IPPP2/4512-215/15-2/BH

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z dnia 17 lutego 2015 r. (data wpływu 12 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT z otrzymanych faktur w związku ze świadczeniem usług przez Klientów - jest prawidłowe.

W dniu 12 marca 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT z otrzymanych faktur w związku ze świadczeniem usług przez Klientów.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

X. Polska Spółka Akcyjna (dalej: "Wnioskodawca" lub "X."), będąc czynnym podatnikiem VAT, prowadzi działalność w zakresie obrotu energią elektryczną. Wnioskodawca zamierza wdrożyć nowy produkt dla dużych klientów biznesowych. Generalnie ideą produktu jest zobowiązanie się klienta X. do ograniczenia zużycia energii elektrycznej w czasie, w którym obowiązuje wysoka cena rynkowa energii lub istnieje szczytowe zapotrzebowanie na energię. W konsekwencji klient będzie świadczył na rzecz X. usługę polegającą na zredukowaniu swego zapotrzebowania na energię elektryczną.

Produkt będzie dostępny w trzech wariantach:

a. Negawaty - Usługa Wewnętrznej Dobrowolnej Redukcji Zapotrzebowania na polecenie X. (dalej: "Usługa Wewnętrzna Dobrowolna"),

b. Negawaty - Usługa Wewnętrznej Obligatoryjnej Redukcji Zapotrzebowania na polecenie X. (dalej: "Usługa Wewnętrzna Obligatoryjna"),

c. Negawaty - Usługa Zewnętrznej Obligatoryjnej Redukcji Zapotrzebowania na polecenie operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego (dalej: "Usługa Zewnętrzna Obligatoryjna"),

dalej łącznie zwane jako "Usługi".

Usługa Wewnętrzna Dobrowolna polegałaby na dokonaniu przez odbiorcę energii elektrycznej dobrowolnego ograniczenia swojego zapotrzebowania na moc czynną na sygnał przekazany przez Wnioskodawcę. Usługa ma znajdować zastosowanie w tzw. godzinach szczytowych, kiedy cena rynkowa energii elektrycznej może przekroczyć cenę, jaką płaci odbiorca końcowy. Zamiast kupować energię w wybranych godzinach szczytowych po wysokich cenach, X. płaciłoby swym klientom za zredukowanie ich zużycia w tych godzinach. Ustalona zostałaby stawka dla pojedynczego klienta za ograniczony w ten sposób Megawat energii elektrycznej, zwany Negawatem. Klient nie będzie ponosił żadnych konsekwencji finansowych w związku z niewykonaniem Usługi Wewnętrznej Dobrowolnej.

Usługa Wewnętrzna Obligatoryjna byłaby zbliżona do Usługi Wewnętrznej Dobrowolnej, to jest polegałaby na dokonaniu przez odbiorcę energii elektrycznej ograniczenia swojego zapotrzebowania na moc czynną na sygnał przekazany przez Wnioskodawcę. W tym wariancie klient będzie jednakże, zmuszony ponieść konsekwencje finansowe w związku z niewykonaniem Usługi Wewnętrznej Obligatoryjnej (w umowie będzie podana dozwolona procentowa wartość graniczna niepełnego wykonania Usługi Wewnętrznej Obligatoryjnej).

W dwóch pierwszych przypadkach (Usługa Wewnętrzna Dobrowolna i Usługa Wewnętrzna Obligatoryjna) korzyść dla X. z tytułu wdrożenia produktu może być dwojakiego rodzaju:

a. X. będzie zwolniony z obowiązku sprzedaży klientowi energii elektrycznej, której uzgodniona umownie cena okazałaby się niższa od obowiązującej w danym momencie ceny rynkowej,

b. X. będzie mógł dokonać sprzedaży energii elektrycznej dowolnie wybranemu nabywcy po obowiązującej aktualnie cenie rynkowej, która będzie wyższa niż cena uzgodniona umownie z klientem.

Klient, który ograniczy zakup energii w godzinach, w których kształtuje się jej wysoka cena na rynku, zakupi ją w innym czasie, to jest wówczas, gdy nie będzie zobowiązany do ograniczenia swojego zużycia przez X., bowiem cena rynkowa ulegnie obniżeniu w porównaniu do poziomu szczytowego.

Z kolei Usługa Zewnętrzna Obligatoryjna polegałaby na świadczeniu przez zagregowanych klientów usługi związanej z redukcją zapotrzebowania na polecenie podmiotu trzeciego będącego operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego (dalej: "Operator"). Wysokie zapotrzebowanie na energię, w celu zbilansowania systemu elektroenergetycznego, może bowiem powodować konieczność podłączenia kolejnego bloku energetycznego, co powoduje dodatkowe koszty. W tej sytuacji korzystniejsze dla Operatora jest dokonanie zapłaty za ograniczenie poboru mocy na jego żądanie. Jednakże Operator wymaga, aby ograniczona moc osiągnęła określoną minimalną wartość, stąd X. dokonałby agregacji kilku lub kilkudziesięciu podmiotów, których wspólnie ograniczona moc osiągnęłaby co najmniej minimalny wymóg Operatora. Usługa Zewnętrzna Obligatoryjna polegałaby więc na ograniczeniu poboru mocy czynnej z sieci elektroenergetycznej przez zagregowanych klientów w godzinach, które wskaże Operator. Z tytułu redukcji mocy X. otrzyma od Operatora zapłatę (z VAT), której następnie określona część przekazywana byłaby przez Wnioskodawcę tym podmiotom, które zredukowały zapotrzebowanie na energię.

Podsumowując, wymienione wyżej Usługi polegałyby w ogólności na powstrzymaniu się od poboru mocy czynnej na sygnał przekazany przez Wnioskodawcę lub mocy czynnej z sieci elektroenergetycznej w godzinach, które wskaże Operator. We wszystkich przypadkach wynagrodzenie za wykonane Usługi następowałoby na podstawie faktur wystawionych Wnioskodawcy przez podmioty, które ograniczyły zapotrzebowanie na energię.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawianych Wnioskodawcy za nabywane Usługi (Usługę Wewnętrzną Dobrowolną, Usługę Wewnętrzną Obligatoryjną i Usługę Zewnętrzną Obligatoryjną).

Zdaniem Wnioskodawcy:

Według Wnioskodawcy, będzie miał on prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawianych Wnioskodawcy za nabywane Usługi (Usługę Wewnętrzną Dobrowolną, Usługę Wewnętrzną Obligatoryjną i Usługę Zewnętrzną Obligatoryjną).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast art. 8 ust. 1 pkt 2 Ustawy VAT stanowi, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy VAT, w tym również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustawa VAT wskazuje, że odpłatne świadczenie usług może polegać także na zobowiązaniu się do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Jest to zatem takie świadczenie, którego istotą jest zaniechanie polegające bądź na nie podejmowaniu określonych czynności, bądź też na znoszeniu określonej sytuacji.

Zgodnie z wyrokiem WSA w Gliwicach z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. III SA/Gl 1377/08 "Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz także jego zaniechania poprzez zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji".

Istotą Usług jest zobowiązanie się określonego podmiotu, za wynagrodzeniem, do obligatoryjnego lub dobrowolnego ograniczenia w poborze energii elektrycznej na sygnał przekazany przez Wnioskodawcę lub mocy czynnej z sieci elektroenergetycznej w godzinach, które wskaże Operator.

W związku z powyższym należy uznać, że na rzecz Wnioskodawcy świadczone będą w przyszłości usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 Ustawy VAT, polegające na zobowiązaniu się klientów do powstrzymania się od dokonania określonej czynności (poboru energii elektrycznej).

Natomiast zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 Ustawy VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 Ustawy VAT.

Z powyższego przepisu wynika, że jeśli nabyte towary lub usługi mają być wykorzystywane wyłącznie przy prowadzeniu działalności opodatkowanej, wówczas podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości podatku naliczonego. W tym przypadku podatnik nie występuje bowiem w charakterze konsumenta zakupionych dóbr (tak m.in. WSA w Gdańsku w wyroku z dnia 17 października 2007 r., sygn. I SA/Gd 771/07).

Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie obrotu energią. Bezspornym jest, że Usługi będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę przy wykonywaniu czynności opodatkowanych. W przypadku Usługi Wewnętrznej Dobrowolnej oraz Usługi Wewnętrznej Obligatoryjnej, pozwolą one Wnioskodawcy uniknąć konieczności zakupu energii elektrycznej po wysokich cenach tynkowych, bowiem klienci X. zrezygnują z prawa do nabycia energii, pomimo zagwarantowanej umownie ceny (niższej od aktualnej ceny rynkowej). Alternatywnie, posiadając zasoby energii elektrycznej, Wnioskodawca będzie mógł ją korzystnie odsprzedać podmiotom trzecim według bieżącej ceny rynkowej, a nie do swych klientów - według niższej ceny wynikającej z zawartych umów.

Z kolej przy Usłudze Zewnętrznej Obligatoryjnej, Wnioskodawca otrzyma wynagrodzenie od Operatora za zorganizowanie zagregowanej redukcji poboru energii elektrycznej. Skoro wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawcę od Operatora będzie podlegało VAT, to jednocześnie Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych za wykonanie Usługi Zewnętrznej Obligatoryjnej.

Należy wskazać, że w omawianej sprawie nie znajdzie zastosowania żadna z regulacji art. 88 ustawy VAT, która wpłynęłaby na prawo Wnioskodawcy do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego.

Podsumowując, Wnioskodawca dysponując fakturami otrzymanymi od podmiotów świadczących Usługi, będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w tych fakturach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. niebędące dostawą towarów polegające na działaniu lub na zaniechaniu stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie należy podkreślić, iż czynność podlega opodatkowaniu, gdy dokonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z tym uznać należy, że pojęcie świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem.

Przy definiowaniu "świadczenia" należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W myśl art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonaniu czynności na rzecz innego podmiotu) lub na zaniechaniu (zobowiązaniu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji).

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jako czynny podatnik podatku VAT, prowadzi działalność w zakresie obrotu energią elektryczną. Wnioskodawca zamierza wdrożyć nowy produkt dla dużych klientów biznesowych. Ideą produktu jest zobowiązanie się klienta X. do ograniczenia zużycia energii elektrycznej w czasie, w którym obowiązuje wysoka cena rynkowa energii lub istnieje szczytowe zapotrzebowanie na energię. Wnioskodawca będzie udostępniał Klientowi Produkt dostępny w trzech wariantach:

1. Negawaty - Usługa Wewnętrznej Dobrowolnej Redukcji Zapotrzebowania na polecenie X.;

2. Negawaty - Usługa Wewnętrznej Obligatoryjnej Redukcji Zapotrzebowania na polecenie X.;

3. Negawaty - Usługa Zewnętrznej Obligatoryjnej Redukcji Zapotrzebowania na polecenie operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego.

W konsekwencji klient będzie świadczył na rzecz X. usługę polegającą na zredukowaniu swego zapotrzebowania na energię elektryczną. Usługi polegałyby na powstrzymaniu się przez Klienta od poboru mocy czynnej na sygnał przekazany przez Wnioskodawcę lub mocy czynnej z sieci elektroenergetycznej w godzinach, które wskaże Operator. W zamian Klient otrzyma od Wnioskodawcy wynagrodzenie. We wszystkich przypadkach wynagrodzenie za wykonane Usługi następowałoby na podstawie faktur wystawionych Wnioskodawcy przez podmioty, które ograniczyły zapotrzebowanie na energię.

Analizując przedstawione we wniosku zdarzenie oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy ustawy należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że wynagrodzenie jakie Spółka będzie wypłacać podmiotom (Klientom) będzie stanowić wynagrodzenie za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Podmioty te (Klienci) powstrzymując się od poboru mocy na warunkach ustalonych przez Wnioskodawcę, będą wykonywać na rzecz Spółki usługi, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Natomiast w myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Ustawodawca dla niektórych czynności przewidział możliwość zastosowania stawki obniżonej lub też zwolnienie od podatku. Ponieważ usługi wykonywane na rzecz Wnioskodawcy w postaci powstrzymywania się od poboru mocy na warunkach ustalonych przez Wnioskodawcę nie zostały wymienione jako korzystające ze zwolnienia od podatku lub też jako usługi w stosunku, do których stosuje się stawkę obniżoną właściwą stawką dla tych usług będzie stawka podatku w wysokości 23%.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Ponieważ tut. Organ uznał, że czynności wykonywane podmioty nabywające Produkty od Wnioskodawcy świadczą na rzecz Spółki usługi, które podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 nie będzie miał w sprawie zastosowania.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.

W analizowanej sprawie Wnioskodawca będzie otrzymywał od Klientów faktury z tytułu świadczenia na rzecz Spółki usług polegających na powstrzymaniu się Klientów od poboru mocy. Nabywane przez Wnioskodawcę usługi będą miały związek z wykonywanymi przez Spółkę czynnościami opodatkowanymi w postaci obrotu energią elektryczną. Należy zatem stwierdzić, że zostaną spełnione warunki zawarte w art. 86 ust. 1 ustawy, co oznacza, że Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia podatku VAT z faktur otrzymanych od Klientów.

A zatem stanowisko Wnioskodawcy zawarte we wniosku należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.