IPPP1/4512-561/15-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 1 czerwca 2015 r. (data wpływu 8 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług pośrednictwa przy udzielaniu pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 8 czerwca 2015 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług pośrednictwa przy udzielaniu pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą pod firmą A. (dalej "Firma" lub "Pośrednik") z siedzibą w W. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zamierza świadczyć usługi pośrednictwa przy transakcjach udzielania pożyczek zarówno osobom fizycznym jak i firmom. Obecnie Wnioskodawczyni nie jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.

Zgodnie z treścią umów zawieranych z Pożyczkobiorcami, świadczone usługi pośrednictwa będą polegać na dokonywaniu zespołu czynności, których finalnym efektem będzie decyzja firmy zajmującej się udzielaniem pożyczek (dalej jako "Pożyczkodawca") o przyznaniu klientowi (dalej jako "Pożyczkobiorca") finansowania pożyczki. Zatem usługi świadczone przez Wnioskodawcę mają na celu doprowadzenie do ostatecznego zawarcia umowy pożyczki pomiędzy przyszłym Pożyczkobiorcą oraz Pożyczkodawcą.

W szczególności zgodnie z przyszłą treścią umowy pośrednictwa (dalej "Umowa") w ramach świadczonych usług pośrednictwa Firma będzie zajmować się w szczególności:

1. Przygotowaniem strategii postępowania przy transakcjach zawierania umów pożyczek.

2. Przedstawieniem Pożyczkodawcy propozycji zawarcia umowy pożyczki.

3. Pomocą Pożyczkobiorcy przy przygotowaniu wszelkich niezbędnych dokumentów wymaganych przez Pożyczkodawcę.

4. Wspomaganiem w prowadzeniu negocjacji z Pożyczkodawcą.

Firma nie pozostaje stroną umowy pożyczki.

Zgodnie z Umową Firma za wykonanie powyższych czynności otrzyma wynagrodzenie w postaci prowizji od kwoty pożyczki udzielonej przez Pożyczkodawcę. Zobowiązanym do wypłacenia wynagrodzenia Firmie jest Pożyczkobiorca. Wynagrodzenie dla Firmy płatne będzie w dniu zawarcia umowy pożyczki.

Jednocześnie Pośrednik zobowiązuje się do zachowania pełnej tajemnicy co do czynności i działań podjętych celem wykonania Umowy pośrednictwa oraz zobowiązuje się do przestrzegania przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.).

Przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji są wątpliwości czy w opisanym zdarzeniu przyszłym usługa pośrednictwa przy udzielaniu pożyczek będzie zwolniona z podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy usługa pośrednictwa przy udzielaniu pożyczki jaką wykonuje Pośrednik będzie zwolniona z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z kolei art. 7 ust. 1 stwierdza, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Przepis art. 8 ust. 1 przywołanej ustawy stanowi, iż przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Co do zasady stawka podatku na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy - wynosi 22%. Jednakże na podstawie art. 146a Ustawy, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., w okresie od dnia 1 stycznia 2011 do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Niemniej jednak, zarówno w treści Ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Dodatkowo zgodnie z art. 43 ust. 13 zwalnia się od podatku również świadczenie usługi stanowiącej element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Natomiast przepis art. 43 ust. 14 ustawy o VAT stanowi, iż przepisu tego nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41. Ponadto, jak wynika z przepisu art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7,12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. Czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2. Usług doradztwa;

3. Usług w zakresie leasingu.

Polskie przepisy są w tej kwestii co do zasady zgodne z wykładnią przepisów wspólnotowych. Stosownie do treści przepisu art. 135 (1) (b) dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę. Przepisy podatkowe ustawodawstwa polskiego nie definiują pojęcia pośrednictwa. W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem pośrednictwa warto w tym celu odnieść się do wyroku w sprawie sygn. C-453/05, gdzie TSUE stwierdził, że pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego Firma zawierać będzie umowy na mocy których świadczone będą przez nią usługi pośrednictwa przy udzielaniu pożyczek dla firm jak i osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. W ramach świadczonych usług zadaniem Pośrednika będzie doprowadzenie do ostatecznego zawarcia umowy pożyczki pomiędzy Pożyczkodawcą i Pożyczkobiorcą, przy czym Pośrednik sam nie będzie stroną umowy pożyczki. Jak wskazał TSUE w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r., (sygn. akt C-235/00, w sprawie Commissioners ol Customs Excise przeciwko CSC Financial Servises Ltd.) świadczeniem usług pośrednictwa mamy do czynienia w przypadku przedsiębiorcy, który nie jest żadną ze stron umowy, która dotyczy produktu finansowego. Pośrednictwo stanowi niejako mediację, a jego celem jest czynienie wszystkiego co możliwe w granicach prawa, aby strony zawarły umowę.

Należy stwierdzić, iż w opisanej sytuacji niewątpliwie mamy do czynienia z typowym pośrednictwem związanym z usługą udzielania pożyczek. Opisane działania Pośrednika wpisują się bowiem w ogólną definicję pośrednictwa jaką przedstawia w swoich wyrokach TSUE.

Dodatkowo istotne jest także, że opisane zdarzenie przyszłe nie spełnia negatywnych przesłanek do braku możliwości zwolnienia z podatku od towarów i usług na gruncie przepisu art. 43 ust. 14 Ustawy. Świadczone przez Firmę usługi nie stanowią elementu usługi pośrednictwa ale odrębną usługę pośrednictwa na co wskazuje charakter wykonywanych usług. Brak jest zatem przesłanek negatywnych, które uniemożliwiałyby zastosowanie zwolnienia z podatku od towarów i usług.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawczyni w opisanej sytuacji będzie miała prawo w stosunku do wykonywanych usług pośrednictwa finansowego świadczonego na rzecz Pożyczkobiorcy zastosować zwolnienie z podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%. Jednocześnie, przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

I tak, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41 (ust. 13 powyższego artykułu).

W myśl ust. 14 tego artykułu, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Ponadto, w świetle art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Z treści powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, stanowiącego implementację regulacji unijnych w tym zakresie, wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi, cechy które ją rozróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów. Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), w którym Trybunał stwierdził, że: "zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem". Można zatem stwierdzić, że wg TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci przymiotu takiej usługi.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem "pośrednictwa", warto odnieść się do wyroku w sprawie C-453/05, w której TSUE stwierdził, że: "pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

Z kolei w sprawie C-235/00 TSUE wskazał, że znaczenia słowa "negocjacje", w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się "do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem".

Wobec powyższego należy stwierdzić, że zgodnie z orzecznictwem TSUE usługa pośrednictwa finansowego:

* powinna stanowić usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,

* z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,

* ma na celu dążenie do zawarcia umowy (należy zaznaczyć, że pośrednik nie ma żadnego interesu, co do treści umowy),

* nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zamierza świadczyć usługi pośrednictwa przy transakcjach udzielania pożyczek zarówno osobom fizycznym jak i firmom. Zgodnie z treścią umów zawieranych z Pożyczkobiorcami, świadczone usługi pośrednictwa będą polegać na dokonywaniu zespołu czynności, których finalnym efektem będzie decyzja firmy zajmującej się udzielaniem pożyczek (dalej jako: "Pożyczkodawca") o przyznaniu klientowi (dalej jako: "Pożyczkobiorca") finansowania pożyczki. Zatem usługi świadczone przez Wnioskodawcę mają na celu doprowadzenie do ostatecznego zawarcia umowy pożyczki pomiędzy Pożyczkobiorcą a Pożyczkodawcą.

W ramach świadczonych usług pośrednictwa Firma będzie zajmować się w szczególności:

* przygotowaniem strategii postępowania przy transakcjach zawierania umów pożyczek.

* przedstawieniem Pożyczkodawcy propozycji zawarcia umowy pożyczki.

* pomocą Pożyczkobiorcy przy przygotowaniu wszelkich niezbędnych dokumentów wymaganych przez Pożyczkodawcę.

* wspomaganiem w prowadzeniu negocjacji z Pożyczkodawcą.

Firma za wykonanie powyższych czynności otrzyma wynagrodzenie w postaci prowizji od kwoty pożyczki udzielonej przez Pożyczkodawcę. Natomiast zobowiązanym do wypłacenia wynagrodzenia Firmie będzie Pożyczkobiorca.

W świetle przytoczonych przepisów prawa oraz orzecznictwa należy stwierdzić, że przedmiotowe usługi stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, które podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w wyżej przedstawionym zakresie jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.