IPPP3/443-932/14-2/IG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 11 września 2014 r. (data wpływu 18 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania i prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu importu usług faktoringu - jest prawidłowe.

W dniu 18 września 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania i prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu importu usług faktoringu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Przedmiotem działalności spółki A. sp. z o.o. ("Spółka", "Wnioskodawca") jest produkcja i sprzedaż stali. Spółka jest producentem szerokiej gamy wyrobów stalowych (głównie długich), które są nabywane przez klientów z kraju i z zagranicy. Wnioskodawca dokonuje prawie wyłącznie transakcji podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Zgodnie z treścią umów zawartych przez Spółkę z klientami, terminy płatności z tytułu sprzedanych towarów wynoszą od kilkunastu do kilkudziesięciu dni.

W celu szybszego otrzymania należności, Spółka zawarła w dniu 29 października 2010 r. ramową umowę faktoringową ("Umowa Ramowa") ze spółką - bankiem z siedzibą w Belgii jako faktorem ("Spółka Belgijska"). Zgodnie z Umową Ramową, Spółka dokonała cesji na rzecz Spółki Belgijskiej dotychczasowych i przyszłych wierzytelności wynikających ze sprzedaży wyrobów stalowych, o ile wierzytelności te spełniać będą ustalone przez strony kryteria, łącznie z wszelkimi prawami związanymi z tymi wierzytelnościami. Ustalono także, że Spółka Belgijska będzie sprawować pełną i wyłączną kontrolę nad nabytymi wierzytelnościami i będzie swobodnie dysponować nabytymi wierzytelnościami według własnego uznania. Ryzyko niewywiązania się przez dłużników ze zobowiązania do wykonania płatności zostało przeniesione, na Spółkę Belgijską, która w celu pokrycia tego ryzyka korzysta z ubezpieczenia.

Umowa Ramowa przewiduje również możliwość sprzedaży Spółce Belgijskiej wierzytelności handlowych należących do innych podmiotów z grupy (z siedzibą w Polsce lub za granicą, dalej łącznie ze Spółką zwanych "Inicjatorami"), na warunkach i zasadach podobnych do tych mających zastosowanie do sprzedaży wierzytelności handlowych Spółce Belgijskiej przez Spółkę. Zgodnie z Umową Ramową podmiotem zarządzającym środkami finansowymi jest spółka handlowa utworzona i zarejestrowana we Francji, która: (i) otrzymuje każdą kwotę należną Inicjatorom działającym jako zbywcy własnych wierzytelności oraz (ii) płaci każdą kwotę należną od Inicjatorów działającym jako zbywcy własnych wierzytelności ("Podmiot Zarządzający"). Powyższe kwoty są płacone/otrzymywane poprzez jeden rachunek bieżący (dla danej waluty) otwarty w imieniu Podmiotu Zarządzającego. Dodatkowo faktor (Spółka Belgijska) może upoważnić Spółkę do odbierania wierzytelności handlowych sprzedanych przez Spółkę. W tym zakresie Spółka może ściągać należności scedowane przez nią na Spółkę Belgijską. Ani faktor (Spółka Belgijska), ani Podmiot Zarządzający nie prowadzili i nie prowadzą działalności w Polsce poprzez zakład tu położony.

Zgodnie z treścią Umowy Ramowej, faktor otrzymuje od Spółki opłaty faktoringowe, które uwzględniają:

* koszty administracyjne (poniesione w związku z administrowaniem strukturą faktoringową) oraz

* koszty finansowania (ponoszone przez faktora w okresie pomiędzy zakupem wierzytelności i ich ściągnięciem); koszty finansowania są obliczane, między innymi, na podstawie WIBOR-u (w odniesieniu do zbytych wierzytelności wyrażonych w PLN), EURIBOR-u (w odniesieniu do zbytych wierzytelności wyrażonych w EUR) lub LIBORu (w odniesieniu do zbytych wierzytelności wyrażonych w GBP).

Płatność z tytułu opłat faktoringowych (w tym koszty administracyjne i koszty finansowania) odbywa się poprzez potrącenie z ceną nabycia wierzytelności handlowych. Cena nabycia wierzytelności jest obliczana na podstawie nominalnej wartości przelanych wierzytelności. W dniu cesji dokonywana jest płatność części ceny nabycia ("początkowa" cena nabycia) obliczona na podstawie kilku czynników, z których najważniejszym jest szacunkowe określenie prawdopodobieństwa spłaty wierzytelności na podstawie historii dotychczas ściągniętych wierzytelności. Pozostała część ceny ("odroczona" cena nabycia) jest należna po spłacie zbytych wierzytelności i wypłacana, jeśli nieściągnięta część portfela wierzytelności handlowych zostanie zamortyzowana do sumy kwot początkowych cen nabycia.

W dniu 13 czerwca 2014 r. strony podpisały aneks do Umowy Ramowej ("Aneks"), na mocy którego do Umowy Ramowej przystąpiła spółka - bank z siedzibą w Luksemburgu ("Spółka Luksemburska"). Ponadto, Podmiot Zarządzający, Spółka Belgijska i Spółka Luksemburska podpisały dodatkowe porozumienie, na mocy którego ustaliły, że w dniu 15 lipca 2014 r. Spółka Belgijska:

(i) dokona transferu wszystkich praw i obowiązków wynikających z Umowy Ramowej na rzecz Spółki Luksemburskiej oraz

(ii) dokona cesji dotychczasowych i przyszłych wierzytelności Spółki wynikających ze sprzedaży wyrobów stalowych na rzecz Spółki Luksemburskiej, które to wierzytelności zostały uprzednio (na mocy Umowy Ramowej) scedowane przez Spółkę na Spółkę Belgijską. Z chwilą dokonania transferu, Spółka Luksemburska wstąpiła w prawa i obowiązki Spółki Belgijskiej, co oznacza, że stała się faktorem i jest uprawniona do otrzymywania od Spółki opłat faktoringowych. Za wyjątkiem zmian porządkowych, wszystkie pozostałe istotne postanowienia Umowy Ramowej pozostały niezmienione. Spółka Luksemburska nie prowadzi w Polsce działalności poprzez położony tutaj zakład ani nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Spółka wskazuje, że jej stanowisko:

(i) że wynagrodzenie wypłacane do tej pory na rzecz Spółki Belgijskiej za usługi faktoringowe powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce (rozliczanym na zasadzie mechanizmu odwrotnego obciążenia) oraz

(ii) że Spółka ma prawo do odliczenia od kwoty podatku należnego, kwoty podatku naliczonego w tej samej wysokości, zostało potwierdzone w wydanej na rzecz Spółki interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 2 grudnia 2010 r., sygn. IPPP3-443-882/10-4/JF.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy opłaty faktoringowe płacone przez Spółkę na rzecz faktora z tytułu świadczonych usług faktoringowych, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.

2. Jeśli tak, to czy Spółka będzie zobowiązana rozliczyć podatek należny od usług faktoringowych, gdzie podstawą opodatkowania będą opłaty faktoringowe i jednocześnie będzie uprawniona do odliczenia podatku naliczonego od tych usług faktoringowych w kwocie równej temu podatkowi należnemu.

Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie za usługi faktoringowe, które pokrywa koszty administracyjne i koszty finansowe, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, a Spółka powinna rozliczyć podatek należny od tych usług faktoringowych na podstawie mechanizmu samonaliczania podatku przez nabywcę (reverse charge mechanism).

Podstawą naliczenia podatku będzie wartość opłat faktoringowych. Jednocześnie Spółka będzie miała prawo do odliczenia takiej samej kwoty podatku VAT stanowiącej podatek naliczony.

Poniżej Wnioskodawca przedstawia argumenty potwierdzające to stanowisko.

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również (między innymi) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Z kolei zgodnie z generalną zasadą wynikającą z art. 28b ust. 1 Ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej (z zastrzeżeniem określonych wyjątków).

W przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ust. 2 Ustawy o VAT).

W przypadku, gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (art. 28b ust. 3 Ustawy o VAT).

Należy podkreślić, że na potrzeby stosowania przepisów dotyczących miejsca świadczenia usług, ustawodawca zdefiniował pojęcie podatnika w art. 28a Ustawy o VAT, jako:

(a) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6 oraz

(b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana do celów podatku lub podatku od wartości dodanej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jednocześnie, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

W takim przypadku, zgodnie z art. 17 ust. 2 Ustawy o VAT, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Przywołany przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT stosuje się również, gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów (jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju), nie uczestniczy w tych transakcjach (art. 17 ust. 1a Ustawy o VAT).

Umowa faktoringu nie jest umową nazwaną na gruncie przepisów prawa polskiego. Generalnie faktoring polega na tym, że jedna strona (faktorant) przenosi na drugą stronę (faktora) wierzytelność, a faktor zobowiązuje się zapłacić faktorantowi jej wartość nominalną pomniejszoną o dyskonto (uwzględniające wynagrodzenie faktora) oraz świadczyć na jego rzecz dodatkowe usługi. Podstawowym elementem takiej umowy jest cesja wierzytelności (i związana z nią zmiana wierzyciela). Dodatkowo umowa faktoringową zawiera inne elementy typowe dla różnych umów nazwanych, m.in. pożyczki, zlecenia, sprzedaży. Z uwagi na to, że na faktora często nałożone są dodatkowe obowiązki, opłaty faktoringowe mają charakter wynagrodzenia za kompleksową usługę finansową.

Jak wskazano we wniosku, Spółka Luksemburska nie prowadzi w Polsce działalności poprzez położony tutaj zakład ani nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Miejscem opodatkowania usług świadczonych przez Spółkę Luksemburską będzie zatem terytorium kraju (Polska).

Z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego wynika, że zgodnie z Aneksem Spółka Luksemburska przystąpiła do Umowy Ramowej jako nowy faktor. W szczególności, zgodnie z podpisanym porozumieniem w dniu 15 lipca 2014 r. Spółka Belgijska: (i) dokonała transferu wszystkich praw i obowiązków wynikających z Umowy Ramowej na rzecz Spółki Luksemburskiej oraz (ii) dokonała cesji dotychczasowych i przyszłych wierzytelności Spółki wynikających ze sprzedaży wyrobów stalowych na rzecz Spółki Luksemburskiej, które to wierzytelności zostały uprzednio (na mocy Umowy Ramowej) scedowane przez Spółkę na Spółkę Belgijską. Na podstawie Umowy Ramowej, Spółka Luksemburska (jako nowy faktor) będzie otrzymywała wynagrodzenie, na które składać się będą koszty administracyjne oraz koszty finansowania. Zdaniem Spółki powyższe oznacza, że Spółka Luksemburska będzie świadczyła na rzecz Spółki usługi faktoringowe, należące do kategorii usług finansowych.

Co do zasady, usługi finansowe są zwolnione z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 12, 13, 37-41 Ustawy o VAT. Z powyższego zwolnienia literalnie wyłączone są jednak czynności ściągania długów, w tym faktoringu (art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT).

Powyższe oznacza, że opłaty faktoringowe płacone przez Spółkę na rzecz faktora z tytułu świadczonych usług faktoringowych, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.

Ad. 2

Zgodnie z art. 29a Ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z kolei zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 4 Ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego z tytułu świadczenia usług, dla których zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT podatnikiem jest usługobiorca, stanowi kwota podatku należnego.

Zdaniem Spółki, biorąc pod uwagę treść powyższych przepisów, usługi faktoringowe świadczone przez Spółkę Luksemburską na rzecz Wnioskodawcy powinny być uważane za usługi finansowe podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, zaś Wnioskodawca powinien być zobowiązany do rozliczenia podatku VAT w związku ze świadczeniem powyższych usług zgodnie z mechanizmem samonaliczania podatku (tzw. "reverse charge mechanism").

Podstawą naliczenia podatku będzie wartość opłat faktoringowych. Wnioskodawca będzie zatem zobowiązany i jednocześnie uprawniony do wykazania w tej samej deklaracji kwoty podatku należnego oraz (równej tej kwocie) kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia usług faktoringowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.