IPPP2-443-279/11-4/IZ - Zwolnienie z podatku VAT usług pośrednictwa w zakresie sprzedaży produktów bankowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 2 marca 2011 r. (data wpływu 4 marca 2011 r.), uzupełnionym na wezwanie tut. Organu pismem z dnia 19 maja 2011 r. (data wpływu 23 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku dla usług pośrednictwa w zakresie sprzedaży produktów bankowych - jest prawidłowe.

W dniu 4 marca 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku dla usług pośrednictwa w zakresie sprzedaży produktów bankowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Podstawową działalnością Sp. z o.o. (dalej "Spółka", "Wnioskodawca") jest świadczenie usług finansowych, polegających na stałym pośredniczeniu przy zawieraniu umów dotyczących produktów bankowych (np. kredyty, karty kredytowe, rachunki bankowe, depozyty, transakcje FX, transakcje na rynku walutowym).

Czynności pośrednictwa finansowego określone umowami Spółka wykonuje poprzez swoich pracowników na rzecz banku. z siedzibą w W. (dalej "Bank"), z którym Spółka podpisała umowy o pośrednictwo finansowe. Bank jest większościowym wspólnikiem Spółki.

Zgodnie z zawartymi przez Wnioskodawcę w tym zakresie umowami pośrednictwa finansowego do podstawowych, obowiązków Wnioskodawcy należy m.in.:

(1) dotarcie do określonej grupy docelowej klientów oraz przedstawienie oferty produktów Banku,

(2)przedstawienie procedur i warunków finansowych obowiązujących w Banku dotyczących określonych produktów,

(3) zebranie niezbędnych dokumentów wymaganych przez Bank w celu ubiegania się o udzielenie produktu Banku,

(4) przeprowadzenie negocjacji z klientami w zakresie oferowanych produktów Banku,

(5) weryfikacja dokumentów pod względem formalnym i merytorycznym w szczególności ważności, wiarygodności, prawidłowości, czytelności i kompletności dokumentów przedkładanych przez klientów.

Umowy zawarte przez Spółkę z Bankiem dopuszczają możliwość zawierania z klientami Banku, za pośrednictwem Spółki jako pośrednika Banku, umów dotyczących produktów bankowych oferowanych przez Bank. Spółka posiada pełnomocnictwo Banku do pośredniczenia w zawieraniu umów dotyczących usług bankowych świadczonych przez Bank, przy czym Spółka nie posiada pełnomocnictwa do podpisywania umów w imieniu Banku. Ponadto, w analizowanym stanie faktycznym dane kontaktowe do indywidualnie oznaczonego, potencjalnego lub rzeczywistego klienta Banku są przekazywane Spółce przez Bank lub innego pośrednika Banku.

Świadczone przez Spółkę usługi pośrednictwa będące przedmiotem niniejszego zapytania dotyczą następujących grup produktów Banku:

Produkty Banku obejmują instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Koszyk instrumentów finansowych Banku nie zawiera instrumentów dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających m in. prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku VAT.

Umowa z Bankiem przewiduje możliwość wypłaty Wnioskodawcy wynagrodzenia pod warunkiem, że Wnioskodawca przekaże Bankowi właściwie wypełniony tzw. formularz przekazania. Formularz przekazania zawiera co najmniej:

(1) dane określające pracownika/pośrednika Banku, który przekazał Spółce kontakt do klienta,

(2) dane określające pracownika Spółki, który pośredniczył w zawarciu umowy ze wskazanym klientem,

(3) nazwę, adres siedziby i numer REGON klienta,

(4) oświadczenie klienta potwierdzające otrzymanie od Spółki wstępnej informacji o ofercie Banku,

(5) oświadczenie klienta o udzieleniu zgody na przekazanie jego danych osobowych do Spółki.

Wynagrodzenie Spółki jest odpowiednio niższe w stosunku do wynagrodzenia należnego z tytułu zawarcia za pośrednictwem Spółki umowy o produkt Banku z klientem Banku, do którego kontakt nie był uprzednio przekazany Spółce przez Bank.

Wynagrodzenie Spółki z tytułu świadczenia usługi pośrednictwa w sprzedaży produktów Banku składa się z części stałej oraz części zmiennej ustalanej na podstawie liczby sprzedanych produktów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisane wyżej usługi pośrednictwa w zakresie sprzedaży produktów bankowych z przekazaniem Spółce przez Bank kontaktu do indywidualnie oznaczonego klienta (w powiązaniu z faktem, że wynagrodzenie jest Spółce należne tylko od takiego klienta, z którym Bank nawiązał współpracę) korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług (dalej "podatek VAT") w świetle ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004, Nr 54, poz. 535 z późn. zm.; dalej "ustawa o VAT").

Stanowisko Wnioskodawcy

Analizowane przepisy

Ustawa z 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2010, Nr 226, poz. 1476), w odniesieniu do usług świadczonych przez Spółkę i opisanych w stanie faktycznym, z dniem 1 stycznia 2011 r. wprowadza do katalogu usług zwolnionych z opodatkowania podatkiem VAT następujące usługi:

* usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT);

* usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT);

* usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług (zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT);

* usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie (zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT);

* usługi stanowiące element powyższych usług, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej, oprócz usług stanowiących element usług pośrednictwa (zgodnie z art. 43 ust. 13 oraz ust. 14 ustawy o VAT).

Ponadto, na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT zwolnienia przewidziane dla usług finansowych, z dniem 1 stycznia 2011 r. nie mają zastosowania do:

Pojęcie pośrednictwa

Mając na uwadze charakter usług świadczonych przez Spółkę na rzecz Banku konieczne jest zdefiniowanie usług pośrednictwa. Należy zauważyć, że ani ustawa o VAT ani Dyrektywa 2006/I12IWE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (publ. Dz. U.UE L06.347.1 z dnia 11 grudnia 2006 r. z późn. zm.; dalej "Dyrektywa 112") nie definiują pojęcia usług pośrednictwa. Natomiast definicję pośrednictwa wprowadzono w propozycji zmian do Dyrektywy 112: "pośrednictwo w transakcjach ubezpieczeniowych i finansowych oznacza świadczenie przez osobę trzecią będącą pośrednikiem, usług na rzecz, oraz wynagradzanych przez stronę umowy, stanowiących osobny akt pośrednictwa w związku z (transakcjami ubezpieczeniowymi i finansowymi określonymi w art. 135 ust. 1 lit (a) - (e)".

W związku z tym dla określenia "usługi pośrednictwa" można posiłkowo posługiwać się propozycją przedstawioną w ramach propozycji zmian do Dyrektywy 112. Jednak mając na uwadze, iż jest to tylko propozycja, zdaniem Spółki pojęcie pośrednictwa należy interpretować przede wszystkim na podstawie wykładni językowej. Można również posiłkować się definicjami zawartymi w innych przepisach prawa oraz podanymi w orzecznictwie sądowym.

Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN przez pośrednictwo rozumie się "działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy". W konsekwencji pośrednictwo obejmuje czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim. Działanie w imieniu oznacza działanie z czyjegoś upoważnienia, w zastępstwie kogoś, natomiast działanie na czyjąś korzyść oznacza działanie dla kogoś, dla czyjegoś dobra.

Usługi pośrednictwa definiują również sądy i organy podatkowe.

Przykładowo WSA w Warszawie w wyroku z dnia 26 stycznia 2007 r. (sygn. III SA/Wa 3996/05) wskazał, że: "przez usługi pośrednictwa (...) należy rozumieć zespół czynności, które mogą być zarówno czynnościami natury faktycznej, jak i prawnej, jeżeli w ich wyniku dojdzie do nawiązania stosunku prawnego (umownego) pomiędzy dostawcą towarów, a ich odbiorcą (...) "działania w imieniu osób trzecich" (w tym przypadku dostawcy towarów) należy odnieść do wszelkich czynności faktycznych i prawnych składających się na usługę pośrednictwa, przy czym jest on spełniony nie tylko w przypadku posiadania pełnomocnictwa do zawierania umów, lecz również w przypadku istnienia umocowania ze strony dostawcy towarów do podejmowania w jego imieniu i na jego rzecz czynności pośrednictwa".

Podobne stanowisko zaprezentował WSA w Gliwicach w wyroku z 12 sierpnia 2008 r. (sygn. akt III SA/Gl 372/08): "Umowa agencyjna może przybierać dwie postacie. Pierwsza polega na stałym pośredniczeniu przez agenta przy zawieraniu umów oznaczonego rodzaju na rzecz dającego zlecenie. W tym znaczeniu agent jest pośrednikiem, spełniającym często różne czynności faktyczne, aby w ich wyniku doprowadzić do zawarcia umowy określonego rodzaju. Druga zaś postać polega na stałym zawieraniu przez agenta, za wynagrodzeniem takich umów na rzecz dającego zlecenie: w tym przypadku agent jest nie tylko pośrednikiem, ale też pełnomocnikiem dającego zlecenie".

Pojęcie pośrednictwa było również przedmiotem rozważań Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W wyroku z 21 czerwca 2007 r. (C-453/05) ETS orzekł "działalność pośrednictwa stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści danej umowy".

Klasyfikacja usług świadczonych przez Spółkę jako usług pośrednictwa.

Mając na uwadze stan faktyczny oraz zakres pośrednictwa w rozumieniu powyżej przedstawionego orzecznictwa zdaniem Spółki usługi świadczone przez Spółkę powinny zostać zakwalifikowane jako usługi pośrednictwa.

Spółka wykonuje bowiem różnego rodzaju czynności faktyczne zmierzające do zawarcia umowy między Bankiem a klientem Banku, w tym m.in. (1) dotarcie do klienta oraz przedstawienie mu oferty produktów Banku, (2) skompletowanie aktualnych dokumentów klienta wymaganych przez Bank w celu ubiegania się o udzielenie produktu Banku, (3) sprawdzenie otrzymanych od klienta dokumentów pod względem formalnym i merytorycznym, (4) prowadzenie negocjacji z klientami w zakresie oferowanych przez Bank usług bankowych, (5) sprawdzanie sposobu i zakresu reprezentacji klientów i osób upoważnionych do składania w ich imieniu oświadczeń woli, (6) przekazywanie do Banku kompletnej dokumentacji wymaganej procedurami Banku dla uruchomienia poszczególnych produktów Banku.

Jak to zostało wskazane w stanie faktycznym, Spółka posiada pełnomocnictwo Banku do pośredniczenia w zawieraniu umów dotyczących usług bankowych świadczonych przez Bank. Celem Spółki jest doprowadzenie do zawarcia umowy między Bankiem, a jego klientami. Powyższe oznacza, że Spółka podejmuje czynności faktyczne definiujące usługę pośrednictwa.

Zdaniem Spółki, świadczone usługi pośrednictwa do usług bankowych wskazanych w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT będą podlegały zwolnieniu z opodatkowania VAT.

Ad. 1 Usługi pośrednictwa do usługi udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych.

W związku z powyższymi uwagami, uważamy, że usługi pośrednictwa świadczone przez Spółkę do nabytych przez klienta Banku rachunków bankowych, depozytów, kredytów powinny być zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Ad. 2 Usługi pośrednictwa do usług w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz charakter usług świadczonych przez Spółkę w zakresie pośrednictwa w sprzedaży produktów Banku, które mogą również obejmować usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych, zdaniem Spółki usługi pośrednictwa w sprzedaży powyższych usług świadczone przez Spółkę powinny być zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT.

Ad. 3 Usługi pośrednictwa do usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz charakter usług świadczonych przez Spółkę w zakresie pośrednictwa w sprzedaży produktów Banku obejmujących depozyty środków pieniężnych, prowadzenie rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcje płatnicze, przekazy i transfery pieniężne, długi, czeki i weksle, zdaniem Spółki powinny być zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Ad. 4 Usługi pośrednictwa do transakcji na instrumentach pochodnych.

Usługi pośrednictwa do sprzedaży usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, w naszej ocenie są zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, a w szczególności fakt, że Bank nie zawiera transakcji na instrumentach finansowych, które mogą być zrealizowane przez dostawę towarów lub świadczenie usług, zdaniem Spółki usługi pośrednictwa do transakcji na instrumentach pochodnych świadczone przez Spółkę na rzecz Banku podlegają zwolnieniu z opodatkowania VAT.

Jednocześnie, zdaniem Spółki, przy ocenie zasad opodatkowania usług pośrednictwa podatkiem VAT bez znaczenia pozostaje źródło uzyskania przez Spółkę jako pośrednika kontaktu do danego klienta (tj. pozyskanie kontaktu we własnym zakresie, pozyskanie kontaktu od osoby trzeciej, w tym od Banku).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.