IPPP3/443-879/09-2/KB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 6 października 2009 r. (data wpływu 9 października 2009 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku usług doradztwa inwestycyjnego - jest prawidłowe.

W dniu 9 października 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku usług doradztwa inwestycyjnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka jest instytucją kredytową z siedzibą w L., prowadzącą w Polsce działalność gospodarczą poprzez zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym oddział. Działalność Oddziału, obok wykonywania czynności bankowych, obejmuje także usługi wykonywane przez Oddział na rzecz klientów na podstawie tzw. umów o doradztwo inwestycyjne, określonych w art. 76 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (zwanych dalej: "Umowami"). Usługi świadczone na podstawie Umów stanowią działalność maklerską w rozumieniu art. 69 ust. 3 pkt 2 oraz ust. 4 pkt 7 UOIF, obejmującą czynności z zakresu doradztwa inwestycyjnego w odniesieniu do wszelkiego rodzaju aktywów finansowych klienta, a w szczególności do środków pieniężnych, zbywalnych papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych w rozumieniu art. 2 UOIF.

Wstępnym etapem wykonania usług przez Oddział jest określenie profilu ryzyka klienta oraz wyboru odpowiedniej strategii inwestycyjnej, zgodnie z postanowieniami dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID). Profil ryzyka jest określony przez klienta w wyniku wymiany informacji pomiędzy klientem a konsultantem zatrudnionym w Oddziale. W zależności od stopnia akceptowanego ryzyka inwestycyjnego klient może wybrać jedną z czterech strategii inwestycyjnych tj. strategię bezpieczną, defensywną, zrównoważoną lub dynamiczną. Przy wyborze własnej strategii, klient oświadcza, że posiada wiedzę o rynkach finansowych wystarczającą dla zrozumienia wybranej strategii.

Następnie, Oddział udziela klientowi informacji i porad w celu umożliwienia podjęcia przez klienta decyzji o przeprowadzeniu rekomendowanych transakcji oraz ustalenia sposobu ich przeprowadzenia w odniesieniu do zbywalnych papierów wartościowych oraz innych instrumentów finansowych zalecanych lub monitorowanych przez Oddział, jeżeli tego typu działania Oddziału są uzasadnione lub niezbędne dla podjęcia decyzji inwestycyjnych przez klienta. Przedstawione rekomendacje mają jedynie charakter informacyjny, mający na celu przedstawienie klientowi pewnych opcji inwestycyjnych, nie są natomiast wiążące dla klienta. To nie Oddział lecz klient podejmuje decyzję o przeprowadzenia każdorazowej inwestycji. Innymi słowy, czynności wykonywane przez Oddział w ramach świadczonej usługi polegają na udzielaniu klientowi porad inwestycyjnych, biorąc pod uwagę określone przez klienta kryteria, wynikające z ustalonej strategii inwestycyjnej, opisanej w dokumencie "Profil ryzyka oraz wybrana strategia inwestycyjna" oraz w Umowie. Rola Oddziału sprowadza się do prezentowania klientowi możliwości inwestycyjnych i rekomendacji - zgodnie z obraną strategią inwestycyjną - nabycia lub zbycia określonych maklerskich instrumentów finansowych albo powstrzymania się od zawarcia transakcji dotyczącej tych instrumentów. Na podstawie przedstawionej oferty inwestycyjnej oraz otrzymanych rekomendacji klient podejmuje decyzje inwestycyjne oraz składa zlecenia. Przy czym, klient może kierować się rekomendacją otrzymaną od Oddziału, może jednak także dokonać inwestycji wbrew tej rekomendacji, lub w zakresie nie objętym rekomendacją Oddziału. Ostateczny kierunek i zakres inwestycji pozostawione zostają zawsze do decyzji klienta.

W zamian za świadczoną usługę, Oddział otrzymuje wynagrodzenie w postaci kwartalnej opłaty obliczanej i płatnej z góry na podstawie szacunkowej wartości netto aktywów znajdujących się na koncie inwestycyjnym klienta w ostatnim dniu roboczym poprzedniego kwartału kalendarzowego. W szczególnych przypadkach np. w sytuacji gdy portfel inwestycyjny klienta obejmuje w danym okresie głownie środki pieniężne, Oddział może obliczoną opłatę obniżyć.

Wnioskodawca, będący oddziałem instytucji kredytowej, został uprawniony do wykonywania opisanej usługi na podstawie szczególnego upoważnienia zawartego w art. 6 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 48k ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. Oddział nie posiada statusu domu maklerskiego, lecz świadczy usługi inwestycyjne zgodnie z notyfikacją przekazaną Komisji Nadzoru Finansowego na podstawie art. 117 UOIF, jako firma inwestycyjna w rozumieniu tejże ustawy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie Umów usługi doradztwa inwestycyjnego w postaci prezentowania klientom rekomendacji inwestycyjnych w oparciu o ustalaną strategię inwestycyjną, podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT w związku z pozycją 3 Załącznika nr 4 do Ustawy VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczone przez Niego usługi doradztwa inwestycyjnego polegające na prezentowaniu klientom rekomendacji inwestycyjnych w oparciu o ustalaną strategię inwestycyjną są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (dalej: " "podatek VAT") na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT w związku z pozycją 3 Załącznika nr 4 do Ustawy VAT.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z treści art. 8 ust. 1 Ustawy VAT wynika, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy VAT. W myśl zaś art. 8 ust. 3 Ustawy VAT, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, zwolnieniu z podatku VAT podlegają usługi wymienione w Załączniku nr 4 do Ustawy VAT. Zgodnie z pozycją 3 Załącznika nr 4 zwolnione z podatku VAT są usługi pośrednictwa finansowego, sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w Sekcja J, obejmującej Działy 65-67. Zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) do celów opodatkowania podatkiem VAT w dalszym ciągu stosować Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług wprowadzoną Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (zwanego dalej: "Rozporządzeniem" lub "PKWiU"). Tym samym, zwolnieniu z podatku VAT podlegają usługi pośrednictwa finansowego sklasyfikowane w Działach 65-67 PKWiU wprowadzonej powyższym Rozporządzeniem.

Nie ulega wątpliwości, że charakter świadczonej przez Wnioskodawcę usługi polegającej na udzielaniu przez Oddział klientowi informacji i rekomendacji inwestycyjnych, w związku z zawartą Umową, w celu podjęcia przez klienta decyzji w zakresie inwestycji na rynkach instrumentów finansowych wskazuje, że jest to usługa pośrednictwa finansowego w rozumieniu ww. PKWiU. Świadczona przez Wnioskodawcę usługa doradztwa inwestycyjnego mieści się w Dziale 67 PKWiU - "Usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym i ubezpieczeniami". Zgodnie z uwagami do Działu 67 PKWiU, wskazane w nim usługi obejmują usługi ściśle związane z usługami finansowymi (sklasyfikowanymi w Działach 65 i 66), niebędące usługami finansowymi wykonywanymi na własny rachunek i ryzyko. Udzielanie przez Oddział klientowi informacji i rekomendacji inwestycyjnych, w związku z zawartą Umową, w celu podjęcia przez klienta decyzji w zakresie inwestycji na rynkach instrumentów finansowych stanowi usługę pomocniczą ściśle związaną z usługami finansowymi, niewykonywaną na własny rachunek Oddziału lecz na rzecz klienta. W każdym wypadku bowiem to klient podejmuje decyzję o dokonaniu inwestycji w dany instrument finansowy na podstawie informacji, ofert i rekomendacji Oddziału i to aktywa i środki finansowe klienta obarczone są ryzykiem inwestycyjnym. Oddział zaś przedstawia rekomendacje inwestycyjną, opartą o kryteria określone w obranej przez klienta strategii inwestycyjnej.

W konsekwencji, świadczona przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy usługa doradztwa inwestycyjnego, jest usługą pośrednictwa finansowego i mieści się w katalogu usług finansowych co do zasady zwolnionych z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT w związku z pozycja 3 Załącznika nr 4 do Ustawy VAT.

Należy jednocześnie zwrócić uwagę, że nie wszystkie usługi pośrednictwa finansowego, o których mowa w poz. 3 załącznika nr 4 do Ustawy VAT korzystają ze zwolnienia z opodatkowania VAT. Mianowicie, w treści załącznika wskazane zostały enumeratywnie te usługi pośrednictwa finansowego, które zostały wyłączone z zakresu zwolnienia. W szczególności, zwolnienie z podatku VAT nie dotyczy usług doradztwa finansowego sklasyfikowanych w ww. PKWiU w grupowaniu końcowym 67.13.10-00.20 (Załącznik nr 4 poz. 3 pkt 3 Ustawy VAT). Przepis ten zatem wprost wskazuje, że usługa doradztwa finansowego nie stanowi usługi zwolnionej z VAT choć jest usługą pośrednictwa finansowego.

Świadczona przez Wnioskodawcę usługa udzielania klientowi informacji i rekomendacji inwestycyjnych, w związku z zawartą Umową, w celu podjęcia przez klienta decyzji w zakresie inwestycji na rynkach instrumentów finansowych, nie stanowi usług doradztwa finansowego sklasyfikowanych w końcowym grupowaniu PKWiU 67.13.10-00.20, o których mowa w Załączniku nr 4 Ustawy VAT poz. 3 pkt 3, z następujących powodów:

(i) Usługi świadczone przez Oddział na rzecz klientów na podstawie Umów nie stanowią usług doradztwa finansowego, o których mowa w PKWiU 67.13.10-00.20, bowiem obejmują czynności z zakresu doradztwa inwestycyjnego, zdefiniowanego w art. 76 UOIF, nie będącego doradztwem finansowym. Mianowicie, w myśl art. 76 ust. 1 UOIF, w umowie o doradztwo inwestycyjne w zakresie maklerskich instrumentów finansowych, dopuszczonych do obrotu zorganizowanego, firma inwestycyjna zobowiązuje się do przygotowywania w oparciu o potrzeby i sytuację klienta i przekazywania mu pisemnej lub ustnej rekomendacji nabycia lub zbycia określonych maklerskich instrumentów finansowych albo powstrzymania się od zawarcia transakcji dotyczącej tych instrumentów. Z powyższego przepisu wynika jednoznacznie, że usługa doradztwa inwestycyjnego może być świadczona wyłącznie przez firmę inwestycyjną (Wnioskodawca, jako oddział zagranicznej instytucji kredytowej, jest firmą inwestycyjną, zgodnie z definicjami zawartymi w art. 3 pkt 31, 32 oraz 33 UOIF) oraz obejmuje wyłącznie czynności wskazane w tym przepisie. Świadczenie usługi doradztwa inwestycyjnego, będącego usługą maklerską w rozumieniu art. 69 UOIF, mieści się w zakresie działalności Spółki, z siedzibą w L. tj. instytucji kredytowej działającej na terytorium Polski w formie oddziału, oraz stanowiło przedmiot notyfikacji do Komisji Nadzoru Finansowego, która nie wyraziła sprzeciwu wobec podjęcia tego rodzaju czynności przez Oddział.

W konsekwencji, usługa doradztwa inwestycyjnego jest usługą kwalifikowaną zarówno podmiotowo jak i przedmiotowo, co oznacza, że nie może być świadczona przez dowolny podmiot. Z kolei, usługa doradztwa finansowego może być wykonywana przez każdy podmiot, zarówno osobę fizyczną jak i prawną. Jednocześnie, usługa ta nie jest także kwalifikowana przedmiotowo, tzn. nie został określony ustawowo jej zakres.

(ii) Usługi świadczone przez Wnioskodawcę stanowią odrębną na gruncie stosowanej dla celów podatku VAT PKWiU grupę usług, podlegającą klasyfikacji w innym niż usługi doradztwa finansowego końcowym grupowaniu PKWiU, mianowicie w grupowaniu PKWiU 67.13.10-00.90 Usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym, pozostałe, gdzie indziej niewymienione". Prawidłowość takiej klasyfikacji usługi doradztwa inwestycyjnego związanego z inwestycjami świadczonej przez Oddział na podstawie Umowy, potwierdził Ośrodek Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi w klasyfikacji statystycznej wydanej na wniosek Oddziału.

Grupowanie końcowe PKWiU, do którego sklasyfikowana został usługa Wnioskodawcy, obejmuje usługi pośrednictwa finansowego podlegające zwolnieniu z podatku VAT na podstawie Załącznika nr 4 do Ustawy VAT. Jednocześnie, sklasyfikowanie usług doradztwa inwestycyjnego do grupowania końcowego PKWiU 67.13.10-00.90 powoduje, że niedopuszczalne jest zakwalifikowanie tych samych usług do innego grupowania końcowego, w tym także grupowania PKWiU 67.13.10-00.20, obejmującego wyłączone ze zwolnienia z podatku VAT usługi doradztwa finansowego. W ten sposób, poprzez odesłanie w przepisach Ustawy VAT w zakresie kwalifikacji usług do PKWiU ustawodawca narzuca odrębne traktowanie poszczególnych rodzajów usług wykazanych w osobnych pozycjach tej klasyfikacji.

(iii) Ponadto, przepis Załącznika nr 4, poz. 3 pkt 3 Ustawy VAT stanowi wyjątek od reguły zgodnie z którą usługi pośrednictwa finansowego są z podatku VAT zwolnione. Tym samym, nie jest możliwe objęcie zakresem wyłączenia ze zwolnienia z podatku VAT, usług świadczonych przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy, skoro nie stanowią one usług doradztwa finansowego (PKWiU 67.13.10-00.20), o których mowa w powyższym przepisie.

Przepis Załącznika nr 4, poz. 3 pkt 3 Ustawy VAT jest bowiem przepisem wyjątkowym, zaś na gruncie zasad interpretacji przepisów prawa podatkowego utrwalonych w orzecznictwie sądów administracyjnych niedopuszczalna jest rozszerzająca wykładnia takich wyjątków. Jak stwierdził NSA, w wyroku z dnia 14 lutego 2007 r., sygn. II FSK 263/06 " (...) Należy mieć na uwadze utrwalony w orzecznictwie pogląd, iż przepisy dotyczące ulg i zwolnień podatkowych należy interpretować ściśle. Wyjątków natomiast nie można interpretować w sposób rozszerzający (...)".Z kolei, WSA w Poznaniu w orzeczeniu z 4 kwietnia 2006 r., sygn. I SA/Po 1810/04 wskazał, że: " (...) Przepisy stanowiące wyjątek od zasady należy natomiast interpretować w sposób ścisły. Należy zatem w szczególności korzystać z wykładni gramatycznej. Niedopuszczalna jest zatem wykładnia rozszerzająca, powodująca poszerzenie zakresu stosowania danego przepisu prawa podatkowego (...)"

Pogląd powyższy znajduje również potwierdzenie w innych orzeczeniach sądów (por. wyroki WSA w Warszawie z dnia 5 października 2007 r. sygn. III SA/Wa 1255/07, WSA w Gdańsku z dnia 13 marca 2007 r., sygn. I SA/Gd 582/06, SN z dnia 24 października 2003 r., sygn. III RN 8/03, czy uzasadnienia wyroków NSA z dnia 23 listopada 1993 r., sygn. SA/Po 1811/93 i z dnia 14 października 1998 r. III SA 1565/97).

(iv) Ponadto, usługa doradztwa inwestycyjnego świadczona przez Wnioskodawcę nie mieści się także w żadnej z pozostałych kategorii usług pośrednictwa finansowych, które nie korzystają ze zwolnienia z podatku VAT z uwagi na treści poz. 3 Załącznika 4 do Ustawy VAT.

W efekcie, o ile doradztwo finansowe nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT choć stanowi usługę pośrednictwa finansowego, to doradztwo inwestycyjne, nie mieści się w granicach wyłączenia ze zwolnienia z podatku wskazanego w poz. 3 pkt 6 Załącznika nr 4 do Ustawy VAT. Stąd, usługa doradztwa inwestycyjnego świadczona przez Wnioskodawcę na podstawie Umów zwolniona jest z opodatkowania VAT jako usługa pośrednictwa finansowego na podstawie art. 43 ust. 1 Ustawy VAT oraz Załącznika nr 4 poz. 3 Ustawy VAT.

Reasumując, wynagrodzenie za świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie zawieranych z klientami Umów usługi doradztwa inwestycyjnego zwolnione jest z opodatkowania VAT ponieważ mieści się w wykazie zwolnionych z VAT usług pośrednictwa finansowego, zawartym w Załączniku nr 4 do Ustawy VAT. Jednocześnie zgodnie z klasyfikacją statystyczną otrzymaną przez Wnioskodawcę usługa ta nie zalicza się do żadnej z kategorii usług wyłączonych ze zwolnienia od podatku VAT, o których mowa w pkt 3 Załącznika nr 4 do Ustawy VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Nadmienia się, iż tut. Organ nie jest uprawniony do klasyfikowania usług lub towarów do odpowiednich symboli PKWiU. W świetle zasad metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług - Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1, poz. 11) - zaliczenie danego towaru lub usługi do odpowiedniego grupowania tej klasyfikacji należy do obowiązków zainteresowanego podmiotu (producenta, importera, usługodawcy).

Ponadto, w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, iż analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.