IPTPB1/415-495/14-4/MR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 1 września 2014 r. (data wpływu 3 września 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 listopada 2014 r. (data wpływu 5 grudnia 2014 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika - jest prawidłowe.

W dniu 3 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 20 listopada 2014 r., Nr IPTPB1/415-495/14-2/MR na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 20 listopada 2014 r., skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 25 listopada 2014 r., następnie w dniu 5 grudnia 2014 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania 1 grudnia 2014 r.)

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

. Zarząd Mienia Komunalnego w... (...) jest nieposiadającą osobowości prawnej jednostką organizacyjną gminy, działającą w formie samorządowej jednostki budżetowej, powołanej w celu zarządzania mieniem komunalnym.

... wprowadziło procedury, umożliwiające osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej lub życiowej odpracowanie zaległości czynszowych i opłat eksploatacyjnych wraz z należnymi odsetkami, powstałych z tytułu najmu lokali mieszkalnych znajdujących się w mieszkaniowym zasobie Gminy... lub z tytułu bezumownego ich zajmowania na skutek wygaśnięcia lub rozwiązania umowy najmu.

Dyrektor. Zarządu Mienia Komunalnego z osobami fizycznymi, których zaległości powstały w wyniku niepłacenia opłat z tytułu najmu lokalu mieszkalnego zawiera umowy o spłatę zaległości, zmieniające określony w umowie najmu lokalu sposób zapłaty czynszu.

Zgodnie z art. 453 i art. 659 Kodeksu cywilnego, czynsz, opłaty eksploatacyjne oraz należne odsetki - płatność pieniężna zostaje zastąpiona świadczeniem rzeczowym. Jej przedmiotem jest świadczenie różnych czynności, zastępczo w zamian za zapłatę gotówkową za istniejące zobowiązanie z tytułu czynszu, opłat eksploatacyjnych oraz należnych odsetek.

Umowy zawierane są z najemcami lokali mieszkalnych, a także osobami, które na skutek rozwiązania umowy najmu w związku z istniejącym zadłużeniem, utraciły ten status. Zakres umów obejmuje łącznie lub z osobna zaległości z tytułu opłat czynszowych, opłat eksploatacyjnych oraz należnych odsetek ustawowych wynikających z niezachowania terminu płatności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

Czy świadczenie pracy przez osobę najmującą lokal mieszkalny lub która na skutek rozwiązania umowy najmu w związku z istniejącym zadłużeniem, utraciła ten status, w miejsce opłat czynszowych, opłat eksploatacyjnych oraz należnych odsetek ustawowych wynikających z niezachowania terminu płatności za ten wynajem, będzie stanowić przychód podlegający opodatkowaniu zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Czy. Zarząd Mienia Komunalnego w... ma obowiązek poboru z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie pracy przez osobę najmującą lokal mieszkalny lub która na skutek rozwiązania umowy najmu w związku z istniejącym zadłużeniem, utraciła ten status, w miejsce opłat czynszowych, opłat eksploatacyjnych oraz należnych odsetek ustawowych wynikających z niezachowania terminu płatności za ten wynajem, nie będzie stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu, zgodnie z przepisami art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane i postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W świetle obowiązujących przepisów prawa wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne, a tym samym świadczenie rzeczowe, zastępujące płatność pieniężną, nie stanowi przychodu, ponieważ jego celem jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania - w tym przypadku, zaległego czynszu, opłat eksploatacyjnych oraz odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z lokalu.

. Zarząd Mienia Komunalnego w... nie będzie zatem miał obowiązku naliczenia i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od wartości tych świadczeń.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Podobnie jest z osobami, które zajmują lokal bez tytułu prawnego. Również i one mogą regulować należności z tytułu korzystania z lokalu poprzez świadczenie innego rodzaju niż pieniądze.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 150), osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie.

Z zastrzeżeniem ust. 3, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego (art. 18 ust. 2 ww. ustawy).

Natomiast w myśl art. 18 ust. 3 ww. ustawy, osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł.

W myśl art. 453 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania), której celem jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (np. powstałego z tytułu zaległego czynszu), poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste wykonanie świadczenia przez dłużnika.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności, stwierdzić należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo. Nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, powołany w celu zarządzania mieniem komunalnym, wprowadził procedury, umożliwiające osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej lub życiowej odpracowanie zaległości czynszowych i opłat eksploatacyjnych wraz z należnymi odsetkami, powstałych z tytułu najmu lokali mieszkalnych lub z tytułu bezumownego ich zajmowania na skutek wygaśnięcia lub rozwiązania umowy najmu.

Wnioskodawca z ww. osobami fizycznymi zawiera umowy, których przedmiotem jest świadczenie różnych czynności, zastępczo w zamian za zapłatę gotówkową za istniejące zobowiązanie z tytułu czynszu, opłat eksploatacyjnych, należnych odsetek oraz odszkodowań za bezumowne korzystanie z lokali.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz stan prawny obowiązujący w zakresie mającym do niego zastosowanie należy stwierdzić, że świadczenie pracy przez osobę najmującą lokal mieszkalny lub która na skutek rozwiązania umowy najmu w związku z istniejącym zadłużeniem, utraciła ten status, w miejsce opłat czynszowych, opłat eksploatacyjnych, należnych odsetek ustawowych wynikających z niezachowania terminu płatności za ten wynajem oraz odszkodowań za bezumowne korzystanie z lokali, nie będzie skutkowało u dłużnika powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, na Wnioskodawcy nie będą ciążyły z tego tytułu obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.