IPPP2/443-190/14-2/BH

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 19 lutego 2014 r. (data wpływu 24 lutego 2014 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla dostawy pojazdu powindykacyjnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 lutego 2014 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla dostawy pojazdu powindykacyjnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

F. SA (dalej jako "F.") jest podmiotem należącym do grupy Ford i finansującym nabycie nowych lub używanych pojazdów. Finansowanie odbywa się poprzez zawieranie z kredytobiorcami umów kredytowych, na podstawie których F. udziela kredytobiorcom kredytów na zakup pojazdów. Zgodnie z zapisami umów kredytowych, zabezpieczeniem spłaty kredytu są umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie kredytowanych pojazdów w formie odrębnych od umów kredytowych umów lub w formie dodatkowych zapisów o przewłaszczeniu na zabezpieczenie w umowach kredytowych.

Zgodnie z zapisami umownymi, kredytobiorca przenosi na Bank udział w prawie własności Samochodu w wysokości 49/100 lub 99/100 tego prawa, z zastrzeżeniem warunku rozwiązującego, że jeżeli kredyt wraz z prowizją, odsetkami i innymi należnościami F. z tytułu umowy kredytowej zostanie spłacony w terminie określonym w umowie kredytowej, przeniesienie własności straci moc, a udział w prawie własności kredytowanego pojazdu w wysokości 49/100 lub 99/100 przysługujący F. przejdzie z powrotem na kredytobiorcę, co F. na piśmie potwierdzi kredytobiorcy.

W wyniku tak dokonanego przewłaszczenia, F. staje się współwłaścicielem pojazdu w 49/100 lub 99/100 części, a kredytobiorca w pozostałej części 51/100 lub 1/100. W razie ziszczenia się co najmniej jednego z warunków zawieszających wskazanych w umowie, udział kredytobiorcy w prawie własności pojazdu wynoszący 51/100 lub 1/100 przechodzi na własność F., co powoduje ten skutek, że F. staje się jedynym właścicielem pojazdu, na co kredytobiorca wyraża w umowie zgodę.

F. wysyła do kredytobiorcy oświadczenie o przejęciu pojazdu na własność wraz z wezwaniem do wydania pojazdu w terminie i miejscu wskazanym przez F. Wezwanie jest dokonywane w formie pisemnej i przesyłane kredytobiorcy w dowolny sposób (np. e-mail, faks, pocztą, kurierem). Ponadto, jeżeli kredytobiorca nie wyda F. pojazdu w opisany powyżej sposób, F. przysługuje prawo odebrania pojazdu w dowolnym terminie. Przekazanie pojazdu F. (dalej pojazd zwany "pojazdem powindykacyjnym") następuje na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego. Kredytobiorca bez względu na formę prawną (np. osoba fizyczna, osoba prawna) w związku z przejęciem pojazdu powindykacyjnego nie wystawia F. żadnego potwierdzenia, rachunku czy faktury. F. po przejęciu pojazdu powindykacyjnego zalicza go do tymczasowych środków przeznaczonych do sprzedaży. Następnie w celu zaspokojenia wierzytelności F. z tytułu umowy kredytowej, F. dokonuje sprzedaży pojazdu powindykacyjnego.

Do końca 2013 r. na podstawie takiej transakcji F. wystawiał nabywcy fakturę VAT wraz z podatkiem, który to podatek F. był zobowiązany rozliczyć z urzędem skarbowym.

Obecnie z uwagi na zmianę stanu prawnego, o czym poniżej, nie ma już ustawowego obowiązku określającego, że zwolnienie od podatku VAT może dotyczyć tylko dostawy pojazdów używanych przez podatnika przez okres co najmniej 6 miesięcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż przez F. pojazdu powindykacyjnego, czyli pojazdu używanego przez kredytobiorcę, który nie spłacił swoich zobowiązań kredytowych wobec F., co skutkowało przejęciem tego pojazdu na własność przez F., zgodnie z zapisami umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W opinii F. sprzedaż pojazdu powindykacyjnego, czyli pojazdu używanego odebranego od kredytobiorcy, który nie spłaca swoich zobowiązań kredytowych i przejętego na własność przez F. zgodnie z zapisami umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie od kredytobiorcy jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako "ustawa o VAT").

Z dniem 1 stycznia 2014 r. w istotny sposób zmieniły się przepisy dotyczące zwolnienia z podatku dla towarów używanych. Zmiany nastąpiły w kierunku, który nakazywałby mówić teraz raczej o zwolnieniu z podatku dla towarów uzyskanych bez prawa do odliczenia. Zgodnie bowiem z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzeń tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W poprzednim stanie prawnym, by można było mówić o sprzedaży zwolnionej z podatku, podatnik musiał używać samochód przez co najmniej 6 miesięcy, co nie miało miejsca w działalności F., bowiem pojazdy powindykacyjne były i są przeznaczone bezpośrednio do sprzedaży przez F. celem zaliczenia na poczet niespłaconych wierzytelności z umowy kredytu i rozliczenia się z kredytobiorcą.

Na podstawie obecnych przepisów zwolnienie przysługuje w razie łącznego spełnienia dwóch warunków. Po pierwsze - towary mają być wykorzystywane wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku. Oznacza to, że towary powinny być zakupione z myślą o wykorzystaniu ich przy wykonywaniu czynności, które są zwolnione z podatku, i faktycznie powinny być używane przy takiej działalności. Nie mogą być one używane choćby w części do działalności opodatkowanej (w czasie, gdy podatnik ma jeszcze prawo do odliczenia podatku naliczonego, które może zrealizować poprzez korektę).

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę są zwolnione od podatku. Działalność F. w zakresie udzielania kredytów na zakup pojazdów wraz z umowami przewłaszczenia na zabezpieczenie stanowiącymi zabezpieczenie spłaty kredytu są taką działalnością zwolnioną z VAT, zatem pierwsza przesłanka jest spełniona.

Po drugie - dla zastosowania zwolnienia - obok spełnienia tego pierwszego warunku podatnik nie powinien mieć prawa do odliczenia podatku z tytułu nabycia, importu bądź wytworzenia tych towarów. Można w związku z tym argumentować, że chodzi o jednoczesne spełnienie tych warunków, tzn. aby przy nabyciu (wytworzeniu, imporcie) podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku, zaś aby przy zbyciu towary były wykorzystywane wyłącznie do działalności zwolnionej. F. przejmując na własność przewłaszczone uprzednio auta nie ma prawa do odliczenia podatku, bowiem kredytobiorca będący dłużnikiem nie wystawia żadnego rachunku, czy faktury dotyczącej tego przejęcia.

Stosownie do prezentowanej wykładni art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwolnienie powinno przysługiwać wówczas, gdy podatnik nie miał efektywnej możliwości odliczenia żadnej części podatku w związku z przeznaczeniem towarów do wykonywania działalności zwolnionej z podatku (por. Adam Bartosiewicz, Komentarz do art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług, Komentarze LEX). Taka sytuacja ma miejsce w działalności F. w razie przejmowania na własność aut przewłaszczonych uprzednio przez klientów, którzy nie spłacili wierzytelności wynikających z umów kredytu.

W sytuacji wskazanej przez F., obie wskazane wyżej przesłanki zostają spełnione, zatem zwolnienie opisane w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT ma zastosowanie do stanu faktycznego opisanego przez F.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6).

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest podmiotem finansującym nabycie nowych i używanych pojazdów. Zabezpieczeniem spłaty kredytu są umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie kredytowanych pojazdów. W przypadku braku spłaty przez kredytobiorcę zadłużenia pojazd przechodzi na własność Wnioskodawcy. Kredytobiorca bez względu na formę prawną (np. osoba fizyczna, osoba prawna) w związku z przejęciem pojazdu powindykacyjnego nie wystawia F. żadnego potwierdzenia, rachunku czy faktury. Wnioskodawca dokonuje sprzedaży pojazdu powindykacyjnego.

Wnioskodawca ma wątpliwość, czy sprzedaż powindykacyjnego pojazdu w stanie faktycznym opisanym we wniosku, ze względu na zmianą stanu prawnego w tym zakresie, jest zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie natomiast do art. 146a pkt 1 ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r. zwalnia się dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Natomiast w myśl ust. 2 ww. artykułu, przez towary używane, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumiało się ruchomości, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel.

Ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35) z dniem 1 stycznia 2014 r. treść art. 43 ust. 1 pkt 2 uległa zmianie natomiast ust. 2 ww. artykułu został uchylony.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zatem, dla zastosowania zwolnienia od podatku wymagane jest aby towar będący przedmiotem dostawy był wykorzystywany przez podatnika jedynie do działalności zwolnionej i przy nabyciu tego towaru podatnikowi nie może przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W odniesieniu do czynności dokonywanej przez Wnioskodawcę polegającej na sprzedaży samochodu osobowego powyższy przepis nie ma zastosowania. Nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że pierwsza przesłanka jest spełniona ponieważ pojazd powindykacyjny jest wykorzystywany do działalności zwolnionej, przez którą należy rozumieć działalność w zakresie udzielania kredytów na zakup pojazdów wraz z umowami przewłaszczenia na zabezpieczenie stanowiącymi zabezpieczenie spłaty kredytu. Wnioskodawca nie wykorzystuje pojazdu na cele działalności zwolnionej a jedynie nabywa dany pojazd w drodze umowy przewłaszczenia, w sytuacji braku spłaty kredytu przez kredytobiorcę, a następnie ten pojazd odsprzedaje nie wykorzystując go do celów własnej działalności. Nie można więc uznać, że pierwszy warunek jest spełniony. Z wniosku wynika, że w żadnym momencie Wnioskodawca nie zamierzał przeznaczyć pojazdu i nie przeznaczył do wykorzystania na cele prowadzonej działalności, zamiarem Wnioskodawcy od momentu nabycia pojazdu była jego odsprzedaż.

W związku z tym, dostawa pojazdu powindykacyjnego, powinna być opodatkowana stawką podatku VAT w wysokości 23%.

Okoliczności opisane we wniosku pozwalają jednak stwierdzić, że samochód będący przedmiotem planowanej dostawy to towar wymieniony w art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy jako towar używany a zatem jego dostawa może odbyć się przy zastosowaniu szczególnej procedury tj. procedury opodatkowania marży.

W myśl ww. przepisu, przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112), (PKWiU 24.41.10.0, 24.41.20.0, ex 24.41.30.0, ex 32.12.11.0, ex 32.12.12.0 i 38.11.58.0).

W stosunku do dostawy towarów używanych ustawodawca określił szczególne procedury zawarte w art. 120 ustawy.

Zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy, w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Dla zastosowania procedury opodatkowania marży, istotnym jest status podmiotu dokonującego dostawy towaru używanego na rzecz podatnika. W tym miejscu należy zauważyć, że czynność wydania towaru będącego przedmiotem przewłaszczenia, w związku z zawartą umową kredytu, spełnia definicję dostawy towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 120 ust. 10 ustawy, przepisy ust. 4 i 5 dotyczą dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które podatnik nabył od:

W odniesieniu do przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia należy stwierdzić, że Wnioskodawca w sytuacji nabycia pojazdu od osób (podmiotów) wymienionych w art. 120 ust. 10 będzie miał prawo do zastosowania procedury opodatkowania marży w stosunku do pojazdu powindykacyjnego. Nie będzie natomiast miał prawa do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, ponieważ nie spełnia warunków zawartych w tym przepisie tj. nie wykorzystuje tego pojazdu do celów działalności zwolnionej od podatku.

A zatem, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w opisanym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.