IPPP1/4512-551/15-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 21 maja 2015 r. (data wpływu 5 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 5 czerwca 2015 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca zamierza zajmować się usługami pośrednictwa finansowego na rzecz potencjalnych klientów. Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą sytuacji przyszłej, a mianowicie gdy wnioskodawca swoim potencjalnym klientom przedstawiałby oferty podmiotów, które finansowałyby ich potrzeby w zakresie pożyczek. Usługa Wnioskodawcy polegałaby na wyszukiwaniu dla klienta właściwej instytucji pożyczkowej, przedstawianiu klientowi szczegółowych ofert, sprawdzaniu zdolności kredytowej, w przypadku takiej potrzeby wypełnianiu wniosków pożyczkowych w wersji papierowej, aplikowaniu o pożyczkę za pomocą internetu, umawianiu na spotkania w instytucji finansowej celem zaprezentowania warunków potencjalnej umowy. Do czynności Wnioskodawcy zaliczałoby się również gromadzenie niezbędnej dokumentacji dla firm na potrzeby uzyskania dla nich finansowania.

Zasadniczym celem pośrednictwa jest spowodowanie wszystkiego co możliwe, aby bank lub instytucja finansowa i klient zawarli ze sobą umowę.

Usługi te nie obejmują i nie będą obejmowały usług wskazanych w art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, tj.:

* czynności ściągania długów, w tym factoringu;

* usług doradztwa;

* usług w zakresie leasingu;

* do których to usług Wnioskodawca wie, że stosuje się podstawową stawkę podatku VAT.

Wynagrodzenie za powyższe usługi byłoby należne dla wnioskodawcy w przypadku gdy klient skorzysta z przedstawionej przez wnioskodawcę oferty finansowania. Wynagrodzenie będzie wynikać z umów łączących wnioskodawcę z klientami. Zobowiązanym do wypłacenia wynagrodzenia Wnioskodawcy jest klient.

Przedmiotem interpretacji są wątpliwości czy w opisanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca będzie miał prawo zastosować do świadczonych usług pośrednictwa przy udzielaniu pożyczek zwolnienie z podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm., dalej "ustawa").

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy opisana w stanie faktycznym kompleksowa usługa pośrednictwa finansowego, którą Wnioskodawca świadczy na rzecz klienta zwolniona jest od podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, opisana w stanie faktycznym kompleksowa usługa pośrednictwa finansowego, którą Wnioskodawca świadczy na rzecz klienta korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38, przedmiotowej ustawy, zwolnione od podatku VAT są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Biorąc pod uwagę, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje usług pośrednictwa, aby określić czy przedmiotowe usługi stanowią usługi pośrednictwa finansowego należy "sięgnąć" do przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej oraz wypracowanego w tym zakresie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 135 (1) (b) Dyrektywy 112 państwa członkowskie zwalniają usługi udzielania kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Z brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, jak i art. 135 (1) (b) Dyrektywy 112 wyraźnie wynika, iż intencją ustawodawcy, tak krajowego jak i unijnego, było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, instytucje pożyczkowe, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Wymienione zwolnienia mają charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi, cechy które ją rozróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów. Tym samym usługi pośrednictwa finansowego/kredytowego mogą być świadczone zarówno dla banku, instytucji pożyczkowej, jak i dla klienta banku, który jest zainteresowany uzyskaniem konkretnego produktu kredytowego. Taki też jest cel usługi pośrednictwa, która polega na łączeniu dwóch stron umowy, nie będąc jednocześnie żadną z tych stron. Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), gdzie Trybunał stwierdził iż "zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, instytucję pożyczkową, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem". Konkludując, można stwierdzić, że wg TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci w przedmiotowej sytuacji przymiotu takiej usługi.

Natomiast w orzeczeniu z dnia 13 grudnia 2001 r. (w sprawie C-235/00, między Commissioners of Customs Excise a CSC Financial Services Ltd.) TSUE uznał, że "pośrednictwo" w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 1-5 VI Dyrektywy Rady 77/388/ EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw, a także w orzeczeniu z dnia 13 grudnia 2001 r. (w sprawie C-235/00, między Commissioners of Customs Excise a CSC Financial Services Ltd.) TSUE uznał, że "pośrednictwo" w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 1-5 VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: jednolita podstawa opodatkowania, dalej jako VI. Dyrektywa, to działalność, która może obejmować między innymi: wskazywanie okazji do zawarcia umowy, kontaktowanie się ze stronami transakcji, negocjowanie warunków świadczeń wzajemnych. Zdaniem Trybunału, pośrednik powinien uczynić wszystko co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a w zamian za swoje usługi powinien otrzymywać odrębne wynagrodzenie. Kolejnym ważnym wyrokiem jest orzeczenie z dnia 21 czerwca 2007 r. (w sprawie C-453/05, Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde), w którym Trybunał podkreślił, że zwolnienie z VAT na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 1 VI Dyrektywy ma charakter przedmiotowy, czyli niezależny od podmiotu świadczącego te usługi, a model organizacyjny, w ramach którego podatnik świadczy usługi, nie ma wpływu na możliwość jego zastosowania. Biorąc pod uwagę powyższe nie powinno budzić wątpliwości, że charakter świadczonych przez Wnioskodawcę usług spełnia definicję usług pośrednictwa finansowego wypracowaną przez TSUE. Podejmowane przez Wnioskodawcę czynności mają tylko jeden cel - doprowadzenie do zawarcia umowy pożyczkowej i wszystkie podejmowane przez Wnioskodawcę czynności służą i są podporządkowane temu głównemu celowi. Usługa opisana w stanie faktycznym jest usługą kompleksową, a więc całe świadczenie podlega takim regulacjom opodatkowania VAT, jakie dotyczą świadczenia głównego. Pogląd taki został przedstawiony przykładowo w orzeczeniu TSUE w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd. (CRP), w którym TSUE wskazał, że "pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej" (podobnie w orzeczeniu w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV). Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle powyższych orzeczeń czynności wykonywane na rzecz klienta, opisane w stanie faktycznym, stanowią jedną kompleksową usługę pośrednictwa w świadczeniu przez bank, instytucję pożyczkową określonych usług finansowych. Z perspektywy banku, instytucji pożyczkowej jak i klienta, wykonywane przez Wnioskodawcę czynności stanowią jednolite świadczenie, dotyczące pośrednictwa pomiędzy bankiem lub instytucją pożyczkową, a jego klientami. Przy czym fakt, że wynagrodzenie Wnioskodawcy jest pokrywane przez klienta nie powinno wpływać na opodatkowanie przedmiotowych usług. Wnioskodawca podkreśla, że wszystkie podejmowane czynności mają na celu zawarcie umowy pożyczkowej między klientem a bankiem lub instytucją pożyczkową.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Stosownie jednak do art. 146a pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Stosownie do art. 43 ust. 13 ustawy o VAT zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

* czynności ściągania długów, w tym factoringu;

* usług doradztwa;

* usług w zakresie leasingu.

Powyższe regulacje stanowią implementację do krajowego porządku prawnego zapisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE.L Nr 347, str. 1, z późn. zm.). Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Z treści powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, stanowiącego implementację regulacji unijnych w tym zakresie, wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi - cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), w którym Trybunał stwierdził, że: "zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem". Można zatem stwierdzić, że wg TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci przymiotu takiej usługi.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem "pośrednictwa", warto odnieść się do wyroku w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w której TSUE stwierdził, że: "(...) pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

Natomiast w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. TSUE wskazał, że znaczenie słowa "negocjacje", w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się "do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy, nie jest zatem pośrednictwem".

Zatem zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

* usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,

* z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,

* celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym, pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),

* usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

Z uwagi na powołane przepisy prawa, wykazane orzecznictwo oraz przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że wskazany w stanie sprawy ogół podejmowanych czynności stanowi usługi pośrednictwa finansowego przy udzielaniu pożyczek, które podlegają zwolnieniu od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w wyżej przedstawionym zakresie jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.