IPPP2/4512-903/15-2/AO

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 25 listopada 2015 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP2/4512-903/15-2/AO

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z 11 września 2015 r. (data wpływu 17 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług nabywania wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 września 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług nabywania wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, Spółka S.A. Oddział w Polsce (dalej: Bank lub Wnioskodawca), jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT), prowadzącym w Polsce działalność bankową. W ramach prowadzonej działalności, Wnioskodawca oferuje szerokie portfolio produktów finansowych, w tym m.in. Bank nabywa wierzytelności przysługujące klientom Banku.

Bank zamierza zawierać z klientami (dalej: Klient) umowy cesji kredytów i factoringu (dalej: Umowa), na podstawie których Klient będzie cedował na Bank wierzytelności istniejące w dacie wejścia w życie Umowy oraz mające powstać w przyszłości (dalej: Wierzytelności), a wynikające z prowadzenia przez Klienta działalności gospodarczej, tj. sprzedaży towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotów trzecich (dalej: Dłużnicy), wskazanych w załącznikach do Umowy (przelew będzie obejmował należności i wszystkie prawa związane z przelewanymi Wierzytelnościami, w tym prawo do rozporządzania Wierzytelnościami, roszczenia z tytułu odsetek, zabezpieczenia Wierzytelności). Ponadto, Bank będzie świadczył na rzecz Klientów wskazane w Umowie usługi factoringowe.

Cena nabycia poszczególnych Wierzytelności będzie równa nominalnej wartości Wierzytelności, pomniejszonej o wynagrodzenie jakie przysługuje Bankowi z tytułu świadczenia usług na podstawie Umowy, o wartość odsetek od kwoty płaconej przez Bank na rzecz Klienta z tytułu nabycia Wierzytelności oraz o koszty administracyjne poniesione w związku z obsługą Wierzytelności. Bank będzie mógł dokonywać wcześniejszych płatności ceny na rzecz Klienta w odniesieniu do przekazanych i zaakceptowanych Wierzytelności w kwocie nie przekraczającej określonej w załączniku procentowej wartości danej wierzytelności.

Wynagrodzenie Banku

Na wynagrodzenie Banku składać się będą w szczególności:

1.

wynagrodzenie za świadczenie usług na podstawie Umowy, skalkulowane w oparciu o nominalną wartość przelewanych Wierzytelności (w niektórych przypadkach może zostać ponadto naliczone jednorazowe wynagrodzenie "za dokument" w uzgodnionej przez Bank i Klienta kwocie). Wysokość tego wynagrodzenia będzie określana indywidualnie dla każdego Klienta. Niemniej, Strony mogą ustalić inną formę wynagrodzenia za przelew Wierzytelności od danego Dłużnika.

2.

odsetki od kwot płaconych przez Bank na rzecz Klienta w związku z nabyciem Wierzytelności, naliczane na rzecz Banku w stosunku procentowym, uzgodnionym indywidualnie dla danego Klienta (odsetki związane z finansowaniem).

3.

koszty administracyjne poniesione w związku z obsługą Wierzytelności (np. koszty związane z klasyfikacją Dłużników, opłaty notarialne, opłaty pocztowe).

4.

odsetki za zwłokę naliczane w razie braku spłaty zobowiązania przez Klienta w ciągu 7 dni od dnia powiadomienia o jego obciążeniu. Ze względu na metodologię kalkulacji, odsetki te będą w praktyce stanowiły przedłużenie odsetek związanych z finansowaniem, udzielonym przez Bank (tekst jedn.: będą zastępowały odsetki wskazane w punkcie 2 powyżej). Stawka tych odsetek określana będzie indywidualnie dla danego Klienta.

Dochodzenie Wierzytelności

Od dnia cesji Wierzytelności, Bank może upoważnić Klienta do dochodzenia w imieniu Klienta, ale na rachunek Banku, Wierzytelności od Dłużników. W sytuacji, gdy Klient otrzyma zapłatę Wierzytelności od Dłużnika, zobowiąże się on do zapłaty przedmiotowej kwoty na rzecz Banku.

Odpowiedzialność i prawo do przelewu zwrotnego Wierzytelności

Zgodnie z Umową Klient będzie ponosił odpowiedzialność związaną ze statusem prawnym przelewanych Wierzytelności. W szczególności, odpowiedzialność Klienta może obejmować istnienie właściwego tytułu prawnego do Wierzytelności, okoliczność, że Wierzytelność jest wolna od wad prawnych, nie jest potrącalna z innymi wierzytelnościami, nie jest przedawniona, nie jest przedmiotem sporów sądowych i wszelkich innych zdarzeń, w związku z którymi Dłużnik mógłby zakwestionować wymagalność i prawidłowy tytuł prawny do Wierzytelności.

W razie zaistnienia którejkolwiek ze wskazanych powyżej okoliczności, Klient będzie zobowiązany do odkupienia Wierzytelności od Banku za cenę, za jaką Bank nabył Wierzytelność od Klienta (wraz z ewentualnymi odsetkami, zapłaconymi przez Bank) oraz pokryje koszty dochodzenia przez Bank Wierzytelności oraz inne opłaty i koszty, jakimi Bank powinien obciążyć Klienta zgodnie z postanowieniami Umowy.

Ryzyko niewypłacalności Dłużnika

Co do zasady, Klient nie będzie ponosił odpowiedzialności i ryzyka niewypłacalności Dłużnika. Wraz z cesją Wierzytelności, ryzyko to przejmie na siebie Bank, pod warunkiem przestrzegania przez Klienta warunków Umowy.

Podsumowanie

Podsumowując opis zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca chce zwrócić uwagę na następujące kwestie:

* Istotą Umowy pomiędzy Bankiem a Klientem będzie przelew Wierzytelności od Dłużników wskazanych przez Klienta i zaakceptowanych przez Bank oraz świadczenie usług faktoringowych;

* Na podstawie Umowy, Bank zobowiąże się nabywać wspomniane wyżej Wierzytelności od Klienta oraz dokonywać z tego tytułu zapłaty Klientowi kwot w wysokości nominalnej wartości Wierzytelności, pomniejszonych o wynagrodzenie Banku, należne odsetki oraz inne koszty obsługi Wierzytelności;

* Bank będzie mógł dokonywać płatności kwot wynikających z Wierzytelności (lub ich części) przed uzyskaniem tychże kwot od Dłużnika. W takim przypadku Bank będzie naliczać odsetki od dokonanych w ten sposób płatności;

* Wynagrodzenie Banku z tytułu Umowy obejmie wynagrodzenie skalkulowane w oparciu o wartość nominalną danej Wierzytelności (opcjonalnie również stałą opłatę "od dokumentu"), odsetki naliczane w związku z udzieleniem Klientowi finansowania (wcześniejszą zapłatą kwot wynikających z Wierzytelności) oraz poniesione przez Bank koszty administracyjne. We wskazanych w Umowie okolicznościach Bank będzie mógł naliczyć również odsetki za zwłokę, związane z nieuregulowaniem przez Klienta obciążeń w terminie.

* Bank będzie ponosił ryzyko związane z niewypłacalnością Dłużnika Wierzytelności, ograniczone do kwoty limitu kalkulowanego dla każdej wierzytelności.

* W sytuacji, gdy Wierzytelność dotknięta będzie wadami prawnymi, Bank będzie mógł zażądać od Klienta powrotnego nabycia Wierzytelności.

* W okresie obowiązywania Umowy Bank może (w zależności od warunków konkretnej Umowy) upoważnić Klienta do dochodzenia Wierzytelności we własnym imieniu, ale na rzecz Banku lub zobowiązać się do świadczenia usług związanych z Wierzytelnościami (np. polegających na prowadzeniu monitoringu Wierzytelności oraz prowadzeniu rozliczeń związanych z Wierzytelnościami, okresowym sprawdzaniu stanu wypłacalności dłużników).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wynagrodzenie (tekst jedn.: wynagrodzenie skalkulowane w oparciu o wartość nominalną wierzytelności, wynagrodzenie "za dokument", odsetki związane z udzieleniem finansowania, odsetki za zwłokę w spłacie i koszty administracyjne) otrzymywane przez Bank z tytułu świadczenia usług nabywania od Klienta Wierzytelności będzie opodatkowane VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy,

Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie (tekst jedn.: wynagrodzenie skalkulowane w oparciu o wartość nominalną wierzytelności, wynagrodzenie "za dokument", odsetki związane z udzieleniem finansowania, odsetki za zwłokę w spłacie i koszty administracyjne) otrzymywane przez Bank z tytułu świadczenia usług nabywania od Klienta Wierzytelności będzie opodatkowane VAT. W szczególności, nie będzie ono korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumieć należy każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy.

Definicja świadczenia usług w ustawie o VAT jest bardzo szeroka i nie wskazuje na konkretne przesłanki, które przesądzają że dana czynność stanowi - lub też nie stanowi - świadczenia usług. Niemniej, w swoim orzecznictwie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) wypracował klasyfikację określonych świadczeń jako usługi dla celów podatku VAT. W dotychczasowych wyrokach (przykładowo, wyroki w sprawach C-154/80 - Staatssecretaris van Financien przeciwko Cooperative Aadappelenbewaarplaats GA, C-102/86 - Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, C-16/93 - R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, C-213/99 - José Teodoro de Andrade przeciwko Director da Alfandega de Leix#245;es, C-404/99 - Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Francuskiej) TSUE sformułował następujące przesłanki, pozwalające uznać daną czynność za podlegającą podatkowi VAT usługę:

1.

występowanie bezpośredniego beneficjenta świadczenia, tj. podmiotu, który odnosi korzyść z tytułu realizacji świadczenia;

2.

istnienie stosunku prawnego pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą w wykonaniu którego usługa jest świadczona;

3.

świadczeniu odpowiada świadczenie wzajemne (wynagrodzenie);

4.

istnienie bezpośredniego i wyraźnego związku pomiędzy świadczeniem a otrzymanym w zamian za nie wynagrodzeniem.

Mając na uwadze przywołane orzecznictwo TSUE, powszechnie przyjęte również przez polskie sądy administracyjne oraz organy podatkowe (przykładowo, wyrok NSA z dnia 6 września 2013 r., sygn. I FSK 1315/12), zdaniem Wnioskodawcy należy uznać, że wykonywane przez niego świadczenia spełniają przesłanki świadczenia usług na gruncie podatku VAT. W szczególności:

1.

występuje bezpośredni beneficjent świadczenia: Klient uzyska bowiem bieżące finansowanie, wynikające z płatności realizowanych przez Bank z tytułu nabycia Wierzytelności;

2.

istnieje stosunek prawny pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą w wykonaniu którego usługa jest świadczona - stosunek ten będzie wykreowany poprzez Umowę, w której strony ustalają wzajemne zobowiązania;

3.

świadczeniu (zobowiązaniu do nabycia Wierzytelności) odpowiada świadczenie wzajemne - wynagrodzenie w postaci Prowizji i Prowizji aranżacyjnej;

4.

istnieje bezpośredni i wyraźny związek pomiędzy świadczeniem a otrzymanym w zamian za nie wynagrodzeniem - w szczególności, można wskazać bezpośredni związek pomiędzy nabywaniem Wierzytelności a zapłatą wynagrodzenia (tekst jedn.: Prowizji aranżacyjnej i Prowizji) na rzecz Banku, jak również kalkulacją jej wysokości.

Od generalnej zasady opodatkowania świadczonych przez podatników usług według podstawowej stawki VAT, ustawodawca wprowadza jednak pewne wyjątki, pozwalając na opodatkowanie niektórych z nich stawkami obniżonymi bądź skorzystanie ze zwolnienia z VAT. W myśl zatem art. 43 ust. 1 pkt 38-40 ustawy o VAT, zwolnieniu z opodatkowania podlegają:

* usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (pkt 38);

* usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (pkt 39);

* usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług (pkt 40).

Powyższe regulacje stanowią implementację do polskiego porządku prawnego m.in. art. 135 ust. 1d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa VAT), zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Należy mieć jednocześnie na uwadze, co znajduje potwierdzenie w utrwalonym orzecznictwie TSUE, że zakres zwolnień przewidzianych w Dyrektywie VAT nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Czynności zwolnione z podatku VAT zgodnie z Dyrektywą VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a ich zharmonizowana interpretacja ma służyć unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich. Jak podkreślał TSUE w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. C-461/08 w sprawie Don Bosco Onroerend Goed BV, "pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 szóstej dyrektywy powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika".

W myśl natomiast art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa:

3.

usług w zakresie leasingu.

Zatem, dla określenia traktowania usług świadczonych przez Bank na rzecz Klientów na gruncie VAT, należy ustalić, czy przedmiotowe usługi stanowią czynności ściągania długów, w tym factoringu, w rozumieniu art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT.

Usługi factoringu

Usługi factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Jak wielokrotnie podkreślały polskie organy podatkowe oraz sądy administracyjne (przykładowo, orzeczenie NSA z 20 marca 2012 r., sygn. I FSK 1641/10), charakterystycznym elementem umów faktoringowych jest - oprócz samego nabycia wierzytelności - świadczenie dodatkowych czynności na rzecz faktoranta. Istotną wskazówkę interpretacyjną w powyższym zakresie stanowi Konwencja Ottawska, uchwalona podczas konferencji UNIDROIT w Ottawie 28 maja 1988 r. W myśl zapisów konwencji, aby dana umowa mogła zostać zakwalifikowana jako faktoringowa, faktor powinien być zobowiązany do wykonywania co najmniej dwóch ze wskazanych niżej czynności:

* przyjmowanie ryzyka wypłacalności dłużników,

* windykację należności,

* finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek,

* monitorowanie dłużników,

* wypłacanie zaliczek na poczet przyszłych należności,

* sporządzanie i wysyłanie monitów w przypadku nieterminowej zapłaty ze strony dłużników,

* okresowe sprawdzanie stanu wypłacalności dłużników,

* kierowanie upomnień do dłużników opieszałych.

Stanowisko to jest powszechnie akceptowane przez polskie organy podatkowe. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 15 grudnia 2014 r. (sygn. IBPP2/443-876/14/KO) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził: "Podkreślenia wymaga również, że usługa faktoringowa ma charakter złożony i obok podstawowej czynności, jaką jest przelew wierzytelności, przedmiotem faktoringu czynią strony często szereg usług, jakie podmiot faktoringowy ma wykonać na rzecz przedsiębiorcy. Nazywane są one czynnościami dodatkowymi. Owe dodatkowe czynności podmiotu faktoringowego o charakterze usługowym obejmują m.in.: przyjmowanie ryzyka wypłacalności dłużników, windykację należności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, monitorowanie dłużników, wypłacanie zaliczek na poczet przyszłych należności, sporządzanie i wysyłanie monitów w przypadku nieterminowej zapłaty ze strony dłużników, okresowe sprawdzanie stanu wypłacalności dłużników, kierowanie upomnień do dłużników opieszałych."

Jednocześnie, jednym z elementów factoringu jest zmiana podmiotu uprawnionego (wierzyciela) w następstwie cesji (przelewu) wierzytelności, co podkreślał m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 12 sierpnia 2014 r., sygn. IPPP2/443-437/14-4/KOM.

Ponadto, należy zauważyć, że factoring można podzielić na:

* factoring niepełny (zwany też factoringiem niewłaściwym lub z factoringiem regresem - faktor przejmuje ryzyko związane z wierzytelnością jedynie do momentu jej płatności);

* factoring pełny (factoring właściwy lub factoring bez regresu - faktor w pełni przejmuje ryzyko związane z wierzytelnością);

* factoring mieszany (faktor przejmuje ryzyko związane z wierzytelnością jedynie do określonej kwoty).

W tym miejscu trzeba wskazać, że ustawa o VAT nie uzależnia opodatkowania usług factoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ factoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy. Stanowisko to podzielił m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 28 lutego 2014 r. (sygn. I FSK 290/13), jak również Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 15 grudnia 2014 r. (sygn. IBPP2/443-876/14/KO), czy w interpretacji indywidualnej z 4 grudnia 2014 r., (sygn. IBPP2/443-890/14/WN) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 12 sierpnia 2014 r. (sygn. IPPP2/443-437/14-4/KOM).

W przedmiotowej sprawie Bank będzie obowiązany do nabywania Wierzytelności Klienta, przy możliwości jednoczesnego udzielenia finansowania swojemu Klientowi, w postaci zapłaty na rzecz Klienta kwot w wysokości nominalnej wartości Wierzytelności (lub jej części) przed dokonaniem zapłaty przez Dłużnika. Ponadto, przy spełnieniu warunków wskazanych z Umowie, Bank przejmie na siebie ryzyko związane z możliwą niewypłacalnością Dłużników - do limitu ustalanego dla każdej Wierzytelności. Jednocześnie, od momentu przelewu Wierzytelności, Bank może upoważnić Klienta do dochodzenia przelanych Wierzytelności od Dłużników we własnym imieniu, ale na rzecz Banku oraz może zobowiązać się do świadczenia usług związanych z Wierzytelnościami polegających np. na prowadzeniu monitoringu Wierzytelności oraz prowadzeniu rozliczeń związanych z Wierzytelnościami, okresowym sprawdzaniu stanu wypłacalności dłużników. Odnosząc zatem przedstawione powyżej elementy definicji usług faktoringu do stosunku łączącego w opisanym zdarzeniu przyszłym Bank oraz Klienta, w ocenie Wnioskodawcy należy uznać, że relacja ta będzie nosiła cechy relacji faktora i faktoranta - tj. usługi factoringu. Przemawiają za tym następujące argumenty:

* Przedmiotem Umowy będzie nabywanie przez Bank Wierzytelności Klienta, zatem w wyniku wykonania Umowy następować będzie zmiana osoby wierzyciela, co jest uznawane za jeden z elementów faktoringu, co potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w przywołanej wcześniej interpretacji o sygn. IPPP2/443-437/14-4/KOM. Świadczenie usług factoringu powoduje bowiem "uwolnienie" pierwotnych wierzycieli od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowią czynności egzekwowania długów, wyłączone ze zwolnienia, na co zwrócił z kolei uwagę Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 4 grudnia 2014 r. o sygn. IBPP2/443-890/WN.

* Obok podstawowej czynności, jaką jest przelew Wierzytelności, świadczenie Banku na rzecz Klienta może obejmować również wykonywanie czynności dodatkowych (prowadzenia monitoringu Wierzytelności oraz prowadzenia rozliczeń związanych z Wierzytelnościami, okresowym sprawdzaniu stanu wypłacalności dłużników), co w świetle przywołanej wcześniej Konwencji Ottawskiej, jak również orzecznictwa sądów administracyjnych i interpretacji organów podatkowych, jest cechą oraz jedną z przesłanek świadczenia usług factoringu.

* Na podstawie Umowy Wnioskodawca będzie udzielał Klientowi finansowania w postaci zapłaty na rzecz Klienta kwot w wysokości nominalnej wartości Wierzytelności (lub jej części) przed dokonaniem zapłaty przez Dłużnika. W konsekwencji, dzięki zawarciu Umowy Klient może otrzymywać kwoty odpowiadające przelewanym Wierzytelnościom (lub ich części) szybciej, niż byłoby to możliwe, gdyby sam dochodził ich wobec Dłużników Wierzytelności. Kupując Wierzytelności, Bank faktycznie likwiduje luki finansowe u Klienta. Na ten aspekt jako cechę faktoringu zwrócił uwagę Dyrektor izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 14 lutego 2014 r., sygn. IPPP3/443-1062/13-2/KT.

* Co do zasady, od momentu cesji Wierzytelności Bank przejmie na siebie ryzyko związane z niewypłacalnością dłużników, co jest wskazywane w doktrynie oraz praktyce organów podatkowych jako cecha factoringu właściwego (bez regresu). Ponadto, czynność polegająca na przyjmowaniu ryzyka wypłacalności dłużników została wskazana jako jedna z przesłanek factoringu w przywołanej wcześniej Konwencji Ottawskiej.

Ponadto, Wnioskodawca pragnie w tym miejscu przywołać orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 24 czerwca 2010 r. (sygn. III SA/Wa 2246/09), który, powołując się m.in. na orzecznictwo TSUE (w szczególności orzeczenie z dnia 26 czerwca 2003 r., C-305/01), stwierdził, że: "(...) w każdym przypadku, gdy celem działania usługodawcy jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu jej wyegzekwowania, usługę tę należy opodatkować, także wówczas gdy jedna z podjętych czynności mieści się w czynnościach pośrednictwa finansowego. Nie można bowiem oddzielić czynności nabycia wierzytelności od jej sprzedaży czy windykacji, bo dopiero te dwie czynności prawne składają się na czynność główną jaką jest obrót daną wierzytelnością. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że usługi nabywania wierzytelności innych podmiotów, mimo, że nie mają charakteru usług faktoringu, ale realizowane są w celu ściągania długów (niezależnie od stopnia przejętego ryzyka wypłacalności dłużnika) podlegają opodatkowaniu VAT według stawki 22%. (por. wyrok NSA z 16 lutego 2010 r. sygn. I FSK 2104/08, wyrok z 18 listopada 2009 r. I FSK 1202/08, czy wyrok WSA w Gliwicach z 4 marca 2008 r. III SA/GL 1417/07, 16 grudnia 2008 r. sygn. III SA/Gl 1400/07 dostępne w CBOIS)."

Podstawa opodatkowania

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca wskazuje, że będzie otrzymywał od Klienta wynagrodzenie w postaci:

1.

wynagrodzenia za świadczenie usług na podstawie Umowy, skalkulowanego w oparciu o nominalną wartość przelewanych Wierzytelności (w niektórych przypadkach może zostać ponadto naliczone jednorazowe wynagrodzenie "za dokument" w uzgodnionej przez Bank i Klienta kwocie). Wysokość tego wynagrodzenia będzie określana indywidualnie dla każdego Klienta. Niemniej, Strony mogą ustalić inną formę wynagrodzenia za przelew Wierzytelności od danego Dłużnika.

2.

odsetek od kwot płaconych przez Bank na rzecz Klienta w związku z nabyciem Wierzytelności, naliczanych na rzecz Banku w stosunku procentowym, uzgodnionym indywidualnie dla danego Klienta (odsetki związane z finansowaniem).

3.

kosztów administracyjnych poniesionych w związku z obsługą Wierzytelności (np. koszty związane z klasyfikacją Dłużników, opłaty notarialne, opłaty pocztowe).

4.

odsetek za zwłokę naliczanych w razie braku spłaty zobowiązania przez Klienta w ciągu 7 dni od dnia powiadomienia o jego obciążeniu. Ze względu na metodologię kalkulacji, odsetki te będą w praktyce stanowiły przedłużenie odsetek związanych z finansowaniem, udzielonym przez Bank (tekst jedn.: będą zastępowały odsetki wskazane w punkcie 2 powyżej). Stawka tych odsetek określana będzie indywidualnie dla danego Klienta.

Wszystkie wskazane powyżej płatności będą zatem stanowiły zapłatę z tytułu świadczonych przez Bank usług - tj. elementy wynagrodzenia Banku z tytułu świadczenia kompleksowej usługi factoringu. W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy będą one stanowiły podstawę opodatkowania VAT z tytułu świadczenia przez Wnioskodawcę usług na rzecz Klienta na podstawie Umowy.

Podsumowując powyższe, zdaniem Wnioskodawcy można uznać, że wykonywane w oparciu o Umowę usługi będą stanowiły usługi ściągania długów, w tym faktoringu, które podlegają wyłączeniu ze zwolnienia z VAT w oparciu o art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT, zatem będą traktowane jako czynność opodatkowana podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Tym samym, wynagrodzenie (tekst jedn.: wynagrodzenie skalkulowane w oparciu o wartość nominalną wierzytelności, wynagrodzenie "za dokument", odsetki związane z udzieleniem finansowania, odsetki za zwłokę w spłacie i koszty administracyjne) otrzymywane przez Bank z tytułu świadczenia usług nabywania od Klienta Wierzytelności będzie opodatkowane VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl