IPPP2/443-51/14-3/RR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2014 r. (data wpływu 20 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika z tytułu dostawy wywłaszczonej działki - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 stycznia 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika z tytułu dostawy wywłaszczonej działki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Parafia działa na podstawie ustawy z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko#61485;Reformowanego w Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 1994 r. Nr 73, poz. 324 z późn. zm.).

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

W wyniku działania dekretu z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. z 1945 r. Nr 50, poz. 279) Wnioskodawca utracił własność nieruchomości położonych na terenie Warszawy. Ustawą o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko Reformowanego wprowadzona została możliwość ubiegania się przez kościelne osoby prawne o przywrócenie własności nieruchomości przejętych przez państwo bądź o prawa do nieruchomości zamiennych. W trybie art. 24 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko Reformowanego Wnioskodawca, w charakterze nieruchomości zamiennych uzyskał prawo do użytkowania wieczystego zabudowanej działki gruntu o numerze ewid. 3/3 o obszarze 1.346 m^2. Podstawą dla nabycia prawa użytkowania wieczystego działki gruntu o numerze ewid. 3/3 oraz własności budynków na niej posadowionych, w trybie przepisów ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko - Reformowanego. Podstawą nabycia było orzeczenie Międzykościelnej Komisji Regulacyjnej w Warszawie wydane 7 czerwca 2013 r. Orzeczenie stało się prawomocne w dniu 10 lipca 2013 r. Nieruchomość została nabyta od m. st. Warszawy.

Jednocześnie decyzją z dnia 28 maja 2013 r. Wojewoda na podstawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych zatwierdził projekt budowlany i udzielił zezwolenia na realizację inwestycji i na potrzeby inwestycji zatwierdził m.in. podział Nieruchomości na działkę nr 3/4 oraz działkę nr 3/5.

Na podstawie ww. decyzji oraz postanowienia Wojewody z dnia 13 czerwca 2013 r. działka nr 3/4 stała się własnością Województwa a przysługujące Parafii prawo użytkowania wieczystego do tej działki wygasło.

Na podstawie art. 12 ust. 4a oraz 4g w zw. z art. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych Wnioskodawcy przysługuje odszkodowanie za działkę nr 3/4, którego wysokość zostanie ustalona w osobnym postępowaniu administracyjnym przed Wojewodą.

Na mocy umowy z dnia 26 listopada 2013 r. Wnioskodawca sprzedał działkę nr 3/5 (to jest prawo użytkowania wieczystego gruntu oraz własność budynków na nim posadowionych) na rzecz spółki A. sp. z o.o.

Nabywca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Jednocześnie Wnioskodawca zawarł z Nabywcą przedwstępną umowę sprzedaży roszczeń za działkę nr 3/4

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (oznaczone w złożonym wniosku nr 3):

Czy z tytułu wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego z mocy prawa działki nr 3/4 Wnioskodawca będzie podatnikiem VAT w sytuacji, gdy w związku z nabyciem Wierzytelności kwota odszkodowania zostanie wypłacona na rzecz Nabywcy.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W sytuacji, gdy w związku z nabyciem Wierzytelności kwota odszkodowania zostanie wypłacona na rzecz Nabywcy z tytułu wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego z mocy prawa działki 3/4 podatnikiem VAT będzie Nabywca.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego w złożonym wniosku nr 3

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również: przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Z kolei z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy o VAT wynika, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Umowa przedwstępna zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a Nabywcą zobowiązująca do zawarcia umowy, na podstawie, której Wnioskodawca sprzeda Nabywcy Wierzytelność, to jest roszczenie o ustalenie i zapłatę odszkodowania z tytułu wywłaszczenia działki nr 3/4, jest w istocie zobowiązaniem do zawarcia cesji wierzytelności. Instytucję cesji reguluje art. 509 Kodeksu cywilnego, zgodnie, z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Dodatkowo należy przytoczyć regulacje Kodeksu postępowania administracyjnego, które w art. 30 § 4 stanowią, iż w sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci strony w toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni. Wobec tego w przypadku cesji wierzytelności o odszkodowanie nabywca wierzytelności powinien wstąpić jako strona postępowania w miejsce zbywcy. Jak już wspomniano, słuszność takiego stanowiska została potwierdzona w prawomocnym wyroku WSA w Warszawie z 17 kwietnia 2007 r. (sygn. I SA/Wa 1881/06).

W sytuacji przedstawionej w stanie faktycznym strony zobowiązały się do dokonania cesji wierzytelności przyszłej, bowiem wysokość kwoty odszkodowania nie została jeszcze ustalona. Postępowanie w tej sprawie jest nadal w toku.

W związku z planowanym nabyciem Wierzytelności oraz brzmieniem wskazanych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego może, zatem wystąpić sytuacja, w której odszkodowanie zostanie faktycznie wypłacone na rzecz Spółki, (jako nabywcy Wierzytelności, a jednocześnie nowej strony postępowania o ustalenie i zapłatę odszkodowania).

Odrębną kwestią jest natomiast obowiązek ewentualnej zapłaty podatku VAT od dokonanej dostawy nieruchomości na rzecz organu władzy publicznej.

W ocenie Wnioskodawcy pomimo dokonania przez siebie czynności opodatkowanej - dostawy towaru jakim jest nieruchomość gruntowa - w sytuacji gdy odszkodowanie zostanie wypłacone na rzecz Nabywcy, podatnikiem podatku VAT stanie się Nabywca.

Kluczowe znaczenie ma bowiem fakt, że obowiązek podatkowy w takiej sytuacji powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, która nastąpi - w tak określonym zdarzeniu przyszłym - na rzecz Nabywcy. W związku z powyższym, podatnikiem podatku VAT z tytułu czynności, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, może być wyłącznie Nabywca, jako podmiot, który w związku z wywłaszczeniem oraz nabyciem roszczeń otrzymał odszkodowanie z tytułu przedmiotowego wywłaszczenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (tekst jedn.: towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela.

W świetle art. 233 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), użytkownik wieczysty może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego, bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i § 2 k.c.) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca nabył prawo użytkowania wieczystego działki gruntu o numerze ewid. 3/3 oraz własności budynków na niej posadowionych od m. st. Warszawy. Na podstawie decyzji Wojewody wydanej na podstawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych zatwierdzono projekt budowlany i udzielono zezwolenia na realizację inwestycji i na potrzeby inwestycji zatwierdzono m.in. podział Nieruchomości na działkę nr 3/4 oraz działkę nr 3/5. Działka nr 3/4 na podstawie ww. decyzji oraz postanowień Wojewody z dnia 13 czerwca 2013 r. stała się własnością Województwa a przysługujące Parafii prawo użytkowania wieczystego do tej działki wygasło. Wnioskodawcy przysługuje odszkodowanie za działkę nr 3/4, którego wysokość zostanie ustalona w osobnym postępowaniu administracyjnym przed Wojewodą. Wnioskodawca sprzedał działkę nr 3/5 (to jest prawo użytkowania wieczystego gruntu oraz własność budynków na nim posadowionych) na rzecz Nabywcy, jednocześnie Wnioskodawca zawarł z Nabywcą przedwstępną umowę sprzedaży roszczeń za działkę nr 3/4, które zamierza zbyć na rzecz Nabywcy.

W omawianej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do wskazania czy z tytułu wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego z mocy prawa działki nr 3/4 Wnioskodawca będzie podatnikiem VAT w sytuacji, gdy w związku z nabyciem Wierzytelności kwota odszkodowania zostanie wypłacona na rzecz Nabywcy.

W tym miejscu wskazać należy, że w analizowanej sprawie dochodzi do odpłatnej dostawy towaru, spełniającej definicję zawartą w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającej opodatkowaniu, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Odpłatność za dostawę towaru stanowi odszkodowanie, które pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów wygaśnięcie prawa wieczystego użytkowania nieruchomości gruntowej w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania. Stronami omawianej transakcji jest Parafia jako użytkownik wieczysty gruntu - zbywca oraz Wojewoda, który jako organ wywłaszczający nabywa przedmiotowy grunt.

W tym miejscu wskazać należy, że w analizowanej sprawie Wnioskodawca był użytkownikiem wieczystym działki gruntu nr 3/4 i to wobec Parafii została wydana decyzja i postanowienia Wojewody wywłaszczająca prawo do ww. działki. W wyniku tych postanowień prawo użytkowania wieczystego przysługujące Parafii wobec tej działki wygasło. Natomiast w osobnym postępowaniu Wojewody zostanie ustalona wysokość przysługującego Wnioskodawcy odszkodowania za działkę nr 3/4.

W rezultacie w analizowanej sprawie to Parafia dokonująca dostawy towarów w postaci użytkowania wieczystego dokonuje czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a tym samym to Wnioskodawca będzie podatnikiem podatku VAT z tytułu wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego z mocy prawa działki nr 3/4. Sytuacji tej nie zmieni fakt, że może dojść do sytuacji, że odszkodowanie zostanie wypłacone na rzecz finalnego Nabywcy, gdyż zbycie roszczeń do odszkodowania, a tym samym przejście prawa do odszkodowania na rzecz finalnego Nabywcy stanowi już wtórną transakcję tj. transakcję zbycia roszczeń przez Wnioskodawcę na rzecz Nabywcy.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Niniejszą interpretację wydano w zakresie pytania oznaczonego w złożonym wniosku nr 3, natomiast w zakresie pozostałych pytać zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.