IPPP3/443-476/13-2/KT

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 23 sierpnia 2013 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP3/443-476/13-2/KT

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22 maja 2013 r. (data wpływu 27 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji nabycia wierzytelności kredytowych

* jest prawidłowe - w części dotyczącej uznania transakcji za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu,

* jest nieprawidłowe - w części dotyczącej stawki podatku oraz podstawy opodatkowania.

UZASADNIENIE

W dniu 27 maja 2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji nabycia wierzytelności kredytowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Bank (dalej: "Bank"), będący zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej planuje nabywać wierzytelności kredytowe od innych polskich banków, będących zarejestrowanymi podatnikami VAT czynnymi (dalej: "Sprzedający Bank").

Wierzytelności kredytowe, będące przedmiotem planowanych transakcji, stanowią wierzytelności własne sprzedających banków w stosunku do polskich dłużników i nie są jeszcze wymagalne w całości lub w części. Wierzytelności nabywane przez Bank mogą wynikać z umowy kredytowej zawartej wyłącznie przez Sprzedający Bank z kredytobiorcą, albo wynikać z umowy kredytu konsorcjalnego, którego stroną jest Sprzedający Bank, kredytobiorca oraz inne banki finansujące kredytobiorcę.

Celem nabycia wierzytelności kredytowych będzie przejęcie praw i obowiązków z umowy kredytowej w stosunku do całości lub części kwoty kredytu oraz uzyskanie korzyści finansowych z tytułu jej dalszego wykonywania. Z chwilą nabycia przez Bank wierzytelności kredytowych, kredytobiorca staje się klientem Banku zobowiązanym do uiszczenia na rzecz Banku stosownego wynagrodzenia wynikającego z umowy kredytowej.

Przedmiotem planowanych nabyć nie są tzw. "trudne" wierzytelności, lecz wierzytelności, co do których nie istnieje poważna wątpliwość, czy zostaną zaspokojone.

Bank rozważa przeprowadzanie dwóch typów transakcji:

* nabywania całości lub części wierzytelności kredytowej w sytuacji, gdy kredyt został już w całości wypłacony kredytobiorcy (Transakcja 1),

* w sytuacji, gdy w ramach danej umowy kredytowej została wypłacona tylko część kwoty kredytu - nabywania całości lub części wierzytelności kredytowej wynikającej z kwoty kredytu już wypłaconej kredytobiorcy wraz z przejęciem w całości lub w części obowiązku wypłaty kolejnych transz kredytu nieprzekazanych kredytobiorcy (Transakcja 2).

Transakcja 1

W ramach planowanej Transakcji 1, Bank nabędzie na podstawie stosownej umowy całość lub część wierzytelności kredytowej z tytułu kredytu udzielonego przez Sprzedający Bank. W przypadku nabycia całej wierzytelności kredytowej, Bank przejmie pełnię praw i obowiązków Sprzedającego Banku oraz stanie się stroną umowy kredytu zawartej uprzednio przez Sprzedający Bank. W związku z tym, Bank, w porozumieniu z kredytobiorcą (oraz jeśli to konieczne z pozostałymi bankami - stronami umowy kredytu), będzie mógł modyfikować warunki umowy, w tym np. wydłużać okres kredytowania, zmieniać poziom należnych odsetek. W przypadku nabycia części wierzytelności, Bank stanie się drugim, obok Sprzedającego Banku, kredytodawcą. Skutkiem przejęcia części wierzytelności kredytowej będzie przejęcie praw i obowiązków Sprzedającego Banku, wynikających ze stosownej umowy kredytowej, tylko w części, w jakiej Bank przejął wierzytelność kredytową.

Cena wierzytelności pomiędzy Sprzedającym Bankiem a Bankiem będzie ustalona albo jako wartość nominalna wierzytelności, albo jako wartość nominalna wierzytelności pomniejszona o dyskonto. Niezależnie od tak ukształtowanej ceny sprzedaży wierzytelności, Bank będzie pobierał od Sprzedającego Banku wynagrodzenie w postaci prowizji wyrażonej kwotowo lub jako procent wartości nominalnej wierzytelności. Prowizja będzie wypłacana na rzecz Banku tytułem wynagrodzenia za nabycie wierzytelności od Sprzedającego Banku.

Transakcja 2

W ramach planowanej Transakcji 2, Bank nabędzie na podstawie stosownej umowy całość lub część wierzytelności kredytowej z tytułu kredytu udzielonego i wypłaconego przez Sprzedający Bank oraz przejmie obowiązki Sprzedającego Banku w zakresie wypłaty całości lub części transz kredytu, które nie zostały jeszcze przez Sprzedający Bank wypłacone. W przypadku nabycia całej wierzytelności kredytowej, Bank przejmie pełnię praw i obowiązków Sprzedającego Banku oraz stanie się stroną umowy kredytu zawartej uprzednio przez Sprzedający Bank. W związku z tym, Bank w porozumieniu z kredytobiorcą (oraz jeśli to konieczne z pozostałymi bankami - stronami umowy kredytu), będzie mógł modyfikować warunki umowy, w tym np. wydłużać okres kredytowania, zmieniać poziom należnych odsetek. Dodatkowo, skutkiem zawarcia umowy będzie obowiązek wypłaty przez Bank określonych kolejnych transz kredytu na rzecz kredytobiorcy, którego kredyt przejął Bank na podstawie opisywanej Transakcji 2. W przypadku nabycia części wierzytelności, Bank stanie się kolejnym, obok Sprzedającego Banku, kredytodawcą. Skutkiem przejęcia części wierzytelności kredytowej będzie przejęcie praw i obowiązków Sprzedającego Banku wynikających ze stosownej umowy kredytowej, tylko w części, w jakiej Bank przejął wierzytelność kredytową oraz przejęcie obowiązków wypłaty kolejnych transz kredytu w całości lub części na zasadach określonych w umowie, na podstawie której Bank nabywa cześć wierzytelności od Sprzedającego Banku.

Cena sprzedaży wierzytelności oraz przejęcia obowiązków związanych z wypłatą kolejnych transz pomiędzy Sprzedającym Bankiem a Bankiem będzie ustalona albo jako wartość nominalna wierzytelności, albo jako wartość nominalna wierzytelności pomniejszona o dyskonto. Niezależnie od tak ukształtowanej ceny sprzedaży wierzytelności, Bank będzie pobierał od Sprzedającego Banku wynagrodzenie w postaci prowizji wyrażonej kwotowo lub jako procent wartości nominalnej wierzytelności. Prowizja będzie wypłacana na rzecz Banku tytułem wynagrodzenia za nabycie wierzytelności oraz przejęcie obowiązków związanych z wypłatą kolejnych transz kredytu na rzecz kredytobiorcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania (w zakresie podatku od towarów i usług):

1. Czy nabycie wierzytelności kredytowych w ramach Transakcji 1, przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego, stanowi odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT i korzystające ze zwolnienia przedmiotowego jako usługa świadczona przez Bank na rzecz Sprzedającego Banku, a podstawą opodatkowania jest kwota prowizji wypłacanej na rzecz Banku.

2. Czy nabycie wierzytelności kredytowych w ramach Transakcji 2, przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego, stanowi odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT i korzystające ze zwolnienia przedmiotowego jako usługa świadczona przez Bank na rzecz Sprzedającego Banku, a podstawą opodatkowania jest kwota prowizji wypłacanej na rzecz Banku.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ad. 1)

Zdaniem Banku, wynagrodzenie uzyskiwane przez Bank z tytułu nabycia wierzytelności kredytowych w ramach Transakcji 1, przestawionej w opisie zdarzenia przyszłego, podlega opodatkowaniu VAT i korzysta ze zwolnienia przedmiotowego.

Aby nabycie wierzytelności przez Bank od Sprzedającego Banku zostało uznane za świadczenie usług dla potrzeb VAT, konieczne jest przede wszystkim:

* działanie przez Bank w charakterze podatnika;

* odpłatność oraz bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem a uzyskiwanym przez Bank wynagrodzeniem.

Zdaniem Banku, w przypadku Transakcji 1 oba te warunki są spełnione.

Działanie w charakterze podatnika:

Z treści art. 2 ust. 1 lit. C Dyrektywy Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 2006/112/WE (Dyrektywa VAT) wynika jednoznacznie, że opodatkowaniu VAT podlega odpłatne świadczenie usług przez podatnika działającego w takim charakterze. Taki wniosek jest powszechnie akceptowany w orzecznictwie TSUE (por. np. orzeczenie z 4 października 199S r. w sprawie C-291/92, orzeczenie z 8 marca 2011 r. w sprawie C-415/98).

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Bank nabywać będzie wierzytelności kredytowe od innych polskich banków w ramach prowadzonej przez siebie działalności. Przedmiotem działalności Banku jest świadczenie szeregu usług finansowych, w tym usług związanych z udzielaniem finansowania. Nabywanie wierzytelności z tytułu kredytów udzielanych przez inne banki stanowi, z jednej strony, działalność związaną z zapewnieniem finansowania oraz zdjęciem ryzyka niewypłacalności z podmiotów sprzedających wierzytelności kredytowe, a z drugiej strony, stanowi element kształtowania portfela kredytowego Banku. Tym samy, nie ulega wątpliwości, iż nabywanie przez Bank wierzytelności następuje w ramach prowadzonej przez Bank działalności gospodarczej.

Świadczenie Banku jako odpłatne świadczenie usług podlegające VAT:

Zgodnie z art. 5 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Świadczenie usług jest natomiast definiowane jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

* przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

* zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

* świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Nabywając wierzytelności w ramach Transakcji 1, zdaniem Banku, Bank będzie świadczył usługę na rzecz Sprzedającego Banku w postaci:

* przejęcia ryzyka niewypłacalności dłużnika,

* uwolnienia Sprzedającego Banku od konieczności egzekwowania od dłużnika płatności na podstawie umowy kredytu zawartej przez Sprzedający Bank,

* przejęcia innych praw i obowiązków wynikających z tej umowy,

* zapewnienia finansowania, tj. natychmiastowego zapewnienia środków finansowych niezależnie od terminu zapadalności udzielonego przez Sprzedający Bank kredytu.

Za powyższe świadczenia Bank uzyskuje od Sprzedającego Banku wynagrodzenie bezpośrednie w postaci prowizji, które jest niezależne od ewentualnego dyskonta od ceny sprzedaży wierzytelności udzielonego przez Sprzedający Bank. Wynagrodzenie to, zdaniem Banku, będzie stanowiło wynagrodzenie dla Banku za świadczenie opisanych wyżej usług, korzystające ze zwolnienia od VAT.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), w wyroku w sprawie C-93/10 GFKL dotyczącej wierzytelności "trudnych", podkreślił, że "podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi".

W tym samym TSUE uznał, że jeżeli "cesjonariusz wierzytelności nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia od cedenta, (...) nie dokonuje czynności z zakresu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 szóstej dyrektywy ani nie świadczy usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 dyrektywy".

Wprawdzie ze względu na przedmiot transakcji oraz jej charakter powyższe orzeczenie nie może mieć bezpośredniego zastosowania w sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku, jednak z treści orzeczenia TSUE wynika wniosek, iż jeśli podmiot nabywający wierzytelności uzyskuje w związku z tym bezpośrednio od sprzedającego wierzytelności wynagrodzenie, może ono stanowić wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług przez nabywcę wierzytelności na rzecz sprzedającego.

Takie stanowisko potwierdza również orzecznictwo polskich sądów administracyjnych. W wyroku z 19 marca 2012 r., sygn. I FPS 5/11, Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że: "podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę."

W ramach przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, Bank za przejęcie wierzytelności po cenie nominalnej lub z dyskontem uzyskuje bezpośrednie wynagrodzenie w postaci prowizji. Tym samym, Bank uzyskuje bezpośrednio od Sprzedającego wynagrodzenie z tytułu nabycia wierzytelności, które w opinii Banku stanowi świadczenie usług.

Stanowisko takie potwierdzają również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych:

"Uznać zatem należy, że w sytuacji przedstawionej we wniosku, Wnioskodawca będzie działał w charakterze podatnika z tytułu wykonywanej czynności (nabycia wierzytelności), ponieważ dokonuje zakupu wierzytelności w celu jej dalszej windykacji we własnym zakresie. Działanie takie zaś wypełnia znamiona odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy" (interpretacja indywidualna z 16 kwietnia 2012 r. nr IPPP1/443-131/12-2/EK).

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 28 listopada 2012 r. nr IPPP3/443-115/11/12-7/S/IG, uznając, że:

"z opisu sytuacji wynika niewątpliwie, że Wnioskodawca będzie świadczył na rzecz zbywcy wierzytelności usługę polegającą na uwolnieniu go od ryzyka kredytowego, za które otrzyma określone wynagrodzenie/prowizję. W wyniku transakcji zbywca będzie zwolniony od działań w celu odzyskania zapłaty od dłużnika. Dojdzie więc w tym przypadku do świadczenia wzajemnego i odpłatnego, gdyż pomiędzy wykonaną czynnością a wynagrodzeniem otrzymanym z tytułu jej wyświadczenia występuje bezpośredni, czytelny i dostrzegalny związek. W związku z tym, w przedmiotowej sytuacji mamy do czynienia ze świadczeniem usługi."

Tym samym, w opinii Banku, nabycie wierzytelności kredytowych w ramach Transakcji 1 przestawionej w opisie zdarzenia przyszłego stanowi odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT na podstawie art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ustawy o VAT.

Zwolnienie przedmiotowe:

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwolnione od VAT są usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Jednocześnie, zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienie od VAT nie ma zastosowania m.in. do czynności ściągania długów, w tym faktoringu.

Nie ulega wątpliwości, że nabycie wierzytelności przez Bank w ramach prowadzonej działalności gospodarczej stanowi transakcję dotyczącą długów.

Konieczna jest zatem analiza, czy wynagrodzenie uzyskiwane przez Bank z tytułu zawarcia takiej transakcji, może być uznane za wynagrodzenie za czynności ściągania długów, w tym factoringu, które są opodatkowane VAT z zastosowaniem stawki podstawowej.

Zdaniem Banku, wynagrodzenie Banku uzyskiwane z tytułu nabycia wierzytelności kredytowych nie stanowi wynagrodzenia za usługę ściągania długów. Wynika to przede wszystkim za faktu, że Bank nie windykuje długów na rzecz Sprzedającego Banku, ale, o ile zajdzie taka potrzeba, będzie je windykował, na własną rzecz. Fakt, iż Bank nabywając wierzytelność od Sprzedającego Banku powoduje, iż Sprzedający Bank nie ponosi ciężaru bieżącego zarządzania kredytem oraz ryzyk związanych z ewentualnym wyegzekwowaniem poszczególnych rat, nie oznacza, iż Bank świadczy na rzecz Sprzedającego Banku usługę ściągania długów. Istotą transakcji jest nabycie przez Bank wierzytelności od Kredytodawcy i przejęcie roli kredytodawcy od tego podmiotu. Wniosek ten jest tym bardziej uzasadniony, że nabywane przez Bank wierzytelności nie wymagają działań windykacyjnych, jedynie przejęcia funkcji wierzyciela kredytowego.

W opinii Banku, prowizja uzyskiwana przez Batik z tytułu nabycia wierzytelności w ramach Transakcji 1, stanowi wynagrodzenie za świadczone przez Bank usługi, w zależności od okoliczności faktycznych transakcji związane z: (i) przejęciem ryzyka niewypłacalności kredytobiorcy, (ii) poprawieniem sytuacji bilansowej sprzedającego, (iii) szybszym udostępnieniem środków finansowych, które wskutek zawarcia umowy kredytu zostały u sprzedającego zablokowane, (iv) zdjęciem ze sprzedającego obowiązków administracyjnych związanych z bieżącym zarządzaniem kredytem.

Kwota prowizji, zdaniem Banku, będzie podstawą opodatkowania, którą należy wykazać w deklaracji podatkowej jako obrót zwolniony od VAT.

Podsumowując, w opinii Banku, nabycie wierzytelności kredytowych w ramach Transakcji 1 przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego, stanowi odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT i korzystające ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, a podstawą opodatkowania w ramach Transakcji 1 jest kwota prowizji uzyskiwana przez Bank w związku z nabyciem wierzytelności od Sprzedającego Banku.

Ad. 2)

Kwalifikacja świadczenia:

Jako, że przedmiotem Transakcji 2 jest nabywanie całości lub części wierzytelności kredytowej już wypłaconej kredytobiorcy wraz z przejęciem w całości lub w części obowiązku wypłaty kolejnych transz kredytu nieprzekazanych kredytobiorcy, uwagi Banku przedstawione w stanowisku dotyczącym pytania 1 znajdą odpowiednie zastosowanie. Bank, jako nabywca wierzytelności oraz przejmujący zobowiązanie do wypłaty kolejnych transz kredytu na rzecz kredytobiorcy, będzie odpłatnie świadczył usługi na rzecz Sprzedającego Banku.

Za powyższe świadczenia Bank uzyskuje od Sprzedającego Banku wynagrodzenie bezpośrednie w postaci prowizji, które jest niezależne od ewentualnego dyskonta od ceny sprzedaży wierzytelności udzielonego przez Sprzedający Bank. Wynagrodzenie to, zdaniem Banku, będzie stanowiło wynagrodzenie Banku za świadczenie opisanych wyżej usług korzystające ze zwolnienia od VAT.

Zwolnienie przedmiotowe:

W ramach Transakcji 2, świadczenie Banku składa się z dwóch elementów:

* nabycia wierzytelności,

* przejęcia zobowiązania do wypłaty kolejnych transz kredytu na rzecz kredytobiorcy.

Niezależnie od tego, czy świadczenie w ramach Transakcji 2 stanowi usługę kompleksową czy nie, w opinii Banku wynagrodzenie Banku z tytułu świadczenia tej usługi będzie korzystało ze zwolnienia przedmiotowego.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwolnione od VAT są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Natomiast, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwolnione od VAT są usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Jednocześnie, zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienie od VAT nie ma zastosowania m.in. do czynności ściągania długów, w tym faktoringu.

Jak wskazano w uzasadnieniu stanowiska Banku odnośnie pytania 1, prowizja uzyskiwana przez Bank z tytułu nabycia wierzytelności stanowi wynagrodzenie za świadczone przez Bank usługi, w zależności od okoliczności faktycznych transakcji związane z: (i) poprawieniem sytuacji bilansowej sprzedającego, (ii) szybszym udostępnieniem środków finansowych, które wskutek zawarcia umowy kredytu zostały u sprzedającego zablokowane, (iii) zdjęciem ze sprzedającego obowiązków administracyjnych związanych z bieżącym zarządzaniem kredytem. Usługi te nie stanowią ani czynności ściągania długów, ani faktoringu, zatem powinny korzystać ze zwolnienia.

Przejęcie zobowiązań do zapłaty kolejnych transz kredytu również korzysta ze zwolnienia przedmiotowego. TSUE, w orzeczeniu w sprawie C-455/05 VelvetSteel, podkreślił, że:

"zwolnienie przewidziane w art. 13 część B lit. d pkt 2 szóstej dyrektywy dotyczy, oprócz przejęcia zobowiązań, także pośrednictwa i przejęcia poręczeń i innych zabezpieczeń kredytowych lub innego zabezpieczenia oraz zarządzania zabezpieczeniami kredytowymi. Oczywiste jest, że wszystkie te transakcje stanowią z natury usługi finansowe."

Jednocześnie TSUE uznał, że dla potrzeb przepisów kształtujących zwolnienia od VAT dla transakcji finansowych, należy uznać, iż pojęcie "przejęcie zobowiązań" wyłącza z zakresu zastosowania tego przepisu zobowiązania inne niż zobowiązania finansowe. Oznacza to jednocześnie, iż przejęcie zobowiązań o charakterze finansowym, w szczególności przez bank, stanowi usługę finansową korzystającą ze zwolnienia przedmiotowego.

Zatem, przyjmując, iż nabycie wierzytelności oraz przejecie zobowiązań do kolejnych transz stanowią dwa niezależne świadczenia, to każde z nich korzysta, zdaniem Banku, ze zwolnienia przedmiotowego.

Zdaniem Banku, charakter Transakcji 2 nakazuje jednak traktować wszelkie świadczenia dokonane w ramach tej transakcji jako jedną kompleksową usługę, której przedmiotem jest w szczególności poprawienie sytuacji bilansowej sprzedającego, szybsze udostępnienie środków finansowych, które wskutek zawarcia umowy kredytu zostały zablokowane u Sprzedającego Banku, oraz przejęcie zobowiązań finansowych Sprzedającego Banku z tytułu zawartej umowy kredytu. Innymi słowy, Bank, nabywając wierzytelności od Sprzedającego Banku oraz przejmując zobowiązania do wypłaty kolejnych transz na rzecz kredytobiorcy, przejmuje prawa i obowiązki dotychczasowego kredytodawcy. Nie ulega wątpliwości, iż taka transakcja stanowi usługę finansową, która wobec braku specyficznych wyłączeń korzysta ze zwolnienia od VAT.

Kwota prowizji, zdaniem Banku, będzie podstawą opodatkowania, którą należy wykazać w deklaracji podatkowej jako obrót zwolniony od VAT.

Podsumowując, w opinii Banku, nabycie wierzytelności kredytowych oraz przejęcie zobowiązań w ramach Transakcji 2 przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego, stanowi odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT i korzystające ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 i 40 ustawy o VAT, a podstawą opodatkowania w ramach Transakcji 2 jest kwota prowizji uzyskiwana przez Bank w związku z nabyciem wierzytelności i przejęciem zobowiązań do wypłaty kolejnych transz kredytu od Sprzedającego Banku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe - w zakresie uznania transakcji nabycia wierzytelności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu - oraz za nieprawidłowe - w zakresie stawki podatku właściwej dla tej czynności oraz podstawy opodatkowania.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a towarami, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się - zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy - każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności, cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu, nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Zatem, umowa nabycia wierzytelności wypełnia znamiona usługi, określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych. Stanowi zatem świadczenie usług w rozumieniu tej ustawy.

Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie, czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę, sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej, jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu sprawy, Wnioskodawca - Bank, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej planuje nabywać wierzytelności kredytowe od innych polskich banków. Zarówno Wnioskodawca, jak i banki zbywające wierzytelności, są zarejestrowanymi podatnikami VAT czynnymi. Przedmiotowe wierzytelności kredytowe stanowią wierzytelności własne sprzedających banków w stosunku do polskich dłużników i nie są jeszcze wymagalne w całości lub w części. Wierzytelności nabywane przez Bank mogą wynikać z umowy kredytowej zawartej wyłącznie przez Sprzedający Bank z kredytobiorcą, albo wynikać z umowy kredytu konsorcjalnego, którego stroną jest Sprzedający Bank, kredytobiorca oraz inne banki finansujące kredytobiorcę. Celem nabycia wierzytelności kredytowych będzie przejęcie praw i obowiązków z umowy kredytowej w stosunku do całości lub części kwoty kredytu oraz uzyskanie korzyści finansowych z tytułu jej dalszego wykonywania. Z chwilą nabycia przez Bank wierzytelności kredytowych, kredytobiorca staje się klientem Banku zobowiązanym do uiszczenia na rzecz Banku stosownego wynagrodzenia wynikającego z umowy kredytowej.

Jak wskazał Wnioskodawca, przedmiotem planowanych nabyć nie są tzw. "trudne" wierzytelności, lecz wierzytelności, co do których nie istnieje poważna wątpliwość, czy zostaną zaspokojone.

Bank rozważa przeprowadzanie dwóch typów transakcji: nabywania całości lub części wierzytelności kredytowej w sytuacji, gdy kredyt został już w całości wypłacony kredytobiorcy (Transakcja 1) oraz w sytuacji, gdy w ramach danej umowy została wypłacona tylko część kwoty kredytu - nabywania całości lub części wierzytelności kredytowej wynikającej z kwoty kredytu już wypłaconej kredytobiorcy wraz z przejęciem w całości lub w części obowiązku wypłaty kolejnych transz kredytu nieprzekazanych kredytobiorcy (Transakcja 2).

W ramach planowanej Transakcji 1, Bank nabędzie całość lub część wierzytelności kredytowej z tytułu kredytu udzielonego przez Sprzedający Bank. W przypadku nabycia całej wierzytelności kredytowej, Bank przejmie pełnię praw i obowiązków Sprzedającego Banku oraz stanie się stroną umowy kredytu zawartej uprzednio przez Sprzedający Bank. W związku z tym, Bank, w porozumieniu z kredytobiorcą (oraz jeśli to konieczne z pozostałymi bankami - stronami umowy kredytu), będzie mógł modyfikować warunki umowy, w tym np. wydłużać okres kredytowania, zmieniać poziom należnych odsetek. W przypadku nabycia części wierzytelności, Bank stanie się drugim, obok Sprzedającego Banku, kredytodawcą. Skutkiem przejęcia części wierzytelności kredytowej będzie przejęcie praw i obowiązków Sprzedającego Banku, wynikających ze stosownej umowy kredytowej, tylko w części, w jakiej Bank przejął wierzytelność kredytową.

W ramach planowanej Transakcji 2, Bank nabędzie na podstawie stosownej umowy całość lub część wierzytelności kredytowej z tytułu kredytu udzielonego i wypłaconego przez Sprzedający Bank oraz przejmie obowiązki Sprzedającego Banku w zakresie wypłaty całości lub części transz kredytu, które nie zostały jeszcze przez Sprzedający Bank wypłacone. W przypadku nabycia całej wierzytelności kredytowej, Bank przejmie pełnię praw i obowiązków Sprzedającego Banku oraz stanie się stroną umowy kredytu zawartej uprzednio przez Sprzedający Bank. W związku z tym, Bank w porozumieniu z kredytobiorcą (oraz jeśli to konieczne z pozostałymi bankami - stronami umowy kredytu), będzie mógł modyfikować warunki umowy, w tym np. wydłużać okres kredytowania, zmieniać poziom należnych odsetek. Dodatkowo, skutkiem zawarcia umowy będzie obowiązek wypłaty przez Bank określonych kolejnych transz kredytu na rzecz kredytobiorcy, którego kredyt przejął Bank na podstawie opisywanej Transakcji 2. W przypadku nabycia części wierzytelności, Bank stanie się kolejnym, obok Sprzedającego Banku, kredytodawcą. Skutkiem przejęcia części wierzytelności kredytowej będzie przejęcie praw i obowiązków Sprzedającego Banku wynikających ze stosownej umowy kredytowej, tylko w części, w jakiej Bank przejął wierzytelność kredytową oraz przejęcie obowiązków wypłaty kolejnych transz kredytu w całości lub części na zasadach określonych w umowie, na podstawie której Bank nabywa cześć wierzytelności od Sprzedającego Banku.

Cena sprzedaży wierzytelności (oraz przejęcia obowiązków związanych z wypłatą kolejnych transz - w przypadku Transakcji 2) pomiędzy Sprzedającym Bankiem a Bankiem będzie ustalona albo jako wartość nominalna wierzytelności, albo jako wartość nominalna wierzytelności pomniejszona o dyskonto. Niezależnie od tak ukształtowanej ceny sprzedaży wierzytelności, Bank będzie pobierał od Sprzedającego Banku wynagrodzenie w postaci prowizji wyrażonej kwotowo lub jako procent wartości nominalnej wierzytelności. Prowizja będzie wypłacana na rzecz Banku tytułem wynagrodzenia za nabycie wierzytelności od Sprzedającego Banku (oraz przejęcie obowiązków związanych z wypłatą kolejnych transz kredytu na rzecz kredytobiorcy - w przypadku Transakcji 2).

Analizując powyższe należy stwierdzić, iż w sytuacji przedstawionej we wniosku, czynność nabycia przez Wnioskodawcę wierzytelności własnej przysługującej cedentowi wobec podmiotu trzeciego, należy uznać za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Mamy tu bowiem do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę wierzytelności (Wnioskodawcę) na rzecz cedenta (Banku Sprzedającego) z tytułu nabycia przysługującej Mu wierzytelności.

Kwoty uzyskiwane przez Bank od wierzyciela na podstawie zawartej z nim umowy stanowią wynagrodzenie za przedmiotową usługę i w konsekwencji podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Natomiast, na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

Jednakże, zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Ponadto, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Natomiast, z art. 43 ust. 15 ustawy wynika, iż zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu,

2.

usług doradztwa,

3.

usług w zakresie leasingu.

Należy zauważyć, iż wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów i faktoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 z późn. zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu Państwa Członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytu i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i factoringu.

Ponadto, zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., Państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dodatkowo wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując factoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, factoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora.

W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Faktoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności.

Natomiast, istota rozróżnienia usług obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz factoringu sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów.

A zatem, usługę świadczoną przez Bank, polegającą na nabyciu wierzytelności własnej przysługującej cedentowi i uwolnieniu go od obowiązku egzekwowania tych wierzytelności, potraktować należy jako usługę ściągania długów, która w myśl art. 43 ust. 15 ustawy została wyłączona ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Odnosząc zatem powołane wyżej regulacje prawne do przedstawionego stanu faktycznego stwierdzić należy, iż czynność polegająca na nabyciu przez Wnioskodawcę wierzytelności własnej przysługującej cedentowi, spowoduje niewątpliwie "uwolnienie" cedenta od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowi czynność odzyskiwania długów wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Koncepcja odzyskiwania długów nie zależy bowiem od sposobu, w jaki odzyskiwanie się odbywa, od tego na czyją rzecz dług zostaje ściągnięty, ani od tego w jaki sposób zostaną pozyskane środki na finansowanie nabycia wierzytelności. Pojęcie odzyskiwania długów dotyczy jasno sprecyzowanych transakcji finansowych mających na celu uzyskanie zapłaty wierzytelności pieniężnej (vide: pkt 77 i 78 wyroku w sprawie C-305/01).

Tym samym należy stwierdzić, że przedmiotowa czynność nabycia wierzytelności stanowi - zarówno w przypadku Transakcji 1 jak i Transakcji 2 - usługę finansową polegającą na uwolnieniu od długu cedenta przez nabywcę wierzytelności (Wnioskodawcę), a zatem transakcja ta nie korzysta ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 41 ust. 1 pkt 40 ustawy, lecz jest opodatkowana według podstawowej stawki podatku VAT w wysokości 23%.

W przypadku opisanej Transakcji 2, nie znajdzie również zastosowania zwolnienie określone ww. przepisem art. 41 ust. 1 pkt 38 ustawy, należy bowiem odróżnić zobowiązanie Banku do wypłaty kolejnych transz kredytu w ramach usługi nabycia wierzytelności świadczonej na rzecz Zbywcy od usługi udzielenia kredytu świadczonej na rzecz dłużnika przez Bank, który przejął obowiązki Zbywcy w tym zakresie na podstawie zawartej umowy nabycia wierzytelności.

Reasumując, kwoty uzyskiwane przez Bank od wierzyciela na podstawie zawartej z nim umowy dotyczącej nabycia wierzytelności stanowią wynagrodzenie za usługę i podlegają opodatkowaniu 23% stawką podatku VAT.

Z uwagi na powyższe, stanowisko Wnioskodawcy dotyczące stawki podatku właściwej dla świadczonych usług należało uznać za nieprawidłowe.

Podstawą opodatkowania, w myśl art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Obrotem są zatem kwoty należne z tytułu tych czynności opodatkowanych, które wykonywane są przez podatnika. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

W orzeczeniu C-427/98 (Komisja Europejska v. Republika Federalna Niemiec) Trybunał Sprawiedliwości UE wskazał, że wynagrodzenie (kwota należna w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy) jest wartością subiektywną, a więc wartością faktycznie otrzymaną w danym przypadku. W szczególności, niedopuszczalna jest sytuacja, gdy podstawa opodatkowania byłaby wyższa od kwoty, którą podatnik ostatecznie otrzymuje.

Pojęcie kwoty należnej (obrotu) z tytułu sprzedaży łączy się ściśle z pojęciem "wynagrodzenie", które jest sprzedawcy należne z tytułu jego świadczenia na rzecz nabywcy.

O wynagrodzeniu w ramach danej sprzedaży można mówić, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego). Za dokonanie tych czynności, wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu, co jednak nie oznacza, że musi mieć ono postać pieniężną, gdyż wynagrodzenie (odpłatność) jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (zapłatą za towar lub usługę może być inny towar lub usługa), albo mieszaną (zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa). Innymi słowy, musi istnieć możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Mając na uwadze konstrukcję normatywną podstawy opodatkowania, wyrażoną w przytoczonym powyżej art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, należy podkreślić, iż podstawą opodatkowania jest w istocie kwota należna, co istotne, pomniejszona o należny z tytułu danej usługi podatek. Innymi słowy, w świetle ustawowej definicji nie można zgodzić się z twierdzeniem Banku, iż podstawą opodatkowania dla opisywanej we wniosku transakcji będzie kwota prowizji uzyskana przez Bank w związku z nabyciem wierzytelności od Sprzedającego, bowiem, jak wynika z wniosku, prowizja ta stanowi w rzeczywistości kwotę należną z tytułu świadczonej na rzecz Sprzedawcy usługi finansowej. W konsekwencji powyższego należy przyjąć, że podstawę opodatkowania w zaistniałych okolicznościach stanowić będzie wspomniana kwota wynagrodzenia (prowizja), jednakże pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Ponadto, w przypadku, gdy - jak wskazał Wnioskodawca - cena wierzytelności będzie ustalona przez strony umowy jako wartość nominalna wierzytelności pomniejszona o dyskonto, wówczas to dyskonto stanowi również część wynagrodzenia Banku za świadczoną usługę.

Reasumując, w przedmiotowej sprawie, w przypadku nabycia wierzytelności podstawę opodatkowania z tytułu świadczonej usługi finansowej stanowić będzie wynagrodzenie, jakie otrzymuje Bank za świadczoną usługę, tj. kwota prowizji pomniejszona o kwotę podatku należnego oraz - w przypadku zaistnienia dyskonta - kwota wynikająca z różnicy między wartością nominalną wierzytelności, a kwotą, którą Bank zapłacił wierzycielowi, pomniejszona o kwotę podatku należnego.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie uznaje się za nieprawidłowe.

Niniejsza interpretacja dotyczy przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl