IPPP2/4512-484/16-2/BH - Brak opodatkowania dostawy nieruchomości w drodze licytacji komorniczej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 czerwca 2016 r. (data wpływu 27 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy Nieruchomości w drodze licytacji komorniczej - jest prawidłowe.

W dniu 27 czerwca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy Nieruchomości w drodze licytacji komorniczej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (Wnioskodawca) prowadzi postępowania egzekucyjne przeciwko K sp. z o.o. spółka komandytowa (zwanej dalej Dłużnikiem), będącej dłużnikiem w tych postępowaniach.

Dłużnik jest użytkownikiem wieczystym zabudowanej nieruchomości ("Nieruchomość"), nr działki 282/3, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą oraz właścicielem posadowionych na tej nieruchomości dwóch budynków: socjalno-biurowego oraz hali magazynowej, stanowiących odrębne od gruntu przedmioty własności.

Dłużnik nabył wymienione powyżej prawo wraz z budynkami 14 stycznia 2011 r. Sprzedaż Nieruchomości wraz z budynkami podlegała podatkowi VAT, przy ich nabyciu Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT i skorzystał z tego prawa. Dłużnik dokonał modernizacji hali magazynowej, oddanej do używania w marcu 2011 r. Nakłady na modernizację nie przekraczały 30% wartości początkowej hali, przy ich nabyciu Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT i skorzystał z tego prawa. Budynki zostały nabyte przez Dłużnika do celów działalności gospodarczej oraz na wynajem.

Nieruchomość była przedmiotem najmu w okresie od 24 stycznia do 31 marca 2011 r., następnie kolejnego najmu w okresie od stycznia 2014 do października 2015 r. Od listopada 2015 r. Dłużnik wystawia faktury za bezumowne korzystanie z Nieruchomości przez najemcę, rozpoznając obrót i podatek należny VAT.

Od rozpoczęcia pierwszego najmu upłynęło już ponad 2 lata. Budynki na Nieruchomości są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

W ramach prowadzonych postępowań egzekucyjnych Wnioskodawca wszczął egzekucję z Nieruchomości w drodze licytacji publicznej. Sprzedaż nastąpi po przeprowadzeniu licytacji publicznej na rzecz nabywcy, który złoży najwyższą ofertę nabycia Nieruchomości i uzyska przybicie. Przeniesienie własności Nieruchomości (prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości wraz ze związanym prawem własności budynków posadowionych na tej nieruchomości) nastąpi na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego o przysądzeniu własności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawca z tytułu planowanej transakcji będzie płatnikiem podatku od towarów usług?

2. Czy sprzedaż budynków posadowionych na Nieruchomości (oraz całej Nieruchomości) będzie zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1

Zgodnie z art. 18 ustawy o VAT Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Zdaniem Wnioskodawcy oznacza to, iż z tytułu planowanej transakcji Wnioskodawca będzie płatnikiem podatku od towarów i usług. Taka interpretacja wynika również z wykładni Sądu Najwyższego (uchwała z dnia 15 grudnia 2006 r.) oraz Trybunału Konstytucyjnego (wyroku z 4 listopada 2010 r.).

Ad 2

Budynki posadowione na Nieruchomości były przedmiotem nabycia w wyniku czynności opodatkowanej VAT, a następnie przedmiotem czynności opodatkowanych po ich nabyciu. Dłużnik nie poniósł nakładów na ich ulepszenie przekraczających 30% ich wartości początkowej.

Według art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Przez pierwsze zasiedlenie - zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT - rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Z powyższego przepisu wynika, że aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do wydania budynku lub jego części do użytkowania w wykonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie ma miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany budynek (obiekt) zostanie sprzedany tub np. oddany w najem, dzierżawę, gdyż zarówno sprzedaż, jak i najem lub dzierżawa są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy planowana dostawa budynków posadowionych na Nieruchomości, które to budynki były przedmiotem sprzedaży opodatkowanej VAT oraz następnie najmu (były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych) będzie dokonywana po pierwszym zasiedleniu, o którym mowa w art. 2 pkt 14 ustawy. Pierwszym zasiedleniem była bowiem sprzedaż tych budynków wraz z Nieruchomością i ich nabycie przez Dłużnika 14 stycznia 2011 r. Poniesione zaś nakłady na ulepszenie tych budynków, od których Dłużnikowi przysługiwało odliczenie VAT naliczonego, nie przekraczały 30% wartości początkowej żadnego z budynków.

Dodatkowo, budynki te oddane były przez Dłużnika w najem (wykorzystane do wykonywania czynności opodatkowanych). Budynki posadowione na Nieruchomości były wynajmowane od 24 stycznia 2011 r. Od momentu pierwszego zasiedlenia budynków minęło zatem już ponad 2 lata.

Dlatego też, zdaniem Wnioskodawcy, planowana dostawa tych budynków, które były przedmiotem sprzedaży i nabycia 14 stycznia 2011 r. oraz najmu od 24 stycznia 2011 r. (były oddane do używania pierwszemu nabywcy oraz następnie użytkownikom w wykonaniu czynności opodatkowanych) będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Dostawa ta będzie bowiem dokonana po pierwszym zasiedleniu oraz pomiędzy pierwszym zasiedleniem a planowaną dostawą omawianych budynków upłynął okres dłuższy niż 2 lata. Zwolnieniem z VAT będzie również objęte zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu, na którym omawiane budynki są posadowione, zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w myśl którego w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych (albo części takich budynków lub budowli) z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r. poz. 1619, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

W myśl art. 106c ustawy o VAT faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

Powołane powyżej przepisy wskazują, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji w przypadku, gdy wykonuje on czynności egzekucyjne. Komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z wniosku wynika, że przedmiotem licytacji komorniczej jest prawo wieczystego użytkowania gruntu zabudowanego dwoma budynkami: budynkiem socjalno-biurowym oraz budynkiem hali magazynowej, stanowiącymi odrębne od gruntu przedmioty własności (Nieruchomość). Nieruchomość została nabyta przez Dłużnika w dniu 14 stycznia 2011 r. Sprzedaż Nieruchomości na rzecz Dłużnika stanowiła transakcję opodatkowaną podatkiem VAT i Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Dłużnik dokonał modernizacji hali magazynowej, oddanej do używania w marcu 2011 r. Nakłady na modernizację nie przekraczały 30% wartości początkowej hali a przy ich nabyciu Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Nieruchomość została nabyta przez Dłużnika do celów działalności gospodarczej, w tym na wynajem. Nieruchomość była przedmiotem najmu w okresie od 24 stycznia do 31 marca 2011 r., następnie kolejnego najmu w okresie od stycznia 2014 do października 2015 r. Od listopada 2015 r. Dłużnik wystawia faktury za bezumowne korzystanie z Nieruchomości przez najemcę, rozpoznając z tego tytułu obrót i podatek należny VAT. Od rozpoczęcia pierwszego najmu upłynęło już ponad 2 lata. Budynki wchodzące w skład Nieruchomości są wykorzystywane przez Dłużnika do czynności opodatkowanych.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, w stosunku do dostawy całej Nieruchomości.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Przy czym, stosownie do art. 146a pkt 1 ww. ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże przepisy ustawy przewidują dla niektórych czynności możliwość zastosowania zwolnienia od podatku. W przypadku, gdy przedmiotem dostawy są budynki, budowle lub ich części zwolnienie od podatku może mieć zastosowanie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, w myśl którego, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Z powyższego przepisu wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT w sytuacji, gdy nie odbywa się ona w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do dostawy upłynął okres co najmniej 2 lat.

Przez pierwsze zasiedlenie, zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy, rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Należy wskazać, że w kwestii rozumienia definicji "pierwszego zasiedlenia" wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 14 maja 2014 r. o sygn. I FSK 382/14. Sąd w wyroku tym stwierdził, że "Wykładnia językowa, systematyczna i celowościowa dyrektywy 112 wskazuje wyraźnie, że ww. pojęcie należy rozumieć szeroko jako "pierwsze zajęcie budynku, używanie". Zatem w taki sposób powinna być odczytywana definicja przewidziana w treści art. 2 pkt 14 ustawy o VAT".

Z okoliczności sprawy można wywieść, że warunki wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, w stosunku do dostawy całej Nieruchomości zostaną spełnione.

W odniesieniu do budynku socjalno-biurowego - jak z wniosku wynika, budynek ten został nabyty przez Dłużnika w styczniu 2011 r. i nie był przedmiotem ulepszeń. Sprzedaż budynku na rzecz Dłużnika została opodatkowana podatkiem VAT i Dłużnik dokonał odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej jego nabycie. W stosunku do budynku nie były ponoszone nakłady stanowiące co najmniej 30% jego wartości początkowej. W związku z tym należy stwierdzić, że planowana dostawa budynku socjalno-biurowego nie będzie odbywać się w ramach pierwszego zasiedlenia ani też w okresie krótszym niż 2 lata od pierwszego zasiedlenia. Oznacza to, że do planowanej dostawy budynku socjalno-biurowego dokonanej na rzecz Dłużnika zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W odniesieniu do budynku hali magazynowej Wnioskodawca wskazuje, że hala ta została przez Dłużnika nabyta w styczniu 2011 r. i Dłużnik dokonał odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej jej nabycie. Ponadto z opisu sprawy wynika, że Dłużnik dokonał modernizacji hali magazynowej, jednak nakłady na modernizację nie przekraczały 30% jej wartości początkowej. Hala została oddana do używania w marcu 2011 r. Ponieważ jak wskazano we wniosku, Nieruchomość (a więc oba budynki) była przedmiotem najmu w okresie od 24 stycznia do 31 marca 2011 r., następnie kolejnego najmu w okresie od stycznia 2014 r. do października 2015 r., to należy uznać, że w przypadku hali magazynowej również doszło już do pierwszego zasiedlenia. W związku z tym planowana dostawa budynku hali magazynowej dokonana przez Dłużnika będzie mogła, podobnie jak dostawa budynku socjalno-biurowego, korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Sprzedaż hali magazynowej nie będzie odbywać się się w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed jego zasiedleniem ani też w okresie krótszym niż 2 lata od pierwszego zasiedlenia.

Rozpatrując kwestię opodatkowania prawa wieczystego użytkowania gruntu, należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Oznacza to, że do dostawy prawa wieczystego użytkowania gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale związanych z gruntem. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, na takich samych zasadach opodatkowana jest dostawa gruntu (w tym również zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu), na którym posadowione są budynki. Ponieważ w przedmiotowej sprawie zarówno dostawa budynku socjalno-biurowego jak i budynku hali magazynowej może korzystać ze zwolnienia od podatku, to dostawa prawa wieczystego użytkowania gruntu, na którym te budynki się znajdują również będzie korzystała z tego zwolnienia.

W konsekwencji, w odpowiedzi na pytania Wnioskodawcy należy wskazać, że dostawa, w ramach licytacji komorniczej, całej Nieruchomości będącej przedmiotem wniosku, będzie korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. A zatem Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku VAT z tytułu dokonanej transakcji ze względu na brak wystąpienia podatku VAT przy tej dostawie.

W związku z tym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718).

Skargę do WSA wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcie naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.