IPPP2/443-696/09-4/KK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 18 czerwca 2009 r. (data wpływu 22 czerwca 2009 r.) uzupełniony pismem z dnia 16 lipca 2009 r. (data wpływu 20 lipca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia usług pośrednictwa przy dostawie towarów jest prawidłowe.

W dniu 22 czerwca 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Jesteśmy firmą współpracującą z belgijskim producentem maszyn przemysłowych w ramach pisemnej umowy agencyjnej, na zasadach wyłączności. Nasza działalność polega na wyszukiwaniu polskich nabywców na maszyny produkowane przez producenta belgijskiego. W przypadku doprowadzenia do zawarcia kontraktu handlowego, w wyniku negocjacji handlowych prowadzonych przez naszą firmę, pomiędzy producentem belgijskim a kontrahentem polskim, firma belgijska zajmuję się obsługą sprzedaży oraz wypełnieniem postanowień zawartego kontraktu, w tym między innymi:

* wyprodukowaniem maszyny zgodnie ze specyfikacją techniczną określoną w kontrakcie,

* obsługą dokumentową transakcji (dokumenty potwierdzające przyjęcie zamówienia, rysunki techniczne,

* potwierdzenie gotowości do wysyłki, faktury, certyfikaty zgodności z normami europejskimi, gwarancje itd.)

* organizacją wysyłki urządzenia do kontrahenta polskiego,

* instalacją urządzenia (jeśli zachodzi taka potrzeba)

W związku z powyższym, dostawcą towaru oraz firmą fakturującą polskiego odbiorcę jest firma belgijska podająca swój unijny numer identyfikacji podatkowej (NIP EU). Kontrahent polski zobowiązany jest do dokonania zapłaty na konta producenta w terminie uzgodnionym przez obie strony. Nasza firma otrzymuje prowizję handlową od każdej dokonanej przez producenta belgijskiego transakcji na terenie Polski będącej wynikiem działań handlowo-marketingowych naszej firmy. Nasza prowizja jest wkalkulowana w wartość kontraktu zawieranego z kupującym polskim podmiotem gospodarczym. Od tej kwoty firma belgijska posługująca się unijnym numerem NIP, odprowadza podatek VAT w Belgii.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przy wyżej opisanej sytuacji od przekazanej prowizji uzyskanej w ramach działalności polskiej firmy, działającej na zasadach umowy agencyjnej wyłącznej (zakres działań zgodny z powyższym opisem), jako pośrednika w sprzedaży maszyn belgijskiego producenta, należy odprowadzać podatek VAT (prowizja jest wkalkulowana w wartość kontraktu i VAT odprowadza w Belgii firma belgijska).

Naszym zdaniem płacenie przez nas podatku VAT od tej kwoty byłoby sprzeczne z zasadą o unikaniu podwójnego opodatkowania (ta sama kwota opodatkowana w Belgii i w Polsce).

Zgodnie z art. 28 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) w przypadku gdy nabywca usługi podaje dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym zgodnie z ust. 5 ma miejsce świadczenia usługa, miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy ten numer (art. 28 ust. 6).

Odnosząc powyższą regulację prawną do opisanego stanu faktycznego, należy stwierdzić, iż w przypadku usługi pośrednictwa związanej bezpośrednio z dostawą towarów, a świadczonej w imieniu i na rzecz kontrahenta belgijskiego, który podał wnioskodawcy numer identyfikacji wydany dla potrzeb podatku od wartości dodanej, miejscem świadczenia i tym samym opodatkowania będzie - zgodnie z art. 28 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) terytorium Belgii. Usługa pośrednictwa - bezpośrednio związana z dostawą towaru - nie powinna więc, naszym zdaniem podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z powyższego przepisu wynika zasada, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatne świadczenie usług, w sytuacji, gdy miejscem świadczenia (określonym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które - w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 powołanej ustawy - rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podatek od towarów i usług jest podatkiem o charakterze terytorialnym. Opodatkowaniu w danym państwie podlegają tylko te czynności, które zostały wykonane w tym państwie, tj. te czynności, które zostały uznane za wykonane w danym miejscu.

Stosownie do art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W myśl ogólnej zasady sformułowanej w art. 27 ust. 1 ustawy, w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

Od powyższej zasady wprowadzono szereg wyjątków, określających inne, niż wynikające z zasady ogólnej, miejsce świadczenia usług, z uwagi na ich charakter.

I tak, w myśl art. 28 ust. 5 pkt 2 lit. c) powołanej ustawy, w przypadku usług wykonywanych przez pośredników, działających w imieniu i na rzecz osób trzecich, związanych bezpośrednio z dostawą towarów - miejscem świadczenia tych usług jest miejsce dokonania dostawy towarów, z zastrzeżeniem ust. 6.

W myśl ust. 6 powołanego artykułu, gdy nabywca usługi podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym zgodnie z ust. 5 ma miejsce świadczenia usługa, miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy ten numer.

Z treści przepisu art. 22 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy wynika, że miejscem dostawy towarów, w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub osobę trzecią - jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Zatem, gdy towar jest wysyłany lub transportowany, miejscem świadczenia usługi pośrednictwa jest miejsce dokonania dostawy towarów, tj. miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia transportu do nabywcy i tam też usługa podlega opodatkowaniu.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują i nie wskazują, jak należy rozumieć pojęcie "w imieniu i na rzecz". Przyjęcie w ustawie takiej konstrukcji prowadzi do wniosku, że zwrot ten, zgodnie z regułami wykładni literalnej, powinien być interpretowany według ogólnych zasad języka polskiego.

Odwołując się do językowego rozumienia tych zwrotów wskazać należy, iż zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego PWN, określenie "w imieniu" oznacza działanie "ze względu na kogoś, dla czyjegoś dobra, odwołując się do kogoś". Natomiast określenie "na rzecz" oznacza tyle, co działanie "na czyjąś korzyść, dla kogoś, dla czyjegoś dobra". Dlatego też, z uwagi na brak w ustawie specyficznych definicji legalnych komentowanych zwrotów, powinny być one interpretowane szeroko, zgodnie z ich potocznym rozumieniem i znaczeniem na gruncie języka polskiego. Określonych wskazówek odnośnie interpretacji ww. zwrotów dostarcza również ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Przepisy ww. Kodeksu odnoszą się zarówno do kwestii działania w czyimś imieniu, jak i na czyjąś rzecz. W art. 95 ust. 1 i 2 Kodeksu cywilnego wskazano, iż czynności prawnej można dokonać przez przedstawiciela działającego w imieniu osoby, którą reprezentuje, a czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Tym samym, przedstawiciel, stosownie do postanowienia art. 95 Kodeksu, działa w imieniu i na rzecz swojego mocodawcy, przez co rozumieć należy, iż wszelkie skutki faktyczne i prawne jego działania dotyczą bezpośrednio jego mocodawcy.

Przez usługi pośrednictwa, o których mowa w art. 28 ust. 5 pkt 2 lit. c) ustawy o podatku od towarów i usług - mając na uwadze wskazane powyżej językowe znaczenie zwrotów użytych przez ustawodawcę oraz przepisy Kodeksu cywilnego - należy rozumieć zespół czynności, które mogą być zarówno czynnościami natury faktycznej, jak i prawnej, jeżeli w ich wyniku dojdzie do nawiązania stosunku prawnego (umownego) pomiędzy dostawcą usługi, a ich odbiorcą, w konsekwencji czego nastąpi dostawa towarów. Wymagane jest, aby działania pośrednika miały bezpośredni związek z dokonaną dostawą towarów. Z brzmienia powyższego przepisu nie wynika, aby wskazany w nim wymóg działania w imieniu i na rzecz osób trzecich dotyczył zawierania umów, na podstawie których zrealizowane zostaną dostawy, lecz odnosi się do świadczenia usług pośrednictwa, w rezultacie których dojdzie ostatecznie do zrealizowania dostawy i które muszą mieć bezpośredni związek z tą dostawą. Użyty w tym przepisie wymóg, "działania w imieniu osób trzecich" należy odnieść do wszelkich czynności faktycznych i prawnych składających się na usługę pośrednictwa, przy czym jest on spełniony nie tylko w przypadku posiadania pełnomocnictwa do zawierania umów, lecz również w przypadku istnienia umocowania ze strony usługodawcy do podejmowania w jego imieniu i na jego rzecz, czynności pośrednictwa.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż usługi wykonywane przez pośredników działających w imieniu i na rzecz podmiotów z terytorium Wspólnoty, związane bezpośrednio z dostawą towarów, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terenie kraju, w którym dokonana jest dostawa towarów, tj. kraju, w którym rozpoczyna się wysyłka tego towaru - zgodnie z art. 28 ust. 5 pkt 2 lit. c) oraz art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca występuje w charakterze pośrednika, działającego w imieniu i na rzecz zleceniodawców, z innego niż Polska kraju członkowskiego Unii Europejskiej, tj. Belgii. Podejmowane działania w ramach świadczonych usług pośrednictwa, zmierzają bezpośrednio do zawarcia umowy sprzedaży pomiędzy dostawcami zagranicznymi, a nabywcami krajowymi. Zleceniodawca podał Wnioskodawcy dla celów rozliczenia podatku numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę.

Biorąc pod uwagę treść powołanych wyżej przepisów oraz przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, iż w związku z art. 28 ust. 5 pkt 2 lit. c) i art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy, miejscem świadczenia wykonywanych przez Spółkę usług związanych bezpośrednio z dostawą towarów, będzie miejsce dostawy tych towarów, czyli terytorium kraju, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu, tj. terytorium Belgii. W konsekwencji świadczenie tych usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.