IPTPB1/415-2/12-4/ASZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 21 grudnia 2011 r. (data wpływu 2 stycznia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 kwietnia 2012 r. (data wpływu 11 kwietnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłatą wynagrodzeń i odszkodowań z tytułu ustanowienia służebności przesyłu

* jest prawidłowe - w części dotyczącej osób fizycznych prowadzących działy specjalne produkcji rolnej:

* ustalających dochód wg norm szacunkowych, w których władaniu jest grunt nienależący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany na potrzeby prowadzonych działów produkcji rolnej,

* rozliczających przychody (dochody) na zasadach ogólnych, w których władaniu jest grunt nienależący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany na potrzeby prowadzonych działów produkcji rolnej,

* rozliczających przychody (dochody) na zasadach ogólnych, w których władaniu jest grunt nienależący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany na potrzeby prowadzonych działów produkcji rolnej,

* jest nieprawidłowe - w pozostałym zakresie.

W dniu 2 stycznia 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłatą wynagrodzeń i odszkodowań z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 i 14f ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 26 marca 2012 r., Nr IPTPB1/415-2/12-2/ASZ, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie z dnia 26 marca 2012 r. skutecznie doręczono w dniu 30 marca 2012 r., następnie w dniu 11 kwietnia 2012 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania w polskiej placówce pocztowej 6 kwietnia 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest Spółką wchodzącą w skład grupy kapitałowej P., prowadzącą działalność w zakresie dystrybucji energii elektrycznej. W Grupie Kapitałowej P. został zrealizowany program konsolidacji, który objął kilkanaście podmiotów gospodarczych wchodzących w skład Grupy P. Celem konsolidacji podmiotów wchodzących w skład Grupy P. było zwiększenie efektywności jej działań. Wskutek konsolidacji powstała struktura składająca się z 5 Spółek, w której Spółka holdingowa, P. Spółka Akcyjna jest akcjonariuszem czterech Spółek (koncernów) prowadzących działalność w zakresie obrotu, dystrybucji, energetyki konwencjonalnej (w tym wydobycia i wytwarzania energii elektrycznej) oraz energetyki odnawialnej. Spółki te działają w oparciu o strukturę regionalną w postaci oddziałów lub zakładów. Wyznaczone cztery Spółki przejmujące (po jednej z każdego obszaru biznesowego), połączyły się z pozostałymi Spółkami funkcjonującymi w tej samej linii biznesowej poprzez przejęcie w trybie określonym w art. 492 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych.

Wnioskodawca była podmiotem wyznaczonym do konsolidacji obszaru dystrybucji energii elektrycznej.

W dniu 31 sierpnia 2010 r. został zrealizowany proces połączenia, w wyniku którego Spółka przejęła 8 Spółek dystrybucyjnych, tj.:

* P.D. B. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

* P. D. L. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

* P.D. Ł. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

* P.D. Ł. Spółka Akcyjna,

* P.D. R. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

* P.D. W. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

* P.R.K. Dystrybucja Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

* P.D. Z. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Spółki te przed połączeniem były samodzielnymi podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług. W wyniku połączenia straciły osobowość prawną i stały się oddziałami samobilansującymi P.D. Spółka Akcyjna (np. P.D. Spółka Akcyjna B. i analogicznie inne z wyżej wymienionych).

Aktualnie Spółka:

* prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest dystrybucja energii elektrycznej,

* realizuje powyższą działalność na podstawie taryfy zatwierdzonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki,

* jest podatnikiem podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych,

* jest właścicielem rzeczy (nieruchomości, rzeczy ruchomych) oraz praw majątkowych objętych na własność wskutek połączenia przez przejęcie Spółek przejmowanych,

* korzysta z praw oraz realizuje obowiązki przysługujące na dzień połączenia Spółkom przejętym, związane z nabytym mieniem.

Spółka posiada urządzenia do doprowadzania energii elektrycznej do odbiorców oraz prowadzi lub planuje budowy nowych urządzeń, które w większości przypadków są lub będą zlokalizowane na gruntach niebędących własnością Spółki, ani niepozostających w Jej posiadaniu zależnym. Na podstawie obowiązujących przepisów art. 305¹-305⁴ Kodeksu cywilnego, Spółka zawiera umowy ustanawiające na nieruchomościach nienależących do Spółki, ograniczone prawo rzeczowe w postaci służebności przesyłu. Na podstawie tych umów Spółka korzysta z nieruchomości innych podmiotów, tak w celu wybudowania na tych nieruchomościach urządzeń służących do doprowadzania energii elektrycznej, np. stacji transformatorowych, słupów i napowietrznych linii energetycznych, jak i w celu zapewnienia sobie ewentualnego dojścia do istniejących urządzeń stanowiących własność Spółki, a zlokalizowanych na gruntach będących we władaniu innych podmiotów, celem naprawy, usunięcia awarii, konserwacji, czy remontu urządzeń. Ustanowiona na podstawie umowy (tj. aktu notarialnego) na rzecz Spółki służebność przesyłu nie jest określana datą końcową, zaś wygaśnie najpóźniej wraz z zakończeniem likwidacji przedsiębiorstwa przesyłowego i przejdzie na każdorazowego właściciela przedsiębiorstwa przesyłowego lub urządzeń.

Z tytułu ustanowienia służebności przesyłu Spółka wypłaca wynagrodzenia (odszkodowania), na rzecz różnych podmiotów (osób) posiadających we władaniu obciążoną nieruchomość. Do podmiotów tych należy zaliczyć:

W piśmie z dnia 5 kwietnia 2012 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wyjaśnił, iż z tytułu ustanowienia służebności przesyłu będzie wypłacał osobom fizycznym prowadzącym działy specjalne produkcji rolnej posiadającym we władaniu obciążoną nieruchomość:

* wynagrodzenia, gdy dojdzie do ustanowienia na rzecz Spółki służebności przesyłu, która to czynność zostanie potwierdzona przed notariuszem i będzie podlegała wpisowi do księgi wieczystej obciążonej nieruchomości,

* odszkodowania, gdy w okresie przed datą ustanowienia na rzecz Spółki służebności przesyłu, Spółka będzie faktycznie korzystała z takiej nieruchomości w zakresie posadowionych tam budynków, budowli lub urządzeń wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółka dokonując wypłat wynagrodzeń (odszkodowań), z tytułu ustanowienia na Jej rzecz służebności przesyłu w okolicznościach zdarzenia przyszłego, na rzecz powyżej wskazanych grup osób (od nr 1 do nr 8) ma obowiązek sporządzać na rzecz tych osób jakąkolwiek informację o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 42a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361), osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Dodatkowo wskazuje, że zgodnie z art. 21 ust. 1pkt 3 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej - w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.).

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, aby wypłacone przez Spółkę wynagrodzenie z tytułu ustanowionego na Jej rzecz ograniczonego prawa rzeczowego mogło korzystać ze zwolnienia, a tym samym, aby Spółka nie była obowiązana do wystawiania informacji PIT-8C na rzecz podmiotów otrzymujących wynagrodzenie, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

Ad. 1)

W przypadku ustanowienia na rzecz Spółki służebności gruntowej, tj. w momencie podpisania aktu notarialnego, Spółka z własnych środków dokonuje zapłaty wynagrodzenia na oznaczony rachunek bankowy posiadać dokonuje takiej zapłaty w formie gotówkowej.

Ad. 2)

Wszystkie ustanawiane na rzecz Spółki służebności gruntowe dokonywane są na podstawie podpisanych aktów notarialnych.

Ad. 3)

Zgodnie z art. 285 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa). Stosownie do § 2 tegoż artykułu, służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części.

W związku z powyższym, służebność gruntowa jest ograniczonym prawem rzeczowym, które obciąża cudzą nieruchomość, mającym na celu zwiększenie użyteczności innej nieruchomości albo zaspokojenie określonych potrzeb oznaczonej osoby fizycznej.

Natomiast, jak wskazuje Wnioskodawca, regulacje prawne dotyczące służebności przesyłu zostały wprowadzone do ustawy - Kodeks cywilny począwszy od dnia 3 sierpnia 2008 r. Zgodnie z art. 305¹ Kodeksu cywilnego, nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). W związku z tym przepisem, podmiotem, na rzecz którego może być ustanowiona służebność przesyłu, jest wyłącznie przedsiębiorca, a więc osoba fizyczna, osoba prawna i podmiot ustawowy, o którym mowa w art. 331 § 1 Kodeksu cywilnego, prowadzący we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Przedmiotem działalności takiego przedsiębiorcy powinna być działalność związana z wykorzystaniem urządzeń przesyłowych. Ustanowienie służebności przesyłu jest możliwe tylko na rzecz takiego przedsiębiorcy, który jest właścicielem urządzeń, służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz innych urządzeń podobnych lub który zamierza wybudować takie urządzenia. Oznacza to, że służebność przesyłu może mieć zastosowanie zarówno do takich stanów faktycznych, gdy urządzenia przesyłowe już istnieją, jak również, gdy Spółka urządzenia te zamierza dopiero wybudować w przyszłości. Przeprowadzona w dniu 3 sierpnia 2008 r. nowelizacja ustawy - Kodeks cywilny, polegająca na dodaniu przepisów regulujących służebność przesyłu, zdaniem Wnioskodawcy, pozwala zarówno na uregulowanie tzw. zaszłości, oraz zabezpiecza interes prawny Spółki już w fazie planowania inwestycji. Dodatkowo należy wskazać, że w przypadku służebności przesyłu zakres ingerencji w prawa właściciela nieruchomości jest większy, bowiem służebność ta nie musi mieć na celu zwiększenia użyteczności nieruchomości władnącej.

Z kolei, skoro zgodnie z art. 305⁴ Kodeksu cywilnego, do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych, to, zdaniem Wnioskodawcy, zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma również zastosowanie w przypadku wypłaty wynagrodzenia (odszkodowania) z tytułu ustanowionej na rzecz Spółki służebności przesyłu. Z dniem 3 sierpnia 2008 r. nie jest już bowiem możliwe ustanowienie na rzecz Spółki służebności gruntowej niezbędnej dla realizacji inwestycji liniowych, lecz jedynie służebności przesyłu, która stanowi odmianę tej pierwszej.

Podobne stanowisko zostało również zaprezentowane w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 czerwca 2011 r., znak: II FSK 88/10 oraz z dnia 29 września 2011 r., znak: II FSK 654/10.

Ad. 4)

W związku z tym, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przy definiowaniu pojęcia "gospodarstwo rolne" odsyła do ustawy o podatku rolnym, zdaniem Wnioskodawcy, "gospodarstwo rolne" o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiące własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Natomiast zgodnie z art. 336 Kodeksu cywilnego, posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

W związku z tym, zdaniem Wnioskodawcy, ustawodawca posługując się w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęciem "posiadacz" ma na myśli znaczenie tego pojęcia wyjaśnione w ww. przepisie Kodeksu cywilnego.

Ad. 5)

Zgodnie z art. 143 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.), przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych. W związku z tym, że Spółka posiada urządzenia do doprowadzania energii elektrycznej do odbiorców oraz prowadzi lub planuje budowy nowych urządzeń, które w większości przypadków są lub będą zlokalizowane na gruntach niebędących własnością Spółki, ani nie pozostających w Jej posiadaniu zależnym, ww. przepis będzie miał zastosowanie.

Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, że wypłaty wynagrodzeń (odszkodowań) z tytułu ustanowienia na Jej rzecz służebności przesyłu w celu wybudowania na tych nieruchomościach urządzeń służących do doprowadzania energii elektrycznej, tj. np. stacji transformatorowych, słupów i napowietrznych linii energetycznych, jak i w celu zapewnienia sobie ewentualnego dojścia do istniejących urządzeń stanowiących własność Spółki, a zlokalizowanych na gruntach będących we władaniu innych podmiotów, celem naprawy, usunięcia awarii, konserwacji czy remontu urządzeń, dokonywane na rzecz:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się:

* za prawidłowe - w części dotyczącej osób fizycznych prowadzących działy specjalne produkcji rolnej:

* ustalających dochód wg norm szacunkowych, w których władaniu jest grunt nienależący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany na potrzeby prowadzonych działów produkcji rolnej,

* rozliczających przychody (dochody) na zasadach ogólnych, w których władaniu jest grunt nienależący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany na potrzeby prowadzonych działów produkcji rolnej,

* rozliczających przychody (dochody) na zasadach ogólnych, w których władaniu jest grunt nienależący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany na potrzeby prowadzonych działów produkcji rolnej,

* za nieprawidłowe - w pozostałym zakresie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 cytowanej ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 4 i pkt 9 tej ustawy, źródłem przychodów są odpowiednio działy specjalne produkcji rolnej oraz inne źródła.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 14 ust. 1 powołanej ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się według zasad określonych w art. 14, jeżeli podatnik prowadzi księgi wykazujące te przychody. O zamiarze założenia ksiąg podatkowych podatnik jest obowiązany zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed rozpoczęciem roku podatkowego albo przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli nastąpiło ono w ciągu roku.

Stosownie do art. 24 ust. 4 ww. ustawy, dochodem (stratą) z działów specjalnych produkcji rolnej jest różnica pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia działów a poniesionymi kosztami uzyskania, powiększona o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego. Dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli podatnik nie prowadzi ksiąg, o których mowa w art. 15, ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w załączniku nr 2.

Natomiast, zgodnie z art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zauważyć należy, że katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania "w szczególności". Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Tym samym zakres art. 20 ust. 1 tej ustawy obejmuje także kwoty wypłaconego wynagrodzenia (odszkodowania) w związku z ustanowieniem służebności przesyłu.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

Zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Wskazać należy, iż służebność gruntowa, uregulowana została w art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Stanowi on w § 1, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Zgodnie natomiast z art. 305¹ Kodeksu cywilnego, nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Odszkodowanie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu nie będzie korzystało więc ze zwolnienia zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwolnieniu określonemu w tym przepisie podlegają bowiem tylko odszkodowania wypłacone z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, rekultywacji gruntów oraz szkód poniesionych w uprawach rolnych i drzewostanie.

Otrzymanie odszkodowania w związku z ustanowieniem służebności przesyłu nie stanowi zatem tytułu uprawniającego do zastosowania zwolnienia podatkowego. Skoro bowiem ustawa o podatku dochodowym nie wskazuje na zwolnienie z opodatkowania odszkodowania przyznanego w związku z ustanowieniem służebności przesyłu, ani też w żaden sposób nie odsyła do stosowania przepisów Kodeksu cywilnego w tym zakresie, to brak jest podstaw do zastosowania przedmiotowego zwolnienia. Postępowanie takie byłoby bowiem sprzeczne z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasadami językowej wykładni przepisów prawa.

Z przedmiotowego zwolnienia nie będzie korzystało również świadczenie w postaci wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu. Przepis ten stanowi bowiem, że zwolnieniu podlega odszkodowanie, czyli świadczenie jakie należy się poszkodowanemu za wyrządzenie szkody od osoby, która tę szkodę wyrządziła lub ponosi za nią odpowiedzialność. Wynagrodzenie natomiast to zapłata za wykonaną pracę lub za użytkowanie, korzystanie z cudzej własności. Pojęć tych nie można utożsamiać, co powoduje brak możliwości zwolnienia takiego przychodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wyjaśnić przy tym należy, że zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego.

Ponadto, jeżeli podatnik prowadzący działy specjalne produkcji rolnej ustala dochód w oparciu o normy szacunkowe dochodu, o których mowa w art. 24 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli podatnik nie wybrał opodatkowania na zasadach ogólnych przewidzianych postanowieniami art. 15 w związku z art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym nie prowadzi podatkowej księgi przychodów i rozchodów, bądź ksiąg rachunkowych, wynagrodzenie z tytułu służebności przesyłu, będzie stanowiło dla takiej osoby przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W sytuacji, gdy Spółka zawrze umowę o ustanowienie służebności przesyłu na gruncie, który nie jest wykorzystywany na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, wypłacane wynagrodzenie (odszkodowanie) będzie stanowić dla podatnika przychód z innych źródeł, o którym mowa wyżej.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca posiada urządzenia do doprowadzania energii elektrycznej do odbiorców oraz prowadzi lub planuje budowy nowych urządzeń, które w większości przypadków są lub będą zlokalizowane na gruntach niebędących własnością Spółki, ani niepozostających w Jej posiadaniu zależnym. Na podstawie obowiązujących przepisów art. 305¹-305⁴ Kodeksu cywilnego, Spółka zawiera umowy ustanawiające na nieruchomościach nienależących do Spółki, ograniczone prawo rzeczowe w postaci służebności przesyłu. Na podstawie tych umów Spółka korzysta z nieruchomości innych podmiotów, tak w celu wybudowania na tych nieruchomościach urządzeń służących do doprowadzania energii elektrycznej, np. stacji transformatorowych, słupów i napowietrznych linii energetycznych, jaki w celu zapewnienia sobie ewentualnego dojścia do istniejących urządzeń stanowiących własność Spółki, a zlokalizowanych na gruntach będących we władaniu innych podmiotów, celem naprawy, usunięcia awarii, konserwacji czy remontu urządzeń. Z tytułu ustanowienia służebności przesyłu Spółka wypłaca wynagrodzenia (odszkodowania), na rzecz różnych podmiotów (osób) posiadających we władaniu obciążoną nieruchomość.

Stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że wypłacone wynagrodzenie (odszkodowanie) z tytułu ustanowienia służebności przesyłu na rzecz osób fizycznych prowadzących działy specjalne produkcji rolnej:

* ustalających dochód według norm szacunkowych, oraz

* rozliczających dochody na zasadach ogólnych, w sytuacji gdy obciążona nieruchomość nie jest wykorzystywana na potrzeby prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej

stanowić będzie dla podatnika przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Zatem, Wnioskodawca, jako płatnik, zobowiązany jest wypełnić obowiązek nałożony przez art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli wystawić informację PIT-8C.

Natomiast, w sytuacji, gdy osoba prowadząca działy specjalne produkcji rolnej na podstawie art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe, a ustanowienie służebności przesyłu dokonane zostanie na gruncie wykorzystywanym w działach specjalnych produkcji rolnej, to dla takiej osoby otrzymane wynagrodzenie (odszkodowanie) z tytułu służebności przesyłu stanowi przychód z działów specjalnych. Wobec czego, Wnioskodawca, jako płatnik, nie będzie miał obowiązku wystawienia informacji PIT-8C.

Końcowo - odnosząc się do powołanych tez wyroków Sądów Administracyjnych - wskazać należy, iż dotyczą one konkretnych, indywidualnych spraw podatników podjętych w określonym stanie faktycznym i są wiążące tylko w tych sprawach. Dlatego, stosownie do art. 87 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego interpretację indywidualną.

Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M. C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).