IPPP3/443-1064/12-2/RD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 25 września 2012 r. (data wpływu 15 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku nabywanej usługi pośrednictwa w dokonywaniu płatności-jest prawidłowe.

W dniu 15 października 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku nabywanej usługi pośrednictwa w dokonywaniu płatności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (dalej jako: "X.", "Spółka") w ramach prowadzonej przez siebie działalności, zajmuje się, między innymi, nabywaniem towarów od podmiotów z grupy kapitałowej X. (dalej jako: "Grupa") i ich lokalną dystrybucją na terenie Polski. W efekcie powyższej działalności (a także innych bieżących transakcji kupna towarów i usług), po stronie X. powstają zobowiązania handlowe (dalej jako "Zobowiązania") w stosunku do kontrahentów.

W celu zwiększenia efektywności zarządzania swoimi środkami finansowymi Spółka, będąc częścią globalnego koncernu, przystąpiła do zintegrowanego systemu rozliczeń finansowych (dalej jako: "System Zarządzania Finansami"). System Zarządzania Finansami obejmuje liczne czynności i procesy zmierzające do uproszczenia i centralizacji funkcjonowania wzajemnych przepływów pieniężnych między Spółką oraz innymi podmiotami z Grupy, jak również z innymi kontrahentami Spółki. W ramach Systemu Zarządzania Finansami Spółka - jako usługobiorca - odnosi wymierne korzyści w postaci obniżki kosztów finansowania, obniżki kosztów obsługi płatności oraz obniżek kosztów innych usług finansowych. Generalnie, Spółka funkcjonuje w Systemie Zarządzania Finansami na następujących zasadach:

* Uczestnictwo regulowane jest szczegółowo szeregiem umów dwustronnych zawieranych przez Spółkę ze szwajcarskim oddziałem luksemburskiej spółki z Grupy - D. S.A.R.L. (dalej jako: "D.").

* X., na podstawie wspomnianego szeregu powiązanych ze sobą umów nabywa usługę zarządzania środkami finansowymi a D. pełni w omawianej strukturze rolę podmiotu świadczącego usługę zarządzania środkami finansowymi (dalej jako: Lider"). D. nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce.

* W ramach Systemu Zarządzania Finansami, do obowiązków Lidera należy przede wszystkim zarządzanie płynnością finansową podmiotów z Grupy, w tym również X. wykonywane poprzez, m.in. prowadzenie struktury tzw. cash poolingu oraz pośrednictwo w dokonywaniu płatności za Zobowiązania Spółki.

* W świetle powyższego, jedną z usług nabywanych przez Spółkę w ramach Systemu Zarządzania Finansami jest określana odrębną umową (dalej jako: Umowa Płatności") usługa pośrednictwa w dokonywaniu płatności - spłata Zobowiązań - na rzecz kontrahentów X. (dalej jako"Usługa Płatności").

* W celu prawidłowego funkcjonowania Systemu Zarządzania Finansami, Spółka posiada konto (dalej jako: "Rachunek") zarządzane przez Lidera, poprzez które dokonywane są wszelkie płatności oraz które uczestniczy w strukturze cash poolingu.

* Lider świadczy Usługę Płatności dokonując płatności na rzecz danego kontrahenta w momencie wymagalności Zobowiązania.

* Ww. płatność dokonywana jest ze środków zgromadzonych na Rachunku. Jeśli na Rachunku nie ma wystarczających środków na pokrycie danego Zobowiązania, zostanie on zasilony odpowiednią kwotą w ramach rozliczeń w strukturze cash poolingu (pobrane lub wpłacone środki z cash poolingu podlegają oprocentowaniu).

* W ramach Usługi Płatności, Lider ma obowiązek dokonania płatności za przekazane przez Spółkę do zapłacenia Zobowiązanie. Czynność ta nie powoduje jednak po stronie Lidera, wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela w stosunku do X. Środki na spłatę Zobowiązania pochodzą z Rachunku Spółki w systemie cash poolingu a Lider dokonuje jedynie fizycznej operacji płatności.

* D. nie jest stroną żadnych kontraktowych relacji dotyczących Zobowiązań z kontrahentami X. Wszelkie prawa, obowiązki i ryzyko związane z wierzytelnością pozostają w dalszym ciągu po stronie X.

* Wynagrodzenie jakie otrzymuje Lider w ramach świadczonej Usługi Płatności, wypłacane i kalkulowane jest za dokonanie płatności w celu uregulowania danego Zobowiązania, tj. za obsługę danej płatności.

* Oprócz powyższej usługi, która stanowi jeden z konstytutywnych elementów kompleksowego Systemu Zarządzania Finansami w Grupie, Lider wykonuje na rzecz X. szereg innych czynności (np. związanych z rozliczeniami w ramach cash poolingu). Wszystkie działania Lidera podejmowane są w celu wypełnienia szeregu wzajemnych umów i realizacji podstawowej funkcji Systemu Zarządzania Finansami, jaką jest optymalne wykorzystanie i zarządzanie nadwyżkami lub niedoborami środków finansowych w Grupie.

Podsumowując powyższe, Spółka w oparciu o Umowę Płatności nabywa od Lidera usługę polegającą na obsłudze płatności za Zobowiązania (Usługę Płatności). Usługa Płatności stanowi element Systemu mającego na celu zarządzanie środkami finansowymi w Grupie, obejmującego, w szczególności, pośrednictwo w dokonywaniu płatności jak również gromadzenie i redystrybucję zasobów finansowych otrzymywanych od innych uczestników cash poolingu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. w związku z uczestnictwem w Systemie i nabywaniem przez Spółkę usługi pośrednictwa w dokonywaniu płatności za Zobowiązania od Lidera (Usługa Płatności), Spółka rozliczając podatek od towarów i usług zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT (import usług) mogła zastosować zwolnienie z opodatkowania VAT w związku z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT... (dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego).

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Spółki, w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. w związku z uczestnictwem w Systemie i nabywaniem przez Spółkę usługi pośrednictwa w dokonywaniu płatności za Zobowiązania od Lidera (Usługa Płatności), Spółka rozliczając podatek od towarów i usług zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT (importu usług) mogła zastosować zwolnienie z opodatkowania VAT.

W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. w związku z uczestnictwem X. w Systemie, Usługa Płatności świadczona przez Lidera powinna być rozpoznawana przez Spółkę jako import usług zwolnionych z VAT.

Aby ustalić podmiot zobowiązany do rozliczenia podatku VAT z tytułu świadczenia przez Lidera Usługi Płatności, w pierwszej kolejności należy określić miejsce jej świadczenia. Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest generalnie miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności. Jednocześnie, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT podatnikami są również osoby prawne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nie posiadających siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju.

Mając na uwadze powyższe przepisy w kontekście przedstawionego stanu faktycznego, Spółka jako uczestnik Systemu jest nabywcą Usługi Płatności świadczonej przez Lidera. Dlatego też, miejscem świadczenia tej usługi, zgodnie z wyżej cytowanym art. 28b. ust. 1 ustawy o VAT, jest państwo siedziby Spółki tj. Polska (wyjątki przewidziane w art. 28c-28 h ustawy o VAT nie będą miały zastosowania do sytuacji X.). W konsekwencji Spółka, jako nabywca Usługi Płatności, jest zobowiązana do rozliczenia podatku należnego na zasadzie importu usług z tytułu czynności wykonywanych przez Lidera, których miejscem opodatkowania jest terytorium kraju usługobiorcy. X. jest zatem zobowiązany do poprawnego określenia stawki lub zwolnienia od VAT w odniesieniu do tej usługi, zgodnie z polskimi przepisami o VAT.

Począwszy od 1 stycznia 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o VAT, która wprowadziła istotne zmiany dotyczące definiowania usług zwolnionych z opodatkowania VAT. Znowelizowane przepisy zlikwi X.ały załącznik nr 4 do ustawy o VAT, który zawierał katalog towarów i usług zwolnionych z podatku. Zgodnie z uzasadnieniem zmian w nowelizacji, przy określaniu zakresu zwolnień odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych, określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego, prawa krajowego oraz orzecznictwa sądów. Od tego czasu katalog usług zwolnionych z VAT został ujęty w art. 43 ust. 1.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT zwolnione z opodatkowania są między innymi usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Celem Usługi Płatności, jest alokowanie czynności związanych z zarządzaniem środkami finansowymi do jednego podmiotu i tym samym zmniejszenie obowiązków administracyjnych po stronie korzystającego, w tym przypadku Spółki. X. otrzymuje usługę w ramach której Lider dokonuje płatności z Rachunku na rzecz kontrahentów Spółki, a jednocześnie Rachunek bierze udział w cash poolingu dzięki czemu, w razie niedoboru środków finansowych, D. zasili Rachunek środkami pozyskanymi od innych uczestników cash poolingu.

Usługi Płatności są częścią kompleksowej usługi jaką świadczy D. w ramach Grupy. System Zarządzania Finansami ma za zadanie zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi poprzez optymalne wykorzystanie i zarządzanie nadwyżkami środków pieniężnych podmiotów w nim uczestniczących. Uczestnicy deponując środki na rachunkach biorących udział w cash poolingu, składają depozyty z nadwyżki środków pieniężnych w systemie cash poolingu, które wykorzystywane są do finansowania działalności innych uczestników, np. płatności za Zobowiązania w odniesieniu do Spółki (w przypadku kiedy występują na Rachunku niedobory środków pieniężnych). Pozycje na Rachunku w cash poolingu (nadwyżka / niedobór) determinowane są rzeczywistymi płatnościami związanymi z realnymi transakcjami gospodarczymi. Dla uproszczenia Systemu Zarządzania Finansami fizycznie, płatności za Zobowiązania dokonuje Lider. Toteż, całością przepływów i saldami rachunków w Systemie zarządza Lider.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy zauważyć, że Usługi Płatności są usługami finansowymi polegającymi na obsłudze płatności a jednocześnie stanowią część innej, kompleksowej usługi finansowej. Dodatkowo, analiza charakteru czynności faktycznie wykonywanych przez Lidera w ramach świadczenia Usługi Płatności prowadzi do konkluzji, iż czynności te zawierają się w dyspozycji przepisu art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT wprost zwalniającego tego typu usługi z VAT. D. dokonuje transferów pieniężnych w celu pokrycia Zobowiązań Spółki oraz zarządza Rachunkiem z którego transfery te są dokonywane, czyli świadczy na rzecz X. usługę określoną w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Takie stanowisko Spółki potwierdza również treść przepisów unijnych. Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. b i d Dyrektywy 2006/112 (poprzednio art. 13 część B lit. D pkt 2 i 3 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich), z podatku VAT zwolnione są transakcje:

* udzielania kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę,

* łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Należy podkreślić, że czynności zwolnione z opodatkowania według Dyrektywy 2006/112 ustala się ze względu na charakter świadczonych usług a nie podmiot je świadczący lub ich odbiorcę. Jak wynika z orzecznictwa ETS, ocena czy wykonywane usługi należy kwalifikować, jako czynności korzystające ze zwolnienia z opodatkowania, powinna być dokonana w świetle charakteru realizowanego świadczenia oraz jego celu. Istotne jest by usługi, które są objęte zwolnieniem spełniały specyficzne i istotne funkcje, charakterystyczne dla usług zwolnionych wskazanych w Dyrektywie.

Przykładem takiej wykładni przepisów może być orzeczenie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC) z dnia 5 czerwca 1977 r. TSUE stwierdził w nim, iż w przypadku usługi opisanej w art. 13 część B lit. d pkt 3 (czyli między innymi usługi płatności lub transferów)"kluczowy jest charakter usługi, tj. czy realizuje szczególne funkcje usługi finansowej, natomiast bez znaczenia jest czy usługa jest świadczona w całości elektronicznie czy manualnie. Dla skorzystania z ww. zwolnienia nie jest konieczne by usługa była świadczona przez podmiot o szczególnej formie prawnej, czy przez szczególną instytucję (np. bank)."

Dalej, w przytaczanym orzeczeniu TSUE stwierdził, iż "aby można je było scharakteryzować jako transakcje zwolnione dla celów punktów 3 i 5 art. 13 (B) VI Dyrektywy, usługi świadczone przez centrum przetwarzania danych muszą, z całościowego punktu widzenia, stanowić odróżniającą się całość, spełniającą w rezultacie specyficzne, podstawowe funkcje usługi opisanej w tych dwóch punktach. Aby stanowić "transakcję dotyczącą przelewów" świadczone usługi muszą zatem mieć skutek przelania funduszy oraz pociągać za sobą zmiany sytuacji prawnej i finansowej. Usługę zwolnioną na gruncie Dyrektywy należy odróżnić od czysto fizycznego łub technicznego świadczenia, takiego jak udostępnianie bankowi systemu przetwarzania danych."

Aktualność powyższej tezy TSUE potwierdził w sprawie C-175/09 AXA UK plc z dnia 28 października 2010 r., stwierdzając dodatkowo, że "gdy chodzi o usługę będącą przedmiotem sporu, należy podnieść, że jej celem jest przekazanie klientom spółki kwot pieniężnych należnych im od pacjentów; spółka podejmuje się, za wynagrodzeniem, pobierać te należności oraz zarządzać nimi na rachunek wierzyciela. Z tego względu, co do zasady, usługa ta stanowi czynność w zakresie płatności, objętą zwolnieniem na mocy art. 13 część B lit. d pkt 3 szóstej dyrektywy, chyba że usługa ta stanowiłaby windykację należności".

Reasumując, biorąc pod uwagę powyższe orzeczenia TSUE zdaniem Spółki, należy uznać, iż Usługa Płatności świadczona przez Lidera na rzecz X. w ramach Systemu, powinna korzystać ze zwolnienia z VAT z uwagi na jej charakter i cel. W szczególności, realizacja Usługi Płatności, której istota sprowadza się do odpowiedniego przelania funduszy pieniężnych, powoduje zmianę relacji prawnej pomiędzy X. a jej kontrahentami w postaci wygaśnięcia wierzytelności, które przysługują kontrahentom w stosunku do Spółki.

Dodatkowo, Spółka podkreśla iż usługa obejmująca dokonanie fizycznej zapłaty za Zobowiązanie - Usługa Płatności, w żadnym wypadku nie stanowi czynności ściągania długów bądź też factoringu o których mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT.

W odniesieniu do powyższego stwierdzenia Spółka zwraca uwagę, że usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, factoring polega na nabywaniu wierzytelności przysługujących przedsiębiorcom wobec ich dłużników przez wyspecjalizowane podmioty finansowe. W pojęciu usług ściągania długów i factoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży.

W opisanej sytuacji Spółki nie występuje usługa factoringu. W szczególności, nie występuje factor (podmiot świadczący profesjonalnie usługi factoringu), nie dochodzi do przeniesienia (cesji) wierzytelności Spółki na inny podmiot, oraz wszelkie prawa, obowiązki, czy ryzyko związane z daną płatnością, pozostają po stronie Spółki. Będąca przedmiotem wniosku Usługa Płatności sprowadza się w istocie do realizacji przez Lidera, w wykorzystaniem środków Spółki, zobowiązań X. wobec jej dostawców (ma charakter zbliżony do usługi tzw. agenta płatniczego).

Podsumowując, zdaniem Spółki, nie ulega wątpliwości iż Lider świadczy na jej rzecz usługę pośrednictwa finansowego. Zarówno z celu jak i charakteru wykonywanych czynności wyraźnie wynika, że jest to pośrednictwo w obsłudze płatności, mieszczące się w zakresie szerszej kompleksowej usługi.

Spółka stoi na stanowisku, iż Usługa Płatności świadczona przez Lidera powinna być uznana za usługę zwolnioną z opodatkowania VAT na podstawie art. 43. ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący X.iedział się lub mógł się X.iedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.