IPPP2/4512-56/16-2/RR - Ustalenie możliwości umieszczania na wystawianych fakturach jedynie nazwy skróconej spółki, bez imion i nazwisk wszystkich wspólników.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony - przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2016 r. (data wpływu 25 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości umieszczania na wystawianych fakturach jedynie nazwy skróconej Spółki, bez imion i nazwisk wszystkich wspólników - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 stycznia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości umieszczania na wystawianych fakturach jedynie nazwy skróconej Spółki, bez imion i nazwisk wszystkich wspólników.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Dnia 1 października 2005 r. została założona przez wspólników (2 osoby fizyczne): Alinę M. i Pawła M. spółka cywilna pod pełną nazwą: A. Przedmiotem przeważającej działalności Spółki są usługi sklasyfikowane symbolem PKD 86.22.Z - Praktyka lekarska specjalistyczna. Spółka korzystając ze zwolnienia przedmiotowego i podmiotowego nie dokonała zgłoszenia rejestracyjnego na rzecz podatku VAT. W następstwie wykonywanych obecnie usług Spółka wystawia dla uprawnionych podmiotów (także osób fizycznych) faktury z dopisaną uwagą o zastosowaniu zwolnienia z podatku VAT (przywołanie podstawy do zwolnienia z VAT). W najbliższym czasie Spółka zamierza rozszerzyć profil działalności o usługi kosmetyczne, a także zamierza wystawiać faktury umieszczając jedynie nazwę skróconą spółki, bez imion i nazwisk wszystkich wspólników, tj. A.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w świetle ustawy podatku od towarów i usług spółka cywilna, w której wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne będzie mogła umieszczać na wystawianych fakturach jedynie nazwę skróconą spółki, bez imion i nazwisk wszystkich wspólników.

Zdaniem Wnioskodawcy, dopuszczalne jest umieszczanie na wystawianych przez nią fakturach jedynie jej nazwy skróconej - A., tj. bez imion i nazwisk wszystkich wspólników.

Obecnie obowiązujący art. 106e ust. 1 Ustawy o VAT stanowi, że faktura stwierdzająca dokonanie dostawy towarów lub świadczenie usług powinna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy. Przepis ten nie odnosi się bezpośrednio do sytuacji, w której faktury wystawia spółka cywilna, która nie ma przymiotu ani osoby fizycznej ani osoby prawnej, a jest ona tylko umową osób fizycznych, prowadzących działalność gospodarczą. Ministerstwo Finansów w wydanej broszurze wyjaśniało, iż w przypadku podatnika niebędącego osobą fizyczną dane identyfikacyjne stanowią przede wszystkim nazwa pełna oraz nazwa skrócona.

Na fakturze podatnicy ci powinni zatem umieszczać nazwę lub nazwę skróconą podaną w zgłoszeniu identyfikacyjnym. W przypadku podatnika będącego osobą fizyczną są to imię i nazwisko.

W obecnym stanie prawnym spółki cywilne nie mogą w przeciwieństwie do spółek handlowych korzystać z przepisów kodeksu cywilnego o firmie, bo brak ku temu podstaw prawnych. Nie istnieją żadne regulacje dotyczą określania spółek cywilnych.

Na podstawie dotychczasowego orzecznictwa przyjmuje się, że nazwa spółki cywilnej jako podatnika nie musi zawierać imion i nazwisk tworzących ją wspólników. Dane ich dotyczące, w tym NIP każdego ze wspólników spółki cywilnej, zawierają zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne takiej spółki - tak wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 września 2010 r., sygn. akt I FSK 1443/09.

Jak natomiast wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 marca 2003 r. w sprawie sygn. akt V CKN 1872/00 należy odróżnić spółkę cywilną od przedsiębiorstwa prowadzonego przez tę spółkę. Przepisy rozporządzenia dotyczą podatnika, a więc przedsiębiorstwa tej spółki, które może stosować dla celów podatkowych nazwę nie zawierającą imion i nazwisk wszystkich wspólników.

W ocenie Wnioskodawcy podatnikiem podatku od towarów i usług jest Spółka a nie wspólnicy spółki, stąd dla celów tego podatku i wszystkich związanych z nim kwestii, w tym także wystawiania faktur spółkę cywilną pomimo faktu, że jest ona umową wyłącznie osób fizycznych winno się traktować analogicznie jak osobę prawną, a nie jak osobę fizyczną.

Skoro spółka będzie posługiwać się nazwą skróconą brak jest podstaw do uniemożliwiania spółce używania tej nazwy dla innych celów podatkowych, a takim jest przecież wystawianie faktur. Co więcej, jeśli spółka składałaby się np. z 30 wspólników będących osobami fizycznym wpisywanie wszystkich nazwisk uniemożliwiłoby tak naprawdę technicznie wystawienia faktury VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur oraz dane, które faktury powinny zawierać reguluje obowiązujący od 1 stycznia 2014 r. art. 106a-106q ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą".

Na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Stosownie do art. 106b ust. 3 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 3, faktura powinna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy. v

Stosownie do art. 96 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Według art. 96 ust. 3 ustawy podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

W świetle art. 96 ust. 4 ustawy, naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika jako "podatnika VAT czynnego", a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako "podatnika VAT zwolnionego", i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 55, poz. 539 z późn. zm.), w § 1 określa wzór zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia (VAT-R). W części B1 tego zgłoszenia - "Dane identyfikacyjne", w poz. 11 należy podać nazwę pełną, natomiast w poz. 12 nazwę skróconą podatnika.

Z cytowanych powyżej przepisów wynika, że faktura dokumentująca sprzedaż powinna przede wszystkim zawierać dane określone w art. 106e ust. 1 ustawy, tj.m.in. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy.

Spółka cywilna jest instytucją prawa cywilnego, uregulowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). Zgodnie z art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Stosownie do art. 861 § 1 Kodeksu cywilnego, wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług.

Jak wynika z powyższych przepisów zawarcie umowy spółki prowadzi do powstania trwałego stosunku o charakterze obligacyjnym pomiędzy wspólnikami, którzy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu, najczęściej zysku, poprzez prowadzenie działalności gospodarczej. Tym samym spółka cywilna jest niczym innym jak umową prawa cywilnego podobną do innych umów. Tym samym nie można umowie spółki cywilnej nadawać podmiotowości. Umowa nie może zaciągać zobowiązań, być stroną innej umowy, prowadzić działalności. W związku z tym, że umowa spółki cywilnej nie posiada podmiotowości ustawodawca nie nadał jej osobowości prawnej. Stroną czynności cywilnoprawnych są wyłącznie wspólnicy spółki.

Brak podmiotowości prawnej nie stoi jednak na przeszkodzie w traktowaniu przez odrębne przepisy spółki cywilnej jako podmiotu uregulowanych w nich stosunków prawnych. Regulacją uznającą spółkę cywilną za podmiot jest ustawa z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2012 r. poz. 1314 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu.

Natomiast w myśl ust. 3 ww. artykułu, zgłoszenie identyfikacyjne podatników niebędących osobami fizycznymi zawiera: pełną i skróconą nazwę (firmę), formę organizacyjno-prawną, adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, organ rejestrowy lub ewidencyjny i numer nadany przez ten organ, wykaz rachunków bankowych, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych (...).

Z kolei w myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Stosowanie do art. 15 ust. 2 ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powołanego art. 15 ust. 1 i 2 ustawy wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Tym samym na gruncie ustawy, spółka cywilna wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą, jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej jest podatnikiem.

Spółka cywilna na gruncie ustawy działa pod własnym numerem NIP, nadanym przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego, odmiennym od numerów wspólników. Swoista podmiotowość spółki cywilnej na gruncie podatku od towarów i usług nie oznacza, że spółka ta nabywa osobowość prawną.

Takie ujęcie spółki, w myśl ustawy, wynika z autonomicznego charakteru podatku od towarów i usług, umożliwiając wystawienie jednej faktury, możliwość ewidencjonowania sprzedaży jedną kasą rejestrującą, czy też możliwość odliczania podatku naliczonego z faktur wystawionych "na spółkę". W odmiennej sytuacji każdy ze wspólników spółki byłby zobowiązany do prowadzenia ewidencji samodzielnie, co doprowadziłoby np. do sytuacji, że jedna sprzedaż musiałaby być dokumentowana fakturą przez każdego ze wspólników w stopniu odpowiadającym jego wkładowi do spółki, czy też wynikającym z umowy spółki.

Powyższego stwierdzenia nie zmienia to, że wspólnicy spółki cywilnej są przedsiębiorcami, a nie spółka. Za powyższym przemawia również to, że spółka prowadzi działalność z wykorzystaniem majątku wspólników, ponieważ nie posiada własnego majątku. Jedynym jego "wydzieleniem" jest umowne oderwanie od majątku osobistego wspólników, bowiem wykorzystując ten majątek wspólnicy realizują określony w umowie wspólny cel gospodarczy i w tym zakresie stanowi on współwłasność łączną wspólników, zgodnie z art. 863 Kodeksu cywilnego.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka cywilna została założona przez wspólników (2 osoby fizyczne): Alinę M. i Pawła M. spółka cywilna pod pełną nazwą: A. W najbliższym czasie Spółka zamierza rozszerzyć profil działalności a także wystawiać faktury umieszczając jedynie nazwę skróconą spółki, bez imion i nazwisk wszystkich wspólników, tj. A.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości umieszczania na wystawianych fakturach jedynie nazwy skróconej Spółki cywilnej, bez imion i nazwisk wspólników.

Jak wcześniej wskazano spółka cywilna nie jest przedsiębiorstwem. Przedsiębiorcami są jej poszczególni wspólnicy, będący osobami fizycznymi. Natomiast danymi identyfikacyjnymi podatnika będącego osobą fizyczną jest imię i nazwisko. Zatem Spółka na wystawionych fakturach powinna podawać imię i nazwisko wspólników będących osobami fizycznymi, przy czym oprócz tych danych Spółka może również podać nazwę lub nazwę skróconą firmy.

Tym samym, po uwzględnieniu powołanych powyżej przepisów oraz przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że Spółka cywilna, której wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, powinna umieszczać na wystawianych fakturach imiona i nazwiska wszystkich wspólników Spółki, przy czym oprócz tych danych na wystawionej fakturze może dodatkowo być zawarta również nazwa skrócona Spółki.

W konsekwencji w niniejszej sprawie, za nieprawidłowe należy uznać twierdzenie Strony, że dopuszczalne jest umieszczanie na wystawianych przez nią fakturach jedynie jej nazwy skróconej - A., tj. bez imion i nazwisk wszystkich wspólników.

Odnosząc się do powołanych przez Stronę wyroków sądowych wskazać należy, że pojedyncze rozstrzygnięcia nie mogą stanowić o ukształtowanej linii orzeczniczej w omawianym zakresie. Dlatego też powołane rozstrzygnięcia uznano jako element argumentacji Strony, które nie mogą nieć wpływu na niniejsze rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.