IPTPB1/415-295/14-2/SJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 23 maja 2014 r. (data wpływu 28 maja 2014 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odstąpienia od naliczenia lub umorzenia należności z tytułu pobytu dziecka w pieczy zastępczej wraz z odsetkami - jest prawidłowe.

W dniu 28 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odstąpienia od naliczenia lub umorzenia należności z tytułu pobytu dziecka w pieczy zastępczej wraz z odsetkami.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zgodnie z art. 193 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, rodzice są zobowiązani do ponoszenia odpłatności za pobyt ich dziecka w rodzinie zastępczej i placówce opiekuńczo-wychowawczej. Opłatę za pobyt dziecka w pieczy zastępczej ustala w drodze decyzji starosta. Wysokość opłat za pobyt dziecka ustalana jest w kwocie przyznanych świadczeń oraz dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1 i art. 81 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Stosownie do art. 193 ust. 6 ustawy, opłatę ponoszą także rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej lub którym władza rodzicielska została zawieszona i ograniczona. W stosunku do rodziców bez dochodów odstępuje się od naliczania odpłatności. Rodzice dziecka nie odnoszą korzyści nie wydatkując środków finansowych, których nie posiadają. Na podstawie art. 194 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, rada powiatu określa w drodze uchwały szczegółowe warunki umorzenia w całości lub części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt.

Uchwałą Nr Rady Miasta z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie określenia szczegółowych warunków umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, określono zasady umorzenia, rozkładania na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej. Odstąpienie od ustalania opłaty lub umorzenie ww. opłaty, zgodnie z uchwałą, może nastąpić między innymi w następujących sytuacjach:

W przypadku spełnienia przesłanek określonych w ww. uchwale uzasadniających umorzenie, odroczenie terminu płatności bądź rozłożenie na raty, Ośrodek wydaje stosowną decyzję na podstawie wniosku strony.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy odstąpienie od naliczenia odpłatności lub umorzenie należności z tytułu odpłatności za pobyt dziecka w pieczy zastępczej wraz z odsetkami stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlega opodatkowaniu, czy należy je zaliczyć do przychodów z innych źródeł.

2. Czy w związku z powyższym Ośrodek ma obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C.

Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno w przypadku odstąpienia, jak również umorzenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, nie powstaje przychód rzeczywisty po stronie rodziców. W ocenie Wnioskodawcy odstąpienie, jak również umorzenie opłaty z tytułu pobytu dziecka w pieczy zastępczej, nie wpłynęło pozytywnie na poprawę sytuacji finansowej danej rodziny oraz nie przysporzyło majątku. Ponadto postanowienia uchwały odnoszą się do wszystkich osób będących adresatami zawartych w niej norm. Wszystkie osoby, które spełniają wskazane w uchwale warunki, mogą korzystać z przewidzianych w niej ulg. W takim przypadku odstępowanie i umorzenie opłaty z tytułu pobytu dziecka w placówce i rodzinie zastępczej, nie ma charakteru indywidualnego i nie powoduje powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie uprawnionych osób. Zatem na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek sporządzania informacji PIT-8C dla rodziców dziecka.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zasady opodatkowania dochodów osób fizycznych określają przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.).

Z kolei zasady i formy pomocy rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu swych funkcji znajdują umocowanie w różnego rodzaju aktach prawnych, do których należy m.in. ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182) oraz ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135, z późn. zm.).

Jak stanowi art. 104 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, w przypadkach szczególnie uzasadnionych, zwłaszcza jeżeli żądanie zwrotu wydatków na udzielone świadczenie, z tytułu opłat określonych w ustawie oraz z tytułu nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części stanowiłoby dla osoby zobowiązanej nadmierne obciążenie lub też niweczyłoby skutki udzielanej pomocy, właściwy organ, który wydał decyzję w sprawie zwrotu należności, o których mowa w ust. 1, na wniosek pracownika socjalnego lub osoby zainteresowanej, może odstąpić od żądania takiego zwrotu, umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia z pomocy społecznej.

Biorąc pod uwagę treść przytoczonego zwolnienia od podatku uznać należy, że do świadczeń z pomocy społecznej, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaliczają się wszelkie świadczenia, dla których źródłem jest pomoc społeczna, w tym świadczenie w postaci odstąpienia od żądania zwrotu wydatków lub umorzenia kwoty nienależnie pobranych świadczeń, na podstawie art. 104 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej.

Jednocześnie należy zauważyć, że w dniu 1 stycznia 2012 r. weszły w życie przepisy ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, które wprowadziły nowe zasady i formy pomocy rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Jak stanowi art. 194 ust. 2 tej ustawy, rada powiatu określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1 tej ustawy, tj. miesięcznej opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej ponoszonej przez rodziców dziecka. Natomiast stosownie do postanowień art. 194 ust. 3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, starosta na wniosek lub z urzędu, uwzględniając przedmiotową uchwałę, może umorzyć w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczyć termin płatności, rozłożyć na raty lub odstąpić od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że obowiązujące od 1 stycznia 2012 r. przepisy ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nie przewidują możliwości odstąpienia od żądania zwrotu wydatków na zasadach tożsamych z regulacjami zawartymi w art. 104 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. Przewidują natomiast inny rodzaj pomocy rodzinie, np. przyznany na podstawie art. 194 ust. 3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że starosta w drodze decyzji administracyjnych ustala opłatę za pobyt dziecka w pieczy zastępczej - rodzice biologiczni dziecka są bowiem solidarnie odpowiedzialni za jej ponoszenie. Jednocześnie może on, również w drodze decyzji administracyjnych, na wniosek lub z urzędu, odstąpić od ustalenia odpłaty lub umorzyć ją w całości lub części łącznie z odsetkami. Rada Powiatu określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia tej opłaty. Podstawą prawną do odstępowania od ustalania lub umarzania opłaty wraz z odsetkami są przepisy art. 193-194 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz uchwała Rady Miasta z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie określenia szczegółowych warunków umorzenia w całości lub części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej. Podstawą odstąpienia od ustalenia opłaty lub umarzania ww. opłat są szczególnie uzasadnione okoliczności, dotyczące sytuacji finansowej i rodzinnej osób zobowiązanych. Decyzja o odstąpieniu od ustalania opłaty lub umorzeniu opłaty może nastąpić w sytuacji kiedy dochód osób zobowiązanych nie przekracza kryterium dochodowego określonego przepisami ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Możliwa jest też sytuacja, w której ustalenie miejsca zamieszkania osoby zobowiązanej jest niemożliwe. Decyzje mogą być też wydawane w sytuacji, gdy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności, postępowanie egzekucyjne stanie się nieskuteczne lub egzekucja została umorzona.

Wobec powyższego należy zauważyć, że w sytuacji, gdy z treści uchwały rady powiatu, o której mowa w art. 194 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wynika, że po spełnieniu określonych w niej warunków, każdy może skorzystać z dobrodziejstwa umorzenia przedmiotowej opłaty lub odstąpienia od jej ustalenia, uchwała ta ma charakter generalno-abstrakcyjny, a nie indywidualno-konkretny. Dlatego też zastosowane na jej podstawie umorzenie opłaty lub odstąpienie od jej ustalenia nie powoduje powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny, w świetle obowiązujących przepisów prawa, stwierdzić należy, że odstąpienie od ustalenia oraz kwota umorzonych przez Wnioskodawcę należności wraz z odsetkami, z tytułu opłat za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, nie powoduje powstania u rodziców dziecka przychodu w myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C dla osób, u których odstąpiono od naliczenia opłaty oraz dla osób, którym umorzono należności wraz z odsetkami z tytułu opłat za pobyt dziecka w pieczy zastępczej.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.