IPPP2/443-65/14-4/BH

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy-przedstawione we wniosku z dnia 14 stycznia 2014 r. (data wpływu 24 stycznia 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 21 marca 2014 r. (data wpływu 24 marca 2014 r.) na wezwanie tut. Organu doręczone Stronie w dniu 17 marca 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie czynności przekazania przedsiębiorstwa na rzecz małżonka - jest prawidłowe.

W dniu 24 stycznia 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie czynności przekazania przedsiębiorstwa na rzecz małżonka. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony w dniu 22 marca 2014 r. na wezwanie tut. Organu z dnia 13 marca 2014 r. Nr IPPP2/443-65/14-2/BH.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej mebli, sprzętu oświetleniowego i pozostałych artykułów użytku domowego, opodatkowanych podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych, prowadzącym książkę przychodów i rozchodów, zarejestrowanym dla potrzeb podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca zamierza przekazać nieodpłatnie w formie aktu notarialnego całe przedsiębiorstwo swojej żonie, z którą pozostaje we wspólności majątkowej, do jej działalności gospodarczej. Wnioskodawca zlikwiduje prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo następnego dnia po przekazaniu. Przedsiębiorstwo będące przedmiotem zbycia prowadzone jest w lokalu będącym własnością Wnioskodawcy i jego żony. Składnikami przedsiębiorstwa są: środki trwałe, wyposażenie przedsiębiorstwa (regały, półki sklepowe), pracownicy, towary handlowe, dokumenty związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, należności i zobowiązania, baza klientów. Środki trwałe zostały zamortyzowane w całości, a wyposażenie w całości zaliczono do kosztów uzyskania przychodu. Przedmiot zbycia stanowi całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wymieniona powyżej czynność nieodpłatnego zbycia całości przedsiębiorstwa podlega ustawie o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Przepisy ustawy o VAT nie wprowadzają żadnych ograniczeń co do możliwości przekazania między małżonkami całego przedsiębiorstwa czy też jego zorganizowanej części. Dla celów VAT małżonkowie traktowani są jak "zwykli" podatnicy, a dokonywane między nimi transakcje podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

A zatem, gdy podatnik przekazuje małżonkowi całe przedsiębiorstwo (lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa), to czynność taka jest na gruncie ustawy o VAT neutralna. Potwierdzają to również organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 7 marca 2013 r., nr IBPP2/443-1166/12/KO.

W tej sytuacji znajdzie zastosowanie przepis art. 5 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), dalej: ustawa o VAT, który stanowi, że przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wyłączone spod opodatkowania jest zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne zbycie przedsiębiorstwa/jego zorganizowanej części. Nie ma znaczenia także forma zbycia, podatkowi nie będzie podlegać zarówno sprzedaż, aport, jak i zamiana i darowizna, jeśli mają za przedmiot przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część (vide: wyrok WSA w Poznaniu z dnia 7 października 2009 r., sygn. akt I SA/Po 491/09, orzeczenie prawomocne). Warto również dodać, że wyłączenie określone w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT oznacza, że do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części nie znajdują zastosowania żadne przepisy ustawy (np. taka transakcja nie wymaga wystawienia faktury).

A zatem, gdy podatnik przekazuje małżonkowi całą firmę (lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa), to czynność taka jest na gruncie ustawy o VAT neutralna. Potwierdzają to również organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 7 marca 2013 r., nr IBPP2/443-1166/12/KO.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do dyspozycji art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jest - w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 27e ustawy - organizacyjne i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Pojęcie "transakcja zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawa towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, jak również rozporządzeń wykonawczych do niej, nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa", zatem zasadne jest sięgnięcie w tym zakresie do wykładni systemowej zewnętrznej. I tak, jak stanowi art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

* oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

* własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

* prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

* wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

* koncesje, licencje i zezwolenia;

* patenty i inne prawa własności przemysłowej;

* majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

* tajemnice przedsiębiorstwa;

* księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w ww. przepisie określenie "w szczególności" wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej, brak któregoś z tych elementów nie pozbawia zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa.

W myśl art. 55² ustawy - Kodeks cywilny, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej mebli, sprzętu oświetleniowego i pozostałych artykułów użytku domowego, zarejestrowanym dla potrzeb podatku od towarów i usług. Wnioskodawca zamierza przekazać nieodpłatnie w formie aktu notarialnego całe przedsiębiorstwo swojej żonie prowadzącej odrębną działalność gospodarczą, z którą pozostaje we wspólności majątkowej. Przedmiot zbycia stanowi całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym.

W przedmiotowej sprawie istotne jest, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2).

Analiza przedstawionego we wniosku zdarzenia w odniesieniu do ww. przepisów ustawy, pozwala stwierdzić, że czynność zbycia całego przedsiębiorstwa przez Wnioskodawcę do działalności Jego małżonki stanowi czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy. Bez znaczenia w sprawie jest fakt, że transakcja ma miejsce pomiędzy osobami, których łączy małżeńska wspólność majątkowa. W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca jest traktowany jako odrębny podmiot, spełniający definicję podatnika, zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług. Dopuszczalne jest dokonywanie czynności cywilno-prawnych między małżonkami pozostającymi w małżeńskiej wspólności majątkowej, jeżeli czynności te dotyczą sfery objętej zakresem ich działalności gospodarczej. Przekazywany przez podatnika podatku od towarów i usług majątek na rzecz małżonka, który w analizowanym przypadku stanowi całe przedsiębiorstwo, w świetle Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi (przy istnieniu wspólności majątkowej) niewątpliwie majątek wspólny małżonków, jednakże w świetle ustawy o podatku VAT są to rzeczy, które podatnik (małżonek) nabył w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Nadmienić należy, że w zakresie pozostałych podatków zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.