IPPP3/4512-273/16-4/RD - VAT w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu przejścia z mocy prawa na własność Skarbu Państwa/jednostki samorządu terytorialnego nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 8 kwietnia 2016 r. (data wpływu 11 kwietnia 2016 r.), uzupełnionym w dniu 12 maja 2016 r. (data wpływu 16 maja 2016 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 29 kwietnia 2016 r. (skutecznie doręczone w dniu 5 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu przejścia z mocy prawa na własność Skarbu Państwa/jednostki samorządu terytorialnego nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 11 kwietnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu przejścia z mocy prawa na własność Skarbu Państwa/jednostki samorządu terytorialnego nieruchomości.

Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 12 maja 2016 r., złożonym w dniu 12 maja 2016 r. (data wpływu 16 maja 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 29 kwietnia 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

P. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. (dalej: Spółka) jest współwłaścicielem nieruchomości (dalej: Nieruchomość). Nieruchomość została wydzielona z działki będącej współwłasnością Spółki decyzją z dnia 2 marca 2015 r. (dalej: Decyzja), wydaną na podstawie art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej: u.g.n.). Nieruchomość jest w całości zajęta przez posadowioną na niej drogę publiczną.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 24 marca 2010 r. w sprawie ustalenia przebiegu dróg krajowych w województwach (Dz. U. z dnia 12 kwietnia 2010 r. nr 59 poz. 371) droga publiczna posadowiona na Nieruchomości miała status drogi krajowej. Jednocześnie na mocy uchwały sejmiku Województwa r. z dnia 9 września 2013 r. w sprawie zaliczenia do kategorii dróg wojewódzkich niektórych odcinków dróg położonych na terenie Miasta, zaliczono do kategorii dróg wojewódzkich dotychczasowe odcinki dróg kategorii gminnych, wskazując drogę publiczną posadowioną na Nieruchomości. Wskazana uchwała weszła w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.

Własność Nieruchomości w momencie wydzielenia Nieruchomości przeszła na własność właściwego podmiotu, który zarządzał Drogą - Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (dalej: Podmiot Publiczny). Decyzja podziałowa, na mocy której doszło do wydzielenia Nieruchomości, stała się ostateczna i podlegała wykonaniu z dniem 19 marca 2015 r.

Stosownie zatem do treści art. 98 ust. 3 u.g.n. z tytułu przejścia z mocy prawa na własność Skarbu Państwa/jednostki samorządu terytorialnego ww. działki gruntu, Spółce, jako byłemu współwłaścicielowi, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej pomiędzy Spółką, drugim byłym współwłaścicielem a Podmiotem Publicznym, wskutek przejścia prawa własności z mocy prawa w dacie, w której decyzja o podziale stała się ostateczna (dalej: Odszkodowanie).

Wnioskodawca zamierza wszcząć negocjacje dotyczące wysokości odszkodowania przysługującego Spółce oraz drugiemu współwłaścicielowi na podstawie art. 98 ust. 3 u.g.n.

Droga posadowiona częściowo na Nieruchomości została wzniesiona bez udziału Spółki oraz Spółka nie poniosła żadnych nakładów związanych z ich modernizacją i ulepszeniem. Budowle znajdują się we władaniu Podmiotu Publicznego.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, że Nieruchomość, która podlegała podziałowi była wykorzystywana przez Stronę wyłącznie na cele działalności podlegającej opodatkowaniu (innej niż zwolniona). Część nieruchomości wydzielona pod drogę publiczną nie była wykorzystywana do celów działalności gospodarczej Strony. Spółce nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Spółka nabyła przedmiotowa nieruchomość w drodze aportu. Zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w dniu wniesienia aportu, transakcja podlegała zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy kwota Odszkodowania, uzgodnionego pomiędzy Spółką a Organem Publicznym, powinna podlegać opodatkowaniu VAT według stawki podstawowej.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Kwota Odszkodowania, uzgodnionego pomiędzy Spółką a Organem Publicznym, powinna podlegać opodatkowaniu VAT według stawki podstawowej.

Na gruncie regulacji dotyczących VAT dostawa Nieruchomości przedstawiona w opisie stanu faktycznego nie obejmuje dostawy drogi publicznej, która częściowo posadowiona jest na Nieruchomości, a wyłącznie grunt, na którym ta droga jest posadowiona.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Analiza literalnego brzmienia tego przepisu wprost wskazuje, że przeniesienie własności nieruchomości na podstawie decyzji o wydzieleniu działki pod drogę, spełnia definicję dostawy towarów w rozumieniu ustawy o VAT.

Jednocześnie, jak podkreśla się w orzecznictwie, pojęcia "prawa do rozporządzania jak właściciel" nie należy interpretować jako "prawa własności". Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej definiując wyrażenie "dostawa towarów" wielokrotnie podkreślał, że pojęcie "własność ekonomiczna" funkcjonuje w oderwaniu od krajowych przepisów prawa cywilnego regulujących przeniesienie prawa własności. Przykładowo, w orzeczeniu C-320/88 (Shipping and Forwarding Safe B.V. v. Staatsecretaris van Financien) TSUE wskazał, że termin "dostawa towarów" oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, nawet jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym. Należy więc przyjąć, że na gruncie prawa podatkowego funkcjonuje pojęcie tzw. własności ekonomicznej rozumianej jako możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie cywilistycznym.

W konsekwencji, z punktu widzenia przepisów ustawy o VAT możliwe jest przeniesienie własności samego gruntu, z wyłączeniem znajdujących się na nim naniesień, jeżeli znajdują się one we władaniu innego podmiotu. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyrok NSA z dnia 10 stycznia 2013 r. sygn. I FSK 310/12) oraz w interpretacjach organów podatkowych (np. interpretacja indywidualna z dnia 30 kwietnia 2013 r. sygn. ITPP2/443-169/13/AJ, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. ITPP2/443-325/13/EB, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 10 grudnia 2013 r., sygn. ITPP2/443-936/13/AW).

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w aktualnym orzecznictwie sądów administracyjnych i Trybunału Sprawiedliwości UE, zgodnie z którym oceniając transakcję sprzedaży gruntu wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi (budynkami, budowlami lub ich częściami) należy przeanalizować m.in. co stanowi cel ekonomiczny transakcji - dostawa gruntu czy dostawa budynków / budowli (por. wyrok NSA z 8 stycznia 2015 r., sygn. akt I FSK 102/14, wyrok NSA z 22 października 2013 r., sygn. akt I FSK 1663/12). Każdorazowo należy oceniać całokształt danej dostawy, weryfikując, czy jej charakter gospodarczy odpowiada jej traktowaniu podatkowemu (por. wyrok TSUE z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie C-461/08 Don Bosco Onroerend Goed BV v. Staats-secretaris van Financien).

Brak możliwości zastosowania zwolnienia z VAT (a)

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że w świetle powyżej przedstawionej argumentacji przedmiotem dostawy na rzecz Podmiotu publicznego jest wyłącznie sam grunt, z wyłączeniem znajdujących się na nim naniesień poczynionych przez Podmiot Publiczny. Droga publiczna znajduje się już przed transakcją we władaniu Podmiotu publicznego.

Oznacza to, że w odniesieniu do tej dostawy nie jest możliwe zastosowanie zwolnień, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz pkt 10a ustawy o VAT, gdyż nie odnoszą się one do dostawy gruntu, lecz do dostawy budynków, budowli lub ich części.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. W myśl art. 2 pkt 33 przez tereny budowlane należy rozumieć grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Z powyższego wynika, iż opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku nieruchomości gruntowych niezabudowanych opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane (przeznaczone pod zabudowę).

W ocenie Spółki, zwolnienie to nie może zostać zastosowane do opisanej w stanie faktycznym dostawy, gdyż grunt będący przedmiotem dostawy nie stanowi gruntu niezabudowanego (są na nim posadowione naniesienia).

Powyższe stanowisko jest także podzielane przez organy podatkowe. Przede wszystkim Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z dnia 28 sierpnia 2015 r., sygn. IPTPP2/4512-342/15-2/PRP, podkreślił, że: "przedmiotem dostawy będzie jedynie grunt, a podstawą opodatkowania będzie wyłącznie wartość gruntu pomniejszona o podatek VAT. Jednocześnie transakcja nie będzie objęta zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, bowiem jest to grunt zabudowany, a więc nie stanowi terenu niezabudowanego, innego niż tereny budowlane."

Stanowisko takie zostało potwierdzone również:

* przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 12 listopada 2015 r., sygn. IPPP2/4512-866/15-2/AO;

* przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 16 września 2015 r., sygn. ITPP1/4512-648/15/AJ;

* przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacjach indywidualnych z dnia 20 października 2015 r., sygn. ILPP1/4512-1-551/15-2/NS; z dnia 18 marca 2015 r., sygn. ILPP1 /4512-1-47/15-2/AS; z dnia 10 czerwca 2015 r., sygn. ILPP2/4512-1-228/15-4/PR.

W związku z powyższym, skoro dostawa Nieruchomości nie podlega zwolnieniu z VAT, to należy przyjąć, że Odszkodowanie, które stanowi wynagrodzenie za przeniesienie własności Nieruchomości podlega opodatkowaniu podstawową stawką VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Przez towary - na mocy art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie zatem z ww. przepisami, grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną - objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 782), działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Właściwy organ składa wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej praw gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa do działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne lub pod poszerzenie istniejących dróg publicznych. Podstawą wpisu tych praw do księgi wieczystej jest ostateczna decyzja zatwierdzająca podział (art. 98 ust. 2 ww. ustawy).

Stosownie do art. 98 ust. 3 cyt. ustawy, za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą przeniesienia własności gruntu z mocy prawa jest pozbawienie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) będącego dotychczasowym właścicielem nieruchomości, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję zatwierdzającą podział albo orzeczenie o podziale. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji.

Tym samym wynagrodzenie (odszkodowanie) ma konkretny wymiar, a więc jest konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zatem przeniesienie własności gruntu z mocy prawa w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Należy wskazać, że na mocy art. 47 § 1-3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.

W świetle przepisów Kodeksu cywilnego należy stwierdzić, że budynek czy budowla co do zasady stanowi część składową gruntu. Według art. 48 Kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Przytoczony przepis łączy się z art. 191 Kodeksu cywilnego, stanowiącym, że własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową.

Inaczej przedstawia się status prawny części budynku, budowli wzniesionego na własnym gruncie z przekroczeniem granic sąsiedniego gruntu. W myśl art. 151 Kodeksu cywilnego, jeżeli przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia przekroczono bez winy umyślnej granice sąsiedniego gruntu, właściciel tego gruntu nie może żądać przywrócenia stanu poprzedniego, chyba że bez nieuzasadnionej zwłoki sprzeciwił się przekroczeniu granicy albo że grozi mu niewspółmiernie wielka szkoda. Może on żądać albo stosownego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie odpowiedniej służebności gruntowej, albo wykupienia zajętej części gruntu, jak również tej części, która na skutek budowy straciła dla niego znaczenie gospodarcze. Należy zauważyć, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że w takim przypadku właścicielem całego budynku jest inwestor, a właściciel nieruchomości sąsiedniej może żądać - w zależności od spełnienia dalszych przesłanek określonych w art. 151 zd. 1 Kodeksu cywilnego - przywrócenia stanu poprzedniego lub roszczeń przewidzianych w art. 151 zd. 2 Kodeksu cywilnego.

Jak wynika z powyższego, usytuowanie części budynku czy budowli na cudzej nieruchomości nie powoduje automatycznie, że część ta staje się częścią składową tej nieruchomości, chociaż jest z nią trwale związana, lecz pozostaje nadal częścią składową całego budynku, budowli.

W konsekwencji powyższego w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy jest grunt zabudowany częścią budynku/budowli znajdującego się na sąsiedniej działce - w świetle ustawy o podatku od towarów i usług - nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tą częścią tego budynku/budowli jak właściciel (zarówno w sensie ekonomicznym, jak i w sensie prawnym), a zatem przedmiotem dostawy może być tylko grunt.

W tym miejscu warto zaznaczyć, że użyte w art. 7 ust. 1 ustawy pojęcie przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ma szerszy zakres, niż sprzedaż w ujęciu cywilnoprawnym. Przede wszystkim przeniesienie prawa do rozporządzania towarem to nie tylko przeniesienie jego własności. Dostawa towarów nie będzie więc obejmowała tylko sprzedaży towarów (w sensie cywilnoprawnym). Dla uznania, że miała miejsce dostawa towarów wystarczy, że podmiot nabędzie tzw. własność ekonomiczną, tzn. będzie miał możliwości dowolnego rozporządzania i dysponowania uzyskanym towarem.

Zatem zawartego w przytoczonym przepisie wyrażenia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" nie wolno utożsamiać z prawem własności. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przy definiowaniu wyrażenia "dostawa towarów" akcentuje "własność ekonomiczną" funkcjonującą w oderwaniu od krajowych przepisów prawa cywilnego regulujących przeniesienie prawa własności. W orzeczeniu C-320/88 Staatssecretaris van Financien v. Shipping and Forwarding Safe B.V. TSUE wyraził pogląd, że "wyrażenie dostawa towarów w rozumieniu artykułu 5 (1) VI Dyrektywy oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, nawet jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym" (pkt 1), jednak jednocześnie zastrzegł, że "zadaniem sądu krajowego jest określenie w każdym przypadku, na podstawie stanu rzeczy, czy przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, w rozumieniu artykułu 5 (1) VI Dyrektywy, miało miejsce" (pkt 2).

Powyższe wskazuje jednoznacznie, że rozważając skutki podatkowe dokonanej przez Wnioskodawcę transakcji należy mieć na uwadze nie jej aspekty cywilnoprawne, lecz te, które mają znaczenie z punktu widzenia ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Zgodnie z art. 146a pkt 1, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże w treści ustawy o podatku od towarów i usług, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku oraz zwolnienie od podatku VAT.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Przy czym tereny budowlane, stosownie do art. 2 pkt 33 ustawy, to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o którym mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Tak więc ustawa o podatku od towarów i usług nakazuje oceniać przeznaczenie określonego gruntu wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego a w przypadku jego braku w oparciu o wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości położonej w Warszawie (Nieruchomość). Nieruchomość została wydzielona z działki będącej współwłasnością Spółki decyzją z dnia 2 marca 2015 r. wydaną na podstawie art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Nieruchomość jest w całości zajęta przez posadowioną na niej drogę publiczną. Droga publiczna posadowiona na Nieruchomości miała status drogi krajowej. Jednocześnie na mocy uchwały sejmiku Województwa Mazowieckiego nr 152/2013 r. z dnia 9 września 2013 r. w sprawie zaliczenia do kategorii dróg wojewódzkich niektórych odcinków dróg położonych na terenie Miasta, zaliczono do kategorii dróg wojewódzkich dotychczasowe odcinki dróg kategorii gminnych, wskazując drogę publiczną posadowioną na Nieruchomości. Wskazana uchwała weszła w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. Własność Nieruchomości w momencie wydzielenia Nieruchomości przeszła na własność właściwego podmiotu, który zarządzał Drogą - Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (Podmiot Publiczny). Decyzja podziałowa, na mocy której doszło do wydzielenia Nieruchomości, stała się ostateczna i podlegała wykonaniu z dniem 19 marca 2015 r. Spółce, jako byłemu współwłaścicielowi, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej pomiędzy Spółką, drugim byłym współwłaścicielem a Podmiotem Publicznym, wskutek przejścia prawa własności z mocy prawa w dacie, w której decyzja o podziale stała się ostateczna (Odszkodowanie). Wnioskodawca zamierza wszcząć negocjacje dotyczące wysokości odszkodowania przysługującego Spółce oraz drugiemu współwłaścicielowi. Droga posadowiona częściowo na Nieruchomości została wzniesiona bez udziału Spółki oraz Spółka nie poniosła żadnych nakładów związanych z ich modernizacją i ulepszeniem. Budowle znajdują się we władaniu Podmiotu Publicznego. Nieruchomość, która podlegała podziałowi była wykorzystywana przez Stronę wyłącznie na cele działalności podlegającej opodatkowaniu (innej niż zwolniona). Część Nieruchomości wydzielona pod drogę publiczną nie była wykorzystywana do celów działalności gospodarczej Strony. Spółce nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Spółka nabyła przedmiotowa nieruchomość w drodze aportu. Zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w dniu wniesienia aportu, transakcja podlegała zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy Odszkodowanie uzgodnione pomiędzy Spółką a Podmiotem publicznym za przeniesienie własności gruntu z mocy prawa powinno podlegać opodatkowaniu według stawki podstawowej.

Dokonując naniesień w postaci wybudowania Drogi publicznej nabywca gruntu Podmiot publiczny nie działał na rzecz właściciela gruntu w sensie ekonomicznym. Podmiot Publiczny wybudował Drogę bez udziału środków Wnioskodawcy - właściciela gruntu, który nie ponosił żadnych wydatków na jego budowę czy ulepszenie. Tym samym, nie ma podstaw do przyjęcia, że Wnioskodawca dokona dostawy budowli (drogi) chociaż przeniesie jego własność - przenosząc na nabywcę własność gruntu, bowiem nie będzie w ekonomicznym posiadaniu Drogi przed dokonaniem sprzedaży gruntu.

Oceniając konsekwencje prawne przedstawionej przez Wnioskodawcę sytuacji, stwierdzić należy, że ekonomiczne władanie rzeczą (budowlą w postaci drogi) należało do Podmiotu publicznego z chwilą wybudowania, chociaż nie należało do niego prawo własności gruntu.

Analiza przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego prowadzi do stwierdzenia, że zbycie Nieruchomości w części dotyczącej posadowionej na niej drogi nie będzie spełniało definicji dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, bowiem Wnioskodawca nie przeniesie na nabywcę prawa do rozporządzania drogą jak właściciel. Prawo to - co również wynika z przedstawionego opisu sprawy - jest bowiem po stronie Podmiotu publicznego, który ją wybudował. Przyjęcie rozwiązania opartego na art. 48 Kodeksu cywilnego prowadziłoby do naruszenia koncepcji dostawy towarów w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym - na co wskazał również Wnioskodawca - przedmiotem dostawy będzie sam grunt, którego nie można już uznać za teren niezabudowany w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

W analizowanej sprawie zatem, w odniesieniu do planowanej przez Wnioskodawcę przeniesienia własności gruntu, na którym znajduje się droga publiczna za odszkodowanie, mamy do czynienia z gruntem, który jest faktycznie zabudowany. W konsekwencji powyższego, dla planowanej dostawy gruntu zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy nie znajdzie zastosowania.

Jeżeli przy zbyciu gruntu wystąpią przesłanki uniemożliwiające zastosowanie opisanego zwolnienia od podatku VAT, to w przypadku nieruchomości (gruntu) może znaleźć zastosowanie zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, jeżeli zostaną spełnione warunki wskazane w tym przepisie.

Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy dotyczy wszystkich towarów - zarówno nieruchomości, jak i ruchomości - przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych - niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) - wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

W niniejszej sprawie zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy nie znajdzie zastosowania, gdyż jak wskazał Wnioskodawca Nieruchomość, która podlegała podziałowi była wykorzystywana przez Stronę na cele działalności podlegającej opodatkowaniu (innej niż zwolniona), a część Nieruchomości wydzielona pod drogę publiczną nie była wykorzystywana do celów działalności gospodarczej Strony. Tym samym nie został spełniony jeden z warunków umożliwiających zwolnienie Nieruchomości w myśl. cyt. wyżej artykułu, gdyż Nieruchomość będąca przedmiotem wniosku nie była wykorzystywana wyłącznie do działalności zwolnionej.

W konsekwencji należy stwierdzić, że dostawa Nieruchomości na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy obejmująca wyłącznie sam grunt nie podlega zwolnieniu z VAT i Odszkodowanie, które stanowi wynagrodzenie za przeniesienie własności Nieruchomości podlega opodatkowaniu podstawową stawką VAT.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.