IPPP2/4512-77/16-4/DG - Określenie skutków podatkowych przekazania przedsiębiorstwa wnioskodawcy przez małżonkę w drodze darowizny.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 oraz art. 14r. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 29 stycznia 2016 r. (data wpływu 1 lutego 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 14 kwietnia 2016 r. (data wpływu 18 kwietnia 2016 r.) na wezwanie z dnia 7 kwietnia 2016 r. nr IPPP2/4512-77/16-2/DG o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych przekazania przedsiębiorstwa Wnioskodawcy przez małżonkę w drodze darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 1 lutego 2016 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek wspólny uzupełniony pismem z dnia 14 kwietnia 2016 r. (data wpływu 18 kwietnia 2016 r.) na wezwanie z dnia 7 kwietnia 2016 r. nr IPPP2/4512-77/16-2/DG o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych przekazania przedsiębiorstwa Wnioskodawcy przez małżonkę w drodze darowizny.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Katarzyna U. prowadzi jako osoba fizyczna działalność gospodarczą pod firmą "U.". W skład przedsiębiorstwa wchodzą:

* oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo "Dom Seniora",

* środki obrotowe zgromadzone na rachunkach bankowych,

* należności i zobowiązania związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,

* prawa i zobowiązania wynikające ze stosunków zatrudnienia pracowników,

* środki trwałe za rok 2015 takie jak:

* oraz wyposażenie:

Wymienione składniki przedsiębiorstwa zdaniem Wnioskodawcy stanowią zorganizowaną całość i spełniają definicję przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 kodeksu cywilnego. Katarzyna U. planuje przekazać w formie darowizny całość opisanego wyżej przedsiębiorstwa na rzecz swojego męża Andrzeja U. W tym miejscu należy wspomnieć, że między małżonkami obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej. Andrzej U. planuje przyjąć darowiznę od żony i kontynuować działalności przedsiębiorstwa. Obecnie w tym celu założył działalności gospodarczą i rozpoczął jej prowadzenia pod firmą "D.". W wyniku darowizny Andrzej U. przejmie pracowników oraz wyżej opisany majątek przedsiębiorstwa i będzie kontynuował jego działalność pod swoją firmą w rozumieniu kodeksu cywilnego "D." lub dokona zmiany, jeśli będzie to konieczne, w rejestrze wpisując działalność pod firmą "D.".

W nadesłanym uzupełnieniu z dnia 14 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 55¹ kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

We wniosku szczegółowo zdefiniowano przedsiębiorstwo, odnosząc się do konkretnych składników przedsiębiorstwa jakie w przyszłości zostaną przekazane w drodze darowizny od Katarzyny U. dla Andrzeja U. W szczególności wskazano wartość nakładów poniesionych na obcy środek trwały. Powyższe nakłady były czynione jako stopniowe inwestycje w związku z trwającą kilkanaście miesięcy rozbudową budynku. Na wartość nakładów składa się kilkaset faktur związanych z zakupem materiałów budowlanych oraz innych elementów potrzebnych do wykonania remontu. Wnioskodawcy powzięli wątpliwość czy dokonując darowizny przedsiębiorstwa mają obowiązek dla potrzeb skorzystania ze zwolnienia zdefiniowanego w art. 6 ustawy o VAT wyszczególniać każdą z faktur składającą się na łączną wartość nakładów w kwocie 180.291,33 zł, czy zdefiniowane składniki przedsiębiorstwa jak w stanie faktycznym opisanym we wniosku uprawniają ich do skorzystania ze zwolnienie z art. 6 ustawy o VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy przekazanie składników przedsiębiorstwa jak w zdefiniowanym stanie faktycznym będzie uznane przez organy podatkowe jako przekazanie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ k.c. i będzie miał zastosowanie art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług a w konsekwencji powyższa czynność prawna będzie uprawniała do skorzystania ze zwolnienia opisanego w ww. artykule?

Czy darowanie przedsiębiorstwa nie będzie wiązało się z koniecznością zapłaty podatku od towarów i usług przez Katarzynę U. lub Andrzeja U.?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wnioskodawcy stoją na stanowisku, że powyższa czynność zarówno po stronie darczyńcy jak i obdarowanego będzie zwolniona z podatku od towarów i usług na podstawie art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług z uwagi na przekazanie w całości przedsiębiorstwa w drodze darowizny, uznając że opis przedsiębiorstwa dokonany jak we wniosku (opis stanu faktycznego) jest kompletny i uprawnia do zastosowania art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie rozstrzygnięć w zakresie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

W świetle art. 2 pkt 6 powołanej ustawy, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług, stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z powyższych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem VAT co do zasady podlega dostawa towarów lub świadczenie usług.

Konieczność opodatkowania transakcji spoczywa więc na dostawcy towarów lub usługodawcy. Nabywca towaru lub usługi jest natomiast zobowiązany do opodatkowania dokonanego nabycia tylko w wyjątkowych przypadkach wskazanych w ustawie, w szczególności w art. 17 ustawy o VAT (w rozpatrywanej sprawie wskazany przepis nie ma zastosowania).

Jednocześnie zapisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te - chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług - nie podlegają opodatkowaniu.

W świetle art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

A zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie "transakcja zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawa towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa". Zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380). Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Należy tu wskazać również art. 55² Kodeksu cywilnego, którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zatem składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, iż najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Wobec powyższego, przedsiębiorstwem w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym.

Z opisu sprawy wynika, że małżonka Wnioskodawcy prowadzi jako osoba fizyczna działalność gospodarczą pod firmą "U.". W skład przedsiębiorstwa wchodzą: oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo "Dom Seniora", środki obrotowe zgromadzone na rachunkach bankowych, należności i zobowiązania związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, prawa i zobowiązania wynikające ze stosunków zatrudnienia pracowników, a ponadto środki trwałe (w tym nakłady w kwocie 180.291,33 zł jako modernizacja środka trwałego obcego - budynku mieszkalnego, w którym prowadzona jest działalność, stanowiącego własność Wnioskodawcy) oraz wyposażenie Domu Seniora.

Małżonka Wnioskodawcy planuje przekazać na Jego rzecz w formie darowizny całość opisanego wyżej przedsiębiorstwa. Między małżonkami obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej. Wnioskodawca planuje przyjąć darowiznę od żony i kontynuować działalność przedsiębiorstwa. Obecnie w tym celu założył działalność gospodarczą i rozpoczął jej prowadzenie pod firmą "D.". W wyniku darowizny Andrzej U. przejmie pracowników oraz wyżej opisany majątek przedsiębiorstwa i będzie kontynuował jego działalność pod swoją firmą.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest czy darowizna przedsiębiorstwa małżonki na rzecz Wnioskodawcy będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego w podatku VAT.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Wskazać należy, że zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. O tym czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa decyduje pełen zakres przekazanego majątku, praw i zobowiązań, wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, że doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.

W niniejszych okolicznościach małżonka Wnioskodawcy zamierza dokonać zbycia całego przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Jak jednoznacznie wskazał Wnioskodawca zbycie w formie darowizny będzie dotyczyło całości prowadzonej przez małżonkę firmy, włącznie ze wszystkimi składnikami majątkowymi oraz zobowiązaniami.

Z wniosku nie wynika, aby jakiekolwiek składniki wchodzące w skład przedsiębiorstwa żony Wnioskodawcy z planowanej transakcji zbycia (darowizny) zostały wyłączone. Zatem należy uznać, że na nabywcę przejdą wszystkie składniki majątku niezbędne do podjęcia przez nabywcę działalności gospodarczej. Przy tym jak wynika z wniosku Wnioskodawca zamierza kontynuować działalność przedsiębiorstwa; w tym celu dokonał rejestracji działalności gospodarczej. Zatem w zbywanym zespole składników materialnych i niematerialnych przedsiębiorstwa żony Wnioskodawcy zachowane zostaną funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami i przekazana masa będzie mogła posłużyć kontynuowaniu przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej w zakresie podlegającym przejęciu.

W świetle przedstawionej treści wniosku i przywołanych przepisów należy stwierdzić, że czynność zbycia całego przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego w postaci przekazania przedsiębiorstwa mężowi w formie darowizny, który dokonał czynności rejestracyjnych i zamierza kontynuować działalność przedsiębiorstwa - stanowić będzie czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z tym, że przedmiotem zbycia będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego zamierzana ww. czynność nie będzie opodatkowana na gruncie podatku od towarów i usług. Tym samym, w przypadku darowizny przedsiębiorstwa żony na rzecz Wnioskodawcy nie wystąpi konieczność opodatkowania podatkiem od towarów i usług tej transakcji. Jednocześnie tut. Organ wskazuje, że brak obowiązku zapłaty podatku VAT na mocy przepisu art. 6 pkt 1 ustawy dotyczy takich zdarzeń, które są wyłączone spod działania regulacji ustawy o podatku od towarów i usług. Przepis ten nie ma zastosowania do czynności, które co do zasady podlegają opodatkowaniu tym podatkiem, jednakże wskutek odpowiednich przepisów tej ustawy korzystają ze zwolnienia od podatku VAT. Tak więc przepis art. 6 pkt 1 dotyczy czynności wyłączonych z zakresu stosowania ustawy o VAT a nie czynności zwolnionych od tego podatku.

Także u Wnioskodawcy w związku z nabyciem przedsiębiorstwa nie wystąpi obowiązek podatkowy, gdyż otrzymanie darowizny jako czynność prawno-podatkowa nie jest wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu u nabywcy. Tym samym więc Wnioskodawca jako nabywca przedsiębiorstwa przekazanego przez małżonkę z tego tytułu nie będzie zobowiązany do wykazania i zapłacenia podatku od towarów i usług.

Dodatkowo należy zauważyć, że bez znaczenia w sprawie będzie to, że transakcja w przypadku przekazania przedsiębiorstwa żony w formie darowizny Wnioskodawcy będzie miała miejsce pomiędzy małżonkami, którzy pozostają w ustroju rozdzielności majątkowej. Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług Wnioskodawca i jego małżonka są traktowani jako odrębne podmioty. Odrębnie więc spełniają definicję podatnika zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Dopuszczalne jest dokonywanie czynności cywilno–prawnych pomiędzy małżonkami zarówno między pozostającymi w małżeńskiej wspólności majątkowej bądź w ustroju rozdzielności majątkowej, w sytuacji kiedy czynności te dotyczyć będą sfery objętej zakresem ich działalności gospodarczej.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie oraz Zainteresowanemu niebędącemu Stroną przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.