IPPP3/443-70/12-4/KT - Obowiązek rejestracji stowarzyszenia jako podatnika VAT oraz miejsce opodatkowania usługi świadczonej na rzecz stowarzyszenia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2012 r. (data wpływu 18 stycznia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 22 marca 2012 r. (data wpływu 26 marca 2012 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 12 marca 2012 r. (skutecznie doręczone w dniu 16 marca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku rejestracji Stowarzyszenia jako podatnika VAT oraz miejsca opodatkowania usługi świadczonej na rzecz Stowarzyszenia - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 stycznia 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku rejestracji Stowarzyszenia jako podatnika VAT oraz miejsca opodatkowania usługi świadczonej na rzecz Stowarzyszenia przez podmiot zagraniczny. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 22 marca 2012 r., złożonym w dniu 22 marca 2012 r. (data wpływu 26 marca 2012 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu nr IPPP3/443-70/12-2/KT z dnia 12 marca 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca kupuje usługę ewaluacji projektu (oceny projektu: przygotowania ankiet ewaluacyjnych, raportów ewaluacji) od podmiotu z siedzibą na Węgrzech. Węgierski usługodawca nie jest zarejestrowany jako płatnik w Polsce, a usługę wykonuje na terenie Węgier.

Podmiot składający wniosek jest stowarzyszeniem, osobą prawną nie prowadzącą działalności gospodarczej, nie jest płatnikiem VAT, nie ma nadanego numeru VAT UE, posiada status organizacji pożytku publicznego i prowadzi działalność wyłącznie statutową - nieodpłatną działalność pożytku publicznego. Faktura wystawiona przez podmiot węgierski będzie zawierała podatek VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy dla Stowarzyszenia kierującego zapytanie, czyli dla nabywcy usługi ewaluacji, będzie wynikał obowiązek rejestracji i uiszczenia podatku VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ponieważ kupujący usługę ewaluacji nie prowadzi działalności gospodarczej, nie ma nadanego numeru VAT UE, nie musi się rejestrować do tej transakcji. Miejscem świadczenia usługi pozostają Węgry. Nie powstaje obowiązek podatku należnego z tytułu importu usługi u nabywcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Podatnikami, stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast na podstawie art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania rozdziału 3 działu V ustawy (regulującego kwestie związane z miejscem świadczenia przy świadczeniu usług):

Powyższy artykuł wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług.

Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Przy czym ustawodawca wskazując na działalność gospodarczą odnosi się do jej definicji ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Zgodnie z tym przepisem działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

W celu określenia, czy opisana we wniosku usługa podlega opodatkowaniu w Polsce, należy ustalić miejsce jej świadczenia.

Ogólna reguła dotycząca miejsca świadczenia usług określona została w art. 28b ustawy.

Na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 28n.

Stosownie do ust. 2 tego przepisu, w przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

W myśl art. 28b ust. 3 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku, gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Z kolei zgodnie z art. 28b ust. 4 ustawy, w przypadku świadczenia usług, które są przeznaczone wyłącznie na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych lub członków stowarzyszenia, do określenia miejsca świadczenia stosuje się odpowiednio przepisy art. 28c.

Pozostałe z zastrzeżeń wymienionych w art. 28b ust. 1 uregulowane są w art. 28e, art. 28e, art. 28f ust. 1, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j oraz 28n i związane są z rodzajem świadczonej usługi, tj. dotyczą usług związanych z nieruchomościami, usług transportu pasażerów, usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne oraz usług restauracyjnych i cateringowych, usług krótkotrwałego wynajmu środków transportu, oraz usług turystyki. Jednak te szczególne rodzaje usług nie dotyczą rozpatrywanego przypadku.

Należy podkreślić, iż wskazany przepis art. 28b ust. 1 ustawy odnosi się wyłącznie do sytuacji, kiedy przedmiotowe usługi są świadczone na rzecz podmiotów będących podatnikami.

Z kolei zgodnie z przepisem art. 28c ustawy, miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 28d, art. 28e, art. 28f ust. 1, 2 i 3, art. 28g ust. 2 i art. 28h-28n.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca kupuje usługę ewaluacji projektu (oceny projektu: przygotowania ankiet ewaluacyjnych, raportów ewaluacji) od podmiotu zagranicznego posiadającego siedzibę na Węgrzech. Węgierski usługodawca nie jest zarejestrowany jako płatnik w Polsce, a usługę wykonuje na terenie Węgier. Wnioskodawca jest stowarzyszeniem, osobą prawną nie prowadzącą działalności gospodarczej, nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, nie ma nadanego numeru VAT UE. Stowarzyszenie posiada status organizacji pożytku publicznego i prowadzi działalność wyłącznie statutową - nieodpłatną działalność pożytku publicznego.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy jeszcze raz podkreślić, iż przepis art. 28a ustawy wprowadza odrębną definicję podatnika, która ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Istotą tego przepisu jest odróżnienie podmiotów znajdujących się w sferze aktywności gospodarczej od konsumentów.

Stowarzyszenie, jako organizacja pożytku publicznego, wykonując czynności statutowe prowadzi nieodpłatnie działalność pożytku publicznego, świadcząc tym samym usługi w sferze zadań publicznych. A zatem jest usługodawcą i mieści się wśród podmiotów wymienionych w art. 15 ust. 2 ustawy, do którego odnosi się przepis art. 28a pkt 1 lit. a) ustawy. Ponadto, jak wskazał ustawodawca w art. 28a pkt 1 lit. a) ustawy, podatnikami są podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel i rezultat tej działalności, co oznacza, że brak charakteru zarobkowego wykonywanych przez Stowarzyszenie czynności nie może stanowić okoliczności wyłączającej Wnioskodawcę z definicji podatnika określonej w tym przepisie.

Należy zatem wskazać, iż Wnioskodawca spełnia przesłanki wynikające z art. 28a pkt 1 lit. a) ustawy i jest podatnikiem w rozumieniu tego przepisu. Oznacza to, że miejsce świadczenia opisanej we wniosku usługi ewaluacji projektu należy ustalić na podstawie zasady ogólnej, wyrażonej w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT.

Wobec powyższego, miejscem świadczenia usługi na rzecz Wnioskodawcy jest terytorium kraju, gdzie posiada on swoją siedzibę, zgodnie z ww. przepisem. Zatem przedmiotowa usługa świadczona przez podmiot zagraniczny podlega opodatkowaniu w Polsce.

Pojęcie importu usług zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 9 ustawy jako świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 stosuje się również w przypadku, gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach (art. 17 ust. 1a ustawy).

W myśl art. 17 ust. 2 ustawy, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Przepis ust. 1 pkt 4 stosuje się, jeżeli usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, również osoba prawna niebędąca takim podatnikiem, zarejestrowana jako podatnik VAT UE, zgodnie z art. 97 (art. 17 ust. 3 ustawy).

W świetle powołanych przepisów, przez import usług rozumie się zatem usługi spełniające łącznie następujące warunki:

* miejscem świadczenia (opodatkowania) usługi - zgodnie z przepisami ustawy - jest terytorium Polski,

* usługodawcą jest podatnik mający siedzibę działalności gospodarczej poza terytorium Polski, niezależnie od tego, czy na terenie Wspólnoty, czy też poza jej terytorium,

* usługobiorcą jest osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, bądź osoba fizyczna.

Mając powyższe na uwadze należy zatem stwierdzić, że nabycie przez Stowarzyszenie usługi ewaluacji projektu od podmiotu węgierskiego nieposiadającego w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, stanowi dla Wnioskodawcy import usług, podlegający opodatkowaniu na terytorium kraju.

Stosownie do art. 97 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym, o którym mowa w art. 96, o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności.

Artykuł 97 ust. 3 ustawy stanowi, iż przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio również do podatników, o których mowa w art. 15, innych niż wymienieni w ust. 1 i 2, którzy:

Biorąc pod uwagę brzmienie powołanych przepisów stwierdzić należy, iż w związku z tym, że Stowarzyszenie importuje usługi, do których stosuje się art. 28b ustawy, ma Ono obowiązek zarejestrowania się jako podatnik VAT UE i rozliczać podatek należny od tych transakcji składając deklaracje podatkowe na zasadach określonych w przepisach art. 99 oraz art. 100 ustawy o podatku od towarów i usług.

Reasumując, Wnioskodawca zakupując usługę od firmy mającej siedzibę w kraju unijnym innym niż kraj siedziby usługobiorcy, ma obowiązek zarejestrować się jako podatnik VAT UE i rozliczyć podatek od towarów i usług z tytułu importu usług.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.