IPPP2/443-181/12-4/JW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 lutego 2012 r. (data wpływu 15 lutego 2012 r.) uzupełnione pismem z dnia 9 maja 2012 r. (data wpływu 14 maja 2012 r.) nadesłanym w odpowiedzi na wezwanie z dnia 25 kwietnia 2012 r. sygn. IPPP2/443-181/12-2/JW, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu w drodze postępowania egzekucyjnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 lutego 2012 r. do Izby Skarbowej w Warszawie, Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie w zakresie opodatkowania czynności sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu w drodze postępowania egzekucyjnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 14 grudnia 2011 r. w trybie licytacji publicznej, za cenę 13 920 639,75 zł zostało sprzedane prawo wieczystego użytkowania gruntu, złożonego z działki x, o obszarze 7857,00 m^2, dla którego Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą, gdzie prawo wieczystego użytkowania przysługuje dłużnikowi Krzysztofowi W.

Sprzedaż przedmiotowego prawa, dokonana w trybie przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), dalej k.p.c., była wynikiem toczącego się sądowego postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym oraz przez Sąd Rejonowy. Przedmiotowe prawo zostało sprzedane za cenę 13 920 639,75 zł.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 9 maja 2012 r. (data wpływu 14 maja 2012 r.) Wnioskodawca wskazał, iż we wniosku datowanym na 13 lutego 2012 r. przedstawił jak najbardziej szczegółowo stan sprawy opisując wszelkie znane mu aspekty i okoliczności. Wnioskodawca przesyła również kopię pisma dłużnika, w którym to dłużnik oświadczył, iż nigdy w przeszłości nie sprzedawał nieruchomości i nie jest to przedmiotem jego działalności gospodarczej. Uzyskaną kwotę z tytułu licytacji zamierza przeznaczyć na zakup innej nieruchomości w okresie 2 lat. Jest to działanie jednostkowe i nie ma znamion aktywnej działalności handlu nieruchomościami, niniejszą nieruchomość kupił w 1999 r. Ponadto Dłużnik nie jest płatnikiem podatku od towarów i usług. Będące przedmiotem licytacji prawo użytkowania wieczystego gruntu w momencie licytacji nie było zabudowane. Wnioskodawca informuje, iż nie są mu znane inne fakty, okoliczności i dane, niż te które przedstawił we wniosku jak i w przedmiotowym piśmie.

Strona wskazała również Numer NIP Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy komornik w ramach ww. czynności sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu w drodze licytacji sądowej jest płatnikiem podatku od towarów i usług w wyżej wymienionej sprawie i czy w tym konkretnym przypadku winien zostać odprowadzony podatek VAT od sprzedaży wyżej wymienionego prawa użytkowania wieczystego.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 18 Ustawy o podatku od towarów i usług, Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.6) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Treść art. 18 ustawy o VAT nie zawiera sformułowań, które wywoływałyby wątpliwości interpretacyjne. Przepis ten jasno określa w szczególności to, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji, ilekroć podejmuje on czynności egzekucyjne, a zatem jakiekolwiek (choćby niektóre) formalne, oparte na przepisach procesowych działania wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji, przy czym w powyższym przepisie brak jest jednoznacznego wymogu, aby komornik jako przyszły płatnik dokonywał - w trakcie prowadzenia określonego rodzaju egzekucji - czynności, której bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie prawa własności określonego towaru.

Faktem jest, że organ egzekucyjny nie bierze udziału w czynnościach skutkujących przejściem własności nieruchomości (prawa wieczystego użytkowania), dlatego też można spotkać się z poglądem, że komornik nie jest w takiej sytuacji płatnikiem (K. Baran, Egzekucje z nieruchomości (prawa wieczystego użytkowania) - komornik płatnikiem VAT, Dor. Pod. 2006, nr 2, s. 14). Jednak stanowisko Ministra Finansów jest w tej materii jednoznaczne - w tzw. urzędowej interpretacji prawa podatkowego uznał on, że w przypadku sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości (prawa wieczystego użytkowania), płatnikiem podatku od towarów i usług jest komornik sądowy (interpretacja Ministra Finansów z dnia 28 lutego 2006 r., PP5-0331-04/MZ/2006/PP-249, Dz. Urz. Min. Fin. Nr 3, poz. 31). Podobny pogląd wyrażony został w wyroku z dnia 5 czerwca 2007 r. (I SA/Wr 385/07, http://orzeczenia.nsa.gov.pl) WSA we Wrocławiu, który uznał, że przy sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości (prawa wieczystego użytkowania) komornik jest płatnikiem podatku.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym powyżej stanie faktycznym, winien on odprowadzić podatek od towarów i usług do właściwego ze względu na adres siedziby (lub adres zamieszkania) dłużnika urzędu skarbowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 6 i pkt 7 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Z powyższego wynika, iż na gruncie ustawy o podatku VAT zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu stanowi dostawę towarów, a zatem jest to czynność podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 5 cyt. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - mocą ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem "podatnika" te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług dla uznania określonych zachowań podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym prawa wieczystego użytkowani gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu statusu podatnika.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że osoba fizyczna nieprowadząca regularnej, czy zorganizowanej działalności gospodarczej w zakresie handlu nieruchomościami, dokonująca jednorazowej lub okazjonalnych transakcji, nie występuje w charakterze podatnika od towarów i usług. Zatem jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku prywatnego (np. prawa wieczystego użytkowani gruntu), a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, to czynność taka nie oznacza prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle art. 18 ustawy, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

W myśl art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Jak wynika zatem z przytoczonego przepisu komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od towarów i usług od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji. Charakter płatnika komornik sądowy posiada zarówno, gdy przedmiotem ww. egzekucji są rzeczy ruchome, jak i nieruchomości. Przytoczony przepis wskazuje na fakt, iż komornicy sądowi są płatnikami podatku VAT od dostawy dokonanej w trybie egzekucji, w sytuacji gdy wykonywane są czynności egzekucyjne. Za czynności te, uważa się każde formalne, oparte na przepisach procesowych działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy, wskazać należy, iż w przypadku, gdy dłużnik nieruchomości - prawa wieczystego użytkowania gruntu jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w trybie licytacji publicznej, sprzedał prawo wieczystego użytkowania gruntu, złożonego z działki o obszarze 7857,00 m^2. Prawo wieczystego użytkowania gruntu przysługiwało dłużnikowi. Sprzedaż przedmiotowego prawa, była wynikiem toczącego się sądowego postępowania egzekucyjnego. Prawo wieczystego użytkowania gruntu zostało sprzedane za cenę 13 920 639,75 zł.

Z okoliczności sprawy wynika również, iż dłużnik nigdy w przeszłości nie sprzedawał nieruchomości i nie jest to przedmiotem jego działalności gospodarczej. Dłużnik nabył niniejszą nieruchomość w 1999 r. Uzyskaną kwotę z tytułu licytacji zamierza przeznaczyć na zakup innej nieruchomości w okresie 2 lat. Jest to działanie jednostkowe i nie ma znamion aktywnej działalności handlu nieruchomościami. Ponadto Dłużnik nie jest płatnikiem podatku od towarów i usług. Będące przedmiotem licytacji prawo użytkowania wieczystego gruntu w momencie licytacji nie było zabudowane.

Wątpliwości z jakimi zwraca się Wnioskodawca w przedmiotowym wniosku dotyczą obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu niezabudowanego w drodze licytacji sądowej. Dokonując analizy przedstawionego we wniosku stanu faktycznego w kontekście wyżej powołanego art. 15 ust. 1 i 2 ustawy stwierdzić należy, iż dłużnika, którego prawo użytkowania wieczystego gruntu było przedmiotem licytacji publicznej prowadzonej przez Wnioskodawcę nie można uznać za podatnika podatku od towarów i usług. Dłużnik nie jest podatnikiem podatku VAT, przedmiotowe prawo użytkowania wieczystego nie było przedmiotem działalności gospodarczej dłużnika, dłużnik w przeszłości nie sprzedawał nieruchomości. Jest to działanie jednostkowe i nie ma znamion aktywnej działalności handlu nieruchomościami. Zatem stwierdzić należy, iż sprzedaż przedmiotowego prawa wieczystego użytkowania gruntu niezabudowanego stanowi działanie w sferze prywatnej.

Skutkiem powyższego, z uwagi na fakt, iż dłużnika przedmiotowego prawa wieczystego użytkowania gruntu nie można uznać za podatnika podatku od towarów i usług, w myśl art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, zatem w omawianej sprawie Wnioskodawca z tytułu transakcji sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu w trybie postępowania egzekucyjnego, zgodnie z art. 18 ustawy nie będzie płatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z tym, mając na uwadze przywołane uregulowania prawne oraz przedstawioną treść wniosku zgodzić się należy z Wnioskodawcą, że co do zasady komornik sądowy jest płatnikiem podatku od towarów i usług od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji, jednakże w przypadku przedmiotowej transakcji podatek od towarów i usług nie wystąpi, gdyż zbycie przez dłużnika prawa wieczystego użytkowania gruntu pozostaje poza zakresem ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.