IPTPB1/415-370/11-4/ASZ - Obowiązki płatnika w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 19 grudnia 2011 r. (data wpływu 21 grudnia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 marca 2012 r. (data wpływu 7 marca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika - jest prawidłowe.

W dniu 21 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych m.in. w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), w związku z czym na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ww. ustawy, pismem z dnia 24 lutego 2012 r., Nr IPTPB1/415-370/11-2/ASZ, wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 28 lutego 2012 r., natomiast w dniu 7 marca 2012 r. (data nadania w polskiej placówce operatora publicznego 5 marca 2012 r.) uzupełniono ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.), Wnioskodawca prowadzi zakładową działalność socjalną. Zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.), zakładowe organizacje związkowe biorą udział w ustaleniu zasad tworzenia i wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, podziale środków z tego funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności. Organizacje związkowe wspólnie z pracodawcą ustalają treść Regulaminu gospodarowania środkami Zakładowego Funduszu Socjalnego. Wysokość odpisów na ww. Fundusz określa Układ Zbiorowy Pracy, którego stronami są organizacje związkowe i Wnioskodawca (pracodawca). Wnioskodawca wyraził zgodę na udział w szkoleniu dotyczącym funkcjonowania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przedstawicieli organizacji związkowych, będących pracownikami Wnioskodawcy, w celu podniesienia ich kwalifikacji do oczekiwanego poziomu wiedzy jaką powinna posiadać osoba biorąca udział w czynnościach związanych z prawidłowym prowadzeniem działalności socjalnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sfinansowany przez Wnioskodawcę, jako pracodawcę, koszt szkolenia przedstawicieli organizacji związkowych, będących pracownikami Wnioskodawcy, w zakresie działalności Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych stanowi przychód pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolniony z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ww. ustawy.

Wnioskodawca w złożonym w dniu 7 marca 2012 r. uzupełnieniu wniosku przeformułował ww. pytanie i zadał następujące pytanie, tj.:

Czy w związku ze sfinansowaniem przez Wnioskodawcę kosztu szkolenia przedstawicieli organizacji związkowych, będących pracownikami Wnioskodawcy, w zakresie zagadnień związanych z działalnością Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, Wnioskodawca był zobowiązany, na podstawie art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych szkolonych pracowników, czy też świadczenie Wnioskodawcy stanowi przychód tych pracowników w rozumieniu art. 12 ust. 1 powyższej ustawy, jednak wolny od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ww. ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy, koszt uczestnictwa w szkoleniu dotyczącym funkcjonowania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przedstawicieli organizacji związkowych, będących pracownikami Wnioskodawcy, sfinansowany przez Niego stanowi przychód pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolniony z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ww. ustawy. Przedstawiciele organizacji związkowych, będący pracownikami Wnioskodawcy, wzięli udział w szkoleniu za zgodą Pracodawcy. Mając na uwadze postanowienia art. 17 i art. 103¹ Kodeksu pracy oraz obowiązujące przepisy prawa regulujące zasady funkcjonowania Zakładowego Funduszu Socjalnego, tj.: ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) i ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.), udział przedstawicieli organizacji związkowych w szkoleniu dotyczącym funkcjonowania ZFŚS stanowi zdobywanie i uzupełnianie wiedzy i umiejętności tych osób, przydatnych z punktu widzenia Wnioskodawcy, jako pracodawcy, w zapewnieniu prawidłowego i zgodnego z obowiązującymi przepisami funkcjonowania działalności socjalnej w Spółce.

Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku z dnia 5 marca 2012 r. doprecyzował własne stanowisko w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego wskazując, iż w związku ze sfinansowaniem przez Niego kosztu szkolenia przedstawicieli organizacji związkowych, będących Jego pracownikami, w zakresie zagadnień związanych z działalnością Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, nie był On zobowiązany, na podstawie art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych szkolonych pracowników. W ocenie Wnioskodawcy pokrycie kosztów szkolenia dotyczącego funkcjonowania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, przeprowadzonego w odniesieniu do przedstawicieli organizacji związkowych, będących Jego pracownikami, stanowi przychód tych pracowników w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednak wolny od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ww. ustawy.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego. Zgodnie z art. 103¹ Kodeksu pracy, przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Dodano, że w doktrynie prawa pracy, za "kwalifikacje zawodowe" uważa się wszelką wiedzę, która zostanie uznana przez pracodawcę za niezbędną do wykonywania przez pracownika pracy i pełnionych obowiązków. W tym wypadku Wnioskodawca ocenił, że przedmiotowe szkolenie przedstawicieli organizacji związkowych jest niezbędne do prawidłowego wykonywania ich zadań w zakresie tworzenia i wydatkowania środków pieniężnych z ZFŚS.

Wnioskodawca podkreśla, że przedstawiciele organizacji związkowych, będący Jego pracownikami, wzięli udział w szkoleniu za zgodą pracodawcy. Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz obowiązujące przepisy prawa regulujące zasady funkcjonowania Zakładowego Funduszu Socjalnego - ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) i ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.) - udział przedstawicieli organizacji związkowych w szkoleniu dotyczącym funkcjonowania ZFŚŚ stanowi zdobywanie i uzupełnianie wiedzy oraz umiejętności tych osób przydatnych z punktu widzenia pracodawcy i warunkujących prawidłowe i zgodne z obowiązującymi przepisami funkcjonowanie działalności socjalnej w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Przepis art. 11 ust. 1 tej ustawy stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 powyższej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z cytowanych powyżej przepisów jednoznacznie wynika, że do przychodów pracownika zalicza się wszystkie otrzymywane przez niego świadczenia, wynikające z zawartej umowy bądź mające związek z wykonywaniem przez niego pracy.

Należy zatem przyjąć, że co do zasady wartość świadczeń otrzymanych przez pracownika na dokształcanie i podnoszenie kwalifikacji zawodowych stanowi przychód ze stosunku pracy.

Jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

Użyte w cytowanym powyżej przepisie sformułowanie "odrębne przepisy" obejmuje cały szereg aktów prawnych, z których wynika prawo pracownika do otrzymania od pracodawcy świadczeń w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych.

Do odrębnych przepisów (z uwagi na brak uregulowań w tym zakresie w przepisach szczególnych), należało zaliczyć ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) wraz z aktami wykonawczymi do tej ustawy. Możliwość przyznania pracownikowi dodatkowych świadczeń w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych regulowało rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz. U. Nr 103, poz. 472 z późn. zm.) oraz reguluje związane z nim rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr 31, poz. 216).

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 marca 2009 r. (sygn. akt K 28/08) stwierdzającego niezgodność art. 103 ustawy - Kodeks pracy z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), z dniem 11 kwietnia 2010 r. straciło moc wydane na jego podstawie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych. To oznacza, że jedynymi aktualnie obowiązującymi przepisami dotyczącymi zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników, których prawa i obowiązku są kształtowane przez Kodeks pracy, są uregulowania zawarte w ww. ustawie - Kodeks pracy.

W myśl art. 103^{1 §} 1 Kodeksu pracy, przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Natomiast z § 2 tego artykułu wynika, iż pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują:

Nawiązując do nowych regulacji zawartych w art. 103¹-103⁶ Kodeksu pracy należy zauważyć, że różnicują one zakres świadczeń przysługujących pracownikom w zależności od tego, czy pracownik:

* podnosi kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą, bądź

* zdobywa lub uzupełnia wiedzę i umiejętności z własnej inicjatywy.

Pracownikowi, który podnosi kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą przysługuje urlop szkoleniowy i zwolnienie z całości lub z części dnia pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, które nie korzysta ze zwolnienia.

Ponadto pracodawca może mu przyznać dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie (art. 103³ Kodeksu pracy), które w takich okolicznościach korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi zakładową działalność socjalną. Zgodnie z art. 27 ustawy o związkach zawodowych, zakładowe organizacje związkowe biorą udział w ustaleniu zasad tworzenia i wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, podziale środków z tego funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności. Organizacje związkowe wspólnie z pracodawcą ustalają treść Regulaminu gospodarowania środkami Zakładowego Funduszu Socjalnego. Wysokość odpisów na ww. Fundusz określa Układ Zbiorowy Pracy, którego stronami są organizacje związkowe i Wnioskodawca (pracodawca). Wnioskodawca wyraził zgodę na udział w szkoleniu dotyczącym funkcjonowania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przedstawicieli organizacji związkowych, będących pracownikami Wnioskodawcy, w celu podniesienia ich kwalifikacji do oczekiwanego poziomu wiedzy jaką powinna posiadać osoba biorąca udział w czynnościach związanych z prawidłowym prowadzeniem działalności socjalnej.

Mając na uwadze wyżej cytowane przepisy oraz przedstawiony przez Wnioskodawcę opis stanu faktycznego należy stwierdzić, że przychody pracowników, będących jednocześnie przedstawicielami organizacji związkowych, z tytułu udziału w szkoleniu z zakresu zagadnień związanych z działalnością Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych korzystają ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pod warunkiem, że nabyte uprawnienia zostaną wykorzystane w pracy zawodowej i będą ściśle związane z wykonywanym przez pracownika zajęciem. Z uwagi na powyższe płatnik nie jest obowiązany do naliczania i odprowadzania podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.