czy lokowanie oszczędności w taki sposób przyniesie zakładany wcześniej zysk. Po tym czasie Wnioskodawca nie udzielał już więcej pożyczek, ponieważ zorientował się, że nie jest to dla Niego opłacalne. Podjął decyzję, że nie będzie więcej lokował swoich oszczędności w taki sposób.

Wnioskodawca wskazuje, iż w międzyczasie zapadł wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 lutego 2012 r., sygn. akt II FSK 1472/10, dotyczący możliwości zakwalifikowania social lending jako działalności gospodarczej w tamtej konkretnej sprawie. W przedmiotowym wyroku Sąd uzasadnił swoją decyzję tym, iż prowadzona aktywność miała charakter ciągły, gdyż osoba której dotyczył wyrok zamierzała lokować swoje pieniądze na miesiąc w wysokości od 300 zł do 3.000 zł W związku z tym, w tej konkretnej sytuacji, social lending został zakwalifikowany jako działalność gospodarcza. Natomiast wcześniejszy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 142/10, zakłada, że jeżeli można stwierdzić, że dany przychód podpada pod któreś ze źródeł przychodu wymienionych w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, innych niż działalność gospodarcza, np. pod przychód z art. 10 ust. 1 pkt 7 tej ustawy, czyli źródło przychodu z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, np. z odsetek od pożyczek, to nie można przyjąć, że przychód ten jest przychodem z działalności gospodarczej.

Wnioskodawca zaznacza, że po okresie spłacenia wszystkich pożyczek przez pożyczkobiorców nie zamierza On kontynuować swojej aktywności na portalu społecznościowym "....pl".

W piśmie z dnia 8 listopada 2012 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wyjaśnił, iż Jego przychody będą pochodziły z odsetek od pożyczek. Nie będzie to duża kwota, gdyż udzielił pożyczek na łączna kwotę 3.500 zł na średnie oprocentowanie ok. 18%. Większość pożyczek zakończy się spłatą po 12 miesiącach. Na dłuższy okres czasu Wnioskodawca udzielił ok. 3 pożyczek, które powinny zostać spłacone maksymalnie po 36 miesiącach. Dziś Wnioskodawca zdaje sobie sprawę, że Jego realny przychód nie będzie na poziomie zakładanych 18%, ponieważ kilka pożyczek nie zostało spłaconych i weszły w stan windykacji. Wnioskodawca nie zamierza dochodzić więcej swoich praw i spłaty należności, dlatego też umorzył te pożyczki, ponieważ jak już wcześniej wspomniał, Jego działalność na portalu"....pl." miała charakter próbny i teraz już widzi, że przyniesie wręcz stratę. Wnioskodawca podał, że zamierza jak najszybciej zakończyć aktywność na portalu i nie udziela już pożyczek.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Mając na uwadze, że działalność Wnioskodawcy na portalu "....pl" miała charakter incydentalny i jednorazowy oraz, że nie zamierza już więcej inwestować w ten sposób wolnych środków finansowych, czy może rozliczyć się z podatku dochodowego składając PIT-36 wpisując przychody z kapitałów pieniężnych, czyli 19% odsetek od pożyczek i w ten sposób zapłacić 19% zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych, czy powinien On założyć działalność gospodarczą.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 8 listopada 2012 r. Wnioskodawca przeformułował ww. pytanie i zadał następujące pytanie:

Mając na uwadze, ze działalność Wnioskodawcy miała charakter incydentalny i jednorazowy oraz, że nie zamierza już więcej inwestować w ten sposób wolnych środków finansowych, czy Jego odsetki od pożyczek można zaliczyć do przychodów z kapitałów pieniężnych i rozliczyć się z podatku dochodowego od osób fizycznych składając PIT-36, wpisując 19% odsetek od pożyczek, w ten sposób płacąc 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym w uzupełnieniu wniosku, w związku z tym, iż Jego aktywność na portalu społecznościowym "....pl" miała charakter incydentalny i jednorazowy uważa, że odsetki od pożyczek w Jego przypadku powinny zostać zakwalifikowane jako przychody z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych w myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1, który brzmi:"za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się: odsetki od pożyczek".

Wnioskodawca podaje, że gdy rozpoczynał aktywność na portalu "....pl" nie było jeszcze wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 lutego 2012 r. i nie spodziewał się, że w określonych okolicznościach social lending w ogóle może zostać zakwalifikowany jako działalność gospodarcza.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 7:

* pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3),

* kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych, innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c) (pkt 7).

Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 6 ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem, za pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się działalność zarobkową:

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej użyte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych opiera się na trzech przesłankach:

* zarobkowym celu działalności,

* wykonywaniu działalności w sposób zorganizowany i ciągły,

* prowadzeniu działalności we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.

Literalna wykładnia tego przepisu wskazuje, że działalność gospodarcza jest to działalność zarobkowa, czyli służąca osiąganiu zysków, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, co oznacza, że jest to działalność przygotowana i uporządkowana oraz ma charakter powtarzalny.

Działalność jest wtedy zarobkowa, gdy jest zdolna do potencjalnego generowania zysku, a jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Działalność musi być tak prowadzona i ukierunkowana, aby była w stanie zyski faktycznie osiągnąć. Jednakże brak zysku z podjętych działań noszących znamiona działalności gospodarczej nie oznacza, iż działalność taka nie była faktycznie prowadzona. Prowadzenie bowiem działalności gospodarczej zawsze wiąże się z ryzykiem nieosiągnięcia dochodów. Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymagają również, aby czynności wykonywane były w sposób zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest osiąganie dochodów z tego rodzaju działalności bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), gdyż prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność tę ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z działalnością tą związanych.

Co do kryterium ciągłości w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jego wprowadzenie przez ustawodawcę miało na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym. Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania. Nie wyklucza on jednak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu i to bez względu na okres, w którym cel ten miałby być realizowany. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.

Przez powtarzalność rozumie się cały szereg wielokrotnie powtarzanych czynności podejmowanych w konkretnym celu. Taki zespół wielokrotnie powtarzanych czynności, (nie zaś czynności sporadyczne, oderwane od siebie, niepowiązane ze sobą) w dziedzinie wytwórczej, usługowej lub handlowej podejmowanych w celach zarobkowych i na własny rachunek, można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej.

Stosownie natomiast do art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek.

Przy czym, w myśl art. 30a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a z odsetek od pożyczek, z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej.

Z powyższego wynika, iż odsetki od udzielanych pożyczek, mogą stanowić zarówno przychód ze źródła pozarolnicza działalność gospodarcza, jak i kapitały pieniężne.

W art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został określony obowiązek składania zeznań o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu, zgodnie z którym podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

W myśl art. 45 ust. 3 ww. ustawy, zeznaniami, o których mowa w ust. 1 i ust. 1a pkt 2, nie obejmuje się dochodów opodatkowanych zgodnie z art. 29-30 a, z zastrzeżeniem ust. 3c.

Stosownie do art. 45 ust. 3b tej ustawy, w zeznaniu, o którym mowa w ust. 1 lub ust. 1a, wykazuje się należny podatek dochodowy, o którym mowa w art. 29-30a, jeżeli podatek ten nie został pobrany przez płatnika.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest osobą fizyczną zatrudnioną na podstawie umowy o pracę. Na początku lutego 2012 r. założył konto na portalu społecznościowym typu social lending "....pl", jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. W okresie od 4 do 6 lutego 2012 r. udzielił 28 pożyczek na różny czas kredytowania w wysokości 50 - 200 zł średnio, na łączną kwotę 3.500 zł. Większość pożyczek zakończy się spłatą po 12 miesiącach. Na dłuższy okres czasu udzielił ok. 3 pożyczek, które powinny zostać spłacone maksymalnie po 36 miesiącach. Wnioskodawca chciał w ten sposób ulokować swoje oszczędności. Następnie zaprzestał aktywności na portalu. Po tym czasie nie udzielał już więcej pożyczek. Kilka pożyczek nie zostało spłaconych i weszły w stan windykacji. Wnioskodawca nie zamierza dochodzić więcej swoich praw i spłaty należności. Wnioskodawca podjął decyzję, że nie będzie więcej lokował swoich oszczędności w taki sposób. Zamierza jak najszybciej zakończyć aktywność na portalu i nie udziela już pożyczek. Zaznacza, iż działalność miała charakter incydentalny i jednorazowy oraz, że nie zamierza już więcej inwestować w ten sposób wolnych środków finansowych

Mając zatem na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że o ile czynności związane z udzielaniem pożyczek przez Internet nie będą wykonywane w sposób zorganizowany i ciągły, lecz w sposób sporadyczny (dorywczy), to nie będą stanowiły przedsięwzięć realizowanych w ramach działalności gospodarczej. Należy więc uznać, iż przychody uzyskiwane z ww. tytułu stanowić będą przychody z kapitałów pieniężnych, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji Wnioskodawca zobowiązany jest wykazać zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19% w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym na formularzu PIT-36, składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym oraz w ustawowym terminie dokonać wpłaty należnego podatku.

Należy wyraźnie zastrzec, iż przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749), nie jest ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania dowodowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Końcowo - odnosząc się do powołanych tez wyroków Sądów Administracyjnych - wskazać należy, iż dotyczą one konkretnych, indywidualnych spraw podatników podjętych w określonym stanie faktycznym i są wiążące tylko w tych sprawach. Dlatego, stosownie do art. 87 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla Organu wydającego interpretację indywidualną.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.