IPTPB1/415-133/12-2/KK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 lutego 2012 r. (data wpływu 20 lutego 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika przy wypłacie wkładu spadkobiercy - jest prawidłowe.

W dniu 20 lutego 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązków przy wypłacie wkładu spadkobiercy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, zwany dalej MPKZP, jest Międzyzakładową Pracowniczą Kasą Zapomogowo - Pożyczkową. Działa na podstawie przepisów art. 39 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy (Dz. U. Nr 100, poz. 502 z późn. zm.) i statutu. MPKZP posiada organy statutowe w postaci Walnego Zebrania Delegatów, Zarządu i Komisji Rewizyjnej, posiada fundusze niezależne od zakładów pracy, z których pracowników (emerytów, czy rencistów) zrzesza, posiada rachunek bankowy, ma prawo przyjmować subwencje i darowizny. Fundusze prowadzone przez Wnioskodawcę to fundusz oszczędnościowo-pożyczkowy powstający z wkładów członkowskich, fundusz rezerwowy powstający z wpłat wpisowego oraz subwencji i darowizn, fundusz zapomogowy powstający z odpisów funduszu rezerwowego oraz dobrowolnych wpłat członków i innych wpływów przewidzianych w statucie. MPKZP ma też prawo do wnoszenia powództwa do sądu. Osoby przystępujące do MPKZP w deklaracji przystąpienia określają kwotę comiesięcznej składki członkowskiej oraz mogą wskazać tzw. osobę uposażoną, czyli osobę uprawnioną do wypłaty wkładów po śmierci członka. Po śmierci członka MPKZP, wkłady mogą być wypłacane osobie uposażonej, a w razie jej niewskazania, wchodzą do masy spadkowej i mogą być wypłacane spadkobiercom wskazanym w postanowieniu sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo w akcie poświadczenia dziedziczenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie Nr 1 wniosku. W sprawie odpowiedzi na pytanie Nr 2 wniosku zostanie wydane przez tut. Organ odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, utworzona w trybie art. 39 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.) i działająca w oparciu o rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy (Dz. U. Nr 100, poz. 502 z późn. zm.), Międzyzakładowa Pracownicza Kasa Zapomogowo- Pożyczkowa, nie jest płatnikiem w rozumieniu art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja Podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Zgodnie z przepisem art. 8 ustawy - Ordynacja podatkowa, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia, pobrania podatku i wpłacenia go do właściwego organu podatkowego w odpowiednim terminie. Międzyzakładowej Pracowniczej Kasie Zapomogowo - Pożyczkowej przepisy nie przyznały osobowości prawnej, nie wyposażono Jej również w osobowość prawną pozwalającą uznać Ją za jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, mimo że MPKZP ma własne organy, a ich tworzenie i kompetencje uregulowano w przywołanym wyżej rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. MPKZP nie stanowi struktury organizacyjnej zakładu pracy, w którym działa, a wręcz przeciwnie, wykazuje samodzielność wobec tego zakładu. Wnioskodawca nie jest też podmiotem wskazanym w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dokonującym świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18 tej ustawy, osobom fizycznym mającym miejsce zamieszkania na terytorium RP, obowiązanym jako płatnik do pobierania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, wg zasad wynikających z tego przepisu, ani też do składania deklaracji PIT-4R, ani też informacji PIT-11. Zdaniem Wnioskodawcy, okoliczność, że nie ciążą na Nim obowiązki nałożone na płatników w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, nie oznacza że kwoty wypłacane na rzecz osób uposażonych, wskazanych w deklaracji, nie podlegają opodatkowaniu. Wypłacone wkłady członkowskie na rzecz osób wskazanych w deklaracji stanowią przychód z praw majątkowych, nie wynikających ze stosunku pracy w rozumieniu art. 18 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i jako takie nie mogą być wypłacane w trybie art. 63¹ § 2 Kodeksu pracy. Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacone wkłady powinny zostać wykazane przez uposażonego w zeznaniu rocznym PIT - 36 jako przychody do opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl zasady powszechnego opodatkowania, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika natomiast, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy stanowi, iż źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Zgodnie z art. 18 ww. ustawy, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca działa na podstawie przepisów art. 39 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy i statutu. MPKZP posiada organy statutowe w postaci Walnego Zebrania Delegatów, Zarządu i Komisji Rewizyjnej, posiada fundusze niezależne od zakładów pracy, z których pracowników (emerytów, czy rencistów) zrzesza, posiada rachunek bankowy, ma prawo przyjmować subwencje i darowizny. Fundusze prowadzone przez Wnioskodawcę to fundusz oszczędnościowo-pożyczkowy powstający z wkładów członkowskich, fundusz rezerwowy powstający z wpłat wpisowego oraz subwencji i darowizn, fundusz zapomogowy powstający z odpisów funduszu rezerwowego oraz dobrowolnych wpłat członków i innych wpływów przewidzianych w statucie. MPKZP ma też prawo do wnoszenia powództwa do sądu. Osoby przystępujące do MPKZP w deklaracji przystąpienia określają kwotę comiesięcznej składki członkowskiej oraz mogą wskazać tzw. osobę uposażoną, czyli osobę uprawnioną do wypłaty wkładów po śmierci członka. Po śmierci członka wkłady mogą być wypłacane osobie uposażonej, a w razie jej niewskazania wchodzą do masy spadkowej i mogą być wypłacane spadkobiercom wskazanym w postanowieniu sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo w akcie poświadczenia dziedziczenia.

Jeżeli zatem, po śmierci członka Kasy wkład zostanie wypłacony innej osobie niż wskazana w deklaracji przystąpienia do Kasy, to jako, że wskazany wkład stanowi część masy spadkowej - nie będą miały do jego wypłaty zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast w sytuacji, gdy członek w deklaracji przystąpienia do Kasy wskazał osobę, której MPKZP obowiązana jest po jego śmierci wypłacić wkład członkowski i kwota wypłaconego wkładu - jak stwierdzi Wnioskodawca - nie wchodzi do masy spadkowej, wówczas wypłata tego wkładu stanowić będzie dla tej osoby - w rozumieniu art. 18 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przychód z praw majątkowych, jednak niewynikających ze stosunku pracy. Wypłata przedmiotowych wkładów osobie wskazanej w deklaracji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przepis art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze środków podatnika przez płatnika, o którym mowa w ust. 1.

Zgodnie z art. 42 ust. 1 ww. ustawy, płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

W terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 41, są obowiązani przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, roczne deklaracje, według ustalonego wzoru. Przepis art. 38 ust. 1b stosuje się odpowiednio (art. 42 ust. 1a ww. ustawy).

W terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa w art. 3 ust. 1, oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania podatnika - imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 41 ust. 1, sporządzone według ustalonego wzoru (art. 42 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy).

Międzyzakładowa Pracownicza Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa działa na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy (Dz. U. Nr 100, poz. 502 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, w zakładach pracy mogą być tworzone pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe, których członkami mogą być pracownicy, emeryci i renciści bez względu na przynależność związkową. Nadzór społeczny nad tymi kasami sprawują związki zawodowe.

Przepis § 2 ust. 3 ww. rozporządzenia z dnia 19 grudnia 1992 r. stanowi, że jeżeli przynależność do Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej deklaruje mniej niż 10 pracowników, może być utworzona międzyzakładowa Pracownicza Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa.

Utworzona na podstawie art. 39 ust. 1 ww. ustawy MPKZP nie jest płatnikiem w rozumieniu art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), bowiem płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Międzyzakładowej Pracowniczej Kasie Zapomogowo-Pożyczkowej przepisy nie przyznały osobowości prawnej. MPKZP nie wyposażono również w zdolność prawną pozwalającą ją uznać za jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, mimo iż Kasa ma własne organy, a ich tworzenie i kompetencje uregulowano w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy, w szczególności § 13-27. Kasa nie stanowi również elementu struktury organizacyjnej zakładu pracy, w którym działa. Wykazuje samodzielność w stosunku do tego zakładu, o czym świadczą uregulowania § 4 i § 23 cytowanego powyżej rozporządzenia Rady Ministrów.

Wobec powyższego, skoro Wnioskodawca nie ma żadnej formy organizacyjnej wymienionej w treści art. 41 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie ciąży na Nim obowiązek obliczania, potrącania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. W związku z tym, po zakończeniu roku na Wnioskodawcy nie będą ciążyły obowiązki sporządzenia rocznej deklaracji PIT-4R oraz wystawienia informacji PIT-11 i przekazania jej osobie wskazanej w deklaracji, która otrzymała wkład członkowski po śmierci członka Kasy.

Reasumując, należy zgodzić się z Wnioskodawcą, iż z tytułu wypłaty wkładów członkowskich dokonywanych po śmierci członka Kasy osobie wskazanej w deklaracji przystąpienia do Kasy, nie ciążą na Wnioskodawcy obowiązki płatnika, wynikające z art. 41 i art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Świadczenia otrzymane z tego tytułu stanowią przychody z praw majątkowych, w rozumieniu art. 18 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, winny zostać wykazane w zeznaniu rocznym, jako przychody do opodatkowania.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M. C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270. Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.