IPPP2/443-1422/11-3/JW - VAT w zakresie opodatkowania nieodpłatnego przekazywania członkom spółdzielni środków do produkcji rolnej oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupionych środków do produkcji rolnej oraz towarów i usług niezbędnych do eksploatacji tych środków trwałych.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 27 marca 2012 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP2/443-1422/11-3/JW VAT w zakresie opodatkowania nieodpłatnego przekazywania członkom spółdzielni środków do produkcji rolnej oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupionych środków do produkcji rolnej oraz towarów i usług niezbędnych do eksploatacji tych środków trwałych.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 22 grudnia 2011 r. (data wpływu 27 grudnia 2011 r.) uzupełnione w dniu 15 marca 2012 r. w odpowiedzi na wezwanie z dnia 9 marca 2012 r. sygn. IPPP2/443-1422/11-2/JW o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnego przekazywania członkom Spółdzielni środków do produkcji rolnej oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupionych środków do produkcji rolnej oraz towarów i usług niezbędnych do eksploatacji tych środków trwałych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 grudnia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnego przekazywania członkom Spółdzielni środków do produkcji rolnej oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupionych środków do produkcji rolnej oraz towarów i usług niezbędnych do eksploatacji tych środków trwałych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Marszałek województwa dokonał wstępnego uznania w kategorii "owoce i warzywa" Spółdzielczej Grupy Producentów Owoców i zatwierdził plan dochodzenia do uznania za grupę, wstępnie uznaną na podstawie decyzji z 30 marca 2007 r. (dalej: Wnioskodawca lub Spółdzielnia). W skład grupy wchodzą osoby fizyczne, które posiadają gospodarstwa rolne i produkują owoce i warzywa (dalej: członkowie Spółdzielni), które to warzywa i owoce na podstawie umów kontraktacyjnych zobowiązali się dostarczyć Spółdzielni. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT, a jego działalność jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Celem powołania tej Spółdzielni zrzeszającej członków, było m.in. dostosowanie produkcji rolnej do warunków rynkowych, poprawę efektywności gospodarowania, planowania produkcji uwzględniającej jakość i ilość, organizowanie sprzedaży produktów rolnych. Zadaniem Spółdzielni jest więc szeroko rozumiana koordynacja zbytu owoców i warzyw oraz uzyskanie najwyższej możliwej ceny.

W zatwierdzonym planie dochodzenia do uznania wskazano m.in. następujące kryteria:

1.

Grupa gwarantuje, że produkcja jest planowana i dostosowana do popytu, zwłaszcza w odniesieniu do jakości i ilości,

2.

Grupa koncentruje podaż i wprowadza na rynek produkty wytwarzane przez jej członków,

3.

Grupa optymalizuje koszty produkcji i stabilizuje rynek producentów,

4.

Grupa stosuje korzystne dla środowiska metody uprawy, technologię produkcji i metody gospodarki odpadami, w szczególności w celu ochrony jakości zasobów wodnych, gleby i krajobrazu oraz zachowania lub stymulacji różnorodności biologicznej,

5.

Statut lub umowa grupy producentów (oprócz wymagań określonych odrębnymi przepisami) przewiduje m.in.:

1.

Stosowanie zasad przyjętych przez grupę producentów, w odniesieniu do sprawozdawczości produkcyjnej, samej produkcji, marketingu i ochrony środowiska,

2.

Wprowadzenie do obrotu całej produkcji członka za pośrednictwem grupy producentów,

3.

Dostarczania informacji wymaganych przez grupę producentów do celów statystycznych, zwłaszcza w odniesieniu do obszarów uprawnych, wielkości zbiorów, wysokości plonów (wydajności), oraz sprzedaży bezpośredniej,

4.

Procedury związane z określaniem, przyjmowaniem i wprowadzaniem zmian do zasad uchwalonych przez grupę producencką, stosowanych wobec jej członków,

5.

Zobowiązanie członka do wpłacania wkładów finansowych potrzebnych do finansowania działalności grupy,

6.

Sankcje za naruszenie zobowiązań określonych w statucie lub umowy spółki, w szczególności za nieuiszczenie wkładów finansowych lub naruszenie zasad ustalonych przez grupę,

7.

Zasady umożliwiające członkom, będącym producentami, demokratyczną kontrolę grupy, do której należą i podejmowanych przez nią decyzji,

6.

Grupa zapewnia swoim członkom uzyskanie wsparcia technicznego w zakresie stosowania przyjaznych dla środowiska metod uprawy,

7.

Grupa dysponuje wiedzą na temat produkcji prowadzonej przez jej członków,

8.

Grupa producentów w razie potrzeby skutecznie zapewnia swoim członkom środki techniczne umożliwiające zbieranie, magazynowanie, przechowywanie oraz przygotowanie owoców i warzyw do sprzedaży (np. sortowanie, oczyszczanie, mycie, pakowanie owoców i warzyw),

9.

Grupa producentów zapewnia zarządzanie swoją działalnością pod względem handlowym, rachunkowym i finansowym,

10.

Grupa producentów posiada do dyspozycji personel, infrastrukturę oraz wyposażenie, niezbędne do spełniania wymogów uznania za organizację producentów.

Pomiędzy Spółdzielnią a jej członkami podpisywane są umowy kontraktacyjne, regulujące podstawowe zasady wzajemnej współpracy w zakresie sprzedaży przez Spółdzielnię owoców i warzyw wyprodukowanych w gospodarstwie członka Spółdzielni. Z umów tych wynika, że członek zobowiązuje się wyprodukować w swoim gospodarstwie owoce i warzywa a następnie dostarczyć je Spółdzielni, w ilościach i okresach określonych w harmonogramie dostaw. Harmonogramy dostaw ustalane są w każdym roku, w zależności od przypadającego dla danych owoców lub warzyw terminu zbiorów. Jeśli ustalonych wartości dostaw, z przyczyn niezależnych od siebie (szczegółowo zdefiniowanych w umowie kontraktacyjnej, takich jak: trzęsienie ziemi, przymrozki, huragan) członek Spółdzielni nie jest w stanie dostarczyć, jest on zobowiązany przedstawić propozycje zmian ilości poszczególnych gatunków i odmian, przekazując nowy harmonogram. Z umów tych wynika także, że członek zobowiązany jest dostarczyć zakontraktowane niesortowane produkty do magazynu Spółdzielni lub przygotować je do handlu we własnym gospodarstwie rolnym, ale zgodnie z wymogami przekazanymi przez Spółdzielnię.

Spółdzielnia działając na podstawie ustawy o grupach producentów rolnych z dnia 15 września 2000 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 88, poz. 983 z późn. zm.) zrzesza członków i koordynuje zbyt owoców i warzyw, zapewniając najwyższą cenę możliwą do uzyskania, przy czym zgodnie z ideą grupy producentów rolnych sprzedaje ona owoce i warzywa w cenie zakupu, gdyż jej celem nie jest maksymalizacja zysku. Na pokrycie bieżącej działalności Spółdzielnia pobiera prowizję z tytułu sprzedaży w niewielkiej kwocie za każdy sprzedany kilogram owoców i warzyw.

Drugim źródłem przychodów poza przychodem ze sprzedaży owoców i warzyw są dotacje otrzymywane od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ramach decyzji o przyznaniu środków finansowych z tytułu pomocy finansowej na wspieranie grup producentów rolnych, w wysokości zależnej od roku realizacji planu dochodzenia i stawki ryczałtowej uwzględniającej wartość produktów sprzedanych - od 2 do 10% wartości netto obliczanej od sprzedaży produktów zakupionych od członków grupy.

Spółdzielnia zakupuje środki trwałe, zgodnie z realizacją planu dochodzenia do uznania za grupę, a po ich zapłaceniu składa wniosek o pomoc finansową na pokrycie części kwalifikowanych kosztów inwestycji ujętych w zatwierdzonym planie dochodzenia w wysokości 75% kwoty netto. Zakupione środki trwałe, takie jak: narzędzia, maszyny do zbioru owoców i warzyw oraz inne do produkcji rolnej, samochody ciężarowe, na podstawie umowy udostępnienia są przekazywane członkom Spółdzielni, jednak w dalszym ciągu pozostają własnością Wnioskodawcy.

Postanowienia stosowanych u Wnioskodawcy umów udostępnienia określają zasady korzystania przez członka Spółdzielni z konkretnego środka trwałego, zdefiniowanego poprzez podanie nazwy oraz numeru seryjnego. Z zawieranych umów m.in. wynika, że przekazany środek trwały będzie używany tylko na terenie gospodarstwa członka Spółdzielni, a członek nie może go udostępniać osobom trzecim. Postanowienia tej umowy wskazują także, iż w uzasadnionych przypadkach członek Spółdzielni ma prawo udostępnić przedmiot umowy innym członkom Spółdzielni, jednak jedynie dla potrzeb produkcji owoców i warzyw dostarczanych Spółdzielni. Z umowy tej wynika także, że opłaty i koszty związane z należytą eksploatacją przekazanego członkowi Spółdzielni przedmiotu umowy ponosi Spółdzielnia. Koszty te, jak wynika z dotychczasowej praktyki, to m.in. koszty napraw, przeglądy, amortyzacja i bieżące koszty eksploatacji maszyn i urządzeń.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1.

Czy prawidłowym jest stanowisko Wnioskodawcy, iż czynność nieodpłatnego "przekazania" członkom Spółdzielni na podstawie umowy udostępnienia zakupionych przez tę Spółdzielnię środków do produkcji rolnej (takich jak: narzędzia, urządzenia, samochody ciężarowe), które pozostają jej własnością nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

2.

Czy prawidłowym jest stanowisko Spółdzielni, iż od zakupu środków do produkcji rolnej (takich jak: narzędzia, urządzenia, samochody ciężarowe), które następnie są "przekazywane" nieodpłatnie członkom Spółdzielni przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli "przekazanie" tych towarów ma związek z prowadzoną przez Spółdzielnię działalnością opodatkowaną, polegającą na sprzedaży owoców i warzyw nabytych od członków Spółdzielni.

3.

Czy prawidłowym jest stanowisko Spółdzielni, iż przysługuje jej również prawo odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, niezbędnych do eksploatacji środków trwałych o których była mowa powyżej, które na podstawie umów udostępnienia są "przekazywane" nieodpłatnie członkom Spółdzielni, a których wykorzystywanie jest niezbędne do prowadzenia przez Spółdzielnię działalności opodatkowanej, polegającej na sprzedaży owoców i warzyw nabytych od członków Spółdzielni.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne udostępnienie członkom Spółdzielni na podstawie umów udostępnienia zakupionych przez tę Spółdzielnię środków do produkcji rolnej (takich jak: narzędzia, maszyny rolnicze, urządzenia do zbiorów i przechowywania owoców, samochody ciężarowe), które pozostają jej własnością nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Czynność taka bowiem nie stanowi na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług ani dostawy towarów ani świadczenia usług.

Aby uzasadnić stanowisko Wnioskodawcy w tej sprawie, koniecznym jest dokonanie szczegółowej analizy przepisów art. 7 i 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.; dalej - ustawa o VAT). Istotnym dla tego zagadnienia jest bowiem przesądzenie, czy w przypadku nieodpłatnego "przekazania" na podstawie umów użyczenia, udostępnienia członkom Spółdzielni zakupionych przez tę Spółdzielnię, czynność ta jest objęta zakresem ustawy o VAT czy też nie.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT jest odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy (czyli odpłatną dostawę towarów) rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei, przepis art. 7 ust. 2 ustawy o VAT stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1.

przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2.

wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Z treści powołanych powyżej przepisów jednoznacznie wynika, że za dostawę towarów uznaje się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Definicja ta wskazuje, iż istotny jest przede wszystkim ekonomiczny, a nie prawny aspekt transakcji, bowiem dla uznania danej transakcji na gruncie przepisów o VAT za dostawę towaru nie musi nastąpić przeniesienie własności towarów w rozumieniu prawa cywilnego. Jak zgodnie podkreśla się w piśmiennictwie (m.in. zob. T Michalik "VAT 2009 Komentarz" C. H. Beck 2009, str. 106), spośród czynności "przeniesienia prawa rozporządzenia towarami jak właściciel" można wymienić takie czynności jak: sprzedaż, zamianę oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu, tj. nie tylko uprawnienia do korzystania z nabytych towarów, ale i obciążenia oraz wyzbycia się własności.

Z dostawą towarów, zdefiniowaną w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, zrównane zostało nieodpłatne przekazanie towarów, jeśli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub części przy nabyciu tych towarów, ale tylko wówczas, gdy jest ono dokonywane na cele osobiste podatnika, jego pracowników, wspólników, udziałowców etc. a także wszelkiego rodzaju przekazania towarów bez wynagrodzenia w tym darowizny. Istotnym dla prawidłowej wykładni tego przepisu jest prawidłowe rozumienie pojęcia "przekazanie" lub "zużycie". Bez wątpienia, w kontekście części wstępnej przepisu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, pojęcia te należy rozumieć jako takie przekazanie towaru (lub zużycie towaru), które prowadzi do przeniesienia prawa do dysponowania towarem jak właściciel w sposób definitywny. W sensie ekonomicznym możnaby stwierdzić, iż chodzi tutaj o definitywne wyzbycie się towaru przez podatnika, w wyniku którego to wyzbycia nabywca dysponuje towarem jak właściciel a przekazujący nie może żądać jego zwrotu. Tę konkluzję uzasadnia także cel wprowadzenia tej regulacji do systemu VAT. Ustawodawca unijny, a następnie krajowy ustawodawca, obejmując opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług również przypadki nieodpłatnego przekazania towarów miał na uwadze jedną z podstawowych zasad systemu VAT - tj. zasadę opodatkowania konsumpcji. Jak podkreśla się w piśmiennictwie (zob. J. Martini "Dyrektywa VAT 2006/112/WE", Unimex 2009, str. 145) gdyby nieodpłatne przekazanie towarów (w sytuacji, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego) nie podlegało opodatkowaniu VAT, wówczas doszłoby do sytuacji, że pozostawałaby nieopodatkowana konsumpcja, a zatem żaden z podmiotów nie ponosiłby ciężaru VAT. To potwierdza, iż przepisem art. 7 ust. 2 ustawy o VAT objęte są tylko takie przypadki, w których dochodzi do definitywnego przekazania towaru zarówno na cele osobiste podatnika, pracowników ale także wszystkie inne przekazania towarów.

Jak przedstawiono w stanie faktycznym sprawy, w przypadku nieodpłatnego przekazania przez Spółdzielnię zakupionych towarów (takich jak maszyny rolnicze, ciągniki, urządzenia do zbiorów i przechowywania owoców, samochody ciężarowe) jej członkom nie dochodzi do definitywnego wyzbycia się tych towarów. W dalszym ciągu są one bowiem własnością Spółdzielni stanowią jej środki trwałe, to Spółdzielnia dokonuje odpisów amortyzacyjnych oraz ponosi koszty eksploatacji. Umowa udostępnienia zawierana jest na czas określony a także przewiduje, iż w sytuacji używania przedmiotu w sposób sprzeczny z umową lub przeznaczeniem, członek Spółdzielni jest obowiązany do natychmiastowego zwrotu przedmiotu umowy.

W tak przedstawionym stanie faktycznym, zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji nieodpłatnego "przekazania" środków trwałych członkom Spółdzielni nie dochodzi do dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, gdyż towary te pozostają one w dalszym ciągu własnością Spółdzielni. Tym samym przepis art. 7 ust. 2 ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania, także wówczas, gdy Spółdzielni przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w wydawanych przez Ministra Finansów interpretacjach. W interpretacji indywidualnej z 16 listopada 2010 r. nr ITPP1/443-806/10/AT Minister Finansów - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy na zadane przez grupę producencką pytanie, czy przekazanie kombajnu członkowi tej grupy podlega opodatkowaniu VAT stwierdził, że " (...) Jeżeli zatem Spółka, przekaże nieodpłatnie członkom grupy producentów rolnych do użytkowania środki produkcji w postaci kombajnu, bądź innych środków trwałych, w sytuacji gdy stanowią one własność Spółki, to czynność ta nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarowi usług. W przypadku natomiast gdy, przekazanie przedmiotowych środków produkcji wiązałoby się z przeniesieniem prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, to czynność ta podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach ogólnych na podstawie wyżej wskazanych przepisów (...)". Analogiczne stanowisko zawarł także Minister Finansów - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 18 grudnia 2007 r. nr ITPP1/443-408/07/KM stwierdzając że

" (...) Przekazując z kolei niezbędne do realizacji procesu produkcyjnego maszyny i urządzenia oraz nakłady inwestycyjne w środki trwałe członków grupy w postaci wydatków na budowę tuneli foliowych lub obiektów szklarniowych, w sytuacji gdy stanowią one własność Spółki, to czynność ta również nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług (...)"

Jeśli wydanie towarów przez Spółdzielnię jej członkowi nie stanowi dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT (co zostało powyżej udowodnione), to należy dokonać analizy, czy czynność ta nie stanowi świadczenia usługi.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Za odpłatne świadczenie usług, zgodnie z definicją w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2011 r. uznaje się również:

1.

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;

2.

nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W ocenie Wnioskodawcy, żadna z wyżej wskazanych sytuacji w wyżej przedstawionym stanie faktycznym nie ma miejsca, a w konsekwencji nie znajdzie również zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Jak wynika z treści przytoczonego przepisu art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, obejmuje on swoim zakresem dwa rodzaje czynności, które uznawane są przez ustawodawcę za świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu VAT. Po pierwsze, podlega opodatkowaniu użycie towarów "firmowych" na cele prywatne bądź każde inne, niezwiązane z prowadzoną działalnością. Po drugie, podlegają opodatkowaniu VAT wszelkie nieodpłatne świadczenia usług do celów innych niż prowadzona działalność gospodarcza.

Pierwszym przypadkiem nieodpłatnego świadczenia usług jest wykorzystanie (użycie) towarów stanowiących część przedsiębiorstwa i nabytych z prawem do odliczenia, do celów innych niż działalność gospodarcza. Tymi innymi celami będą przede wszystkim cele prywatne podatnika - osoby fizycznej ale także cele jego pracowników, byłych pracowników etc. W przypadku Spółdzielni taka sytuacja nie ma miejsca.

Spółdzielnia, działając jako grupa producentów rolnych przekazuje nieodpłatnie środki trwałe (na podstawie umowy użyczenia) swoim członkom do wspólnego użytkowania celem wyprodukowania produktów lepszych jakościowo, dostosowanych do potrzeb rynku. Członkowie, na postawie umowy kontraktacji zobowiązani są do sprzedaży tych produktów do Spółdzielni (jako grupy producenckiej), która następnie dokonuje sprzedaży tych produktów do zewnętrznych kontrahentów. W tej sytuacji należy uznać, iż używanie przez członków Spółdzielni środków trwałych należących do grupy producenckiej, którą jest Wnioskodawca, nie jest używaniem tych towarów na potrzeby osobiste (prywatne) tych członków lecz ma ścisły związek z działalnością Spółdzielni. Bez członków grupy producenckiej, bez ich produkcji rolnej Wnioskodawca nie może w ogóle istnieć i prowadzić do działalności jako grupa producencka, to członkowie są bowiem "producentami" (wytwórcami) towarów, które są następnie sprzedawane przez Spółkę.

Przepis art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT odnosi się natomiast do takich sytuacji, gdy towar (należący do podatnika) jest używany przez tego podatnika jak i osoby trzecie do jego (lub ich) własnych potrzeb, nie mających związku z prowadzoną działalnością. W przypadku funkcjonowania grup producenckich taka sytuacja nie ma miejsca. Nie można bowiem uznać, iż używanie przez członków grup producenckich przekazanych im nieodpłatnie towarów (np. różnego rodzaju maszyn rolniczych) do używania nie ma związku z działalnością grupy producenckiej, zarejestrowanej jako podatnik VAT czynny i dokonującej sprzedaży towarów nabytych od członków grupy producenckiej. W takiej sytuacji, zdaniem Wnioskodawcy, używanie przez członków Spółdzielni środków trwałych należących do Spółdzielni, nie stanowi również świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, gdyż używanie tych towarów ma ścisły związek z działalnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, polegającą na sprzedaży owoców i warzyw nabytych od członków, co tym samym wypełnia zobowiązania Spółdzielni wobec jej członków i stanowi realizację podstawowego celu utworzenia tej Spółdzielni.

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazanie członkom Spółdzielni środków trwałych (pozostających w dalszym ciągu własnością tej Spółdzielni), które są niezbędne do wykonywania produkcji rolnej przez jej członków nie stanowi także świadczenia usług, których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. Jak wynika z literalnego brzmienia art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, nieodpłatne świadczenie usług podlegające VAT to takie nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeśli dokonywane jest do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Oznacza to, że podlega opodatkowaniu tylko takie świadczenie usług, które następuje na cele inne niż działalność gospodarcza, co należy rozumieć jako sytuację, w której wykonywanie tych usług nie jest konieczne dla celów prowadzonej działalności i świadczone usługi te nie są także pożądanym uzupełnieniem działalności podatnika (czyli bez wykonywania tych usług działalność podatnika mogłaby być prowadzona co najmniej w takim samym zakresie). Stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym. Jak słusznie zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 23 kwietnia 2008 r., sygn. akt I FSK 1788/07 " (...) przy ustalaniu, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przedmiotu opodatkowania świadczenia usług o złożonym charakterze jakie stanowią umowy kooperacyjne należy uwzględniać podstawowy cel wynikający z takich porozumień gospodarczych, a nie dokonywać wyodrębniania poszczególnych czynności służących realizacji tego celu dla potrzeb podatkowych w sposób oderwany od ich sensu gospodarczego. W związku z tym nie można traktować nieodpłatnego, czasowego udostępniania maszyn i urządzeń kontrahentom, służących im jedynie do wykonania działalności zleconej przez Spółkę, jako niezależnego świadczenia usługi, podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tego rodzaju czynności o charakterze technicznym, pomocniczym nie mają samodzielnej racji bytu bez realizacji usługi produkcji czy montażu, do których wykonania są niezbędne. Z tego względu nie mogą być traktowane jako odrębne świadczenie usług i stanowić odrębnego przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług (...)"

Reasumując, opodatkowaniu VAT na mocy art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT będą podlegały te nieodpłatne świadczenia, których celem nie będzie działalność gospodarcza podatnika (w analizowanym przypadku - Spółdzielni). Zaprezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie w wydawanych przez organy podatkowe interpretacjach. Jak zauważył Minister Finansów - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 16 listopada 2010 r., nr ITPP1/443-806/10/AT " (...) czynność przekazania przez Spółkę niektórych z zakupionych środków trwałych, bez operatora, do wykorzystywania przez członków grupy celem nieodpłatnego użytkowania w gospodarstwach członków, nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy (...)". Stanowisko wyrażane przez Spółdzielnię jest również zgodne z interpretacją dokonaną przez Ministra Finansów - Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, który w interpretacji indywidualnej z 10 sierpnia 2011 r., nr IPTPP1/443-139/11-4/MW stwierdził: "Analizując natomiast treść powołanego art. 8 ust. 2 pkt 2, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r. zauważyć należy, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona". Bez wątpienia, czynności wykonywane przez Spółdzielnię na rzecz swoich członków (tekst jedn.: nieodpłatne "przekazanie" środków trwałych na podstawie umowy użyczenia) wpisują się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, co - nawiązując do przywołanego powyżej stanowiska organu podatkowego - oznacza, że przesłanka uznania tych nieodpłatnych czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT, nie zostaje spełniona. Tym samym należy uznać, iż w przedstawionym stanie faktycznym, nie znajduje zastosowania także norma wskazana w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.

Na marginesie Wnioskodawca zauważa, iż nawet gdyby członek Spółdzielni odniósł jakąś osobistą korzyść z nieodpłatnego "przekazania" mu do używania urządzeń do produkcji rolnej (chociażby w postaci, że nie będzie on zobowiązany do tych zakupu urządzeń za własne środki finansowe) to i tak celem nadrzędnym tych działań jest dobro Spółdzielni i cel, w jakim została ona utworzona. Benefit członka Spółdzielni (jeśli w ogóle wystąpi) jest zatem uboczny w stosunku do globalnej korzyści Wnioskodawcy jakim jest rozwój i efektywność jego działalności oraz jest konieczna i niezbędna do realizacji zadań, dla których Spółdzielnia (jako grupa producencka) została utworzona. Z tego względu nie może to przesądzać o obowiązku opodatkowania podatkiem VAT tych czynności dokonywanych na rzecz członków Spółdzielni. Potwierdzenie tej tezy odnaleźć można m.in. w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z dnia 16 października 1997 r. w sprawie C-258/95 Julius Fillibeck Söhne Co. KG. W orzeczeniu tym TSUE wskazał, że gdy korzyść osobista ma drugorzędne znaczenie w porównaniu do korzyści przedsiębiorcy, to należy zrezygnować z opodatkowania takiej czynności.

Mając powyższe na uwadze, Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego w niniejszym wniosku, iż czynność nieodpłatnego "przekazania" członkom Spółdzielni na podstawie umowy użyczenia lub udostępnienia zakupionych przez tę Spółdzielnię środków do produkcji rolnej (takich jak: narzędzia, urządzenia, samochody ciężarowe), które pozostają jej własnością i przy nabyciu których miała prawo do odliczenia podatku naliczonego, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zarówno na podstawie art. 7 ust. 2 jak i na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Ad.2.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 powołanej ustawy w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Oznacza to, że przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego w niniejszym wniosku, Spółdzielnia działająca jako grupa producentów rolnych zakupiła a także planuje zakupić środki trwałe (takie jak: narzędzia, urządzenia do produkcji rolnej, samochody ciężarowe), które następnie na podstawie umowy użyczenia lub udostępnienia przekaże na określony czas do używania swoim członkom do używania, celem wyprodukowania produktów lepszych jakościowo, dostosowanych do potrzeb rynku. Jak wynika z zawieranych umów kontraktacyjnych, członkowie zobowiązani są do sprzedaży wyprodukowanych przez nich owoców i warzyw do Spółdzielni - jako grupy producenckiej, która następnie dokonuje opodatkowanej sprzedaży tych towarów do zewnętrznych kontrahentów. W opisie stanu faktycznego szczegółowo opisano zasady używania tych środków przez członków a także wskazano, iż te środki trwałe, pomimo, że są "przekazywane" nieodpłatnie członkom grupy, pozostaną w dalszym ciągu własnością Wnioskodawcy.

Trzeba przypomnieć, że celem powołania Spółdzielni zrzeszającej członków, było m.in. dostosowanie produkcji rolnej do warunków rynkowych, poprawę efektywności gospodarowania, planowania produkcji uwzględniającej jakość i ilość, organizowania sprzedaży produktów rolnych.

Zadaniem Spółdzielni jest koordynowanie zbytu owoców i warzyw, przy zapewnieniu najwyższej ceny możliwej do uzyskania. Ponadto, z kryteriów dochodzenia za grupę producencką wynika, iż w razie potrzeby ma ona zapewnić swoim członkom środki techniczne umożliwiające zbieranie, magazynowanie, przechowywanie oraz przygotowanie owoców i warzyw do sprzedaży (np. sortowanie, oczyszczanie, mycie, pakowanie owoców i warzyw).

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu opisanych w stanie faktycznym środków trwałych, bowiem zakupy towarów takich jak: narzędzia, urządzenia do produkcji rolnej, samochody ciężarowe te dotyczą - jak wynika z wniosku - działalności opodatkowanej Spółdzielni, polegającej na sprzedaży owoców i warzyw nabytych od członków.

Ad. 3.

Zdaniem Wnioskodawcy, z tych samych powodów jakie zostały przedstawione w odpowiedzi na pytanie nr 2, i na tej samej podstawie (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT) przysługuje jej również prawo odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, niezbędnych do eksploatacji środków trwałych (o których była mowa powyżej), które na podstawie umów udostępnienia są nieodpłatnie "przekazywane" członkom Spółdzielni, a których wykorzystywanie jest niezbędne do prowadzenia przez Spółdzielnię działalności opodatkowanej, polegającej na sprzedaży owoców i warzyw nabytych od członków. Spółdzielnia, przekazując na podstawie umowy członkom Spółdzielni narzędzia, urządzenia do produkcji rolnej czy też samochody ciężarowe zobowiązuje się do pokrywania opłat i kosztów związanych z należytą eksploatacją przedmiotu umowy, wskazanych w stanie faktycznym. Ponieważ ponoszenie tych kosztów jest nierozerwalnie związane z działalnością Spółdzielni (jak wskazywano, możliwość korzystania z narzędzi i urządzeń do produkcji rolnej gwarantuje produkcję warzyw i owoców przez członków Spółdzielni) i jest koniecznym dla jej prowadzenia, zdaniem Wnioskodawcy przysługuje jej również prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z eksploatacją tych urządzeń.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Mając na uwadze przytoczony przepis w kontekście przedstawionego stanu faktycznego należy rozważyć, czy czynności wykonywane przez Spółdzielnię można uznać za:

1.

odpłatną dostawę towarów lub

2.

odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Zatem w pierwszej kolejności należy rozważyć, czy czynności opisane w stanie faktycznym można uznać za odpłatną dostawę towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z ust. 2 ww. artykułu, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1.

przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2.

wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek. (art. 7 ust. 3 ustawy).

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tego towaru, z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących drukowane materiały reklamowe i informacyjne, bądź spełniających warunki do uznania ich za prezenty o małej wartości lub próbki. Należy podkreślić, że w sytuacji, gdy podatnik odliczył podatek naliczony przy zakupie towarów, to ich nieodpłatne przekazanie, gdyby było nieopodatkowane, w rezultacie prowadziłoby do sytuacji, gdy żaden z uczestników obrotu gospodarczego nie poniósłby ekonomicznego ciężaru podatku VAT. Pozostawałoby to w sprzeczności z zasadą powszechności i neutralności opodatkowania. Nieodpłatne przekazanie towarów handlowych, które nie wypełnia definicji prezentów o małej wartości w rozumieniu art. 7 ust. 4 lub próbek w rozumieniu art. 7 ust. 7 ustawy, traktowane jest jak dostawa towarów i rodzi konieczność opodatkowania podatkiem VAT.

Z treści przytoczonych wyżej przepisów wynika, że za dostawę towarów uznaje się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Definicja ta wskazuje, iż istotny jest przede wszystkim ekonomiczny, a nie prawny aspekt transakcji, bowiem w przypadku tym nie musi nastąpić przeniesienie własności towarów w rozumieniu prawa cywilnego.

Spośród czynności "przeniesienia prawa rozporządzenia towarami jak właściciel" można wymienić takie czynności jak: sprzedaż, zamianę oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu, tj. nie tylko uprawnienia do korzystania z nabytych towarów, ale i obciążenia oraz wyzbycia się własności.

Ponadto w kontekście powyższego stanu faktycznego, należy rozważyć, czy Spółdzielnia na podstawie umów udostępniania zakupionych przez siebie środków do produkcji rolnej (takich jak: narzędzia, maszyny rolnicze, urządzenia do zbiorów i przechowywania owoców, samochody ciężarowe) wykonuje czynności mogące stanowić odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1.

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;

2.

nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Interpretując powyższy przepis art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podlegać powinno, jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności m.in. do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu tych towarów.

Tylko łączne zaistnienie ww. przesłanek umożliwia zastosowanie fikcji prawnej i objęcie zakresem opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie. Jeśli jeden z tych warunków nie jest spełniony Wnioskodawca nie powinien opodatkowywać takiego nieodpłatnego świadczenia usług.

Analizując natomiast treść powołanego art. 8 ust. 2 pkt 2, zauważyć należy, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Ponadto stwierdzić należy, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatnie świadczenie usług (inne niż wskazane w pkt 1) na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, bez względu na to czy podatnikowi przysługiwało, czy też nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku.

Konsekwentnie, czytając powyższy przepis a contrario, należy uznać, iż zgodnie z jego gramatyczną wykładnią nieodpłatne świadczenie usług na cele działalności gospodarczej podatnika w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług nie podlega opodatkowaniu VAT.

Z wniosku wynika, że Marszałek województwa dokonał wstępnego uznania w kategorii "owoce i warzywa" Spółdzielczej Grupy Producentów Owoców i zatwierdził plan dochodzenia do uznania za grupę, wstępnie uznaną na podstawie decyzji z 30 marca 2007 r. (dalej: Wnioskodawca lub Spółdzielnia). W skład grupy wchodzą osoby fizyczne, które posiadają gospodarstwa rolne i produkują owoce i warzywa (dalej: członkowie Spółdzielni), które to warzywa i owoce na podstawie umów kontraktacyjnych zobowiązali się dostarczyć Spółdzielni. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT, a jego działalność jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Celem powołania Spółdzielni zrzeszającej członków, było m.in. dostosowanie produkcji rolnej do warunków rynkowych, poprawę efektywności gospodarowania, planowania produkcji uwzględniającej jakość i ilość, organizowanie sprzedaży produktów rolnych. Zadaniem Spółdzielni jest więc szeroko rozumiana koordynacja zbytu owoców i warzyw oraz uzyskanie najwyższej możliwej ceny.

Pomiędzy Spółdzielnią a jej członkami podpisywane są umowy kontraktacyjne, regulujące podstawowe zasady wzajemnej współpracy w zakresie sprzedaży przez Spółdzielnię owoców i warzyw wyprodukowanych w gospodarstwie członka Spółdzielni. Z umów tych wynika, że członek zobowiązuje się wyprodukować w swoim gospodarstwie owoce i warzywa a następnie dostarczyć je Spółdzielni, w ilościach i okresach określonych w harmonogramie dostaw. Harmonogramy dostaw ustalane są w każdym roku, w zależności od przypadającego dla danych owoców lub warzyw terminu zbiorów. Jeśli ustalonych wartości dostaw, z przyczyn niezależnych od siebie (szczegółowo zdefiniowanych w umowie kontraktacyjnej, takich jak: trzęsienie ziemi, przymrozki, huragan) członek Spółdzielni nie jest w stanie dostarczyć, jest on zobowiązany przedstawić propozycje zmian ilości poszczególnych gatunków i odmian, przekazując nowy harmonogram. Z umów tych wynika także, że członek zobowiązany jest dostarczyć zakontraktowane niesortowane produkty do magazynu Spółdzielni lub przygotować je do handlu we własnym gospodarstwie rolnym, ale zgodnie z wymogami przekazanymi przez Spółdzielnię.

Spółdzielnia działając na podstawie ustawy o grupach producentów rolnych z dnia 15 września 2000 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 88, poz. 983 z późn. zm.) zrzesza członków i koordynuje zbyt owoców i warzyw, zapewniając najwyższą cenę możliwą do uzyskania, przy czym zgodnie z ideą grupy producentów rolnych sprzedaje ona owoce i warzywa w cenie zakupu, gdyż jej celem nie jest maksymalizacja zysku. Na pokrycie bieżącej działalności Spółdzielnia pobiera prowizję z tytułu sprzedaży w niewielkiej kwocie za każdy sprzedany kilogram owoców i warzyw.

Drugim źródłem przychodów poza przychodem ze sprzedaży owoców i warzyw są dotacje otrzymywane od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ramach decyzji o przyznaniu środków finansowych z tytułu pomocy finansowej na wspieranie grup producentów rolnych, w wysokości zależnej od roku realizacji planu dochodzenia i stawki ryczałtowej uwzględniającej wartość produktów sprzedanych - od 2 do 10% wartości netto obliczanej od sprzedaży produktów zakupionych od członków grupy.

Spółdzielnia zakupuje środki trwałe, zgodnie z realizacją planu dochodzenia do uznania za grupę, a po ich zapłaceniu składa wniosek o pomoc finansową na pokrycie części kwalifikowanych kosztów inwestycji ujętych w zatwierdzonym planie dochodzenia w wysokości 75% kwoty netto. Zakupione środki trwałe, takie jak: narzędzia, maszyny do zbioru owoców i warzyw oraz inne do produkcji rolnej, samochody ciężarowe, na podstawie umowy udostępnienia są przekazywane członkom Spółdzielni, jednak w dalszym ciągu pozostają własnością Wnioskodawcy.

Postanowienia stosowanych u Wnioskodawcy umów udostępnienia określają zasady korzystania przez członka Spółdzielni z konkretnego środka trwałego, zdefiniowanego poprzez podanie nazwy oraz numeru seryjnego. Z zawieranych umów m.in. wynika, że przekazany środek trwały będzie używany tylko na terenie gospodarstwa członka Spółdzielni, a członek nie może go udostępniać osobom trzecim. Postanowienia tej umowy wskazują także, iż w uzasadnionych przypadkach członek Spółdzielni ma prawo udostępnić przedmiot umowy innym członkom Spółdzielni, jednak jedynie dla potrzeb produkcji owoców i warzyw dostarczanych Spółdzielni. Z umowy tej wynika także, że opłaty i koszty związane z należytą eksploatacją przekazanego członkowi Spółdzielni przedmiotu umowy ponosi Spółdzielnia. Koszty te, jak wynika z dotychczasowej praktyki, to m.in. koszty napraw, przeglądy, amortyzacja i bieżące koszty eksploatacji maszyn i urządzeń.

Biorąc powyższe pod uwagę w kontekście przedstawionego stanu faktycznego należy wskazać, iż członkowie Spółdzielni na podstawie umów udostępniania nie otrzymują tytułu własności, ani innego tytułu uprawniającego ich do dysponowania środkami do produkcji rolnej jak właściciele. Członkowie Spółdzielni są związani umową udostępniania określającą zasady korzystania z konkretnego środka trwałego na terenie Jego gospodarstwa, zgodnie z wiążącymi wytycznymi zawartej umowy ze Spółdzielnią tj. dla potrzeb produkcji owoców i warzyw dostarczanych Spółdzielni.

Zatem, przekazanie nieodpłatnie członkom Spółdzielni na podstawie umowy udostępniania zakupionych przez Spółdzielnię środków do produkcji rolnej (takich jak: narzędzia, maszyny rolnicze, urządzenia do zbiorów i przechowywania owoców, samochody ciężarowe), w sytuacji gdy stanowią one własność Wnioskodawcy, to czynność ta nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług.

W przypadku gdyby, przekazanie przedmiotowych środków do produkcji rolnej wiązało się z przeniesieniem prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, to czynność ta podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach ogólnych na podstawie wyżej wskazanych przepisów.

Wyjaśnić należy, iż pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 cyt. ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W przedstawionym stanie faktycznym Spółdzielnia udostępnia środki trwałe takie jak: narzędzia, maszyny do zbioru owoców i warzyw oraz inne do produkcji rolnej, samochody ciężarowe - członkom Spółdzielni. Jak wynika z umów Spółdzielni świadczenia wykonywane przez Stronę na rzecz członków Spółdzielni mają wzajemny charakter tj. wzajemnej współpracy przynoszącej obustronne korzyści w perspektywie mające wymiar finansowy. Spółdzielnia na podstawie umowy udostępnia nieodpłatnie członkom Spółdzielni środki trwałe do wykorzystania ich przy produkcji owoców i warzyw, celem wyprodukowania produktów lepszej jakości oraz dostosowanych bardziej do potrzeb rynku, natomiast członkowie są zobowiązani na postawie umowy kontraktacji do sprzedaży tych produktów do Spółdzielni (jako grupy producenckiej), która następnie dokonuje sprzedaży tych produktów do zewnętrznych kontrahentów. Zatem Spółdzielnia świadczy usługi (udostępniania środków do produkcji rolnej), których bezpośrednimi beneficjentami są członkowie Spółdzielni, wykorzystujący te środki do produkcji rolnej w trakcie produkcji i przygotowania sprzedaży owoców i warzyw. Powyższe udostępnienie środków do produkcji rolnej ma charakter nieodpłatny, gdyż członkowie Spółdzielni nie wnoszą opłat za przedmiotowe świadczenia, a świadczeniem ekwiwalentnym ze strony członków za możliwość użytkowania przedmiotowych środków trwałych jest konieczność dokonywania sprzedaży owoców i warzyw za pośrednictwem Spółdzielni.

Z uwagi na fakt, iż przedmiotowe środki do produkcji rolnej wykorzystywane są wyłącznie przez członków Spółdzielni, ich przekazanie do użytkowania członkom należy potraktować jako związane z prowadzoną przez Spółdzielnię działalnością gospodarczą.

Zatem udostępnianie członkom Spółdzielni nabywanych przez Wnioskodawcę środków do produkcji rolnej uznać należy za nieodpłatne świadczenie usług, które związane jest z działalnością gospodarczą Spółdzielni i w związku z powyższym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując czynność nieodpłatnego przekazania członkom Spółdzielni na podstawie umowy użyczenia lub udostępnienia zakupionych przez Spółdzielnię środków do produkcji rolnej (takich jak: narzędzia, urządzenia, samochody ciężarowe), które pozostają jej własnością i przy nabyciu których Spółdzielnia miała prawo do odliczenia podatku naliczonego, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zarówno na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy, jak i na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1 należało uznać za prawidłowe.

Ad. 2, 3

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w treści art. 86 ust. 1 powołanej ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl powyższego przepisu, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Ze złożonego wniosku wynika, że Spółdzielnia jest czynnym podatnikiem VAT, a jej działalność jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Celem powołania Spółdzielni zrzeszającej członków, było m.in. dostosowanie produkcji rolnej do warunków rynkowych, poprawę efektywności gospodarowania, planowania produkcji uwzględniającej jakość i ilość, organizowanie sprzedaży produktów rolnych. Zadaniem Spółdzielni jest więc szeroko rozumiana koordynacja zbytu owoców i warzyw oraz uzyskanie najwyższej możliwej ceny. Pomiędzy Spółdzielnią a jej członkami podpisywane są umowy kontraktacyjne, regulujące podstawowe zasady wzajemnej współpracy w zakresie sprzedaży przez Spółdzielnię owoców i warzyw wyprodukowanych w gospodarstwie członka Spółdzielni. Z umów tych wynika, że członek zobowiązuje się wyprodukować w swoim gospodarstwie owoce i warzywa a następnie dostarczyć je Spółdzielni, w ilościach i okresach określonych w harmonogramie dostaw.

Spółdzielnia zakupuje środki trwałe. Zakupione środki trwałe, takie jak: narzędzia, maszyny do zbioru owoców i warzyw oraz inne do produkcji rolnej, samochody ciężarowe, na podstawie umowy udostępnienia są przekazywane członkom Spółdzielni, jednak w dalszym ciągu pozostają własnością Wnioskodawcy. Z umowy tej wynika także, że opłaty i koszty związane z należytą eksploatacją przekazanego członkowi Spółdzielni przedmiotu umowy ponosi Spółdzielnia. Koszty te, jak wynika z dotychczasowej praktyki, to m.in. koszty napraw, przeglądy, amortyzacja i bieżące koszty eksploatacji maszyn i urządzeń.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że Spółdzielni będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu przedmiotowych środków do produkcji rolnej (takich jak: narzędzia, urządzenia, samochody ciężarowe), które na podstawie umów udostępnienia są nieodpłatnie przekazywane członkom Spółdzielni, bowiem zakupy te posłużą - jak wynika z wniosku - czynnościom opodatkowanym, tj. sprzedaży owoców i warzyw nabywanych od członków Spółdzielni.

Spółdzielni przysługuje również prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług, niezbędnych do eksploatacji środków trwałych opisanych we wniosku, które na podstawie umów udostępnienia są nieodpłatnie przekazywane członkom Spółdzielni, a których wykorzystywanie jest niezbędne do prowadzenia przez Spółdzielnię działalności opodatkowanej, polegającej na sprzedaży owoców i warzyw.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 2 i 3 należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl