IPPP3/443-1089/11-2/JF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku złożonym w dniu 1 sierpnia 2011 r. (data wpływu 8 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłaty reprograficznej - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłaty reprograficznej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest importerem sprzętu i nośników umożliwiających m.in. powielanie i utrwalanie utworów lub przedmiotów praw pokrewnych. W szczególności działalność Wnioskodawcy obejmuje sprzedaż sprzętu/nośników w tym w szczególności urządzeń skanujących i kopiujących, dysków komputerowych, nagrywarek DVD, płyt CD/DVD.

Sprzęt/nośniki znajdujące się w ofercie sprzedaży Wnioskodawcy to urządzenia i nośniki, o których mowa w art. 20 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm. dalej prawo autorskie). Jako importer sprzętu/nośników umożliwiających powielanie i utrwalanie utworów, o których mowa w powyższym przepisie prawa autorskiego Wnioskodawca jest obowiązany do uiszczania na rzecz np. Stowarzyszenia i odpowiednio innych organizacji zbiorowego zarządzania (dalej łącznie: OZZ) działających na rzecz twórców opłat w wysokości od 0,001% do 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży wspomnianych urządzeń i nośników (dalej: "opłata reprograficzna").

W wykonaniu obowiązków przewidzianych prawem autorskim, Wnioskodawca oblicza kwotę należną z tytułu sprzedaży urządzeń/nośników. Następnie Wnioskodawca powiadamia OZZ o wysokości ustalonej kwoty należnej z tytułu sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym (kwartale) i uiszcza odpowiednią jej część na rachunek OZZ.

Niezależnie od powyższego, OZZ realizuje swoją statutową działalność, która polega w głównej mierze na zarządzaniu prawami autorskimi twórców zrzeszonych w OZZ. Zbiorowy zarząd polega na pośredniczeniu pomiędzy autorsko uprawnionymi (twórcy) a użytkownikami praw w ustalaniu wysokości i ściąganiu wynagrodzeń za korzystanie z utworów oraz wyjątkowo - na świadczeniu przez nich usług licencyjnych na rzecz użytkowników (hotele, operatorzy kablowi). Na podstawie umowy z autorsko uprawnionym (reprezentującą go organizacją - także zagraniczną) albo upoważnienia ustawowego, OZZ obejmuje w zarząd prawa autorskie lub pokrewne konkretnych osób (nie nabywając ich do swego majątku) i na tej samej podstawie nabywa upoważnienie do działania na rzecz tych osób w charakterze pośrednika w kontaktach z użytkownikami ich praw majątkowych.

Działając na rzecz tych osób OZZ jako pośrednik (przedstawiciel) podpisuje z użytkownikami umowy określające wysokość wynagrodzenia i sposób jego płatności lub zezwolenie na korzystanie z całego (części) repertuaru twórców oraz pobiera wynagrodzenie na rzecz reprezentowanych osób. Następnie, w tzw. procesie repartycji wynagrodzenie zainkasowane na rzecz autorsko uprawnionych jest dzielone i wypłacane na rachunki konkretnych twórców.

Aktywność OZZ przejawia się zatem w dwóch obszarach:

* reprezentowanie twórców w zakresie zawierania umów z konkretnymi użytkownikami na korzystanie z utworów i pobieranie wynagrodzenia od użytkowników co stanowi podstawową działalność OZZ, oraz

* realizacja ustawowych obowiązków administracyjnych w tym pobieranie opłat reprograficznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opłata reprograficzna podlega opodatkowaniu VAT i - konsekwentnie - czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur wystawianych przez OZZ dokumentujących otrzymanie przez te podmioty opłaty reprograficznej.

Zdaniem Wnioskodawcy Wnioskodawca - zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT - nie ma prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego na fakturze dokumentującej opłatę reprograficzną, gdyż opłata reprograficzna nie podlega opodatkowaniu VAT. Stanowisko Wnioskodawcy wynika z następujących przesłanek:

* OZZ nie świadczy na rzecz Wnioskodawcy usługi, która podlegałaby opodatkowaniu VAT (nawet w świetle wprowadzenia od 1 kwietnia do ustawy o VAT art. 8 ust. 2a regulującego tzw. "komis usług");

* opłata reprograficzna, do uiszczania której zobowiązany jest Wnioskodawca, nie stanowi jakiegokolwiek wynagrodzenia za usługę w rozumieniu przepisów o VAT;

* pomiędzy Wnioskodawcą i twórcami zrzeszonymi w OZZ nie istnieje identyfikowalny stosunek zobowiązaniowy, z którego wynikałyby z jednej strony korzyści dla Wnioskodawcy, z drugiej zaś strony zdefiniowane świadczenie realizowane przez twórców, za które twórcy w ostatecznym rozrachunku otrzymują część opłaty pobieranej przez OZZ od Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 20 prawa autorskiego, producenci/importerzy określonych kategorii sprzętu/nośników są obowiązani uiszczać na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania opłaty w wysokości ustalonej przepisami prawa autorskiego i przepisami wykonawczymi.

W doktrynie i orzecznictwie trwa dyskusja co do charakteru opłaty reprograficznej (komentarz do art. 20 prawa autorskiego - J. Barta, M. Czajkowska-Dąbrowska, Z. Ćwiąkalski, R. Markiewicz, E Trapie, Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, 2001, wyd. II; M. Smycz, Komentarz do ustawy z dnia 28 października 2002 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, LEX/el. 2003, czy postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 24 lutego 2009 r. sygn. I ACa 99/09). Wskazuje się, że opłata reprograficzna ze względu na przymusowość, brak ekwiwalentności, brak określonego świadczenia i jego beneficjenta z jednej strony, a z drugiej - ze względu na cel ustawodawcy, który chciał chronić interesy twórców, które potencjalnie (ale jedynie potencjalnie) mogłyby zostać naruszone przy użyciu sprzętu/nośników umożliwiających powielanie i utrwalanie - charakter opłaty reprograficznej mieści się między daniną o charakterze podatkowym a odszkodowaniem cywilnoprawnym.

Opłata reprograficzna z art. 20 prawa autorskiego jest daniną, która w żadnym razie nie odpowiada równoważnemu świadczeniu. Stanowi ona, jak to próbuje się komentować w doktrynie, swoiste zryczałtowane odszkodowanie za umożliwienie (dzięki wykorzystaniu sprzętu/nośników) masowego wykorzystania utworów.

Wnioskodawca podkreśla, że w zamian za opłatę reprograficzną:

* nie otrzymuje żadnego świadczenia ani ze strony OZZ, ani ze strony twórcy, polegającego na udzieleniu prawa do wykorzystania utworu,

* żaden inny identyfikowalny podmiot nie odnosi korzyści z tytułu użytkowania utworu.

Opłata reprograficzna z art. 20 prawa autorskiego literalnie nie stanowi wynagrodzenia i nie odpowiada ona żadnemu świadczeniu ze strony twórcy, ani działającemu na jego rzecz OZZ.

Wnioskodawca pragnie dodatkowo zwrócić uwagę na różnicę pomiędzy opłatami reprograficznymi z art. 20 prawa autorskiego a wszelkimi innymi wynagrodzeniami z tytułu użytkowania utworów, które także pobierane są przez OZZ na rzecz twórców.

Przykładowo prawo autorskie przewiduje następujące rodzaje świadczeń twórców na rzecz użytkowników, za które to świadczenia należy się wynagrodzenie:

* dokonana zawodowo odsprzedaż oryginalnych egzemplarzy utworu plastycznego lub fotograficznego (art. 19 prawa autorskiego);

* zawodowa odprzedaż rękopisów utworów literackich i muzycznych (art. 19¹ prawa autorskiego);

* zamieszczanie w celach dydaktycznych i naukowych rozpowszechnionych drobnych utworów lub fragmentów większych utworów w podręcznikach i wypisach (art. 29 ust. 2 prawa autorskiego);

* zamieszczanie w celach dydaktycznych i naukowych rozpowszechnionych drobnych utworów lub fragmentów większych utworów w antologiach (art. 29 ust. 2¹ prawa autorskiego);

* sporządzanie i rozpowszechnianie przez ośrodki informacji lub dokumentacji własnych opracowań dokumentacyjnych oraz pojedynczych egzemplarzy nie większych niż jeden arkusz wydawniczy fragmentów opublikowanych utworów (art. 30 ust. 1 prawa autorskiego);

* nadawanie, reemitowanie i utrwalanie utworów na podstawie odpowiednich umów z twórcami (art. 21, 21¹ i 22 prawa autorskiego) co stanowi typowe świadczenie, za które OZZ inkasuje wynagrodzenie na rzecz twórców.

Ustawodawca konsekwentnie posługuje się w tych przypadkach terminem prawa do wynagrodzenia. Nie ma wątpliwości, iż w zakresie, w jakim OZZ działa jako zarządca praw autorskich i praw pokrewnych twórców, uczestniczy w świadczeniu usług przez twórców na rzecz użytkowników ich utworów.

Z kolei opłata reprograficzna z art. 20 prawa autorskiego nie stanowi wynagrodzenia odpowiadającego wartości użytkowanych utworów. Nie można odnaleźć bezpośredniego związku między osobą twórcy, konkretnym utworem/utworami i osobą importera sprzętu/nośnika, który przecież nie jest użytkownikiem utworów.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również:

* przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

* zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

* świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Na podstawie przepisów ustawy o VAT, Dyrektywy 112 oraz orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (dalej: ETS) można przedstawić następujące przesłanki wystąpienia podlegającej regulacjom VAT usługi:

* zachowanie podatnika może być aktywne, ale też może mieć charakter powstrzymywania się od określonej aktywności albo znoszenia aktywności innej osoby;

* co do zasady, musi mieć miejsce odpłatność za usługę (z wyjątkiem usług nieodpłatnych zrównanych z usługami świadczonymi odpłatnie - art. 8 ust. 2 ustawy o VAT);

* musi istnieć bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść; musi mieć miejsce konsumpcja świadczenia przez jego odbiorcę.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, twórca (ani tym bardziej OZZ) nie świadczy na rzecz Wnioskodawcy (nie będącego przecież użytkownikiem utworu a importerem sprzętu/nośników) usług, za które wynagrodzeniem byłaby opłata reprograficzna z art. 20 prawa autorskiego.

W szczególności:

* nie dochodzi do udostępnienia Wnioskodawcy utworu ani jakichkolwiek praw do niego;

* nie można także twierdzić, że świadczenie twórcy polega na tolerowaniu działań Wnioskodawcy polegających na sprzedaży importowanych sprzętów/nośników - brak jest bowiem bezpośredniego związku między interesem twórcy (tj. ochroną jego utworów) a działaniem Wnioskodawcy; tolerowanie określonych stanów faktycznych może podlegać opodatkowaniu jedynie wtedy gdy następuje w wykonaniu stosunku zobowiązaniowego a jedna ze stron może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi - co absolutnie nie ma miejsca w relacji twórca - OZZ - Wnioskodawca;

* uiszczenie opłaty reprograficznej z art. 20 prawa autorskiego nie stanowi wynagrodzenia za jakiekolwiek świadczenie ze strony twórcy, czy OZZ - niezależnie od specyficznego charakteru tej opłaty, podkreślenia wymaga, że opłata ta nie rekompensuje żadnego identyfikowalnego świadczenia ze strony twórcy na rzecz Wnioskodawcy; innymi słowy - można twierdzić, że zachowania obu stron byłyby identyczne nawet w sytuacji, gdyby ustawa nie przewidywała takich opłat; twórca poszukując ochrony swoich interesów - żądanie wynagrodzenia kierowałby do użytkownika jego utworów w analizowanym schemacie, importer sprzętu/nośników nie jest konsumentem/beneficjentem (choćby potencjalnym) ewentualnych świadczeń twórcy - nie ma konsumenta w relacji twórca - OZZ - Wnioskodawca, zaś świadczenie usług nie może mieć miejsca bez ustalenia konsumenta, tj. podmiotu będącego beneficjentem danej usługi (np. orzeczenie ETS w sprawie C-384/95 pomiędzy Landboden Agradienste GmbHCo KG a Finanzamt Calau);

* nie można w analizowanej sytuacji mówić o odpłatnym świadczeniu opodatkowanych usług z uwagi na to, że twórca w żaden sposób nie może ani wyliczyć, ani oczekiwać wpływów z tytułu opłat w tym sensie, że opłaty te są całkowicie niezależne od świadczeń twórcy polegających na udostępnianiu praw do utworów:

ii. opłata nie odpowiada świadczeniu twórcy (nie jest wynagrodzeniem),

iii. opłata jest niezależna od faktu wystąpienia jakiegokolwiek świadczenia twórcy ani jego wartości;

* nie stanowi zatem opodatkowanego świadczenia usług świadczenie skierowane do nieidentyfikowalnego odbiorcy w zamian za nieokreślone wynagrodzenie (orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Tolsma, C-16/93, gdzie próbowano dopatrywać się opodatkowanej usługi w świadczeniu realizowanym przez ulicznego muzyka na rzecz przechodniów; Trybunał Sprawiedliwości uznał, że arbitralnie, dowolnie ustalone daniny nie stanowią wynagrodzenia za usługę; opodatkowanie może wystąpić jedynie wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek między usługą a wynagrodzeniem, przy czym ten związek polega na tym, że świadczący - tu: muzyk - może oczekiwać wymiernych, określonych wpływów za swoje świadczenie; w sytuacji, gdy wpływy za świadczenie są niezależne od świadczącego, niepoliczalne świadczenie nie stanowi usługi na gruncie wspólnotowych przepisów o VAT), nawet gdyby założyć, że beneficjentem świadczeń twórców są ostateczni nabywcy sprzętu/nośników - to ani twórca, ani OZZ, ani też importer dokonujący sprzedaży sprzętu/nośników nie jest wstanie zidentyfikować rzeczywistych beneficjentów (nie wiadomo bowiem, czy w ogóle lub w jakim zakresie sprzęt/nośniki zostaną wykorzystane do powielania i utrwalania prawem chronionych utworów).

Wnioskodawca pragnie raz jeszcze podkreślić brak jakiejkolwiek relacji między twórcą i Wnioskodawcą. Wnioskodawca nie może domagać się świadczenia twórcy w zamian za fakt nawet bycia zobowiązanym do uiszczania opłaty reprograficznej z art. 20 prawa autorskiego, zaś twórca nie może oczekiwać wpływu z opłat (ani tym bardziej wpływu określonej wysokości) nawet jeśli niezwykle aktywnie wypuszcza na rynek utwory tak długo jak importer nie sprzeda określonego przepisami sprzętu/nośnika opłata się nie należy.

Zgodnie z dodanym od 1 kwietnia 2011 r. art. 8 ust. 2a ustawy o VAT (odzwierciedlającym art. 28 Dyrektywy 112) w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Z uwagi na brak opodatkowanego świadczenia usług przez twórcę na rzecz Wnioskodawcy nie można mówić w analizowanej sytuacji o jakimkolwiek uczestnictwie OZZ w świadczeniu usług na rzecz Wnioskodawcy.

Niezależnie od wszelkich innych świadczeń, jakie OZZ wykonuje na rzecz twórców (z tytułu których mógł zyskać - zwłaszcza po 1 kwietnia 2011 r. w związku z wprowadzeniem do ustawy o VAT tzw. komisu usług - status podatnika VAT, np. z tytułu wynagrodzeń pobieranych w imieniu twórców z tytułu umów na reemitowanie utworów w stacjach radiowych) OZZ nie ma prawa obciążać Wnioskodawcy podatkiem VAT od pobieranych na mocy art. 20 prawa autorskiego opłat reprograficznych, bo nie jest to wynagrodzenie za jakąkolwiek usługę.

Wnioskodawca nie uczestniczy także w świadczeniu usług na rzecz ostatecznych użytkowników utworów. Z tych samych powodów, o których była mowa powyżej, przede wszystkim zaś z uwagi na:

* fakt, iż importer realizując sprzedaż sprzętu/nośników nie oferuje do sprzedaży praw do utworów twórców;

* fakt, iż także w tym schemacie handlowym nie można zidentyfikować beneficjenta świadczenia twórcy polegającego na udostępnieniu prawa do utworu za pośrednictwem importera sprzętu/nośnika (importer realizuje sprzedaż w ramach swobodnej działalności gospodarczej, nie podlegającej restrykcjom w postaci konieczności uzyskania koncesji/zezwoleń, ani w żaden inny szczególny sposób regulowanej, w szczególności nie występuje obowiązek weryfikacji celu, dla którego konsument nabywa sprzęt/nośniki).

Jakkolwiek Wnioskodawca rozumie społeczną potrzebę ochrony interesów twórców, jednak z uwagi na autonomię prawa podatkowego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że opłata w świetle regulacji VAT, nie podlega opodatkowaniu VAT. W konsekwencji VAT naliczony wynikający z faktur wystawianych przez OZZ nie podlega odliczeniu (art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast stosowanie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W myśl art. 8 ust. 2a ustawy, obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2011 r., w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Analiza treści art. 8 ust. 1 ustawy wskazuje na bardzo szerokie pojęcie świadczenia usług obejmujące różnego rodzaju świadczenia nie będące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Pod pojęciem usługi mieszczą się nie tylko usługi wykonywane w imieniu własnym na rzecz osoby trzeciej, jak również wykonywane w imieniu własnym na rzecz osoby trzeciej. Regulacja art. 8 ust. 2a ustawy wskazuje bowiem wprost, iż w katalogu usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług mieszczą się również przypadki, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę podatku i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.) producenci i importerzy:

Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:

Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży urządzeń reprograficznych oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:

Stosownie zaś do ust. 5 ww. przepisu minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego po zasięgnięciu opinii organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, stowarzyszeń twórców, artystów wykonawców, organizacji producentów fonogramów, producentów wideogramów oraz wydawców, jak również organizacji producentów lub importerów urządzeń i czystych nośników wymienionych w ust. 1, określa, w drodze rozporządzenia: kategorie urządzeń i nośników oraz wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, kierując się zdolnością urządzenia i nośnika do zwielokrotniania utworów, jak również ich przeznaczeniem do wykonywania innych funkcji niż zwielokrotnianie utworów, sposób pobierania i podziału opłat oraz organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnione do ich pobierania.

Zgodnie natomiast z § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów (Dz. U. z 2003 r. Nr 105, poz. 991 z późn. zm.) organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnionymi do pobierania opłat od urządzeń i nośników, o których mowa w załącznikach nr 1 i 2 do rozporządzenia, są:

A zatem podmiot będący importerem urządzeń i nośników wymienionych w art. 20 ustawy o prawie autorskim ma ustawowy obowiązek uiścić organizacjom zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi opłatę do 3% kwoty z tytułu sprzedaży urządzeń i nośników.

Z kolei, mając umocowanie w ww. przepisach prawa, podmiot zarządzający powierzonymi przez twórcę prawami na jego rzecz jest uprawniony pobrać opłatę należną od producenta i importera magnetowidów, magnetofonów i innych podobnych urządzeń oraz od producenta i importera czystych nośników służących do utrwalania utworów, w oparciu o przepisy ustawy o prawie autorskich i prawach pokrewnych. W zamian za opłatę producent i importer wraz ze sprzętem sprzedaje niejako prawa autorskie.

W takich okolicznościach opłata zapłacona przez producenta lub importera organizacjom zarządzającym prawami autorskimi jest wynagrodzeniem za dostawę usług dokonaną przez posiadacza prawa do reprodukcji na rzecz producenta lub importera. Beneficjentami opłaty są autorzy, edytorzy, producenci utworów oraz artyści wykonawcy. Tak ukształtowane relacje łączące twórcę, organizację zarządzającą oraz producentów i importerów, od których należne są ww. opłaty pozwala stwierdzić, że mamy do czynienia ze świadczeniem usług, w rozumieniu art. 8 w zw. z art. 8 ust. 2a ustawy.

Z przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka będąca importerem i sprzedawcą sprzętu do powielania i utrwalania utworów (urządzeń skanujących i kopiujących) i nośników umożliwiających utrwalających utwory lub przedmioty praw pokrewnych (dyski komputerowe, płyty CD/DVD), uiszcza na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania opłatę reprograficzną, o której mowa w art. 20 ustawy o prawie autorskim. Organizacja zbiorowego zarządzania z kolei w ramach swoich obowiązków, na podstawie umowy z autorsko uprawnionym (reprezentującą go organizacją) albo upoważnienia ustawowego, zawiaduje prawami autorskimi zrzeszonych twórców pośrednicząc pomiędzy autorsko uprawnionymi (twórcy) a użytkownikami praw w ustalaniu wysokości i poborze wynagrodzeń za korzystanie z utworów. Organizacja ta obejmując w zarząd prawa autorskie lub pokrewne konkretnych osób (nie nabywając ich do swego majątku) i na tej samej podstawie nabywając upoważnienie do działania na rzecz tych osób w charakterze pośrednika w kontaktach z użytkownikami ich praw majątkowych - podpisuje z użytkownikami umowy określające wysokość wynagrodzenia i sposób jego płatności lub zezwolenie na korzystanie z całego (części) repertuaru twórców oraz pobiera wynagrodzenie na rzecz reprezentowanych osób. Następnie, w tzw. procesie repartycji wynagrodzenie zainkasowane na rzecz autorsko uprawnionych jest dzielone i wypłacane na rachunki konkretnych twórców.

Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności sprawy w odniesieniu do obowiązujących przepisów należy stwierdzić, iż Spółka dokonująca opłaty reprograficznej na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania winna być traktowana jako podmiot, który przez tę organizację, nabywa od twórców prawa związane ze sprzedażą nośników umożliwiających zwielokrotnianie utworów w ramach dozwolonego użytku prywatnego, a zatem dokonuje czynności, o których mowa w art. 8 ust. 2a ustawy. Wobec tego opłata reprodukcyjna jest wynagrodzeniem za usługę świadczoną przez organizację zbiorowego zarządzania w imieniu twórców, artystów czy producentów praw autorskich i pokrewnych. Wobec tego usługa taka jest czynnością podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że "w zamian za opłatę reprograficzną Spółka nie otrzymuje ze strony organizacji zarządzającej ani ze strony twórcy żadnego świadczenia". Związek ten oparty jest o wyżej cytowane uregulowania ustawowe, co powoduje, że opłata pobrane od Spółki stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczonych przez twórcę usług w postaci powierzenia w zarząd i ochronę praw. Zarząd i ochrona praw przejawia się w poborze i podziale opłat od producentów i importerów nośników, który organizacja zarządzająca prawami wykonuje na rzecz twórców.

Opłata reprograficzna, jaką Spółka, jako importer, płaci organizacji zarządzającej stanowi na tle powyższego wynagrodzenie za świadczenie usług przez tę organizację. W związku z tym zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, czynność ta powinna zostać udokumentowana poprzez wystawienie faktury VAT dla Spółki.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, o czym stanowi art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) powołanej ustawy.

Ze wskazanych przepisów wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikowi podatku od towarów i usług, od zakupów towarów i usług wykorzystywanych do dokonywania czynności opodatkowanych. Oznacza to, iż można odliczyć w całości podatek naliczony, który związany jest z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Ustawodawca stworzył podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Stosownie do art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W rozpatrywanej sprawie Spółka, jako nabywca czynności, które, jak wywiedziono wyżej, podlegają opodatkowaniu, posiada prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, bowiem opłata reprograficzna będąca wynagrodzeniem za świadczoną usługę związana jest bezpośrednio z prowadzoną przez Spółkę sprzedażą sprzętu i nośników umożliwiających powielanie i utrwalanie utworów lub przedmiotów prawa pokrewnych, tj. czynnościami opodatkowanymi. W tej sytuacji przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy nie znajduje zastosowania.

Reasumując, mając na uwadze okoliczności sprawy oraz przeprowadzoną analizę prawną należy stwierdzić, że uiszczana przez Spółkę opłata reprograficzna jest świadczeniem pieniężnym wypłacanym z tytułu sprzedaży określonych przepisami prawa nośników i stanowi wynagrodzenie należne organizacji zbiorowego zarządzania za świadczoną usługę podlegającą opodatkowaniu. Innymi słowy uiszczana opłata jest wynagrodzeniem za czynność opodatkowaną podatkiem VAT. W konsekwencji, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, Spółka posiada prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze VAT otrzymanej od organizacji zbiorowego zarządzania, bowiem poniesione wydatki służą działalności opodatkowanej Spółki.

Zatem, stanowisko Spółki należy uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanego przez Spółkę orzecznictwa należy zauważyć, iż wskazane postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 24 lutego 2009 r. sygn. I ACa 99/09 oraz orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Wspólnoty Europejskiej a sprawie C-384/95 pomiędzy Landboden-Agrardienste GmbH Co. KG and the Finanzamt Calau a także wyrok w sprawie C-16/93 w sprawie Tolsma nie dotyczą opodatkowania usług świadczonych przez organizacje zbiorowego zarządzania w zamian za opłatę reprodukcyjną, stąd brak podstaw do ich oceny w kontekście rozpatrywanej sprawy na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz w dacie wydania interpretacji w zdarzeniu przyszłym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.