IPPP2/443-1387/11-2/IG - Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług wynagrodzenia z tytułu służebności przesyłu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 9 grudnia 2011 r. (data wpływu 16 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie traktowania jednorazowego wynagrodzenia jako świadczenia usługi służebności przesyłu opodatkowanej stawką VAT w wysokości 23% - jest prawidłowe.

W dniu 16 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie traktowania jednorazowego wynagrodzenia jako świadczenia usługi służebności przesyłu opodatkowanej stawką VAT w wysokości 23%.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W listopadzie 2011 r. Spółka podpisała Akt Notarialny (w załączeniu) dotyczący ustanowienia służebności przesyłu dla sieci światłowodowej na rzecz firmy P. oraz przyjęcia z tego tytułu jednorazowego wynagrodzenia. Służebność przesyłu polegać będzie na budowie linii światłowodowej OTK. Służebność przesyłu została ustanowiona na pasie gruntu o szerokości 1 m wzdłuż projektowanego rurociągu, na czas nieoznaczony, na prawie wieczystego użytkowania działek, oddanych w użytkowanie wieczyste do dnia 04/12/2089 r.

Celem działania Spółki (zgodnie z Aktem Założycielskim) jest realizacja zadań określonych w rozdziale 5a Ustawy z dnia 30 października 2002 r. o pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy (Dz. U. Nr 213, poz. 1800 z późn. zm.), a w szczególności spłata zobowiązań przejętych z mocy prawa od przedsiębiorców w trybie określonym w rozdziale 5a ww. Ustawy, z przychodów uzyskanych z tytułu gospodarowania lub sprzedaży przejętego majątku. Zakres przejętego majątku oraz towarzyszących mu zobowiązań określają decyzje Prezesa Zarządu Agencji Rozwoju Przemysłu SA (wykonującego funkcje organu administracji państwowej na mocy Ustawy) o warunkach i trybie restrukturyzacji, wydawane przedsiębiorcom, wobec których są prowadzone postępowania restrukturyzacyjne w oparciu o Ustawę. Zbycie posiadanych przez Spółkę udziałów, akcji, nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości wymaga trybu publicznego tj. przetargu publicznego lub publicznego składania ofert. Zgodnie z Klasyfikacją PKD przedmiotem działalności Spółki jest m.in.: kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, wynajem i dzierżawa pozostałych maszyn i urządzeń oraz dóbr materialnych, pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej nie sklasyfikowana z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych, leasing finansowy, handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi, sprzedaż hurtowa maszyn, urządzeń i dodatkowego wyposażenia, rozbiórka i przygotowanie terenu pod budowę, roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej, roboty budowlane specjalistyczne.

Uchwała nr 4 Zarządu Spółki (w załączeniu) stanowi, iż usytuowanie przebiegu linii światłowodowej w pobliżu istniejących sieci uzbrojenia terenu i pasów drogowych nie wpłynie niekorzystnie na możliwość zbycia i zagospodarowania przedmiotowych działek, co w konsekwencji oznacza, iż otrzymane świadczenie za ustanowienie służebności przesyłu jest wynagrodzeniem podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie artykułu 8 ust. 1 Ustawy o VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka postępuje słusznie traktując jednorazowe wynagrodzenie, które można uznać za jednorazowe odszkodowanie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu jako świadczenie usługi zgodnie z artykułem 8 Ustawy o VAT opodatkowując je stawką VAT 23%.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z artykułem 8 ust. 1 Ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT. Świadczenie usług podlega opodatkowaniu jeśli, co do zasady, wykonywane jest w zamian za wynagrodzenie. Otrzymane przez Spółkę wynagrodzenie jest odszkodowaniem w zamian za ustanowienie służebności przesyłu i nie spełnia powyższych warunków Ustawy. Nie jest następstwem wykonania świadczenia a stanowi jedynie rekompensatę za udostępnienie gruntu w celu wybudowania linii światłowodowej i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednakże, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 24 listopada 2009 r. (sygn. Akt I SA/Sz 710/09) stanowi inaczej; " (...) świadczenie otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu jest wynagrodzeniem, a nie odszkodowaniem (...)".Wobec powyższego można także przyjąć, że pomimo faktu, iż wypłacone świadczenie nie ma charakteru ciągłego, podobnego do czynszu dzierżawnego, jest to czynność odpłatna. Bez znaczenia pozostaje też fakt, że jest to czynność jednorazowa, ponieważ o częstotliwości w rozpatrywanym przypadku stanowi długotrwały stan obciążenia nieruchomości. W związku z powyższym, ustanowienie służebności przesyłu jest w ostateczności czynnością - usługą, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT, ponieważ wnioskodawca zobowiązał się do udostępnienia gruntu, tolerowania czynności wykonywanych przez wykonawcę sieci i otrzymania z tego tytułu wynagrodzenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. z 2011 r. Dz. U. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast zgodnie z art. 146a ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Na potrzeby podatku od towarów i usług pojęcie "działalność gospodarcza" zostało zdefiniowane w art. 15 ust. 2 ustawy i obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Instytucja służebności przesyłu uregulowana została w art. 305¹-305⁴ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W świetle art. 305¹ tej ustawy, nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem (art. 305^{2 §} 1 ustawy - Kodeks cywilny). Zgodnie z art. 305^{2 §} 2 tej ustawy, jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

Służebność przesyłu to rodzaj służebności gruntowej, o czym jednoznacznie przesądza art. 305⁴ Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych. Z kolei pojęcie służebności gruntowej zdefiniowane zostało w art. 285 § 1 ustawy - Kodeks cywilny. Zgodnie z tym przepisem nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Z powyższego wynika, że ustanowienie służebności przesyłu (jako rodzaju służebności gruntowej) wiąże się ze zobowiązaniem właściciela gruntu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z tym, będąc jednocześnie czynnością polegającą na wykorzystywaniu towaru w sposób ciągły dla celów zarobkowych (realizowaną za wynagrodzeniem), zyskuje charakter odpłatnej usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka podpisała Akt Notarialny dotyczący ustanowienia służebności przesyłu dla sieci światłowodowej na rzecz firmy P. oraz przyjęcia z tego tytułu jednorazowego wynagrodzenia. Służebność przesyłu polegać będzie na budowie linii światłowodowej OTK. Służebność przesyłu została ustanowiona na pasie gruntu o szerokości 1 m wzdłuż projektowanego rurociągu, na czas nieoznaczony, na prawie wieczystego użytkowania działek, oddanych w użytkowanie wieczyste do dnia 04/12/2089 r.

Mając na uwadze całokształt przedstawionego stanu faktycznego, powołane regulacje z zakresu podatku od towarów i usług, przytoczone przepisy odrębne, należy stwierdzić, iż Wnioskodawca przez ustanowienie ww. służebności na rzecz innej firmy, wykorzystuje i będzie wykorzystał towar, grunty wchodzące w skład przedsiębiorstwa, do celów zarobkowych. Tym samym, poprzez umożliwienie korzystania innemu z infrastruktury zainstalowanej na tych gruntach, będzie świadczył odpłatną usługę w sposób ciągły, w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w cyt. art. 15 ust. 2 ustawy, podlegającą opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. według stawki podstawowej podatku (obecnie 23%).

Świadczenie otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu jest wynagrodzeniem, a nie odszkodowaniem, co jednoznacznie wynika z przytoczonych przepisów Kodeksu cywilnego. Okoliczność, że wypłacone świadczenie nie ma charakteru ciągłego, okresowego, podobnego do czynszu dzierżawnego, nie oznacza, że czynność ustanowienia służebności przesyłu nie ma charakteru odpłatnego ani też, że jest to czynność jednorazowa, bowiem o częstotliwości w rozpatrywanym przypadku stanowi długotrwały stan obciążenia nieruchomości.

W związku z tym stanowisko Wnioskodawcy o opodatkowaniu czynności służebności przesyłu podstawową stawką podatku należy uznać za prawidłowe.

Należy podkreślić, że przedmiotem niniejszej interpretacji nie była analiza załączników dołączonych do wniosku, a stan faktyczny w nim przedstawiony.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.