IPPP2/4512-1247/15-2/MJ - VAT w zakresie uznania zespołu składników majątkowych i niemajątkowych za przedsiębiorstwo i wyłączenie z opodatkowania transakcji jego zbycia.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 10 lutego 2016 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP2/4512-1247/15-2/MJ VAT w zakresie uznania zespołu składników majątkowych i niemajątkowych za przedsiębiorstwo i wyłączenie z opodatkowania transakcji jego zbycia.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 21 grudnia 2015 r. (data wpływu 24 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania zespołu składników majątkowych i niemajątkowych za przedsiębiorstwo i wyłączenie z opodatkowania transakcji jego zbycia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 grudnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania zespołu składników majątkowych i niemajątkowych za przedsiębiorstwo i wyłączenie z opodatkowania transakcji jego zbycia

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką prawa polskiego, która jest firmą wyspecjalizowaną w zarządzaniu portfelami instrumentów finansowych. Działalność Wnioskodawcy polega na:

* obsłudze 15 portfeli klientów instytucjonalnych i 87 portfeli klientów indywidualnych oraz

* zarządzaniu 44 funduszami i subfunduszami inwestycyjnymi P. z ramienia Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych S.A. ("T.") na podstawie umowy o zarządzanie portfelami inwestycyjnymi funduszy z T. ("Umowa o Zarządzanie").

Akcjonariuszami M. są G. S.p.A. (51% głosów) oraz B. S.A. (49% głosów).

M. jest jedynym akcjonariuszem T.

Komisja Nadzoru Finansowego ("KNF") zgłosiła zastrzeżenia co do poziomu bezpieczeństwa oraz stopnia przejrzystości rynku kapitałowego w kontekście możliwości wystąpienia konfliktu lub sprzeczności interesów. Związane jest to z łączeniem przez tzw. osoby zobowiązane funkcji/stanowisk w towarzystwie funduszy inwestycyjnych oraz w podmiocie, któremu towarzystwo powierzyło zarządzanie portfelami inwestycyjnymi funduszy. Swoje zastrzeżenia KNF wyraził w publicznym piśmie z 17 marca 2014 r. oraz w dalszej korespondencji i dyskusji z M.

W związku z powyższym, rozważany jest obecnie scenariusz restrukturyzacji polegający na przeniesieniu działalności z M. do T. w formie aportu całej działalności ("Działalność") oraz pozostawieniu M. jako spółki nieprowadzącej działalności operacyjnej.

W przypadku realizacji tego scenariusza zostanie podwyższony kapitał zakładowy w T. Nadwyżka wartości rynkowej Działalności ponad wartość nominalną akcji może zostać przeniesiona na kapitał zapasowy (agio). W efekcie M. nabędzie akcje w podwyższonym kapitale zakładowym T.

W skład Działalności będącej przedmiotem aportu będzie wchodził zespół składników niematerialnych i materialnych wykorzystywanych przez M. W szczególności elementami przenoszonej Działalności będą:

* umowa najmu nieruchomości zawarta z N. Sp. z o.o. (M. nie posiada nieruchomości, a jedynie wynajmuje biuro na własne potrzeby),

* wszelkie inne umowy związane z wykonywaniem działalności w M., a w szczególności dotyczące obsługi portfeli klientów instytucjonalnych i indywidualnych,

* ruchomości, urządzenia i wyposażenie (w tym komputery, drukarki, meble, samochody, inwestycja w obcym środku trwałym w postaci urządzenia biura etc.),

* wierzytelności (wyłączone jednak będą wzajemne rozrachunki M. z T.; ich przenoszenie jest bowiem bezcelowe ze względu na zamiar skupienia Działalności w jednym podmiocie, tj. T.),

* część środków pieniężnych posiadanych obecnie przez M. (przeniesione środki pieniężne będą jednak w pełni wystarczające do prowadzenia Działalności),

* prawa autorskie (w tym specjalny system informatyczny R. dostarczony przez A., przeznaczony dla instytucji prowadzących działalność inwestycyjną w oparciu o aktywa własne bądź powierzone do zarządzania),

* tajemnice przedsiębiorstwa,

* wybrane księgi i dokumenty związane z prowadzeniem Działalności (w tym baza danych związana z systemem informatycznym), poza dokumentacją księgową, podatkową i kadrową,

* umowy z wszystkimi pracownikami zatrudnionymi obecnie w M.

Ponieważ Działalność będzie przenoszona do T., to z oczywistych przyczyn w skład przenoszonej Działalności nie będą wchodziły akcje w T. oraz Umowa o Zarządzanie z T., która przed wniesieniem aportu może zostać wypowiedziana.

M. nie posługuje się specjalną nazwą handlową w kontaktach z klientami. Ze względu na charakter działalności oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo nie jest potrzebne i nie będzie przenoszone.

Przenoszone nie będzie również zezwolenie wydane przez KNF na prowadzenie działalności maklerskiej, a w szczególności na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych. Takie zezwolenie z mocy prawa nie może zostać bowiem przeniesione. O analogiczne zezwolenie wystąpiło już jednak T.

Po przeniesieniu Działalności do T., w M. zostanie część środków pieniężnych na rachunkach bankowych, które nie są niezbędne do prowadzenia Działalności (jak to zostało już wyżej wskazane). Decyzja ta wynika z chęci zapewnienia akcjonariuszom M. łatwiejszego dostępu do środków pieniężnych w formie dywidendy lub w związku z ewentualnym umorzeniem akcji.

Zakres działalności operacyjnej po przeniesieniu Działalności do T. nie ulegnie zmianie, t.j. T. będzie nadal prowadziło obsługę 15 portfeli klientów instytucjonalnych i około 87 portfeli klientów indywidualnych oraz będzie samodzielnie zarządzać 44 funduszami i subfunduszami inwestycyjnymi P. Aportem będą bowiem objęte wszystkie składniki niematerialne i materialne (z nieistotnymi wyłączeniami wskazanymi wyżej) związane z działalnością gospodarczą M. Składniki wchodzące w skład aportu nie stanowią przypadkowego zbioru rzeczy i praw, lecz pozostają ze sobą w relacjach funkcjonalnych i organizacyjnych, które czynią z nich spójną całość zdolną do prowadzenia działalności.

Po przeniesieniu Działalności do T., M. będzie jedynie spółką holdingową oraz będzie zarządzać środkami pieniężnymi do czasu ich wypłaty akcjonariuszom. M. nie będzie prowadzić innej działalności operacyjnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy przedstawiony w opisie zdarzenia przyszłego zespół składników majątkowych i niemajątkowych (Działalność) wnoszonych w ramach aportu do T. stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji wniesienie aportu w postaci Działalności stanowić będzie niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług transakcję zbycia przedsiębiorstwa.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przedstawiony w opisie zdarzenia przyszłego zespół składników majątkowych i niemajątkowych (Działalność) wnoszonych w ramach aportu do T. stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji wniesienie aportu w postaci Działalności stanowić będzie niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług transakcję zbycia przedsiębiorstwa.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 6 pkt 1 Ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa.

Ustawa o VAT nie podaje definicji przedsiębiorstwa. Praktyka organów podatkowych odwołuje się w tym zakresie do art. 55 (1) Kodeksu cywilnego ("k.c."). Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1.

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2.

własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3.

prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4.

wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5.

koncesje, licencje i zezwolenia;

6.

patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7.

majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8.

tajemnice przedsiębiorstwa;

9.

księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy opisana w stanie faktycznym Działalność stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 (1) k.c., ponieważ spełnia wymagane tym przepisem warunki.

Jak Wnioskodawca wskazał w opisie zdarzenia przyszłego, w skład Działalności wchodzi zespół składników niematerialnych i materialnych wykorzystywanych przez M. W szczególności elementami przenoszonej Działalności będą:

* umowa najmu nieruchomości zawarta z N. Sp. z o.o. (M. nie posiada nieruchomości, a jedynie wynajmuje biuro na własne potrzeby),

* wszelkie inne umowy związane z wykonywaniem działalności w M., a w szczególności dotyczące obsługi portfeli klientów instytucjonalnych i indywidualnych,

* ruchomości, urządzenia i wyposażenie (w tym komputery, drukarki, meble, samochody, inwestycja w obcym środku trwałym w postaci urządzenia biura etc.),

* wierzytelności (wyłączone jednak będą wzajemne rozrachunki M. z T.; ich przenoszenie jest bowiem bezcelowe ze względu na zamiar skupienia Działalności w jednym podmiocie tj. T.),

* część środków pieniężnych posiadanych obecnie przez M. (przeniesione środki pieniężne będą jednak w pełni wystarczające do prowadzenia Działalności),

* prawa autorskie (w tym specjalny system informatyczny R. dostarczony przez A., przeznaczony dla instytucji prowadzących działalność inwestycyjną w oparciu o aktywa własne bądź powierzone do zarządzania),

* tajemnice przedsiębiorstwa,

* wybrane księgi i dokumenty związane z prowadzeniem Działalności (w tym baza danych związana z systemem informatycznym), poza dokumentacją księgową, podatkową i kadrową,

* umowy z wszystkimi pracownikami zatrudnionymi obecnie w M.

Ponieważ Działalność będzie przenoszona do T., to z oczywistych przyczyn w skład przenoszonej Działalności nie będą wchodziły akcje w T. oraz Umowa o Zarządzanie z T., która przed wniesieniem aportu może zostać wypowiedziana.

Po przeniesieniu Działalności do T., w M. zostanie część środków pieniężnych na rachunkach bankowych, które nie są niezbędne do prowadzenia Działalności (jak to zostało już wyżej wskazane).

Decyzja ta wynika z chęci zapewnienia akcjonariuszom M. łatwiejszego dostępu do środków pieniężnych w formie dywidendy lub w związku z ewentualnym umorzeniem akcji.

Fakt, że tylko część środków pieniężnych będzie przenoszona w ramach Działalności nie spowoduje uznania, że nie mamy do czynienia z przedsiębiorstwem, bo przenoszone środki pieniężne będą w pełni wystarczające do prowadzenia działalności.

Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 5 grudnia 2013 r. (IPPP3/443-825/13-2/IG) potwierdził stanowisko spółki, iż przedmiotem transakcji jest przedsiębiorstwo w rozumieniu 55 (1) k.c. pomimo częściowych wyłączeń, w tym "należności z tytułu pożyczki udzielonej przez Spółkę akcjonariuszowi".

Podobnie w interpretacji indywidualnej wydajnej 25 listopada 2013 r. (IPPP3/443-757/13-4/KB) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że "na charakter oraz możliwości realizacji zadań gospodarczych przy wykorzystaniu tychże składników jako przedsiębiorstwa bez znaczenia pozostaje okoliczność wyłączenia z transakcji środków pieniężnych zgromadzonych w kasie".

Wnioskodawca dodatkowo zauważa, że w sprawie będącej przedmiotem powołanego wniosku wyłączone z przedsiębiorstwa były wszystkie środki pieniężne, a nie tylko część.

M. nie posługuje się specjalną nazwą handlową w kontaktach z klientami. Ze względu na charakter działalności oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo nie jest potrzebne i nie będzie przenoszone. Interpretacje prawa podatkowego wydane przy podobnym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym potwierdzają, że brak przenoszenia nazwy przedsiębiorstwa (szczególnie, w sytuacji gdy istnienie nazwy nie ma znaczenia z biznesowego punktu widzenia) nie prowadzi do uznania, że przedsiębiorstwo nie istnieje.

Podkreślenia wymaga fakt, że nawet gdyby taka nazwa istniała, to jej wyłączenie nie skutkowałoby automatycznie brakiem istnienia przedsiębiorstwa. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 2 lipca 2013 r. (IBPP4/443-153/13/LG).

Dodatkowo Wnioskodawca podkreśla, iż użyty przez ustawodawcę w przepisie art. 55 (1) k.c. zwrot "w szczególności" sugeruje, że przepis wymienia jedynie przykładowy zestaw składników materialnych i niematerialnych, które mogą wchodzić w skład przedsiębiorstwa.

W doktrynie podkreśla się, iż "w skład przedsiębiorstwa wchodzą wszystkie składniki niemajątkowe i majątkowe powiązane ze sobą funkcjonalnie i przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych (por. wyr. SN z dnia 3 grudnia 2009 r., Legalis). Takie uregulowanie ustawowe oznacza, że możliwe jest wyliczenie składników tylko konkretnego przedsiębiorstwa. (...) Nie może zatem budzić wątpliwości, że wyliczenie zawarte w komentowanym przepisie ma charakter jedynie przykładowy" (K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. T. 1, Wyd. C.H. Beck, Wyd. 7, Warszawa 2013).

Podkreśla się, że "określając przedsiębiorstwo w art. 55 (1) k.c., wskazano przykładowy katalog składników niematerialnych i materialnych, które tworząc pewną całość organizacyjną, służą do prowadzenia działalności gospodarczej. (...) Budowa preambuły komentowanego przepisu oznacza, że zorganizowany zespół, w skład którego wchodzi co najmniej jeden składnik niematerialny i co najmniej jeden materialny, nosi znamiona wymagane dla uznania go za przedsiębiorstwo" (Z. Gawlik, Komentarz do art. 55 (1) Kodeksu cywilnego A. Kidyba (red.), Z. Gawlik, A. Janiak, A. Jedliński, K. Kopaczyńska-Pieczniak, E. Niezbecka, T. Sokołowski, Kodeks cywilny. Komentarz, Tom I. Część ogólna).

Również w orzecznictwie wskazuje się na to, że "w skład przedsiębiorstwa wchodzą wszystkie składniki niemajątkowe i majątkowe powiązane ze sobą funkcjonalnie i przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych (wyrok SN z dnia 3 grudnia 2009 r.). Podobne stanowisko zajął WSA w Warszawie, który stwierdził, że " (,..) wymienione wyżej składniki przedsiębiorstwa zostały wskazane w sposób przykładowy a nie enumeratywny, czego dowodzi użyty w przepisie zwrot "w szczególności". Z przywołanej definicji wynika istotna cecha wskazanego zespołu składników - muszą one stanowić zorganizowany kompleks majątkowy przeznaczony do prowadzenia określonej działalności. Poszczególne składniki majątkowe nie stanowią przypadkowego zbioru rzeczy i praw, lecz pozostają ze sobą w relacjach funkcjonalnych i organizacyjnych, które czynią z nich całość zdolną do realizacji określonej działalności (wyrok WSA w Warszawie z dnia 28 kwietnia 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 1767/10)".

Skoro na gruncie prawa cywilnego (a tym samym prawa podatkowego) nie istnieje sztywny katalog składników majątkowych, których obecność lub brak mógłby przesądzać o istnieniu przedsiębiorstwa należy podzielić formułowane w doktrynie poglądy, zgodnie z którymi "okolicznością determinującą możliwość uznania określonego zespołu składników niematerialnych i materialnych za przedsiębiorstwo jest takie ich zorganizowanie, żeby wspomniany zespół mógł służyć do prowadzenia działalności gospodarczej" (Z. Gawlik w "Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, Wyd. WKP 2012 r.).

Przenoszone nie będzie również zezwolenie wydane przez KNF na prowadzenie działalności maklerskiej, a w szczególności na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych. Takie zezwolenie z mocy prawa nie może zostać bowiem przeniesione. O analogiczne zezwolenie wystąpiło już jednak T.

W oparciu o przenoszoną Działalność będzie możliwość kontynuowania działalności w T. w pełnym dotychczasowym zakresie, t.j. T. będzie nadal prowadziło obsługę 15 portfeli klientów instytucjonalnych i około 87 portfeli klientów indywidualnych oraz będzie samodzielnie zarządzać 44 funduszami i subfunduszami inwestycyjnymi P. Zostanie bowiem przeniesiony kompletny zestaw składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej (z nieistotnymi wyłączeniami, które to wyłączenia nie będą mieć wpływu na zakres działalności operacyjnej). Opisane wcześniej wyłączenia będą bowiem wynikać albo z przyczyn prawnych (akcje w T., wzajemne rozrachunki z T., zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej) albo nie będą konieczne z operacyjnego punktu widzenia (część środków pieniężnych). Składniki wchodzące w skład aportu nie stanowią przypadkowego zbioru rzeczy i praw, lecz pozostają ze sobą w relacjach funkcjonalnych i organizacyjnych, które czynią z nich spójną całość zdolną do prowadzenia działalności.

Zdaniem M., przedstawiony w opisie zdarzenia przyszłego zespół składników majątkowych i niemajątkowych (Działalność) wnoszonych w ramach aportu do T. stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji wniesienie aportu w postaci Działalności stanowić będzie niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług transakcję zbycia przedsiębiorstwa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1.

przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2.

wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Wniesienie aportu stanowić może dostawę towarów (jeżeli przedmiotem aportu są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT) lub świadczenie usług (w pozostałych przypadkach).

Jednocześnie art. 6 ustawy o VAT wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Stosownie do postanowień art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT obejmuje jednakże tylko te czynności, zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Pojęcie "transakcja zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawa towarów", w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu), itp.

Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu "przedsiębiorstwo", zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1.

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2.

własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3.

prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4.

wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5.

koncesje, licencje i zezwolenia;

6.

patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7.

majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8.

tajemnice przedsiębiorstwa;

9.

księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Należy tu wskazać również art. 552 Kodeksu cywilnego, w którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna, mająca za przedmiot przedsiębiorstwo, obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Kwestią zasadniczą na gruncie przedmiotowej sprawy jest ustalenie, czy przedsiębiorca może mieć tylko jedno przedsiębiorstwo, czy też w ramach przedsiębiorstwa może istnieć kilka mniejszych przedsiębiorstw. W ocenie tut. Organu w cywilistycznym ujęciu można twierdzić, że w ramach jednego przedsiębiorstwa może funkcjonować wiele przedsiębiorstw, a podkreślić należy, że w ustawie o podatku od towarów i usług brak jest definicji przedsiębiorstwa, zatem rozstrzygnięcie opiera się na definicji przedsiębiorstwa ujętej w Kodeksie cywilnym.

Analizując powyższe wskazać należy, że jak wynika z powołanego art. 552 Kodeksu cywilnego, strony - poza wyłączeniami wynikającymi z przepisów szczególnych - mają pozostawioną swobodę co do tego, jakie elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa objąć przedmiotem czynności prawnej, z tym że swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres wyłączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa, określoną w art. 551 Kodeksu cywilnego. Dlatego też zbycie przedsiębiorstwa powinno obejmować co najmniej te składniki, które determinują funkcje spełniane przez przedsiębiorstwa.

Z opisu prawy wynika, że Wnioskodawca jest spółką prawa polskiego, która jest firmą wyspecjalizowaną w zarządzaniu portfelami instrumentów finansowych. Działalność Wnioskodawcy polega na obsłudze 15 portfeli klientów instytucjonalnych i 87 portfeli klientów indywidualnych, oraz zarządzaniu 44 funduszami i subfunduszami inwestycyjnymi P. z ramienia Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. ("T.") na podstawie umowy o zarządzanie portfelami inwestycyjnymi funduszy z T.

Akcjonariuszami M. są G. S.p.A. (51% głosów) oraz B. S.A. (49% głosów). M. jest jedynym akcjonariuszem T.

Obecnie rozważany jest proces restrukturyzacji polegający na przeniesieniu działalności z M. do T. w formie aportu całej Działalności oraz pozostawieniu M. jako spółki nie prowadzącej działalności operacyjnej.

W skład działalności będącej przedmiotem aportu będzie wchodził zespół składników niematerialnych i materialnych wykorzystywanych przez M. W szczególności elementami przenoszonej Działalności będą: umowa najmu nieruchomości oraz wszelkie inne umowy związane z wykonywaniem działalności w M., a w szczególności dotyczące obsługi portfeli klientów instytucjonalnych i indywidualnych; ruchomości, urządzenia i wyposażenie; wierzytelności; część środków pieniężnych posiadanych obecnie przez M. (przeniesione środki pieniężne będą jednak w pełni wystarczające do prowadzenia Działalności); prawa autorskie, tajemnice przedsiębiorstwa; wybrane księgi i dokumenty związane z prowadzeniem Działalności (w tym baza danych związana z systemem informatycznym), poza dokumentacją księgową, podatkową i kadrową; umowy z wszystkimi pracownikami zatrudnionymi obecnie w M.

Ponieważ Działalność będzie przenoszona do T., to z oczywistych przyczyn w skład przenoszonej Działalności nie będą wchodziły akcje w T. oraz Umowa o Zarządzanie z T., która przed wniesieniem aportu może zostać wypowiedziana.

M. nie posługuje się specjalną nazwą handlową w kontaktach z klientami. Ze względu na charakter działalności oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo nie jest potrzebne i nie będzie przenoszone.

Przenoszone nie będzie również zezwolenie wydane przez KNF na prowadzenie działalności maklerskiej, a w szczególności na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, gdyż takie zezwolenie z mocy prawa nie może zostać przeniesione. O analogiczne zezwolenie wystąpiło już jednak T.

Po przeniesieniu Działalności do T., w M. zostanie część środków pieniężnych na rachunkach bankowych, które nie są niezbędne do prowadzenia Działalności. Decyzja ta wynika z chęci zapewnienia akcjonariuszom M. łatwiejszego dostępu do środków pieniężnych w formie dywidendy lub w związku z ewentualnym umorzeniem akcji.

Zakres działalności operacyjnej po przeniesieniu Działalności do T. nie ulegnie zmianie t.j. T. będzie nadal prowadziło obsługę 15 portfeli klientów instytucjonalnych i około 87 portfeli klientów indywidualnych oraz będzie samodzielnie zarządzać 44 funduszami i subfunduszami inwestycyjnymi P. Aportem będą objęte wszystkie składniki niematerialne i materialne (z nieistotnymi wyłączeniami) związane z działalnością gospodarczą M. Składniki wchodzące w skład aportu nie stanowią przypadkowego zbioru rzeczy i praw, lecz pozostają ze sobą w relacjach funkcjonalnych i organizacyjnych, które czynią z nich spójną całość zdolną do prowadzenia działalności.

Po przeniesieniu Działalności do T., M. będzie jedynie spółką holdingową oraz będzie zarządzać środkami pieniężnymi do czasu ich wypłaty akcjonariuszom. M. nie będzie prowadzić innej działalności operacyjnej.

W tak przedstawionych okolicznościach sprawy Wnioskodawca ma wątpliwości czy przedstawiony prze niego zespół składników majątkowych i niemajątkowych (Działalność) wnoszonych w ramach aportu do T. stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji czy będzie stanowić czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zauważyć należy, że aportem objęte zostaną wszystkie składniki niematerialne i prawne związane z działalnością gospodarczą M. (z nieistotnymi wyłączeniami - akcje T., wzajemne rozrachunki, zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej, część środków pieniężnych), tj.: umowa najmu, umowy związane z wykonywaniem działalności (dot. obsługi klientów), ruchomości, wyposażenie, wierzytelności, środki pieniężne, prawa autorskie, tajemnice przedsiębiorstwa, wybrane księgi i dokumenty, umowy z pracownikami. Składniki te nie stanowią przypadkowego zbioru rzeczy i praw, lecz pozostają ze sobą w relacjach funkcjonalnych i organizacyjnych, które czynią z nich spójną całość zdolną do prowadzenia działalności. Natomiast wskazane wyłączenia wynikają głównie z przyczyn prawnych. Ponadto przeniesienie jedynie części środków pieniężnych również nie spowoduje, że nie będzie można mówić o przedsiębiorstwie, ponieważ - jak wskazał Wnioskodawca - przenoszone środki pieniężne będą wystarczające do prowadzenia samodzielnej i odrębnej działalności.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że zespół składników materialnych i niematerialnych wskazany we wniosku, który Wnioskodawca zamierza wnieść w formie aportu do innego podmiotu, stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 k.c. W związku z tym, czynność, o której mowa powyżej nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl