IPPP1/4512-1200/15-2/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 19 listopada 2015 r. (data wpływu 27 listopada 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności wykonywanych w ramach systemu cash pooling - jest prawidłowe.

W dniu 27 listopada 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności wykonywanych w ramach systemu cash pooling.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka S.A. z siedzibą w Polsce (dalej określana jako "Spółka" lub "Wnioskodawca") zamierza zawrzeć wraz z innymi podmiotami z grupy kapitałowej (dalej "Grupa kapitałowa") umowę o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową - zerowanie sald rachunków bankowych (dalej również: "Lokalna umowa cash-poolingu", lub "Lokalny cash-pooling").

Wnioskodawca będzie uczestnikiem Lokalnego cash-poolingu, który będzie obejmował zarządzanie środkami finansowymi w Polsce. Poza Wnioskodawcą uczestnikami lokalnego cash-poolingu będą podmioty powiązane kapitałowo prowadzące działalność gospodarczą w Polsce. Liderem Lokalnego cash-poolingu będzie C. Sp. z o.o. (dalej: "Lider").

Ponadto w Grupie C. funkcjonuje także globalna umowa o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową - zerowanie sald rachunków bankowych, zawarta pomiędzy B. A/S, a D. A/S z siedzibą w Danii (dalej określana także, jako "Globalna umowa cash-poolingu", lub "Globalny cash-pooling"), w której funkcję lidera pełni B. A/S z siedzibą w Danii (dalej zwany "X."). Wnioskodawca nie będzie jednak stroną Globalnej umowy cash-poolingu.

Usługa objęta wyżej wymienionymi umowami świadczona będzie przez D. A/S z siedzibą w Danii, oraz oddział D. A/S zlokalizowany w Polsce (dalej "Bank").

Globalny i Lokalny cash-pooling będą ze sobą połączone, w ten sposób, że ewentualne nadwyżki środków pieniężnych wypracowane w Lokalnym cash-poolingu są wpłacane do Globalnego cash-poolingu, a ewentualne niedobory środków pieniężnych w Lokalnym cash-poolingu są pokrywane ze środków zgromadzonych w Globalnym cash-poolingu. Dopiero w sytuacji, w której w Globalnym cash-poolingu będzie brakować środków pieniężnych wówczas zostanie wykorzystany limit kredytowy przyznany przez Bank.

Zarówno Lokalna, jak i Globalna umowa cash-poolingu jest umową cash-poolingu typu rzeczywistego i jest umową nienazwaną, której celem jest polepszenie płynności finansowej spółek wchodzących w skład Grupy kapitałowej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Z perspektywy Spółki oraz podmiotów tworzących Grupę kapitałową, zasadniczym elementem Lokalnej umowy cash-poolingu jest wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz zadłużeniem spółek tworzących Grupę kapitałową, poprzez poprawę bieżących przepływów pieniężnych. W tym celu następuje koncentracja środków pieniężnych wszystkich spółek Grupy kapitałowej na jednym rachunku rozliczeniowym.

W celu realizacji powyższych założeń Bank otworzy dla Lidera specjalny rachunek rozliczeniowy - Rachunek Główny ("Rachunek Główny"). Jednocześnie Bank otworzy szereg rachunków dodatkowych - Rachunków Szczegółowych ("Rachunki Szczegółowe"), związanych funkcjonalnie z powyższym Rachunkiem Głównym. Posiadaczami Rachunków Szczegółowych będą wszystkie podmioty z Grupy kapitałowej, które przystąpią do Lokalnej Umowy cash-poolingu, w tym Wnioskodawca ("Uczestnicy"). Wskazane rachunki mogą być prowadzone w polskim złotym lub walutach obcych, przy czym Rachunki Szczegółowe mogą być otwarte w wielu krajach, w tym w innych krajach niż kraj, w którym jest otwarty Rachunek Główny.

Wpłaty dokonywane na Rachunki Szczegółowe Uczestników (w tym Spółki) będą zwiększały saldo środków pieniężnych na Rachunku Głównym. Bank będzie przenosił saldo dodatnie każdego Rachunku Szczegółowego na Rachunek Główny. Jednocześnie każdorazowe wypłaty z poszczególnych Rachunków Szczegółowych dokonywane przez Uczestników (w tym przez Spółkę) będą zmniejszały saldo środków pieniężnych na Rachunku Głównym. Saldo na Rachunku Głównym będzie zawsze odzwierciedleniem salda pomiędzy Bankiem a Liderem, natomiast saldo na każdym Rachunku Szczegółowym będzie odzwierciedleniem salda pomiędzy danym Uczestnikiem a Bankiem i zawsze będzie wynosiło zero.

Wysokość wypłat dokonywanych przez Uczestników z Rachunków Szczegółowych może być ograniczona wysokością limitu ustalonego pomiędzy Liderem a Uczestnikiem (o ile taki limit zostanie ustalony), a także wysokością limitu ustalonego pomiędzy Bankiem a Liderem dla wszystkich spółek wchodzących w skład Grupy kapitałowej.

Jednocześnie Bank otworzy dla Lidera odrębny Rachunek Szczegółowy, który będzie objęty Globalną umową cash-poolingu (dalej jako "Globalny Rachunek Szczegółowy") i który będzie funkcjonował w sposób analogiczny do Rachunków Szczegółowych w lokalnej strukturze zarządzania środkami finansowymi (tekst jedn.: jego saldo będzie zerowane względem rachunku głównego w Globalnym cash-poolingu (dalej jako "Globalny Rachunek Główny"). Globalny Rachunek Szczegółowy będzie służył do rozliczania salda Rachunku Głównego funkcjonującego w ramach Lokalnego cash-poolingu w taki sposób, że w przypadku salda dodatniego na lokalnym Rachunku Głównym, nadwyżka zostanie przekazana na Globalny Rachunek Szczegółowy, a w przypadku salda ujemnego - lokalny Rachunek Główny zostanie zasilony środkami przekazanymi z Globalnego Rachunku Szczegółowego. Saldo Rachunku Głównego będzie rozliczane w sposób automatyczny pod koniec każdego dnia roboczego.

Na podstawie ustaleń z Liderem oraz pozostałymi Uczestnikami (w tym także Spółką), Bank będzie wyliczał saldo odsetek należnych poszczególnym Uczestnikom od Lidera lub płatnych przez poszczególnych Uczestników na rzecz Lidera, obliczonych na podstawie salda wewnątrzgrupowego pomiędzy Rachunkiem Głównym a każdym z Rachunków Szczegółowych, tj. środków pieniężnych wpłacanych przez Uczestników na własne Rachunki Szczegółowe i przekazywanych na Rachunek Główny (wpłata) lub wypłacanych przez nich z Rachunków Szczegółowych w ciężar Rachunku Głównego (wypłata), w trakcie trwania Lokalnej umowy cash-poolingu. W zależności od tego, czy Lider będzie zobowiązany do zapłaty odsetek czy uprawniony do otrzymania odsetek, wyliczone odsetki będą pobierane z Rachunku Szczegółowego Lidera i przekazywane na Rachunek Szczegółowy Uczestnika (w tym Wnioskodawcy) lub będą pobierane z Rachunku Szczegółowego Uczestnika (w tym Wnioskodawcy) i przekazywane na Rachunek Szczegółowy Lidera. W konsekwencji, w przypadku, gdy Uczestnik będzie zobowiązany do zapłaty odsetek, odsetki te będą płatne na Rachunek Szczegółowy Lidera, Bank będzie natomiast jedynie wyliczał i pobierał kwotę odsetek z Rachunku Szczegółowego Uczestnika i przekazywał na Rachunek Szczegółowy Lidera. Odsetki przekazane na Rachunek Szczegółowy Lidera będą następnie dystrybuowane pomiędzy poszczególnych Uczestników przedmiotowego systemu zarządzania płynnością finansową. Przy czym z uwagi na sposób przekazywania odsetek na Rachunek Szczegółowy Lidera oraz ich dalszej dystrybucji, nie jest możliwe ustalenie ostatecznego beneficjenta odsetek wpłacanych przez Uczestników na Rachunek Szczegółowy Lidera.

Zarówno Lider, jak i Bank z uwagi na mechanizm kalkulacji i dystrybucji odsetek w ramach Lokalnej Umowy cash-poolingu nie jest w stanie określić, które kwoty otrzymywanych odsetek i w jakiej wysokości trafiają do poszczególnych odbiorców, gdyż pieniądz elektroniczny nie jest w żaden sposób zindywidualizowany. Podmiotami uprawnionymi mogą być każdorazowo pozostałe podmioty z Grupy kapitałowej, uczestniczące w systemie zarządzania płynnością finansową, w tym także Spółka. Analogicznie, w przypadku Globalnej umowy cash-poolingu także nie jest możliwe określenie, które kwoty otrzymywanych odsetek i w jakiej wysokości trafiają do poszczególnych odbiorców.

W systemie zarządzania płynnością finansową oferowanym przez Bank nie będzie możliwości dokonywania przez Spółkę samodzielnych wypłat lub wpłat bezpośrednio na Rachunek Główny.

Za czynności wykonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową Bank będzie pobierał wynagrodzenie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy czynności realizowane przez Wnioskodawcę w ramach Lokalnej Umowy Cash poolingu stanowią czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Czynności wykonywane przez niego w ramach Lokalnej Umowy Cash poolingowej nie stanowią czynności opodatkowanych VAT.

Rola Wnioskodawcy jako uczestnika Lokalnego Cash Poolingu ma charakter pasywny. Wnioskodawca jest bowiem podmiotem korzystającym z kompleksowej usługi, świadczonej przez Bank, a nie podmiotem świadczącym usługi, w szczególności na rzecz pozostałych Uczestników Lokalnego cash-poolingu, Lidera lub Banku. Zatem czynności wykonywane przez Wnioskodawcę nie mogą być uznane za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT "przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT."

Umowa nie przewiduje żadnej dostawy towarów. W rezultacie, w kontekście ewentualnego opodatkowania podatkiem VAT należy dokonać analizy czy czynności wykonywane przez Spółkę w ramach Lokalnej Umowy Cash Poolingu stanowią świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Pojęcie świadczenia usług ma charakter uzupełniający definicję dostawy towarów i jest odzwierciedleniem realizacji zasady powszechności opodatkowania VAT transakcji dokonywanych przez podatnika w ramach jego działalności gospodarczej.

Jednakże aby dane świadczenie miało charakter usługi podlegającej opodatkowaniu VAT, muszą wystąpić łącznie następujące przesłanki:

Zgodnie z Lokalną Umową Cash Poolingu to Bank wykonuje na rzecz Grupy Kapitałowej szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową (cash pooling). Wszystkie działania Banku podejmowane są w celu realizacji podstawowej funkcji Lokalnej Umowy Cash poolingu, jaką jest zarządzanie płynnością finansową spółek z Grupy, do której należy Wnioskodawca.

Czynności realizowane przez Wnioskodawcę mają charakter techniczny i pomocniczy w stosunku do czynności realizowanych przez Bank i Lidera umożliwiając im realizację usługi zarządzania płynnością finansową.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez Dyrektorów Izb Skarbowych, działających z upoważnienia Ministra Finansów, dla przykładu w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 2 września 2014 r. (sygn. ILPP2/443-607/14-3/AK), w której czytamy "W konsekwencji czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika analizowanej usługi umożliwiające Bankowi dokonywanie odpowiednich operacji związanych z wykonywaniem umowy cash poolingu, nie będą stanowić odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie czynności pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową. W związku z powyższym, czynności dokonywane przez Spółkę nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT."

Potwierdzenia stanowiska prezentuje także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 24 stycznia 2014 r. (sygn. ILPP1/443-993/13-2/NS), w której stwierdził: "Czynności wykonywane przez podatnika, jako uczestnika tej usługi, umożliwiające bankowi dokonanie odpowiednich operacji związanych z wykonywaniem umowy cash poolingu nie stanowią odrębnego (odpłatnego) świadczenia przez spółkę w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową."

Takie samo stanowisko znajdujemy również w innych interpretacjach, m.in. wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 19 marca 2014 r. (sygn. ITPP1/443-15/14/BK), interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 lipca 2014 r. (sygn. IPPP1/443-790/14-2/IGo) czy też interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 11 sierpnia 2014 r. (sygn. 1LPP4/443-252/14-3/ISN).

Uwzględniając przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w związku z realizacją Lokalnej Umowy Cash poolingu Wnioskodawca nie wykonuje czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Wobec powyższych przepisów należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Na podstawie zapisów art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash poolingu należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika przedmiotowej usługi, nie będą stanowić odpłatnego świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia przez Bank usługi cash poolingu. W związku z tym, nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca z tego tytułu nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Zatem, Wnioskodawca uczestnicząc w systemie cash poolingu organizowanym przez Bank, nie będzie świadczył usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a będzie jedynie usługobiorcą usługi świadczonej przez Bank.

Wobec powyższego, oceniając stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za prawidłowe.

Interpretacja zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.