IPPP2/443-3/11-3/MM - Opodatkowanie podatkiem VAT usługi "bancassurance" świadczonej na rzecz agenta.

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 11 kwietnia 2011 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP2/443-3/11-3/MM Opodatkowanie podatkiem VAT usługi "bancassurance" świadczonej na rzecz agenta.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2010 r. (data wpływu 3 stycznia 2011 r.), uzupełnione pismem z dnia 21 marca 2011 r. (data wpływu 31 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego w podatku VAT- jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 stycznia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego w podatku VAT. Przedmiotowy wniosek zawierał braki w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym. W związku z czym tut. Organ podatkowy pismem z dnia 17 marca 2011 r. znak IPPP2/443-3/11-2/MM wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o powyższe braki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Bank S.A (dalej: "Bank" lub "Wnioskodawca") w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, oferuje i świadczy na rzecz klientów detalicznych, klientów z sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz klientów korporacyjnych (dalej: "Klienci") usługi pośrednictwa finansowego, m.in. zakresu udzielania finansowania (np. kredyty, gwarancje bankowe, karty kredytowe).

Świadczenie usług pośrednictwa finansowego w zakresie udzielania kredytów wiąże się z ryzykiem po stronie instytucji finansowej, w tym z tzw. ryzykiem kredytowym, związanym z potencjalną niewypłacalnością kredytobiorcy. W celu ograniczenia przedmiotowego ryzyka, Bank zainteresowany jest objęciem Klientów ochroną ubezpieczeniową. Mając na uwadze powyższe, Bank współpracuje z B. Sp. z o.o. (dalej: "Agent"), będącym pośrednikiem ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym z 22 maja 2003 r. (Dz. U. z 2003 r., poz. 1154).

Współpraca z Agentem pozwala Bankowi na zachowanie kontroli nad poziomem opisanego wyżej ryzyka, poprzez uczestnictwo w procesie ochrony ubezpieczeniowej Klientów Banku. Współpraca z Agentem obejmuje swoim zakresem zarówno umowy grupowego ubezpieczenia (stanowią ok. 95% całej puli ubezpieczeń), w przypadku których to Bank pełni rolę Ubezpieczającego i zawiera umowy na rzecz Klientów (na cudzy rachunek), jak również umowy indywidualnego ubezpieczenia (ok. 5% całej puli ubezpieczeń), w przypadku których Klient zawiera umowę bezpośrednio z towarzystwem ubezpieczeniowym, Bank natomiast nie jest stroną umowy ubezpieczenia, a jedynie podmiotem, dzięki któremu Klienci mają możliwość zawarcia takiej umowy bez konieczności poszukiwania ochrony ubezpieczeniowej na własną rękę.

Na podstawie zawartej z Agentem umowy, Bank świadczy kompleksową usługę tzw. "bancassurance". W ramach przedmiotowej usługi, Bank popularyzuje wśród swoich Klientów umowy grupowe ubezpieczenia lub też umowy indywidualnego ubezpieczenia zawierane za pośrednictwem Agenta oraz wykonuje szereg czynności mających na celu zawarcie takich umów ubezpieczenia, a także zapewnia bieżącą obsługę zawartych umów, w szczególności poprzez:

* udzielanie obecnym i potencjalnym Klientom podstawowych informacji na temat umów grupowego bądź indywidualnego ubezpieczenia i ich warunków,

* umieszczenie na stronach Banku informacji o umowach grupowego lub indywidualnego ubezpieczenia i ich warunkach,

* podejmowanie niezbędnych czynności przygotowawczych, zmierzających do umożliwienia Klientom przystąpienia do umów grupowego lub indywidualnego ubezpieczenia za pośrednictwem Agenta, w tym do:

o identyfikowania Klientów zainteresowanych przystąpieniem do umów ubezpieczenia,

o wprowadzanie do systemu informatycznego stosownych danych Klienta wymaganych przez dany zakład ubezpieczeń, umożliwiających przystąpienie Klienta do umowy ubezpieczenia,

o kontaktowania się z Klientami w celu uzupełnienia brakujących danych,

o przyjmowanie oświadczeń Klientów o przystąpieniu do umów ubezpieczenia,

* przyjmowanie od Klientów rezygnacji z ochrony ubezpieczeniowej i ich przekazywanie do Agenta,

* dostarczanie Agentowi informacji niezbędnych dla prawidłowej realizacji umów ubezpieczenia i dokonywania rozliczeń dotyczących realizacji umów ubezpieczenia, jak również umożliwienie Agentowi dostępu do informacji i do odpowiedniej dokumentacji, dotyczącej wykonywania przez Bank umów tj.:

o raportów i rejestrów kredytów zgłaszanych do ubezpieczenia w terminie określonym każdorazowo dla danej umowy grupowego ubezpieczenia,

o obsługi płatności składek miesięcznych za Klientów objętych ochroną ubezpieczeniową w danym miesiącu, polegającej na wpłacaniu na rachunek Agenta kwoty składki za wszystkich Klientów objętych ubezpieczeniem,

o wyjaśniania pytań Agenta dotyczących prawidłowości naliczenia składek oraz treściraportów,

o przekazywanie do Agenta dokumentów niezbędnych do realizacji świadczenia w razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w odniesieniu do danego Klienta.

Z tytułu świadczenia usługi bancassurance, Bank otrzymuje od Agenta określone w umowie jedno wynagrodzenie.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, co następuje:

Ad. 1

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1154 z późn. zm.), czynności agencyjne to czynności wykonywane w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń i polegające na pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na nadzorowaniu czynności agencyjnych (działalność agencyjna).

Mając na uwadze fakt, iż czynności agencyjne w rozumieniu wskazanej powyżej ustawy wykonywane są jedynie "w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń", Wnioskodawca oświadcza, iż nie wykonuje takich czynności. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca nie działa bowiem bezpośrednio w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, a realizowane przez niego czynności wykonywane są w oparciu o postanowienia umowy z B. Sp. z o.o., a więc podmiotu posiadającego status agenta ubezpieczeniowego w rozumieniu powyższej ustawy (sam Wnioskodawca takiego statusu nie posiada).

Tym samym, wykonywane przez Wnioskodawcę czynności nie mogą być rozumiane jako czynności agencyjne w rozumieniu ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, z uwagi na fakt, iż nie są one wykonywane bezpośrednio w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Powyższa konkluzja jest jednak zdaniem Wnioskodawcy irrelewantna z punktu widzenia klasyfikacji wykonywanych przez niego czynności z punktu widzenia ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej: ustawa o VAT").

Zdaniem Wnioskodawcy, będącego podmiotem ubezpieczającym w odniesieniu do znakomitej większości umów ubezpieczenia, których dotyczy złożony wniosek o interpretację, podstawą dla zwolnienia z opodatkowania świadczonych przez niego usług jest przepis art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, który przewiduje zwolnienie od opodatkowania usług świadczonych przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Niezależnie od powyższego, z ostrożności procesowej Wnioskodawca podkreśla, iż jego zdaniem nawet przewidziane w ustawie o VAT zwolnienie dla usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych nie odwołuje się bezpośrednio do przepisów ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Zakres zwolnienia powinien być tym samym rozumiany zgodnie z językową wykładnią terminu wskazanego w ustawie o VAT. Z uwagi na fakt, iż czynności wykonywane przez Wnioskodawcę mają na celu doprowadzenie do zawarcia umów ubezpieczenia, jak również polegają na ich technicznej obsłudze już po ich zawarciu, bez wątpienia mieszczą się one w zakresie znaczeniowym tego terminu.

Ponadto, Wnioskodawca pragnie wskazać, iż uzależnianie możliwości zastosowania zwolnienia od statusu podmiotu wykonującego poszczególne czynności jest niezgodne z przepisami ustawy o VAT, ponieważ określone w tych przepisach zwolnienie ma jedynie charakter przedmiotowy. Gdyby ustawodawca chciał ograniczyć zwolnienie do poszczególnych usług wykonywanych przez ściśle określone podmioty, zastosowałby inną konstrukcję legislacyjną stwierdzając, iż zwolnieniu podlegają usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych świadczone przez agentów lub brokerów ubezpieczeniowych. Ponieważ taka konstrukcja nie została przez ustawodawcę zastosowana, ograniczenie kręgu podmiotów uprawnionych do stosowania zwolnienia byłoby sprzeczną z prawem interpretacją powyższego przepisu.

Co więcej, Wnioskodawca zwraca uwagę, iż sama ustawa o pośrednictwie ubezpieczeniowym w art. 3 ust. 2 wskazuje na to, iż istnieją czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego, do których nie stosuje się przepisów tej ustawy, a tym samym usługi te mogą być wykonywane przez podmioty inne niż pośrednicy ubezpieczeniowi w rozumieniu wskazanych przepisów. Przedmiotowy charakter zwolnienia wprowadzony do ustawy o VAT przez racjonalnego ustawodawcę pozwala objąć tym zwolnieniem między innymi takie usługi, a konstrukcję przepisu art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT należy tym samym uznać za celową i uzasadnioną.

Ad. 2)

Zakres czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę, za które to czynności Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie od Agenta, został zdaniem Wnioskodawcy wskazany w sposób wyczerpujący we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. W niniejszym uzupełnieniu wniosku zakres ten musi się zatem siłą rzeczy powtarzać w znakomitej większości, zgodnie z prośbą Organu Wnioskodawca przedstawia jednak poniżej zakres wykonywanych czynności w rozbiciu na czynności wykonywane w ramach obsługi indywidualnych i grupowych umów ubezpieczenia:

a.

czynności podejmowane przez Wnioskodawcę w ramach zawierania i obsługi umów grupowego ubezpieczenia:

* udzielanie obecnym i potencjalnym Klientom podstawowych informacji na temat umów grupowego ubezpieczenia i ich warunków,

* umieszczanie na stronach Wnioskodawcy informacji o umowach grupowego ubezpieczenia i ich warunkach,

* podejmowanie niezbędnych czynności przygotowawczych, zmierzających do umożliwienia Klientom przystąpienia do umów grupowego ubezpieczenia za pośrednictwem Wnioskodawcy i Agenta, w tym do:

o identyfikowania Klientów zainteresowanych przystąpieniem do umów grupowego ubezpieczenia,

o wprowadzania do systemu informatycznego stosownych danych Klienta wymaganych przez dany zakład ubezpieczeń, umożliwiających przystąpienie Klienta do umowy grupowego ubezpieczenia,

o kontaktowania się z Klientami w celu uzupełnienia brakujących danych,

o przyjmowanie oświadczeń Klientów o przystąpieniu do umów grupowego ubezpieczenia,

* przyjmowanie od Klientów rezygnacji z ochrony ubezpieczeniowej i ich przekazywanie do Agenta,

* dostarczanie Agentowi informacji niezbędnych dla prawidłowej realizacji umów grupowego ubezpieczenia i dokonywania rozliczeń dotyczących realizacji umów grupowego ubezpieczenia, jak również umożliwienie Agentowi dostępu do informacji i do odpowiedniej dokumentacji, dotyczącej wykonywania przez Wnioskodawcę umów tj.:

o raportów i rejestrów kredytów zgłaszanych do ubezpieczenia w terminie określonym każdorazowo dla danej umowy grupowego ubezpieczenia,

o obsługi płatności składek miesięcznych za Klientów objętych ochroną ubezpieczeniową w danym miesiącu, polegającej na wpłacaniu na rachunek Agenta kwoty składki za wszystkich Klientów objętych ubezpieczeniem,

o wyjaśniania pytań Agenta dotyczących prawidłowości naliczenia składek oraz treści raportów,

o przekazywanie do Agenta dokumentów niezbędnych do realizacji świadczenia w razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w odniesieniu do danego Klienta.

b.

czynności podejmowane przez Wnioskodawcę w ramach zawierania i obsługi umów indywidualnego ubezpieczenia:

* udzielanie obecnym i potencjalnym Klientom podstawowych informacji na temat umów indywidualnego ubezpieczenia i ich warunków,

* umieszczanie na stronach Wnioskodawcy informacji o umowach indywidualnego ubezpieczenia i ich warunkach,

* podejmowanie niezbędnych czynności przygotowawczych, zmierzających do umożliwienia Klientom przystąpienia do umowy indywidualnego ubezpieczenia za pośrednictwem Wnioskodawcy i Agenta, w tym:

o identyfikowanie Klientów zainteresowanych zawarciem umowy indywidualnego ubezpieczenia,

o wprowadzanie do systemu informatycznego stosownych danych Klienta wymaganych przez dany zakład ubezpieczeń, umożliwiających zawarcie przez Klienta umowy indywidualnego ubezpieczenia,

o kontaktowanie się z Klientami w celu uzupełnienia brakujących danych,

o przyjmowanie oświadczeń Klientów o przystąpieniu do umowy ubezpieczenia,

* przyjmowanie od Klientów rezygnacji z ochrony ubezpieczeniowej i ich przekazywanie do Agenta,

* dostarczanie Agentowi informacji niezbędnych dla prawidłowej realizacji umów i dokonywania rozliczeń dotyczących realizacji umów ubezpieczenia, jak również umożliwianie Agentowi dostępu do informacji i do odpowiedniej dokumentacji, dotyczącej wykonywania przez Wnioskodawcę umów tj.:

o raportów i rejestrów kredytów zgłaszanych do ubezpieczenia w określonych terminach,

o obsługi płatności składek miesięcznych za Klientów objętych ochroną ubezpieczeniową w danym miesiącu, polegającej na wpłacaniu na rachunek Agenta kwoty składki za Klientów objętych ubezpieczeniem,

o wyjaśniania pytań Agenta dotyczących prawidłowości naliczenia składki oraz treści raportów,

o przekazywanie do Agenta dokumentów niezbędnych do realizacji świadczenia w razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w odniesieniu do danego Klienta.

Jak wynika z powyższego uzupełnienia, Wnioskodawca realizuje analogiczne czynności w odniesieniu do umów ubezpieczenia grupowego oraz indywidualnego. Co więcej, w przypadku obu typów ubezpieczeń działania Wnioskodawcy mają na celu doprowadzenie do zawarcia danej umowy ubezpieczenia, a następnie wykonywanie działań mających na celu jej sprawną i zgodną z warunkami ubezpieczenia realizację.

Jak wskazano we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, zdaniem Wnioskodawcy wykonywane przez niego czynności stanowią jedną, kompleksową usługę i tak powinny być traktowane dla celów podatku od towarów i usług. W związku z powyższym, wynagrodzenie otrzymywane przez Wnioskodawcę dotyczy opisanej usługi kompleksowej a więc wszystkich wykonywanych czynności łącznie. Tym samym, nie można wyodrębnić z kwot otrzymywanych przez Wnioskodawcę wynagrodzeń należnych za poszczególne czynności realizowane w ramach świadczenia przedmiotowej usługi kompleksowej.

Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia, Wnioskodawca ponownie wnosi o potwierdzenie stanowiska przedstawionego we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wskazana w opisie zdarzenia przyszłego usługa "bancassurance" świadczona przez Bank na rzecz Agenta stanowi usługę zwolnioną z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W opinii Wnioskodawcy, aby w prawidłowy sposób zaklasyfikować czynności wykonywane przez bank w ramach świadczenia usługi "bancassurance" należy odpowiedzieć na pytanie, czy czynności te, dla podatku VAT, powinny być klasyfikowane jako jedna kompleksowa usługa, czy też powinny być podzielone na dwie części ze względu na fakt, że niewielka część umów (ok. 5%) zawierana jest w formie umowy indywidualnego ubezpieczenia, którego stroną jest Klient, a nie w formie ubezpieczenia grupowego, którego stroną jest Bank.

W ocenie Banku dla prawidłowego rozstrzygnięcia powyższej kwestii istotne jest to, że w ramach obu form prawnych umożliwiających objęcie ochroną ubezpieczeniową Klientów Banku, Wnioskodawca wykonuje na rzecz Agenta, co do zasady, te same czynności, za które dostaje jedno wynagrodzenie. Stąd też, zdaniem Banku, dla prawidłowej oceny skutków podatkowych wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności istotna jest ich treść, a nie forma prawna. Biorąc pod uwagę naturę transakcji oraz ich cel, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że rozdzielanie wykonywanej przez niego usługi, jedynie ze względu na formę prawną, w ramach której Klient zostaje objęty ochroną ubezpieczeniową, byłoby zabiegiem sztucznym.

Co za tym idzie, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczona przez niego usługa stanowi tzw. usługę kompleksową dla potrzeb podatku VAT, która sprowadza się do tego, że świadczenia poboczne niejako "przejmują" traktowanie w zakresie podatku VAT, które właściwe jest dla świadczenia głównego.

W omawianym przypadku świadczeniem głównym jest usługa świadczona przez ubezpieczającego (Bank) w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, natomiast pozostałe czynności wykonywane przez Bank w związku z zawarciem umów ubezpieczenia indywidualnego powinny zostać uznane za element składowy (poboczny) powyższej usługi i powinny dzielić los prawny w zakresie VAT z usługą główną.

Powyższy sposób opodatkowania usług kompleksowych potwierdzony został m.in. w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2002 r. (sygn. RN 66/01), w którym SN uznał, że: "podział jednorodnej, kompleksowej usługi na dwa odrębne rodzaje jest podziałem sztucznym i nie może stanowić podstawy do podziału kwoty należnej za tę usługę na dwie części, z czego każda jest objęta inną stawką VAT."

Co do zasad opodatkowania VAT usług kompleksowych wypowiadał się także ETS, który w orzeczeniu C-349/96 pomiędzy Commissioners of Customs and Excise vs. Card Protection Plan Ltd Stwierdził, że " (...) każde świadczenie usług musi być zasadniczo uznawane za odrębne i niezależne i, po drugie, świadczenie obejmujące jedną usługę z ekonomicznego punktu widzenia nie powinno być sztucznie dzielone by nie zakłócić funkcjonowania systemu VAT (...). Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi, jeśli stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej." Pogląd ten znajduje również potwierdzenie w wyroku ETS w sprawie C-2/95 Sparekassernes datacenter (SDC), czy też wyroku ETS C-41/04 Levob Verzekeringen BV i OV Bank NV.

Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Wnioskodawcy należy stwierdzić, że usługi wykonywane przez niego na rzecz Agenta są zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT. Zdaniem Wnioskodawcy, na poprawność takiego stanowiska wskazuje w szczególności klasyfikacja przedmiotowej usługi kompleksowej dokonana w oparciu o przepisy ustawy o VAT. Zgodnie bowiem z art. 43 ust. 1 pkt 37 przedmiotowej ustawy, zwalnia się od podatku następujące usługi:

* usługi ubezpieczeniowe i usługi reasekuracyjne,

* sługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych,

* usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Z zakresu powyższego zwolnienia wyłączone jest natomiast zbywanie praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i reasekuracji.

Zdaniem Wnioskodawcy, kompleksowa usługa świadczona przez Bank na rzecz Agenta stanowi usługę świadczoną przez ubezpieczającego (Bank) w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek (umowa na rachunek Klienta) i tym samym podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT, jako wskazana wprost w powyższym przepisie. Ponadto, przedmiotowa usługa nie jest objęta wyłączeniem dotyczącym zbywania praw nabytych, wskazanym w dalszej części przytoczonej regulacji.

W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego Bank jest bowiem, co do zasady, ubezpieczającym, wypełniając tym samym zakres podmiotowy udzielanego przez ustawodawcę zwolnienia (przysługującego właśnie podmiotom ubezpieczającym) i zawiera umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, obejmując ochroną ubezpieczeniową swoich Klientów.

Ustawa o VAT nie zawiera definicji pojęcia "usług świadczonych przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek". Dodatkowo, nie została wypracowana jakakolwiek praktyka w zakresie interpretacji powyższego terminu, zważywszy, iż tekst ustawy nie pozwala na jednoznaczne rozstrzygnięcie znaczenia pojęcia wprowadzonego przez ustawodawcę, zasady wykładni aktów prawnych nakazują posiłkować się innymi wskazówkami, a w szczególności językowym rozumieniem omawianego określenia. W tej sytuacji kluczowym staje się zdefiniowanie użytego przez ustawodawcę pojęcia "w zakresie".

I tak zgodnie z definicją Słownika Języka Polskiego przez "zakres" rozumieć należy "granice zasięgu danego zjawiska, "faktu" (Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 1998, str. 857).

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczona przez niego usługa w sposób oczywisty mieści się w obszarze (granicach) oddziaływania umów ubezpieczenia, z zawarciem i realizacją których jest związana. Innymi słowy, potrzeba pojęcia/zrealizowania świadczonej przez Wnioskodawcę usługi kompleksowej wynika właśnie z faktu zawarcia umowy ubezpieczenia oraz konieczności urzeczywistnienia jej postanowień i celów.

W związku z powyższym, Wnioskodawca uważa, iż będąc ubezpieczającym zawierającym, co do zasady, umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego wypełnia dyspozycję art. 43 ust. 1 pkt 37, a świadczona przez niego kompleksowa usługa "bancassurance" korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

Wskazany powyżej przepis jest zdaniem Wnioskodawcy jasny, czytelny i nie pozostawia wątpliwości co do intencji ustawodawcy, a zatem nie powinien być interpretowany w sposób odmienny niż nakazuje jego wykładnia literalna.

Stanowisko to jest szeroko reprezentowane w doktrynie, która uznaje, że konsekwencją przyjęcia koncepcji klasyfikacyjnej jest m.in. dyrektywa ograniczenia aktywności interpretacyjnej do ustalenia znaczenia tekstu prawnego w oparciu o reguły wykładni językowej i na poprzestaniu na jej rezultatach w sytuacji, gdy rezultaty te są jednoznaczne.

Istotę takiego podejścia odzwierciedla łacińska paremia clara non sunt interpretanda (bardziej lub mniej bezpośrednie odwołanie do tej reguły interpretacyjnej spotkać można w szeregu wyroków NSA w sprawach podatkowych - przykładowo można tu wskazać wyrok NSA z 24 lipca 2002 r. (I SA/Gd 1879/99). Przegląd Orzecznictwa podatkowego 2003, nr 2, poz. 43; wyrok NSA z 7 października 1992 r. (SA/Po 1167/92) Wspólnota 1994, nr 40, s 18; wyrok NSA z 28 stycznia 2003 r. (SA/Bd 106/03) Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 2003, nr 6, poz. 158; wyrok NSA z 5 września 2001 r. (I SA/Ka 1055/00) Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 2002, nr 3, poz. 99).

W świetle powyższych argumentów, zdaniem Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, iż opisana w opisie zdarzenia przyszłego kompleksowa usługa "bancassurance" świadczona przez Bank korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie zaprezentowanego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o VAT", opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Stosownie do art. 5a ustawy o VAT, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r., towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W art. 41 ust. 1 ustawy o VAT postanowiono, iż stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%. Jednakże zarówno w treści ustawy o VAT, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Według art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy o VAT).

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy o VAT, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Zatem, w pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Warunki wykonywania działalności w zakresie ubezpieczeń osobowych i ubezpieczeń majątkowych oraz działalności reasekuracyjnej określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 z późn. zm.), zwana dalej "ustawą o działalności ubezpieczeniowej".

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.

W myśl art. 3 ust. 1a ustawy o działalności ubezpieczeniowej, przez działalność reasekuracyjną rozumie się wykonywanie czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka (...).

Czynnościami bezpośrednio związanymi z działalnością reasekuracyjną są w szczególności czynności w zakresie doradztwa statystycznego, doradztwa aktuarialnego, analizy ryzyka, badań na rzecz klientów, lokowania środków zakładu reasekuracji, a także czynności zapobiegania powstawaniu lub zmniejszeniu skutków wypadków ubezpieczeniowych lub finansowanie tych działań z funduszu prewencyjnego (art. 3 ust. 2b ustawy o działalności ubezpieczeniowej).

W przepisach art. 3 ust. 3-5 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, wymienione zostały czynności ubezpieczeniowe, o których mowa w ust. 1. Ustawodawca wskazuje na: zawieranie umów ubezpieczenia, umów gwarancji ubezpieczeniowych lub zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154, z późn. zm.), a także wykonywanie tych umów; zawieranie umów reasekuracji lub zlecanie ich zawierania brokerom reasekuracyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym, a także wykonywanie tych umów, w zakresie cedowania ryzyka z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych (reasekuracja bierna); składanie oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowania lub inne świadczenia należne z tytułu umów, o których mowa w pkt 1 i 1a; ustalanie składek i prowizji należnych z tytułu zawieranych umów, o których mowa w pkt 1 i 1a; ustanawianie w drodze czynności cywilnoprawnych zabezpieczeń rzeczowych lub osobistych, jeżeli są one bezpośrednio związane z zawieraniem umów, o których mowa w pkt 1 i 1a. Czynnościami ubezpieczeniowymi są również: ocena ryzyka w ubezpieczeniach osobowych i ubezpieczeniach majątkowych oraz w umowach gwarancji ubezpieczeniowych; wypłacanie odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 1a; przejmowanie i zbywanie przedmiotów lub praw nabytych przez zakład ubezpieczeń w związku z wykonywaniem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej; prowadzenie kontroli przestrzegania przez ubezpieczających lub ubezpieczonych, zastrzeżonych w umowie lub w ogólnych warunkach ubezpieczeń, obowiązków i zasad bezpieczeństwa odnoszących się do przedmiotów objętych ochroną ubezpieczeniową; prowadzenie postępowań regresowych oraz postępowań windykacyjnych związanych z wykonywaniem: umów ubezpieczenia i umów gwarancji ubezpieczeniowych, umów reasekuracji w zakresie cedowania ryzyka z umów ubezpieczenia i umów gwarancji ubezpieczeniowych; lokowanie środków zakładu ubezpieczeń; wykonywanie innych czynności określonych w przepisach innych ustaw. Czynnościami ubezpieczeniowymi są także następujące czynności, jeżeli są wykonywane przez zakład ubezpieczeń: ustalanie przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych; ustalanie wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych; ustalanie wartości przedmiotu ubezpieczenia; czynności zapobiegania powstawaniu albo zmniejszeniu skutków wypadków ubezpieczeniowych lub finansowanie tych działań z funduszu prewencyjnego.

Z kolei, zasady wykonywania pośrednictwa ubezpieczeniowego w zakresie ubezpieczeń osobowych i majątkowych sformułowane zostały przez ustawodawcę w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o pośrednictwie ubezpieczeniowym".

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia.

Pośrednictwo ubezpieczeniowe jest wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych, z zastrzeżeniem art. 3 (art. 2 ust. 2 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym).

W myśl art. 2 ust. 3 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, pośrednictwo ubezpieczeniowe w zakresie reasekuracji jest wykonywane wyłącznie przez brokerów ubezpieczeniowych posiadających zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej w zakresie reasekuracji (brokerów reasekuracyjnych).

Według art. 4 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, pośrednik ubezpieczeniowy wykonuje:

1.

czynności w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń, zwane dalej "czynnościami agencyjnymi", polegające na: pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych (działalność agencyjna) albo

2.

czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, zwane dalej "czynnościami brokerskimi", polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (działalność brokerska).

Stosownie do art. 6 ust. 2 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, za pośrednictwo ubezpieczeniowe nie uznaje się działalności polegającej na dostarczaniu osobom zainteresowanym ochroną ubezpieczeniową ogólnych informacji o możliwości zawierania umów ubezpieczenia oraz o warunkach i skutkach takich umów, w szczególności o zakresie ochrony ubezpieczeniowej, jeżeli informacje są dostarczane przez podmiot wykonujący działalność inną niż pośrednictwo ubezpieczeniowe, pozostają w związku z tą działalnością i nie mają na celu doprowadzenia do zawarcia lub wykonania umowy ubezpieczenia.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadząc działalność gospodarczą oferuje i świadczy na rzecz klientów detalicznych, klientów z sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz klientów korporacyjnych (dalej: "Klienci") usługi pośrednictwa finansowego, m.in. zakresu udzielania finansowania (np. kredyty, gwarancje bankowe, karty kredytowe).

Świadczenie usług pośrednictwa finansowego w zakresie udzielania kredytów wiąże się z ryzykiem po stronie instytucji finansowej, w tym z tzw. ryzykiem kredytowym, związanym z potencjalną niewypłacalnością kredytobiorcy. W celu ograniczenia przedmiotowego ryzyka, Bank zainteresowany jest objęciem Klientów ochroną ubezpieczeniową. Mając na uwadze powyższe, Bank współpracuje z B. Sp. z o.o. (dalej: "Agent"), będącym pośrednikiem ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym z 22 maja 2003 r. (Dz. U. z 2003 r., poz. 1154).

Współpraca z Agentem pozwala Bankowi na zachowanie kontroli nad poziomem opisanego wyżej ryzyka, poprzez uczestnictwo w procesie ochrony ubezpieczeniowej Klientów Banku. Współpraca z Agentem obejmuje swoim zakresem zarówno umowy grupowego ubezpieczenia (stanowią ok. 95% całej puli ubezpieczeń), w przypadku których to Bank pełni rolę Ubezpieczającego i zawiera umowy na rzecz Klientów (na cudzy rachunek), jak również umowy indywidualnego ubezpieczenia (ok. 5% całej puli ubezpieczeń), w przypadku których Klient zawiera umowę bezpośrednio z towarzystwem ubezpieczeniowym, Bank natomiast nie jest stroną umowy ubezpieczenia, a jedynie podmiotem, dzięki któremu Klienci mają możliwość zawarcia takiej umowy bez konieczności poszukiwania ochrony ubezpieczeniowej na własną rękę.

Na podstawie zawartej z Agentem umowy, Bank świadczy kompleksową usługę tzw. "bancassurance". W ramach przedmiotowej usługi, Bank popularyzuje wśród swoich Klientów umowy grupowe ubezpieczenia lub też umowy indywidualnego ubezpieczenia zawierane za pośrednictwem Agenta oraz wykonuje szereg czynności mających na celu zawarcie takich umów ubezpieczenia, a także zapewnia bieżącą obsługę zawartych umów. W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany szczegółowo opisał czynności jakie wykonuje w ramach zawieranych umów grupowego oraz indywidualnego ubezpieczenia. Są to:

* udzielanie obecnym i potencjalnym Klientom podstawowych informacji na temat umów grupowego ubezpieczenia i ich warunków,

* umieszczanie na stronach Wnioskodawcy informacji o umowach grupowego ubezpieczenia i ich warunkach,

* podejmowanie niezbędnych czynności przygotowawczych, zmierzających do umożliwienia Klientom przystąpienia do umów grupowego ubezpieczenia za pośrednictwem Wnioskodawcy i Agenta, w tym do:

- identyfikowania Klientów zainteresowanych przystąpieniem do umów grupowego ubezpieczenia,

- wprowadzania do systemu informatycznego stosownych danych Klienta wymaganych przez dany zakład ubezpieczeń, umożliwiających przystąpienie Klienta do umowy grupowego ubezpieczenia,

- kontaktowania się z Klientami w celu uzupełnienia brakujących danych,

- przyjmowanie oświadczeń Klientów o przystąpieniu do umów grupowego ubezpieczenia,

* przyjmowanie od Klientów rezygnacji z ochrony ubezpieczeniowej i ich przekazywanie do Agenta,

* dostarczanie Agentowi informacji niezbędnych dla prawidłowej realizacji umów grupowego ubezpieczenia i dokonywania rozliczeń dotyczących realizacji umów grupowego ubezpieczenia, jak również umożliwienie Agentowi dostępu do informacji i do odpowiedniej dokumentacji, dotyczącej wykonywania przez Wnioskodawcę umów tj.:

- raportów i rejestrów kredytów zgłaszanych do ubezpieczenia w terminie określonym każdorazowo dla danej umowy grupowego ubezpieczenia,- obsługi płatności składek miesięcznych za Klientów objętych ochroną ubezpieczeniową w danym miesiącu, polegającej na wpłacaniu na rachunek Agenta kwoty składki za wszystkich Klientów objętych ubezpieczeniem,

- wyjaśniania pytań Agenta dotyczących prawidłowości naliczenia składek oraz treści raportów,

- przekazywanie do Agenta dokumentów niezbędnych do realizacji świadczenia w razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w odniesieniu do danego Klienta.

Biorąc pod uwagę opis sprawy stwierdzić należy, iż Wnioskodawca wykonując czynności w ramach zawieranych umów ubezpieczenia grupowego oraz indywidualnego nie wykonuje "czynności ubezpieczeniowych" w rozumieniu art. 3 ust. 3-5 ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Czynność ubezpieczeniowa, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Bank w ramach umów grupowego oraz indywidualnego ubezpieczenia nie występuje w roli ubezpieczyciela, który w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz ubezpieczonego Klienta. Wnioskodawca jest jedynie Ubezpieczającym (w przypadku umów grupowego ubezpieczenia) zawierającym z zakładem ubezpieczeń umowę, przedmiotem której jest zabezpieczenie ryzyka kredytowego, które związane jest z udzieleniem finansowania przez Bank. Zatem wyłącznie ubezpieczyciel zobowiązany do wypłaty świadczenia na rzecz Klienta może być traktowany jako podmiot wykonujący czynności ubezpieczeniowe, w rozumieniu przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Nie jest nim natomiast Wnioskodawca.

Zauważyć należy, iż "czynność ubezpieczeniowa", w każdym wypadku związana będzie z istnieniem stosunku umownego między ubezpieczycielem, który na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług może korzystać ze zwolnienia z tego podatku, a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym. Natomiast z opisanego zdarzenia przyszłego wynika, iż między Wnioskodawcą a Klientami, w ramach współpracy z Agentem obejmującej umowy grupowego oraz indywidualnego ubezpieczenia, nie istnieje żaden stosunek prawny ubezpieczenia.

Wnioskodawca nie świadczy również usług reasekuracyjnych, polegających na wykonywaniu czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka.

W konsekwencji, czynności wykonywane przez Wnioskodawcę będące przedmiotem wniosku, nie stanowią usług ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT wynika, iż prawodawca zwolnił od podatku również usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Z opisu sprawy wynika, iż Zainteresowany współpracuje z agentem ubezpieczeniowym, za pośrednictwem którego oferuje Klientom możliwość zawarcia umów grupowego oraz indywidualnego ubezpieczenia. W przypadku umów grupowego ubezpieczenia Wnioskodawca pełni rolę ubezpieczającego i zawiera umowy na rzecz Klientów (na cudzy rachunek). W przypadku umów indywidualnego ubezpieczenia Wnioskodawca nie jest stroną umowy ubezpieczenia, a jedynie podmiotem, dzięki któremu Klienci mają możliwość zawarcia takiej umowy bez konieczności poszukiwania ochrony ubezpieczeniowej na własną rękę. Na podstawie zawartej z Agentem umowy, Bank świadczy kompleksową usługę "bancassurance" (szczegółowo opisaną wyżej), za którą otrzymuje od niego określone w umowie wynagrodzenie. Ponadto Zainteresowany wskazał, iż wykonywane przez niego czynności nie mogą być rozumiane jako czynności agencyjne w rozumieniu ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, z uwagi na fakt, iż nie są one wykonywane bezpośrednio w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Odnosząc się do powyższego należy stwierdzić, iż działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego. Usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego to usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu.

W konsekwencji, świadczenia na rzecz Agenta ubezpieczeniowego wykonywane przez Bank nie będą stanowić usług pośrednictwa ubezpieczeniowego, lecz po prostu wykonanie niektórych czynności agenta ubezpieczeniowego zleconych innej osobie. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę będą w rezultacie rozumiane jako forma współpracy polegająca na wspieraniu agenta ubezpieczeniowego za wynagrodzeniem w wykonywaniu należącej do niego działalności, bez wchodzenia w stosunki umowne z ubezpieczonymi. Powyższe usługi będą stanowiły jedynie element usług pośrednictwa, świadczonych przez inny podmiot.

Z podatkowego punktu widzenia Bank nie może być uznany ze pośrednika ubezpieczeniowego, gdyż zgodnie z regulacjami sektorowymi nie posiada takiego statusu, nie spełnia bowiem wymaganych ustawą o pośrednictwie ubezpieczeniowym wymogów formalnych, jakie obowiązują pośredników ubezpieczeniowych.

Biorąc pod uwagę powyższe, czynności wykonywane na rzecz B. Sp. z o.o. będące przedmiotem wniosku w ramach zawartych umów grupowego oraz indywidualnego ubezpieczenia, nie stanowią również usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, korzystających ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę w ramach umowy zawartej z firmą świadczącą usługi agencyjne nie można także uznać za usługę stanowiącą element usługi ubezpieczeniowej lub reasekuracyjnej bądź też usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, która sama stanowi odrębną całość i jest właściwa oraz niezbędna do świadczenia tych usług. Bowiem, charakter tych czynności wskazuje, iż są one co prawda związane z działalnością gospodarczą firmy świadczącej usługi agencyjne, jednakże nie można ich uznać za usługę stanowiącą element usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, niezbędną do jej świadczenia. Zatem, czynności te nie korzystają ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT wynika również, iż ustawodawca zwolnił z opodatkowania podatkiem od towarów i usług usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Podkreślić należy, iż zwolnienie z podatku od towarów i usług pewnych czynności stanowi wyjątek od ogólnej zasady, zgodnie z którą dostawa towarów i świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki podstawowej. Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, winien być on interpretowany ściśle, co oznacza, że przywołany powyżej fragment przepisu art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT ma zastosowanie wyłącznie do zawarcia umowy ubezpieczenia przez Ubezpieczającego, a nie do wykonywania innych czynności mających jedynie pośredni związek z zawartą umową ubezpieczenia na rachunek Klienta.

Z treści wniosku wynika bowiem, iż Bank współpracuje z agentem Ubezpieczeniowym B. Sp. z o.o., który działając w imieniu zakładów ubezpieczeń obsługuje zawarte przez Bank umowy grupowego ubezpieczenia. Natomiast w przypadku umów indywidualnego ubezpieczenia Bank nie występuje w roli strony umowy ubezpieczenia. Bank natomiast wykonuje szereg działań polegających m.in. na promowaniu umów grupowego oraz indywidualnego ubezpieczenia, a także działania techniczne polegających na umożliwieniu Klientom przystąpienia do umów grupowego i indywidualnego ubezpieczenia za pośrednictwem Agenta, dostarczeniu Agentowi informacji niezbędnych dla prawidłowej realizacji umów grupowego oraz indywidualnego ubezpieczenia i dokonywaniu rozliczeń dotyczących realizacji umów grupowego oraz indywidualnego ubezpieczenia, jak również na umożliwieniu Agentowi dostępu do informacji i do odpowiedniej dokumentacji, dotyczącej wykonywania przez Bank umów.

Z powyższego wynika, iż wykonywane przez Bank czynności w ramach zawartych umów grupowego oraz indywidualnego ubezpieczenia nie stanowią usług w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, a są jedynie czynnościami technicznymi, pomocniczymi wykonywanymi na potrzeby Agenta ubezpieczeniowego, za które Bank dostaje od tego Agenta wynagrodzenie. Powyższych czynności nie można uznać za czynności związane z zawieraną przez Bank, jako podmiot Ubezpieczający, umową ubezpieczenia, bowiem powyższe czynności nie są bezpośrednio związane z zawartymi umowami ubezpieczenia, a ich niewykonanie przez Wnioskodawcę, ale przez inny podmiot w żaden sposób nie wpłynęłoby na treść i jakość umowy ubezpieczenia. Zatem nie sposób zgodzić się z Wnioskodawcą, iż potrzeba podjęcia świadczonej przez Bank usługi kompleksowej wynika z faktu zawarcia umowy ubezpieczenia oraz konieczności urzeczywistnienia jej postanowień i celów.

Zwrócić bowiem należy uwagę, iż znaczna część czynności wykonywanych na zlecenie Agenta, w ogóle nie jest związana z żadną umową ubezpieczenia, gdyż trudno twierdzić, iż czynności np. z zakresu udzielania potencjalnym klientom podstawowych informacji na temat umów grupowego ubezpieczenia i ich warunków, mieści się w zakresie zawartej przez Bank umowy ubezpieczenia - Wnioskodawca wykonuje wyłącznie usługi zlecone przez Agenta, które nie mieszczą się w zakresie "zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek".

Reasumując wskazana w opisie zdarzenia przyszłego usługa "bancassurance" świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz Agenta nie korzysta ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, w konsekwencji podlega opodatkowaniu stawką podstawową w wysokości 23%.

Końcowo tut. Organ podatkowy podkreśla, iż przedmiotem merytorycznej analizy nie była kwestia uznania dokonanych przez Wnioskodawcę czynności w ramach zawartych umów indywidualnego oraz grupowego ubezpieczenia jako jednej usługi kompleksowej, bowiem Zainteresowany nie zadał w tym zakresie pytania. Tym samym powołane przez Wnioskodawcę orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (sygn. C-349/96, C-2/95, C-41/04) oraz orzeczenie Sądu Najwyższego (sygn. RN 66/01) jako, że dotyczą właśnie problematyki usług kompleksowych tut. Organ podatkowy uznał jako element argumentacji Strony, aczkolwiek nie wpływający na rozstrzygnięcie zawarte w niniejszej interpretacji.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków polskich sądów administracyjnych należy stwierdzić, iż zapadły one w odniesieniu do stanów faktycznych, które różnią się znacznie od sytuacji opisanej w przedmiotowym wniosku. I tak, powołany wyrok NSA z dnia 24 lipca 2002 r. (sygn. I SA/Gd 1879/99) dotyczył interpretacji przepisów podatku dochodowego od osób prawnych, a mianowicie uznania dochodów z dotacji jako dochodów zwolnione od tego podatku. Powołany wyrok NSA z dnia 28 stycznia 2003 r. (sygn. SA/Bd 106/03) dotyczył interpretacji przepisów podatku dochodowego od osób fizycznych, a mianowicie właściwego zdefiniowania przychodów "należnych". Z kolei powołany wyrok NSA z dnia 5 września 2001 r. (sygn. I SA/Ka 1055/00) dotyczył interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatków i opłat lokalnych, a mianowicie opodatkowania namiotu podatkiem od nieruchomości. Natomiast powołany wyrok NSA z dnia 7 października 1992 r. (sygn. SA/Po 1167/92) dotyczył określenia wytycznych w zakresie zastosowania wykładni celowościowej przepisów prawa. W niniejszej sprawie zastosowano zasady wykładni językowej przepisów prawa podatkowego bez sięgania do wykładni celowościowej jako pomocniczej do wykładni językowej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację, w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl