IPPP3/443-738/09-2/SM - Czy od sprzedaży nieruchomości dokonanej w drodze licytacji publicznej powinien zostać obliczony i odprowadzony podatek od towarów i usług?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 13 sierpnia 2009 r. (data wpływu 31 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku uiszczenia podatku przez komornika sądowego od dokonanej sprzedaży zabudowanej nieruchomości w trybie licytacji publicznej - jest nieprawidłowe.

W dniu 31 sierpnia 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku uiszczenia podatku przez komornika sądowego od dokonanej sprzedaży zabudowanej nieruchomości w trybie licytacji publicznej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dokonała sprzedaży na licytacji publicznej nieruchomości zabudowanej, składającej się z działek o numerach ewidencyjnych oraz budynku mieszkalnego, parterowego, znajdującego się na działce; nieruchomość położona we wsi.

Nieruchomość należąca do dłużnika.

Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla wschodniej części gm. zatwierdzonym Uchwałą Nr Rady Gminy z dnia, działki i część działki (w pasie 80 m od drogi) znajdują się w strefie chronionego krajobrazu na terenach oznaczonych na rysunku symbolem MN - zabudowa mieszkaniowa, gdzie obowiązują podstawowe ustalenia:

Działki nr i pozostała część działki nr położone są na terenach rolnych (R) bez prawa do zabudowy. Działki nr wydzielone zostały na poszerzenie drogi gminnej - ul. Działki dzieli droga gminna gruntowa o szerokości 3 m, która w planie przestrzennym przewidziana jest na drogę gminną o szerokości 16 m. Dla nieruchomości prowadzona jest przez Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych księga wieczysta nr ... Nieruchomość o łącznej powierzchni m kw., budynek mieszkalny - ok. m kw.

Nieruchomość nie jest związana z działalnością gospodarczą dłużnika, w tym z działalnością rolniczą - dłużniczka jest emerytem. Nieruchomość została nabyta w r. aktem notarialnym. Nieruchomość nie była przedmiotem najmu/dzierżawy.

Budynek mieszkalny został wraz z nieruchomością/gruntem nabyty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy od dokonanej sprzedaży w drodze licytacji publicznej ww. nieruchomości - winien zostać obliczony i odprowadzony podatek od towarów i usług (podatek VAT).

Zdaniem Wnioskodawcy:

Z dotychczasowego orzecznictwa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz przedstawionej przez Sędziego Wizytatora do spraw egzekucyjnych opinii wynika, iż nie jest możliwe w obowiązującym stanie prawnym ustalenie i odprowadzenie przez Komornika Sądowego podatku od towarów i usług od sprzedanych w drodze egzekucji nieruchomości. W ocenie Komornika Sądowego nie jest on płatnikiem podatku VAT od czynności dostarczenia w drodze licytacji nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Do obowiązków płatnika, zgodnie z treścią art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), należy natomiast obliczenie i pobranie od podatnika podatku i wpłacenie go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

W myśl § 22 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337) organy egzekucyjne, określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), w przypadku sprzedaży towarów, wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów. Fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Z powyższych przepisów wynika, iż komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik, tzn. w przypadku gdy dłużnik - właściciel towarów, występował będzie jako podatnik podatku od towarów i usług, wówczas komornik będzie płatnikiem VAT z tytułu dostawy tego towaru. W przypadku natomiast gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

A zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepisy art. 5 ustawy o VAT, i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ww. ustawy, działającą w takim charakterze.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ww. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W świetle art. 15 ust. 2 działalnością gospodarczą jest wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.

Z powyższej definicji wynika, że za działalność gospodarczą dla potrzeb ustawy o podatku od towarów i usług należy uznać profesjonalny obrót gospodarczy, realizowany w sposób zorganizowany, a co za tym idzie ciągły, ale również czynności z zakresu działalności produkcyjnej, handlowej lub usługowej wykonywane sporadycznie, a nawet jednorazowo - jednak jedynie wtedy, gdy okoliczności wykonywania tych czynności wskazują na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż sprzedaż przez komornika sądowego dotyczyła nieruchomości zabudowanej, składającej się z działek numerach ewidencyjnych o łącznej powierzchni m kw. oraz budynku mieszkalnego, parterowego, znajdującego się na działce o powierzchni ok. m kw. Nieruchomość powyższa nie jest związana z działalnością gospodarczą dłużnika, w tym z działalnością rolniczą - dłużniczka jest emerytem. Nieruchomość została nabyta w r. aktem notarialnym. Nieruchomość nie była przedmiotem najmu/dzierżawy. Budynek mieszkalny został nabyty wraz z nieruchomością/gruntem.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności oraz przytoczone przepisy prawa należy stwierdzić, że dostawa przedmiotowej nieruchomości realizowana przez dłużnika (Panią) nie nosiłaby znamion działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, ponieważ dotyczyłaby majątku niezwiązanego z działalnością gospodarczą, ani rolniczą, oraz nabytego bez zamiaru wykorzystania go do takiej działalności. Dłużnik nie zostałby uznany za podatnika podatku VAT z tytułu tej sprzedaży, wykonującego samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu powołanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i transakcja powyższa nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Skoro dłużnik nie miałby obowiązku opodatkowania przedmiotowej transakcji podatkiem od towarów i usług, również dostawa dokonana przez komornika sądowego nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Reasumując, w okolicznościach przedmiotowej sprawy Wnioskodawca (komornik sądowy) nie jest płatnikiem podatku od towarów i usług (w myśl art. 18 ustawy) z tytułu dostawy przedmiotowej nieruchomości, nie jest zatem obowiązany do obliczenia, pobrania i uiszczenia należnego podatku VAT z tytułu dostawy przedmiotowej nieruchomości dłużniczki.

Biorąc powyższe pod uwagę, za nieprawidłowe należało uznać stanowisko Strony, iż nie jest możliwe w obowiązującym stanie prawnym ustalenie i odprowadzenie przez komornika sądowego podatku VAT od sprzedanych w drodze egzekucji nieruchomości.

Komornik sądowy w świetle przepisów ustawy o VAT jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości w imieniu dłużnika, jeśli dłużnik występowałby w charakterze podatnika VAT obowiązanego do rozliczenia podatku z tytułu tej czynności. Natomiast w okolicznościach niniejszej sprawy, z uwagi na fakt, że dłużnik nie występuje jako podatnik VAT dla przedmiotowej czynności, komornik sądowy nie będzie zobowiązany do obliczenia, pobrania i uiszczenia należnego podatku VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Na mocy ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 888), która zmieniła treść art. 14f § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa - od dnia 20 września 2008 r. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40 zł. Oznacza to, że wszystkie wnioski, które wpływają do organów od wymienionej daty podlegają opłacie w wysokości 40 zł Z uwagi na fakt, iż Strona opłaciła wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w kwocie 75 zł w dniu 21 sierpnia 2009 r., różnica w kwocie 35 zł zostanie zwrócona zgodnie z art. 14f § 2a ustawy - Ordynacja podatkowa, na rachunek bankowy wskazany na poleceniu przelewu załączonym do wniosku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.