IPPP1/4512-605/15-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 czerwca 2015 r. (data wpływu 17 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku czynności udzielania pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 17 czerwca 2015 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku czynności udzielania pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. ("Wnioskodawca") prowadzi działalność gospodarczą, koncentrującą się głównie na realizacji projektów biurowych, mieszkaniowych i usługowo-handlowych. Zgodnie z umową spółki Wnioskodawcy, przedmiotem jego działalności jest m.in. działalność pomocnicza finansowa, gdzie indziej niesklasyfikowana. Wnioskodawca nie jest natomiast instytucją finansową, ani nie zawarł w swojej umowie spółki informacji, że świadczy usługi pośrednictwa finansowego.

Wnioskodawca, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zamierza z własnych środków udzielić pożyczki/ pożyczek spółce z grupy: D. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna ("Spółka"), a także w przyszłości, potencjalnie innym spółkom, na rozwój ich działalności gospodarczej i realizację projektów na nieruchomościach ("Pożyczki"). Na podstawie umów Pożyczek każdorazowy pożyczkobiorca (w tym Spółka) będzie uprawniony do korzystania z wypłaconych środków pieniężnych, a wynagrodzenie Wnioskodawcy będzie ustalone w formie odsetek, których wysokość będzie kształtowała się na poziomie rynkowym.

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

1. Czy Pożyczki udzielane przez Wnioskodawcę podlegać będą zwolnieniu z podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielanie Pożyczek przez Wnioskodawcę podlegać będzie zwolnieniu z podatku od towarów i usług ("VAT") zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT.

Zgodnie z przywołanym przepisem prawa, z VAT zwolnione są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W obecnym stanie prawnym dla zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT nie ma znaczenia czy dane świadczenie może stanowić usługę w rozumieniu Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług czy nie. Natomiast dla stwierdzenia czy udzielanie Pożyczek jest "usługą udzielania pożyczek", o której mowa w Ustawie o VAT, konieczne jest:

Ad. a)

W myśl art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega, m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej, lub jednostki organizacyjnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W przedstawionym stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) udzielanie Pożyczek spełnia warunki cytowanej definicji odpłatnych usług, gdyż:

i. dochodzi do świadczenia w postaci udostępnienia kapitału pieniężnego (tekst jedn.: udzielania Pożyczek);

ii. można zdefiniować beneficjenta świadczenia, którym jest pożyczkobiorca (np. Spółka) mogący korzystać z kapitału udostępnionego na określony czas;

iii. świadczenie ma charakter odpłatny, gdyż pożyczkodawca (tekst jedn.: Wnioskodawca) pobierze wynagrodzenie z tytułu udostępnionego kapitału w formie odsetek;

iv. nie jest to dostawa towarów.

Powyższe znajduje potwierdzenie, m.in. w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 18 czerwca 2010 r., nr ILPP2/443-448/10-2/AD, zgodnie z którą; "udzielenie pożyczki ma charakter świadczenia wzajemnego, gdzie w ramach odpłatnej umowy zobowiązaniowej jedna ze stron jest bezpośrednim beneficjentem zobowiązania".

W efekcie, udzielanie Pożyczek stanowi zatem odpłatną usługę w rozumieniu przepisów Ustawy o VAT. Jednocześnie usługa ta korzysta ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT.

Ad. b)

Zgodnie z brzmieniem art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei zgodnie z art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Niewątpliwie, udzielanie Pożyczek będzie dokonywane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Potwierdza to zresztą przywołany powyżej, określony w umowie spółki Wnioskodawcy przedmiot działalności, zarobkowy charakter udzielanych pożyczek oraz rynkowe warunki, na jakich będą one udzielane.

Drugorzędne znaczenie ma przy tym to, czy Wnioskodawca umieścił w swojej umowie spółki informację o tym, że przedmiotem jego działalności jest świadczenie usług finansowych. Należy bowiem zauważyć, iż przywołane wyżej przepisy Ustawy o VAT nie odwołują się do klasyfikacji statystycznych i nie warunkują ich zastosowania od przedmiotu działalności podatnika zawartego w jego umowie spółki. Zatem w celu stwierdzenia czy dana czynność jest dokonywana w ramach działalności gospodarczej podatnika, znaczenie ma działalność faktycznie przez niego wykonywana.

Wyrażony powyżej przez Wnioskodawcę pogląd znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych (np. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 12 listopada 2008 r., sygn. I SA/Po 829/08) oraz w praktyce organów skarbowych. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 14 sierpnia 2007 r., nr ILPP1/443-41/07-2/BD stwierdził, że: "udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym". Identyczne stanowisko zajął również Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście w piśmie z dnia 26 czerwca 2007 r., nr PM/436-3/07/MS. Podobne stanowisko zostało przedstawione, m.in. przez: Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 24 grudnia 2009 r., nr ILPP2/443-1522/09-2/EWW; Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 4 grudnia 2009 r., nr ILPB2/436-176/09-5/MK; Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 13 marca 2009 r., nr IBPBII/1/436-43/08/MZ; Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 6 marca 2009 r., nr IPPP2/443-42/09-4/SAP.

Nie bez znaczenia w tym kontekście jest również okoliczność, iż Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Jak bowiem potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 3 marca 2015 r., nr IPPP1/4512-162/15-2/AW udzielanie pożyczek przez podatnika VAT spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielania, czy statusu nabywcy (podobne stanowisko zajmuje też m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 20 marca 2015 r., nr IBPP2/443-1315/14/IK).

W świetle powyższych argumentów, udzielanie Pożyczek przez Wnioskodawcę będzie, zdaniem Wnioskodawcy, podlegało opodatkowaniu VAT jako odpłatne świadczenie usług, a przy tym będzie zwolnione z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT (podobne stanowisko wyrażone zostało, m.in. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 13 stycznia 2015 r., nr IPPP1/443-1246/14-2/AP; Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 17 lipca 2014 r., nr IPPP1/443-553/14-2/ISZ; Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 26 maja 2011 r., nr ITPP2/443-402/11/AF).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej - na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy - rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże, zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do ustawy, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

* czynności ściągania długów, w tym factoringu;

* usług doradztwa;

* usług w zakresie leasingu.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że udzielanie przez Wnioskodawcę pożyczek stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługa ta mieści się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymieniona wprost w tym przepisie - Wnioskodawca korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie wskazać należy, że w zakresie dotyczącym opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.