IPTPB1/415-320/13-5/MD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 7 maja 2013 r. (data wpływu 13 maja 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 sierpnia 2013 r. (data wpływu 9 sierpnia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 maja 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), w związku z czym, pismem z dnia 30 lipca 2013 r., Nr IPTPB1/415-320/13-2/AG, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 31 lipca 2013 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 5 sierpnia 2013 r.), Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 7 sierpnia 2013 r. (data wpływu 9 sierpnia 2013 r.), które nadane zostało w polskiej placówce pocztowej w dniu 8 sierpnia 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2009 r. pracownik firmy Wnioskodawcy dokonał kradzieży akcesoriów samochodowych na kwotę 272.691,16 zł. Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 8 kwietnia 2010 r. pracownik ten został uznany winnym kradzieży. W dniu 8 lutego 2011 r. Wnioskodawca uzyskał tytuł wykonawczy do nakazu zapłaty z dnia 6 grudnia 2010 r., uprawniający do egzekucji. Postanowieniem Komornika z dnia 9 listopada 2011 r. uznano przedmiotową egzekucję za bezskuteczną. Wartość skradzionych towarów handlowych ujęto jako koszt w rozliczeniu rocznym za 2011 r., tj. w roku, w którym możliwość odzyskania utraconych środków obrotowych była bezsporna.

W piśmie z dnia 7 sierpnia 2013 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca dodał, że:

* działalność gospodarczą prowadzi w zakresie sprzedaży detalicznej i hurtowej części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, konserwacji i naprawy pojazdów samochodowych oraz usług hotelarskich i gastronomicznych,

* prowadzona działalność gospodarcza była i jest opodatkowana liniowym podatkiem dochodowym,

* dla potrzeb działalności gospodarczej w latach nabycia skradzionych akcesoriów samochodowych do chwili złożenia uzupełnienia prowadzone były księgi rachunkowe,

* zakupy skradzionych akcesoriów samochodowych były zaewidencjonowane w prowadzonych księgach rachunkowych w dniu ich nabycia, przyjęcia do sprzedaży,

* ewidencji dokonywano na podstawie faktur zakupu akcesoriów samochodowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W którym momencie należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów stratę w środkach obrotowych powstałą na skutek kradzieży.

Zdaniem Wnioskodawcy, stratę należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w roku, w którym bezspornie ustalono, na podstawie posiadanych dokumentów, że egzekucja należności jest bezskuteczna, tj. zgodnie z art. 22 ust. 5d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu należy uznać dzień, na który zaksięgowano w księgach rachunkowych inny dowód potwierdzający wielkość straty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zatem, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów,

* musi być należycie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań, braku nadzoru lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu niedopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

W przypadku strat w środkach obrotowych (towarach handlowych), trudno mówić, że zmierzają one do osiągnięcia przychodów. Mogą one jednak co do zasady stanowić element kosztowy w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

W tym miejscu wskazać należy, że ustawodawca - co do zasady - dopuszcza możliwość zaliczenia strat związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą w poczet kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem spełnienia przesłanek wynikających z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niemniej jednak zaznaczyć należy, że każde tego rodzaju zdarzenie należy rozpatrywać i oceniać indywidualnie, jako konkretny przypadek z uwzględnieniem całokształtu okoliczności faktycznych danej sprawy.

Tak więc, w niektórych przypadkach, strata powstała wskutek zdarzeń nieprzewidzianych, nieuniknionych przez racjonalnie działający podmiot, może stanowić koszt uzyskania przychodów. Jednakże musi to być strata rzeczywista i prawidłowo udokumentowana. Istotnym warunkiem jest, aby strata nie powstała z winy podatnika, nie była skutkiem działań lub zaniedbań podatnika np. niewłaściwego zabezpieczenia składników majątkowych, naruszenia przepisów ewentualnie braku nadzoru nad pracownikami.

Możliwość zaliczenia poniesionej straty do kosztów uzyskania przychodów uwarunkowana jest jednakże od spełnienia następujących warunków:

* strata musi być związana z całokształtem prowadzonej działalności,

* jej powstanie musi być spowodowane działaniem czynników niezawinionym przez podatnika,

* musi być właściwie udokumentowana,

* podatnik winien wykazać, iż podjął właściwe działania zabezpieczające przed powstaniem tejże straty.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w 2009 r. pracownik firmy Wnioskodawcy dokonał kradzieży akcesoriów samochodowych na kwotę 272.691,16 zł. Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 8 kwietnia 2010 r. pracownik ten został uznany winnym kradzieży. W dniu 8 lutego 2011 r. Wnioskodawca uzyskał tytuł wykonawczy do nakazu zapłaty z dnia 6 grudnia 2010 r., uprawniający do egzekucji. Postanowieniem Komornika z dnia 9 listopada 2011 r. uznano przedmiotową egzekucję za bezskuteczną. Wartość skradzionych towarów handlowych ujęto jako koszt w rozliczeniu rocznym za 2011 r., tj. w roku, w którym możliwość odzyskania utraconych środków obrotowych była bezsporna.

Ważnym dla przedmiotowej sprawy aspektem jest określenie odpowiedzialności pracownika za powierzone mienie, bowiem kradzież powierzonego pracownikowi towaru nigdy nie będzie zdarzeniem całkowicie "nie do uniknięcia". Obowiązek prawidłowej organizacji pracy oraz podjęcia działań organizacyjnych mających na celu wyeliminowanie sytuacji sprzyjających powstaniu szkody w mieniu obciąża przede wszystkim Wnioskodawcę, ponieważ to On ponosi ryzyko swojej działalności gospodarczej. Przeciwna interpretacja prowadziłaby do obciążenia Skarbu Państwa skutkami niewłaściwego postępowania podatnika. Wnioskodawca, zatrudniając pracownika, był zobowiązany do zachowania należytej staranności w celu uchronienia się od negatywnych zachowań tego pracownika, przejawiającej się przede wszystkim w zastosowaniu odpowiednich dla danej sytuacji środków ostrożności służących przeciwdziałaniu możliwości dokonania przywłaszczenia powierzonych pracownikowi środków obrotowych.

Podkreślić równocześnie należy, że uczestniczące w obrocie gospodarczym podmioty prowadzące działalność gospodarczą na własne ryzyko, nie mogą wynikających z niego konsekwencji "przerzucać" na Skarb Państwa. Ciężar właściwego zabezpieczenia towarów spoczywał na Wnioskodawcy, a samo zaistnienie kradzieży, nie uprawnia do zaliczenia powstałej straty do kosztów uzyskania przychodów.

W opisanym we wniosku stanie faktycznym, Wnioskodawca nie wskazał, że podjął wszelkie niezbędne działania zabezpieczające przed powstaniem tejże straty, tj. że dochował należytej staranności w celu zapobieżenia zaistniałej stracie w środkach obrotowych, a jak zaznaczono powyżej - kosztem podatkowym może być tylko taka strata, która jest następstwem zdarzeń (w postaci działania lub zaniechania) niezależnych od woli podatnika. W przedstawionym przez Wnioskodawcę opisie stanu faktycznego brak jest ww. elementu warunkującego zaliczenie straty do kosztów uzyskania przychodów.

Okoliczności sprawy nie pozwalają więc na uznanie, że powstała strata była przez Wnioskodawcę niezawiniona i nie miał możliwości aby jej zapobiec. Gdyby bowiem Wnioskodawca dokonał należytej staranności, nadzorował działania pracownika, odpowiednio zabezpieczył składniki majątkowe oraz miejsce prowadzenia działalności, a także podejmował normalne procedury kontrolne i nadzorcze podległych pracowników, to mógł nie dopuścić do powstania tej straty.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie dochował należytej staranności w celu uniknięcia kradzieży, a zaistniałe zdarzenie zostało niejako zawinione przez Wnioskodawcę, poprzez niedostateczne wypełnienie funkcji kontrolnych i nadzorczych nad działaniami nieuczciwego pracownika. Sytuacja powyższa jest następstwem ryzyka gospodarczego, jakie podjął Wnioskodawca w momencie rozpoczęcia działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa oraz zawarte we wniosku informacje dotyczące zaistniałego stanu faktycznego, stwierdzić należy, że powstałej straty wskutek kradzieży środków obrotowych (akcesoriów samochodowych) przez pracownika nie można uznać za koszt uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe, pytanie Wnioskodawcy dotyczące momentu zaliczenia straty w środkach obrotowych powstałej w wyniku kradzieży do kosztów uzyskania przychodów stało się bezprzedmiotowe.

Końcowo podkreślić należy, iż w przedmiotowej sprawie, mając na uwadze treść art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), tut. Organ wydając interpretację prawa podatkowego nie jest uprawniony do przeprowadzania postępowania dowodowego, które wskazywałoby, że poniesiony wydatek spełnia znamiona kosztu podatkowego. Do postępowania w sprawie wydania pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.