IPPP2/443-619/13-2/BH

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 czerwca 2013 r. (data wpływu 24 czerwca 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży wierzytelności własnej - jest prawidłowe.

W dniu 24 czerwca 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży wierzytelności własnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Na mocy umowy dzierżawy zawartej w dniu 9 listopada 1993 r. (aneksowanej w dniu 15 czerwca 1994) Burmistrz dzielnicy oddał w dzierżawę, do dnia 31 grudnia 1996 r., W. "B." Sp. z o.o., nieruchomość położoną przy ul. K., o powierzchni 2.022 m^2, oznaczoną numerami działek 59/8, 80/8, 80/20, 80/22, 80/24. Właścicielem powyższej nieruchomości w dacie zawarcia umowy była Gmina. Zgodnie z treścią § 2 powyższej umowy wydzierżawiony grunt miał być przeznaczony pod przygotowanie i rozpoczęcie budowy budynku mieszkalnego z parkingiem dwupoziomowym.

W dniu 21 kwietnia 1997 r., pomiędzy Gminą, a Przedsiębiorstwem "B." Sp. z o.o. zawarta została umowa dzierżawy wskazanej wyżej nieruchomości na okres od dnia 1 stycznia 1997 r. do dnia 31 grudnia 1991 r.

W dniu 7 października 1998 r., pomiędzy Gminą, a Przedsiębiorstwem "B." Sp. z o.o. zawarta została umowa dzierżawy wskazanej wyżej nieruchomości na okres od dnia 1 stycznia 1998 r., do dnia 31 grudnia 1998 r.

W dniu 19 marca 1999 r. pomiędzy Gminą, a Przedsiębiorstwem "B." Sp. z o.o. zawarta została umowa dzierżawy wskazanej wyżej nieruchomości na okres od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 31 grudnia 1999 r.

Podkreślić należy, iż zawarcie powołanych wyżej umów, na mocy których przedmiotowa nieruchomość oddana została w dzierżawę upadłej nastąpiło w celu wzniesienia na tej nieruchomości przez W.P.B.M i U.I. "B." Sp. z o.o. murowanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego o powierzchni zabudowy 1.464,2 m^2, powierzchni użytkowej 3.650,2 m² i kubaturze 10.911,5 m² oraz dwupoziomowego parkingu na 80 miejsc postojowych.

W związku bowiem z faktem, iż w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości toczyło i toczy się w dalszym ciągu postępowanie o jej zwrot poprzednim właścicielom, niemożliwe było ustanowienie na tej nieruchomości, na rzecz upadłej prawa użytkowania wieczystego.

W celu zatem zapewnienia Upadłej tytułu prawnego do nieruchomości, umożliwiającego ubieganie się i uzyskanie pozwolenia na budowę strony, do czasu zakończenia postępowania administracyjnego o zwrot przedmiotowej nieruchomości, postanowiły zawrzeć umowę jej dzierżawy. Wskazać należy, iż w całym okresie prowadzonej przez Upadłą inwestycji właściciel nieruchomości nie tylko miał świadomość działań podejmowanych na niej przez upadłą ale także były one podejmowane za jego zgodą.

W dniu 18 marca 1994 r. i 31 maja 1994 r. upadła Spółka otrzymała odpowiednio pozwolenie na wybudowanie na wskazanej wyżej nieruchomości dwupoziomowego parkingu na 80 miejsc postojowych, będącego integralną częścią budynku przy ul. Kowieńskiej 9 oraz pozwolenie na budowę murowanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego przy ul. Kowieńskiej.

Wydanie powyższych pozwoleń przez podmiot reprezentujący właściciela nieruchomości potwierdziło nie tylko istnienie po stronie właściciela nieruchomości wiedzy dotyczącej inwestycji jaka miała być prowadzona przez upadłą Spółkę, a także woli oddania Upadłej przedmiotowej nieruchomości w celu wzniesienia na niej budynków objętych wskazanymi wyżej decyzjami.

W okresie od roku 1994 do 1998 r. W.P.B.M i U.I., "B." Sp. z o.o. wybudowała na przedmiotowej nieruchomości murowany budynek mieszkalny - wielorodzinny o powierzchni zabudowy 1.464,2 m^2, powierzchni użytkowej 3.650,2 m² i kubaturze 10.911,5 m² oraz dwupoziomowy parking na 80 miejsc postojowych. Decyzją Prezydenta miasta z dnia 28 grudnia 1998 r. budynek mieszkalny uzyskał pozwolenie na użytkowanie, a następnie w dniu 24 lutego 2000 r. takie pozwolenie uzyskał dwupoziomowy garaż. Na mocy decyzji Prezydenta miasta z dnia 30 czerwca 1998 r. Upadłej wydane zostało zezwolenie na zabudowę strychu w lokalu w budynku przy ul. K.

Nie ulega zatem wątpliwości, że inwestycja została zrealizowana przez Upadłą, która poniosła z tego tytułu wszelkie nakłady (ulepszenia). Nakłady te oszacowane zostały, zgodnie z opinią biegłego sądowego ds. wyceny nieruchomości Bożeny D. na kwotę: 9.045.794,00 zł. Biegła wyceniła rynkową wartość całej nieruchomości na 11.991.848,00 zł, natomiast wartość rynkową prawa użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu na 2.946.054,00 zł. Wartość dokonanych nakładów została określona jako różnica pomiędzy wartością rynkową nieruchomości, a wartością prawa użytkowania wieczystego, która wyniosła 9.045.794,00 zł.

W dniu 20 sierpnia 2003 r. Sąd Rejonowy Wydział Gospodarczy, ogłosił upadłość W. i "B." Sp. z o.o., wyznaczając na syndyka Pana A. Z.

Obecnym właścicielem nieruchomości jest miasto, stosownie do ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta, co znajduje odzwierciedlenie w księdze wieczystej Nieruchomości. W stosunku do przedmiotowego gruntu toczy się postępowanie administracyjne ws. wniosku z 1948 r. o ustanowienie prawa własności czasowej, który do dziś nie został rozpatrzony. Stroną postępowania są spadkobiercy dawnego właściciela przedmiotowego gruntu. W związku z zaistniałą sytuacją, upadłej Spółce ostatecznie nie udało się nabyć prawa użytkowania wieczystego do gruntu, a w konsekwencji przenieść praw własności lokali na osoby, które podpisały przedwstępne umowy sprzedaży. Zgodnie z zasadą superficies solo cedit wyrażoną w art. 48 w zw. z art. 191 Kodeksu cywilnego, budynek posadowiony stanowi część składową gruntu, a tym samym jest własnością miasta. Z uwagi na to, że W. "B" Sp. z o.o, była posiadaczem zależnym nieruchomości, na której z własnych środków wybudowała wspomniany budynek mieszkalny wraz z garażem, tj. dokonała nakładów (ulepszeń) na przedmiotową Nieruchomość w kwocie 9.045.794,00 zł. Upadła spółka jest podatnikiem podatku VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż wzmiankowanej wierzytelności, która będzie dokonana przez syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa "B." Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości na rzecz osoby trzeciej będzie opodatkowana podatkiem VAT w wysokości 23%.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wzmiankowana wierzytelność jest wierzytelnością własną, dlatego jej sprzedaży nie można uznać za usługę. Znajduje to potwierdzenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok z dnia 16 lutego 2010 r., sygn. akt: I FSK 2104/03, Legalis), który stwierdził, że:

1. Sprzedaż wierzytelności własnej nie jest usługą, ale usługą jest jej nabycie. Rozpatrując bowiem instytucję obrotu wierzytelnościami w odniesieniu do pojęcia "usługi", nacisk położony jest na jej zakup, a nie sprzedaż. W tym przypadku usługę świadczy nabywca wierzytelności, a jej beneficjentem jest sprzedawca.

2. Usługi nabywania wierzytelności innych podmiotów, mimo że nie mają charakteru usług factoringu, ale realizowane są w celu ściągania długów (niezależnie od stopnia przejętego ryzyka wypłacalności dłużnika), podlegają opodatkowaniu VAT według stawki 22%.

3. Podmiot nabywający wierzytelność świadczy usługę na rzecz zbywcy. Zbywca jest beneficjentem usługi wskutek tego, że zostaje uwolniony od ciężaru jej egzekwowania, zostaje mu zaoszczędzone ryzyko i koszty posiadania takiej wierzytelności, zostaje niejako "wyręczony" w czynnościach podejmowanych dla dochodzenia długu. Do zaistnienia usługi finansowej dochodzi zatem już w momencie zakupu wierzytelności.

4. W sytuacji nabycia wierzytelności w celu jej ściągnięcia, usługę można uznać za wykonaną z chwilą ściągnięcia długu lub stwierdzenia niewypłacalności dłużnika. Dopiero w tym momencie następowałoby zatem ustalenie podstawy opodatkowania usługi. Wówczas podstawa opodatkowania obejmowałaby realny, a nie hipotetyczny obrót."

W związku z powyższym zdaniem syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa B. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości wzmiankowana sprzedaż wierzytelności nie podlega podatkowi VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z powyższego wynika zatem, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów. Przez świadczenie to należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). By zaistniałe świadczenie uznać za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług niezbędne jest występowanie odpłatności za to świadczenie.

Z okoliczności przedstawionych przez Wnioskodawcę wynika, iż Spółka, na dzierżawionej nieruchomości, dokonała realizacji inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego wraz z parkingiem dwupoziomowym. W związku z faktem, iż w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości toczyło i toczy się w dalszym ciągu postępowanie o jej zwrot poprzednim właścicielom, niemożliwe było ustanowienie na tej nieruchomości, na rzecz Wnioskodawcy prawa użytkowania wieczystego. Wnioskodawca w związku z realizacją inwestycji poniósł nakłady, które oszacowane zostały, zgodnie z opinią biegłego sądowego ds. wyceny nieruchomości, na kwotę: 9.045.794,00 zł. Biegła wyceniła rynkową wartość całej nieruchomości na 11.991.848,00 zł, natomiast wartość rynkową prawa użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu na 2.946.054,00 zł. Wartość dokonanych nakładów została określona jako różnica pomiędzy wartością rynkową nieruchomości, a wartością prawa użytkowania wieczystego, która wyniosła 9.045.794,00 zł.

W dniu 20 sierpnia 2003 r. Sąd Rejonowy Wydział Gospodarczy ogłosił upadłość W. i "B" Sp. z o.o.

W związku z zaistniałą sytuacją, upadłej Spółce ostatecznie nie udało się nabyć prawa użytkowania wieczystego do gruntu. Obecnym właścicielem nieruchomości jest m.st. Warszawa. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 48 w zw. z art. 191 Kodeksu cywilnego, budynek posadowiony przy ul. Kowieńskiej 9 stanowi część składową gruntu, a tym samym jest własnością miasta. W. "B." Sp. z o.o., była posiadaczem zależnym nieruchomości, na której z własnych środków wybudowała wspomniany budynek mieszkalny wraz z garażem, tj. dokonała nakładów (ulepszeń) na przedmiotową Nieruchomość. W konsekwencji nie doszło również do przeniesienia praw własności lokali na osoby, które podpisały przedwstępne umowy sprzedaży.

W związku z powyższym Wnioskodawca zamierza dokonać sprzedaży własnej wierzytelności.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta.

W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Cesja taka, z punktu widzenia pierwszego wierzyciela, nie jest sprzedażą towarów ani usług, lecz jednym ze sposobów otrzymania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż. Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej nie można zakładać, iż czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ żaden rodzaj działalności gospodarczej nie zmierza do celu jakim jest nieuzyskanie wymagalnej zapłaty za świadczone usługi lub dostarczone towary, a w konsekwencji do sprzedaży tak powstałej wierzytelności.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa wskazać należy, iż transakcja, której przedmiotem jest sprzedaż przez Wnioskodawcę na rzecz osoby trzeciej wierzytelności własnej pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w opisanym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.