IPPP1/4512-667/16-4/AS

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 24 października 2016 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP1/4512-667/16-4/AS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 17 sierpnia 2016 r. (data wpływu 19 sierpnia 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 września 2016 r. (data wpływu 19 września 2016 r.) w odpowiedzi na wezwanie z dnia 7 września 2016 r. (skutecznie doręczone 12 września 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* opodatkowania czynności nabycia wierzytelności niewymagalnych - jest nieprawidłowe,

* opodatkowania uzyskanej przez Wnioskodawcę we własnym imieniu i na własny rachunek zapłaty od dłużnika zakupionej wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 sierpnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności niewymagalnych oraz opodatkowania uzyskanej przez Wnioskodawcę we własnym imieniu i na własny rachunek zapłaty od dłużnika zakupionej wierzytelności.

Wniosek uzupełniono pismem z dnia 15 września 2016 r. (data wpływu 19 września 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 7 września 2016 r. (skutecznie doręczone 12 września 2016 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako "Wnioskodawca") zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na nabywaniu od osób fizycznych (dalej jako "zbywcy") wierzytelności pieniężnych przysługujących im od banków lub ich następców prawnych mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terenie Polski (dalej jako "dłużnicy"), z tytułu stosowania w umowach kredytowych klauzul dotyczących ubezpieczenia kredytu. W przypadku niektórych banków lub ich następców prawnych, klauzule stosowane przez dłużników znajdują się w rejestrze klauzul niedozwolonych prowadzonych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Nabycie wierzytelności będzie następowało odpłatnie w drodze cesji wierzytelności (o której mowa w art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego), na podstawie umowy sprzedaży zawartej pomiędzy wierzycielem (zbywcą), jako sprzedającym wierzytelność a Wnioskodawcą, jako kupującym. Zbywcy dokonując sprzedaży wierzytelności nie będą działali jako podmioty gospodarcze ani podatnicy podatku od towarów i usług (dalej podatek VAT).

W wyniku transakcji, Wnioskodawca stanie się wyłącznym właścicielem wierzytelności (nabędzie ją we własnym imieniu i na własny rachunek) i przejdzie na niego całe ryzyko związane z ewentualną egzekucją tych wierzytelności. Nabycie wierzytelności będzie bezwarunkowe, co oznacza, że w przypadku bezskuteczności egzekucji, czy też w przypadku zaistnienia innych zdarzeń skutkujących niemożnością uzyskania spłaty wierzytelności od dłużnika, jej właścicielem pozostanie Wnioskodawca (wierzytelność nie będzie zwrotnie przeniesiona na zbywcę). Jako właściciel wierzytelności, wyłącznie Wnioskodawca decydować będzie o tym, czy i w jaki sposób dochodzić będzie zapłaty wierzytelności od dłużnika. Wnioskodawca nie będzie zobowiązany wobec zbywcy wierzytelności do egzekucji nabytej wierzytelności. Wierzytelność będzie dochodzona przez Wnioskodawcę w swoim imieniu i na własny rachunek. Kwota odzyskanej wierzytelności będzie stanowiła wyłącznie własność Wnioskodawcy.

Wnioskodawca będzie nabywał wierzytelności, które mogą być dochodzone przed polskimi sądami. W momencie nabycia wierzytelności, w stosunku do nich nie będzie prowadzone żadne postępowanie mające na celu ich zapłatę przez dłużnika. W celu dochodzenia wierzytelności konieczne będzie podjęcie określonych działań wobec dłużników. Wnioskodawca zakłada, że z uwagi na charakter wierzytelności, mogą one być traktowane przez dłużników jako wierzytelności sporne, w związku z czym, w zdecydowanej większości przypadków konieczne będzie wszczęcie postępowania sądowego oraz egzekucji sądowej wobec dłużnika w celu uzyskania zapłaty.

W momencie nabycia wierzytelności znana będzie jej wartość nominalna, natomiast nie będzie znana ostatecznie uzyskana kwota wierzytelności od dłużnika. Cena zakupu wierzytelności przez Wnioskodawcę od zbywcy będzie określona w umowie sprzedaży i będzie niższa od wartości nominalnej nabywanej wierzytelności.

Różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a ceną jej zakupu będzie odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w chwili nabycia (wartość ta będzie uwzględniała ryzyko uzyskania przez Wnioskodawcę od dłużnika kwoty niższej, niż wartość nominalna nabytej wierzytelności oraz koszty poniesione przez Wnioskodawcę m.in. w związku z postępowaniem sądowym, czy też egzekucją sądową).

Zapłata ceny zakupu wierzytelności będzie następowała w dwóch ratach:

I.

pierwsza rata będzie płatna w momencie nabycia wierzytelności (jej wysokość będzie określana w umowie sprzedaży jako procent wartości nominalnej wierzytelności, który nie będzie mógł przekroczyć ustalonego kwotowo progu),

II.

płatność drugiej raty będzie odroczona do momentu, w którym Wnioskodawca uzna, że wierzytelność nie może być skutecznie kwestionowana przez dłużnika (co może nastąpić na jakimkolwiek etapie jej odzyskiwania), nie później niż do momentu ostatecznego uzyskania kwoty wierzytelności lub jej części przez Wnioskodawcę.

Umowa sprzedaży wierzytelności zawierana pomiędzy Wnioskodawcą a zbywcą wierzytelności (osobą fizyczną):

* nie będzie zobowiązywała Wnioskodawcy, ani zbywcy wierzytelności (osoby fizycznej) do jakichkolwiek działań, czynności etc. poza sprzedażą i nabyciem wierzytelności oraz czynnościami koniecznymi do prawidłowego wykonania umowy nabycia wierzytelności i zapłaty ceny wierzytelności na jej podstawie,

* nie będzie zawierała upoważnienia Wnioskodawcy do podejmowania jakichkolwiek czynności w imieniu lub na rachunek zbywcy,

* nie będzie przewidywała obowiązku świadczenia przez Wnioskodawcę jakichkolwiek usług na rzecz zbywcy, w związku z czym Wnioskodawca nie otrzyma od zbywcy jakiegokolwiek wynagrodzenia,

* nie będzie zawierała jakichkolwiek postanowień przewidujących zwrotne przeniesienie wierzytelności na zbywcę lub prawa do żądania takiego przeniesienia.

Sprzedaż wierzytelności będzie następowała na podstawie indywidualnych umów sprzedaży wierzytelności zawieranych z danym zbywcą wierzytelności zawieranych z danym zbywcą wierzytelności zawieranych z danym zbywcą wierzytelności. Pomiędzy Wnioskodawcą a zbywcą wierzytelności (osobą fizyczną) nie będzie istniał jakikolwiek stosunek prawny przewidujący jakiekolwiek świadczenia związane z przedmiotową wierzytelnością.

W piśmie uzupełniającym z dnia 15 września 2016 r. Wnioskodawca doprecyzował opis sprawy o informacje:

Wierzytelności, które będą nabywane przez Wnioskodawcę nie będą wierzytelnościami wymagalnymi (Spółka będzie je nabywała od osób fizycznych i dopiero potem będzie dochodziła ich zapłaty od dłużników we własnym imieniu i na własną rzecz).

Wartość nominalna wierzytelności będzie znana w momencie ich nabywania przez Wnioskodawcę. Z uwagi na fakt, że w momencie nabycia nie będzie wiadomo, czy zostaną one zasądzone na rzecz Wnioskodawcy, cena ich nabycia będzie niższa od jej ceny nominalnej (różnica będzie odzwierciedlała ryzyko i koszty związane z dochodzeniem wierzytelności ponoszone przez Wnioskodawcę). Natomiast cena sprzedaży wierzytelności nie będzie uzależniona od zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużnika, gdyż dłużnikami będą banki, czyli podmioty o stabilnej sytuacji finansowej.

Ryzyko po stronie Wnioskodawcy zasadza się w tym, że z uwagi na charakter wierzytelności będą one traktowane przez dłużników jako wierzytelności sporne, w związku z czym, w zdecydowanej większości przypadków konieczne będzie wszczęcie postępowania sądowego oraz egzekucji sądowej wobec dłużnika w celu uzyskania zapłaty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w świetle przedstawionego powyżej zdarzenia przyszłego, nabycie wierzytelności przez Wnioskodawcę będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT?

2. Czy uzyskanie przez Wnioskodawcę we własnym imieniu i na własny rachunek zapłaty od dłużnika zakupionej wierzytelności lub jej części będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT?

Ad. 1

W ocenie Wnioskodawcy, nabywanie wierzytelności od osób fizycznych na warunkach opisanych powyżej nie będzie stanowiło odpłatnego świadczenia usług i tym samym nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jak wynika z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie z powszechnym poglądem, podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę (czynność objętą zakresem opodatkowania podatkiem VAT) jest odpłatność, czyli wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego przez usługodawcę (bądź należnego usługodawcy), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę (tak np. NSA w wyroku z dnia 19 marca 2012 r., sygn. I FPS 5/11). Aby uznać, że mamy do czynienia z usługą opodatkowaną podatkiem VAT, nie powinno być zatem wątpliwości, że wynagrodzenie przysługuje usługodawcy za wykonanie danej czynności - usługi (nie może to być jakakolwiek płatność związana z daną czynnością). Cesja wierzytelności uregulowana jest w art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Jednocześnie, zgodnie z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W wyniku cesji wierzytelności (przelewu) prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności (zmiana wierzyciela), natomiast treść samego zobowiązania, z którego wynika wierzytelność, pozostaje bez zmian.

W przypadku cesji odpłatnej, dokonanej na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności (z którą mamy do czynienia w analizowanym przypadku), nabywca, czyli Wnioskodawca zobowiązany będzie do zapłaty sprzedającemu wierzytelność (zbywcy) ceny za nabywaną wierzytelność. Zbywca nie będzie zobowiązany do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawcy.

Mając powyższe na uwadze konieczne jest ustalenie, czy nabycie wierzytelności przez Wnioskodawcę, dokonywane w sposób opisany powyżej, za cenę niższą od wartości nominalnej wierzytelności będzie mogło być zakwalifikowane jako odpłatne świadczenie usług przez Wnioskodawcę na rzecz zbywcy, opodatkowane podatkiem VAT.

Powyższa kwestia została rozpatrzona przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej "TSUE"), który w wyroku z dnia 27 listopada 2011 r. (w sprawie C-93/10) wskazał, że "podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi (...) i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży".

Wskazany powyżej wyrok TSUE był podstawą do wydania fundamentalnego wyroku przez Naczelny Sąd Administracyjny (w składzie 7 sędziów) w dniu 19 marca 2012 r. (sygn. I FPS 5/11), w którym sąd wyraźnie podkreślił, że "badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną (podkreślenie Wnioskodawcy) na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Plastyczniej rzecz ujmując poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy - cedenta do nabywcy - cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego niż w przypadku umowy kupna sprzedaży (podkreślenie Wnioskodawcy) kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy".

W dalszej części wyroku NSA wskazał, że kluczowe dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą jest ustalenie, czy obok transakcji kupna - sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. Jeżeli występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. W konsekwencji NSA wyraźnie stwierdził, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT.

Zaprezentowany powyżej pogląd jest w całości aprobowany przez organy podatkowe (jako przykłady można wskazać interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15 czerwca 2015 r., sygn. IBPP2/4512-291/15/ICz oraz z dnia 17 grudnia 2015 r., sygn. IBPP2/4512-878/15/JJ).

Wskazana powyżej kwalifikacja ma bezpośrednie zastosowanie do transakcji, jakie będą dokonywane przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca nabywał będzie jedynie wierzytelność od zbywcy w zamian za zapłatę ceny niższej od wartości nominalnej wierzytelności. W związku z tym, że Wnioskodawca nie będzie świadczył na rzecz zbywcy żadnej usługi, w zamian za co zbywca byłby zobowiązany do uiszczenia wynagrodzenia, nie będzie strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy wierzytelności do Wnioskodawcy. Fakt, że wierzytelność będzie nabywana poniżej jej wartości nominalnej nie oznacza, że różnica pomiędzy ceną nominalną a ceną uiszczoną przez Wnioskodawcę będzie wynagrodzeniem za usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz zbywcy. Wprost przeciwnie, różnica ta odzwierciedla rzeczywistą wartość ekonomiczną wierzytelności w momencie sprzedaży, która to wartość uwzględnia ryzyka kupującego (Wnioskodawcy) związane z koniecznością postępowania sądowego czy też egzekucji sądowej na własny rachunek zakupionej wierzytelności i możliwości uzyskania przez Wnioskodawcę od dłużnika kwoty niższej, niż wartość nominalna nabytej wierzytelności.

W świetle powyższego Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nabywanie przez niego wierzytelności od zbywców za ceny niższe od ich wartości nominalnej, na zasadach opisanych powyżej, nie będzie stanowiło odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i tym samym nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 2

W ocenie Wnioskodawcy, uzyskanie przez Wnioskodawcę we własnym imieniu i na własny rachunek zapłaty od dłużnika zakupionej wierzytelności lub jej części nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Kwalifikacja taka wynika z przedstawionego powyżej rozumienia pojęcia odpłatnej usługi w kontekście art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Po zakupie wierzytelności Wnioskodawca będzie dochodził praw z nabytych wierzytelności m.in. poprzez postępowanie sądowe czy też egzekucję sądową wobec dłużnika wierzytelności stanowiącej, część jego majątku, a więc wierzytelności własnej. Wnioskodawca - wszczynając postępowanie sądowe, czy też egzekucję sądową własnej wierzytelności nie wykona jakiegokolwiek świadczenia, ani na rzecz zbywcy (poprzedniego właściciela wierzytelności), ani na rzecz dłużnika. Nie dojdzie zatem do wykonania usługi przez Wnioskodawcę, a otrzymana od dłużnika płatność nie będzie wynagrodzeniem za usługę w rozumieniu powyższych przepisów ustawy o VAT.

Takie stanowisko zostało potwierdzone w wyroku NSA z 12 stycznia 2010 r. (sygn. akt I FSK1627/08), w którym wskazano, że jeżeli nabywca wierzytelności wyegzekwuje nabyty dług od dłużnika na swoją rzecz, trudno jest uznać, iż takie "ściągnięcie długu" konstytuuje jakąkolwiek usługę. "Egzekwowanie własnych wierzytelności na swoją rzecz jest naturalnym elementem obrotu gospodarczego i usługi nie tworzy" stwierdzono w tym wyroku. Stanowisko to zostało pośrednio potwierdzone we wspomnianym powyżej wyroku NSA z 19 marca 2012 r. oraz bezpośrednio we wskazanych powyżej interpretacjach wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15 czerwca 2015 r. oraz z dnia 18 listopada 2014 r. Kwestia ta nie jest sporna w doktrynie prawa podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest:

* nieprawidłowe w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności niewymagalnych,

* prawidłowe w zakresie opodatkowania uzyskanej przez Wnioskodawcę we własnym imieniu i na własny rachunek zapłaty od dłużnika zakupionej wierzytelności.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Według art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez towary, zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Natomiast, na mocy art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT.

Należy zauważyć, że świadczenie usługi następuje "odpłatnie" w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Świadczenie usług dokonywane odpłatnie w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W konsekwencji, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na nabywaniu od osób fizycznych wierzytelności pieniężnych przysługujących im od banków lub ich następców prawnych mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terenie Polski (dalej jako "dłużnicy"), z tytułu stosowania w umowach kredytowych klauzul dotyczących ubezpieczenia kredytu. Nabycie wierzytelności będzie następowało odpłatnie w drodze cesji wierzytelności (o której mowa w art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego), na podstawie umowy sprzedaży zawartej pomiędzy wierzycielem (zbywcą), jako sprzedającym wierzytelność a Wnioskodawcą, jako kupującym. Zbywcy dokonując sprzedaży wierzytelności nie będą działali jako podmioty gospodarcze ani podatnicy podatku od towarów i usług (dalej podatek VAT). W wyniku transakcji, Wnioskodawca stanie się wyłącznym właścicielem wierzytelności (nabędzie ją we własnym imieniu i na własny rachunek) i przejdzie na niego całe ryzyko związane z ewentualną egzekucją tych wierzytelności.

Wnioskodawca będzie nabywał wierzytelności, które mogą być dochodzone przed polskimi sądami. W momencie nabycia wierzytelności, w stosunku do nich nie będzie prowadzone żadne postępowanie mające na celu ich zapłatę przez dłużnika. W celu dochodzenia wierzytelności konieczne będzie podjęcie określonych działań wobec dłużników. Wnioskodawca zakłada, że z uwagi na charakter wierzytelności, mogą one być traktowane przez dłużników jako wierzytelności sporne, w związku z czym, w zdecydowanej większości przypadków konieczne będzie wszczęcie postępowania sądowego oraz egzekucji sądowej wobec dłużnika w celu uzyskania zapłaty.

Wierzytelności, które będą nabywane przez Wnioskodawcę nie będą wierzytelnościami wymagalnymi. Spółka będzie je nabywała od osób fizycznych i dopiero potem będzie dochodziła ich zapłaty od dłużników, we własnym imieniu i na własną rzecz. Wartość nominalna wierzytelności będzie znana w momencie ich nabywania przez Wnioskodawcę. Z uwagi na fakt, że w momencie nabycia nie będzie wiadomo, czy zostaną one zasądzone na rzecz Wnioskodawcy, cena ich nabycia będzie niższa od jej ceny nominalnej (różnica będzie odzwierciedlała ryzyko i koszty związane z dochodzeniem wierzytelności ponoszone przez Wnioskodawcę). Natomiast cena sprzedaży wierzytelności nie będzie uzależniona od zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużnika, gdyż dłużnikami będą banki, czyli podmioty o stabilnej sytuacji finansowej. Ryzyko po stronie Wnioskodawcy zasadza się w tym, że z uwagi na charakter wierzytelności będą one traktowane przez dłużników jako wierzytelności sporne, w związku z czym, w zdecydowanej większości przypadków konieczne będzie wszczęcie postępowania sądowego oraz egzekucji sądowej wobec dłużnika w celu uzyskania zapłaty.

Zapłata ceny zakupu wierzytelności będzie następowała w dwóch ratach:

I.

pierwsza rata będzie płatna w momencie nabycia wierzytelności (jej wysokość będzie określana w umowie sprzedaży jako procent wartości nominalnej wierzytelności, który nie będzie mógł przekroczyć ustalonego kwotowo progu),

II.

płatność drugiej raty będzie odroczona do momentu, w którym Wnioskodawca uzna, że wierzytelność nie może być skutecznie kwestionowana przez dłużnika (co może nastąpić na jakimkolwiek etapie jej odzyskiwania), nie później niż do momentu ostatecznego uzyskania kwoty wierzytelności lub jej części przez Wnioskodawcę.

Umowa sprzedaży wierzytelności zawierana pomiędzy Wnioskodawcą a zbywcą wierzytelności (osobą fizyczną):

* nie będzie zobowiązywała Wnioskodawcy, ani zbywcy wierzytelności do jakichkolwiek działań, czynności etc. poza sprzedażą i nabyciem wierzytelności oraz czynnościami koniecznymi do prawidłowego wykonania umowy nabycia wierzytelności i zapłaty ceny wierzytelności na jej podstawie,

* nie będzie zawierała upoważnienia Wnioskodawcy do podejmowania jakichkolwiek czynności w imieniu lub na rachunek zbywcy,

* nie będzie przewidywała obowiązku świadczenia przez Wnioskodawcę jakichkolwiek usług na rzecz zbywcy, w związku z czym Wnioskodawca nie otrzyma od zbywcy jakiegokolwiek wynagrodzenia,

* nie będzie zawierała jakichkolwiek postanowień przewidujących zwrotne przeniesienie wierzytelności na zbywcę lub prawa do żądania takiego przeniesienia.

Sprzedaż wierzytelności będzie następowała na podstawie indywidualnych umów sprzedaży wierzytelności zawieranych z danym zbywcą wierzytelności zawieranych z danym zbywcą wierzytelności zawieranych z danym zbywcą wierzytelności. Pomiędzy Wnioskodawcą a zbywcą wierzytelności (osobą fizyczną) nie będzie istniał jakikolwiek stosunek prawny przewidujący jakiekolwiek świadczenia związane z przedmiotową wierzytelnością.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania czynności nabycia ww. wierzytelności oraz opodatkowania uzyskanej przez Wnioskodawcę we własnym imieniu i na własny rachunek zapłaty od dłużnika zakupionej wierzytelności.

W odniesieniu do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących opodatkowania czynności nabycia wierzytelności wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380), zwanej dalej k.c.

Zgodnie z brzmieniem art. 509 § 1 k.c. - wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu - wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Jak stanowi art. 510 § 1 k.c. - umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczone usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Zatem usługą na rzecz cedenta jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Zatem zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże jak wskazano na wstępie ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.

Powyższe rozumienie przelewu wierzytelności jako usługi znajduje potwierdzenie w wyrokach polskich sądów administracyjnych. Przykładowo w orzeczeniu z dnia 6 listopada 2009 r. sygn. akt I SA/Po 628/09 WSA w Poznaniu stwierdził: "Biorąc pod uwagę powyższe Sąd podziela pogląd organów podatkowych, że wierzytelność nie jest towarem, a zakup wierzytelności jest usługą. Istotą tej usługi jest zdjęcie z dotychczasowego wierzyciela (zbywcy) ciężaru egzekucji, czy też niewypłacalności dłużnika. Usługa ta wyraża się w tym, że usługodawca uzyskuje zysk generowany (kosztem zbywcy). Zbywca w tym wypadku otrzymuje za wierzytelność cenę niższą od jej wartości nominalnej. Z drugiej strony zbywca uzyskuje konkretne świadczenie w postaci zdjęcia z niego: ryzyka niewypłacalności dłużnika, konieczności prowadzenia postępowania egzekucyjnego, czy też opóźnień związanych z egzekwowaniem gotówki.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy podkreślić, że stosunek cywilnoprawny pomiędzy zbywcą i nabywcą wierzytelności kończy się po dokonaniu tej czynności prawnej. Po zbyciu wierzytelności, zbywca nie ma wpływu na dalszy byt wierzytelności i nie jest zainteresowany dalszym postępowaniem nabywcy w tym względzie. Nie można więc przyjąć, że usługa trwa od chwili nabycia wierzytelności do czasu jej zbycia albo wyegzekwowania".

W kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że "Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników".

Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności "trudnych", tj. niewymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty. W analizowanej sprawie przedmiotem nabycia będą wierzytelności niewymagalne. Jak wskazał Wnioskodawca, ryzyko zasadza się w tym, że z uwagi na charakter wierzytelności będą one traktowane przez dłużników jako wierzytelności sporne, w związku z czym w zdecydowanej większości przypadków może być konieczne wszczęcie postępowania sądowego oraz egzekucji sądowej wobec dłużnika w celu uzyskania zapłaty.

W ocenie tut. organu nie można uznać, że wierzytelności tego rodzaju stanowią wierzytelności "trudne", o których mowa w orzeczeniu TSUE w sprawie C-93/10. Przede wszystkim w stosunku do wierzytelności niewymagalnych nie można z całą pewnością stwierdzić, że zostaną spłacone po terminie lub nie zostaną spłacone w ogóle, gdyż termin ich spłaty jeszcze nie nastąpił. Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca kupując je zakłada, że z uwagi na charakter wierzytelności mogą być one traktowane przez dłużników jako wierzytelności sporne, jednakże w momencie nabycia wierzytelności w stosunku do nich nie będzie prowadzone żadne postępowanie mające na celu ich zapłatę przez dłużnika. Z powyższego nie można wnioskować, że nabywane wierzytelności są "trudne". W niniejszej sprawie dłużnik ma jeszcze czas na podjęcie stosownych działań wobec wierzyciela. Ponadto fakt, że Wnioskodawca będzie nabywał wierzytelności za wartość niższą niż ich wartość nominalna, nie świadczy o tym, że będą to wierzytelności "trudne". Pomiędzy wartością nominalną a ceną sprzedaży istnieje różnica, jednakże w tym przypadku nie odzwierciedla ona rzeczywistej wartości ekonomicznej tej wierzytelności w chwili sprzedaży. Ta rzeczywista wartość wierzytelności, w świetle orzeczenia TSUE, uzależniona jest od wątpliwych perspektyw na spłatę i zwiększonego ryzyka wypłacalności dłużników, natomiast w niniejszej sprawie, jak wskazał Wnioskodawca, cena sprzedaży wierzytelności nie będzie uzależniona od ryzyka niewypłacalności dłużnika, gdyż dłużnikami będą banki, czyli podmioty o stabilnej sytuacji finansowej.

Wobec tego nie można uznać, że w odniesieniu do ww. wierzytelności niewymagalnych Wnioskodawca nabywa trudne wierzytelności, o których mowa w ww. wyroku C-93/10 i w związku z tym czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ponadto wskazać należy, że w powołane przez Wnioskodawcę orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2012 r. znak I FPS 5/11 w składzie rozszerzonym 7-osobowym również dotyczyło wierzytelności przeterminowanej. W wyroku tym NSA rozważając okoliczności, jakie należy wziąć pod uwagę przy ustaleniu, czy po stronie kupującego wystąpiło wynagrodzenie bezpośrednio związane z nabyciem wierzytelności, rzeczywiście otrzymane (bądź należne), jako świadczenie wzajemne za wykonaną na rzecz zbywcy usługę, stającą się tym samym usługą odpłatną, czyli czynnością opodatkowaną, stwierdził, że trzeba odpowiedzieć na pytanie czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za wynagrodzeniem.

W analizowanym przypadku zapłata za zakup wierzytelności będzie następowała w dwóch ratach: pierwsza w momencie nabycia wierzytelności, druga zaś będzie odroczona o momentu, w którym Wnioskodawca uzna, że wierzytelność nie może być skutecznie kwestionowana przez dłużnika, ostatecznie do momentu aż Wnioskodawca uzyska kwotę wierzytelności lub jej część. Należy zatem zauważyć, że w tym przypadku nie mamy do czynienia wyłącznie z transakcją kupna-sprzedaży wierzytelności, ponieważ ostateczna cena wierzytelności uzależniona jest od kosztów i powodzenia czynności podejmowanych przez Wnioskodawcę, zmierzających do wyegzekwowania należności.

Z uwagi na powyższe wyjaśnienia należy stwierdzić, że w okolicznościach przedstawionych we wniosku czynność nabycia wierzytelności niewymagalnych przez Wnioskodawcę należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Mamy tu bowiem do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę niewymagalnych wierzytelności (Wnioskodawcę) na rzecz sprzedawcy, polegającą na uwolnieniu sprzedawcy od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia. Zbywcy zostaje zaoszczędzone ryzyko i koszty posiadania takich wierzytelności, zostaje on "wyręczony" w czynnościach podejmowanych w celach dochodzenia długu. Zbywca nie musi podejmować żadnych działań zmierzających do zaspokojenia swoich należności od dłużnika takich jak choćby monity.

Ponadto ww. usługa jest świadczona odpłatnie, gdyż różnica między ostateczną wartością zakupu wierzytelności niewymagalnej a wartością nominalną stanowi dla Wnioskodawcy wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług.

Zatem, nabycie wierzytelności w okolicznościach wskazanych w opisie sprawy, stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Co do zasady, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednocześnie - na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy - w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Natomiast w myśl art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa;

3.

usług w zakresie leasingu.

Należy zauważyć, że wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów, w tym factoringu, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 z późn. zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu Państwa Członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytu i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i factoringu.

Ponadto, zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, s. 1 z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., Państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dodatkowo wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując factoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, factoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora.

W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub dalszej odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W konsekwencji, świadczona przez Wnioskodawcę usługa będzie podlegała opodatkowaniu stawką podstawową w wysokości 23%, gdyż wyłączona jest ze zwolnienia z podatku na podstawie wyżej powołanego art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Przechodząc z kolei do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących opodatkowania wyegzekwowanej we własnym imieniu i na własny rachunek należności od dłużnika zakupionej wierzytelności wskazać należy, że czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przypadku czynności egzekwowania należności na własną rzecz nie mamy do czynienia z towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy. Czynność ta nie stanowi również świadczenia usługi, zdefiniowanej w art. 8 ust. 1 ustawy, lecz korzystanie przez Wnioskodawcę z przysługującego mu prawa własności. Zgodzić należy się z Wnioskodawcą, że egzekwowanie własnych wierzytelności nie konstytuuje usługi, lecz jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością. Należność płacona przez dłużnika wynika z wierzytelności i nie jest wynagrodzeniem za świadczenie na jego rzecz. W przypadku więc egzekwowania własnych wierzytelności na swoją rzecz, nie mamy do czynienia z jakąkolwiek usługą wobec braku drugiego podmiotu, tj. usługobiorcy i wiążącej strony umowy o wykonanie usługi za wynagrodzeniem.

Wobec tego w tym przypadku nie znajdą zastosowania przesłanki wymienione w art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji uzyskanie przez Wnioskodawcę we własnym imieniu i na własny rachunek zapłaty od dłużnika zakupionej wierzytelności lub jej części nie stanowi wynagrodzenia za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl