IPPP1-443-92/09-7/IZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sp. z o.o. przedstawione we wniosku z dnia 29 stycznia 2009 r. (data wpływu 2 lutego 2009 r.), uzupełnionego pismem z dnia 4 lutego 2009 r. (data wpływu 9 lutego 2009 r.) pismem z dnia 16 kwietnia 2009 r. (data wpływu 21 kwietnia 2009 r.) nadesłanym w odpowiedzi na wezwanie tut. Organu - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania umownego zniesienia współwłasności po dokonaniu geodezyjnego podziału nieruchomości, bez obowiązku dokonania dopłat przez strony umowy - jest prawidłowe.

W dniu 2 lutego 2009 r. do tut. Organu wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania umownego zniesienia współwłasności po dokonaniu geodezyjnego podziału nieruchomości, bez obowiązku dokonania dopłat przez strony umowy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Strona prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu podmiotom trzecim powierzchni magazynowej w parku logistycznym. Podatnik jest obecnie jedynym właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w W., obręb M. o łącznej powierzchni 248.241 m² (dalej: Nieruchomość"). Spółka nabyła Nieruchomość w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Stronie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w związku z nabyciem Nieruchomości.

Na Nieruchomości budowany jest obecnie budynek magazynowy wraz z infrastrukturą towarzyszącą, którego oddanie do użytku planowane jest na koniec lutego 2009 r. (dalej "Budynek"). W późniejszym okresie na Nieruchomości powstaną również inne budynki magazynowe oraz dodatkowe elementy infrastruktury towarzyszącej (dalej: Planowane Budynki"). Spółka zamierza w Budynku/Planowanych Budynkach świadczyć usługi najmu powierzchni magazynowej. Strona nie wyklucza również możliwości sprzedaży części Nieruchomości obejmującej Budynek lub Planowane Budynki na rzecz podmiotów trzecich.

W najbliższym okresie Podatnik planuje sprzedać udział we własności Nieruchomości jednej ze spółek z grupy P. (dalej: Nabywca"). Nabywcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w związku z dokonaniem powyższej transakcji. W wyniku tej transakcji Spółka będzie posiadać udział ułamkowy w prawie własności Nieruchomości. Wraz z zawarciem umowy sprzedaży udziału we własności gruntu Strona i Nabywca podpiszą umowę quoad usum określającą sposób korzystania z Nieruchomości objętej współwłasnością. W wyniku podpisania umowy quoad usum strony dokonają umownego podziału Nieruchomości, zgodnie z którym każdemu z podmiotów przypadnie odpowiednia część Nieruchomości do wyłącznego korzystania oraz czerpania pożytków.

Części nieruchomości, które przypadną stronom do wyłącznego korzystania będą odpowiadać powierzchniowo wielkości udziału każdej ze spółek we własności Nieruchomości (tekst jedn.: odpowiednio dla Spółki - Część Nieruchomości Spółki, natomiast dla Nabywcy - Część Nieruchomości Nabywcy). Ponadto, umowa quoad usum określi podział pożytków z Nieruchomości i kosztów eksploatacyjnych w taki sposób, że Spółka i Nabywca uzyskają prawo do wyłącznego pobierania pożytków z przyznanych im do wyłącznego korzystania części Nieruchomości.

W umowie quoad usum zostaną zawarte także postanowienia, na mocy których Podatnik oraz Nabywca będą zobowiązani ponosić tylko te kosztów, które są związane z przyznanymi im do wyłącznego korzystania częściami Nieruchomości. Na tym etapie nie zostało ustalone, która z ww. części obejmować będzie Budynek. Możliwy jest zatem scenariusz, iż w wyniku dokonanego podziału Nabywca otrzyma prawo do wyłącznego korzystania z Budynku. Tym niemniej, strony nie wykluczają też możliwości, iż Nabywca otrzyma prawo do wyłącznego korzystania z niezabudowanej na ten moment części Nieruchomości, natomiast Wnioskodawcy przypadnie do wyłącznego korzystania zabudowana część Nieruchomości obejmująca Budynek.

Spółka nie będzie świadczyć żadnych usług na rzecz Nabywcy w związku z przyznaną mu do wyłącznego korzystania Częścią Nieruchomości Nabywcy. Strona nie będzie również stroną zawieranych przez Nabywcę umów najmu dotyczących powierzchni magazynowej oraz biurowej zlokalizowanej na Części Nieruchomości Nabywcy (np. jeśli ostatecznie strony ustalą, iż będzie ona obejmować Budynek).

Dodatkowo, na podstawie umowy quoad usum, strony na przyznanych im do wyłącznego korzystania częściach Nieruchomości będą dokonywać nakładów inwestycyjnych, w tym m.in. na części Nieruchomości, która nie będzie zabudowana ponoszone będą nakłady związane z realizacją Planowanych Budynków.

Spółki nie wykluczają, iż w przyszłości, po uzyskaniu decyzji o geodezyjnym podziale Nieruchomości, współwłasność Nieruchomości zostanie zniesiona, poprzez fizyczny podział Nieruchomości. W takiej sytuacji, strony zawrą odpowiednią umowę, na mocy której każda ze stron otrzyma część Nieruchomości odpowiadającą części, którą każda z nich wcześniej użytkowała "na wyłączność" na podstawie umowy quoad usum, tj. odpowiednio Spółka - Część Nieruchomości Spółki oraz Nabywca - Część Nieruchomości Nabywcy wraz z poniesionymi przez każdą ze stron nakładami dokonanymi na należących do stron częściach Nieruchomości.

Intencją stron będzie, aby Części Nieruchomości przyznane przy zniesieniu współwłasności były tożsame z częściami Nieruchomości użytkowanymi na podstawie umowy quoad usum. Strony przewidują zatem, że zniesienie współwłasności nastąpi nieodpłatnie (tekst jedn.: bez jakichkolwiek spłat lub dopłat). Tym niemniej, Podatnik nie wyklucza alternatywnego scenariusza w wyniku którego Strona lub spółka, w zależności od otrzymanych części Nieruchomości (innych niż Część Nieruchomości StronyC oraz Część Nieruchomości Nabywcy), będą zobowiązane do dokonania spłat.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1. Czy w przypadku umownego zniesienia współwłasności po dokonaniu geodezyjnego podziału Nieruchomości, w wyniku którego Spółka oraz Nabywca uzyskają prawo własności do odpowiednio Części Nieruchomości Spółki oraz Części Nieruchomości Nabywcy (tekst jedn.: w wyniku którego nie wystąpi obowiązek dokonania dopłat przez PDC jak i przez Nabywcę), ww. transakcja pozostanie poza zakresem opodatkowaniu VAT.

Zdaniem Spółki zniesienie współwłasności Nieruchomości, jeśli żadna ze stron nie będzie zobligowana do dokonania jakichkolwiek spłat na rzecz drugiego podmiotu, będzie czynnością pozostającą poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Za powyższym przemawiają następujące argumenty:

Brak podstaw do opodatkowania VAT zniesienia współwłasności bez dokonywania dopłat

Brak wzajemnych świadczeń

Strona planuje dokonać zniesienia współwłasności poprzez podział rzeczy wspólnej (tzw. podział fizyczny). Będzie to jednakże możliwe nie wcześniej niż po dokonaniu podziału geodezyjnego Nieruchomości.

Zdaniem Spółki w przypadku, gdy w wyniku tak przeprowadzonego podziału, każdemu z podmiotów przypadną części Nieruchomości równe ich udziałom w całości, które będą odpowiadać częściom, które każda z nich wcześniej (tekst jedn.: przed dokonaniem zniesienia współwłasności) użytkowała na wyłączność" na podstawie umowy quoad usum (tekst jedn.: odpowiednio Spółka - Część Nieruchomości Spółki oraz Nabywca - Część Nieruchomości Nabywcy wraz z poniesionymi przez każdą ze stron nakładami dokonanymi na należących do stron częściach Nieruchomości), nie dojdzie do jakiegokolwiek świadczenia żadnej ze stron, które mogłoby podlegać opodatkowaniu VAT.

U żadnej ze stron nie wystąpi bowiem obowiązek dopłaty - zarówno bowiem Wnioskodawca, jak i Nabywca przy zniesieniu współwłasności części Nieruchomości zachowają części Nieruchomości, które będą równe ich udziałom we własności Nieruchomości. Dokonanie zniesienia współwłasności spowoduje jedynie zmianę charakteru prawa, jakie przysługuje Spółce oraz Nabywcy w związku z odpowiednimi częściami Nieruchomości (tekst jedn.: prawo własności zamiast udziału we własności).

Zasadność podejścia Strony w powyższym zakresie może stanowić argumentacja zawarta w piśmie Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu w dnia 8 listopada 2004 r. (PP/1443-268/04). Organ podatkowy podkreśla w nim, iż "Przez zniesienie współwłasności k.c. rozumie likwidację stosunku prawnego jaki łączy współwłaścicieli. Jest to instytucja prawa rzeczowego. Zatem nie można przyjąć, iż zniesienie współwłasności stanowi sprzedaż lub dostawę towarów. W tej sytuacji stwierdzić należy, iż nieodpłatne zniesienie współwłasności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług".

Takie stanowisko potwierdza pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 lipca 2008 r. (znak IPPB1/415-600/08-4/IF). Organ podatkowy wskazał w nim, iż "Na podstawie art. 211 k.c., zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Stąd, gdy udział danej osoby nie ulega powiększeniu, nie może być traktowany w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób nie uległ powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (w tym przypadku nieruchomości), jak też stan jej majątku osobistego."

Brak nieodpłatnej dostawy towarów na cele inne niż związane z prowadzoną działalnością gospodarczą

W ocenie Spółki, brak jest również podstaw, aby twierdzić, iż na gruncie przepisów dotyczących opodatkowania VAT, zniesienie współwłasności bez dokonywania dopłat stanowić będzie zrównaną z dostawą towarów opodatkowaną VAT nieodpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z ww. przepisem za dostawę towarów rozumie się również m.in. przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

W opisanym stanie faktycznym nie będzie podstaw do zastosowania ww. przepisu i opodatkowania VAT transakcji. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż aby uznać transakcję za nieodpłatną dostawę towarów konieczne jest po pierwsze, aby doszło do przekazania towarów należących do przedsiębiorstwa podatnika. Jak natomiast Spółka wykazała w pkt 5.1.1 powyżej, przy zniesieniu współwłasności na opisanych zasadach nie dojdzie do jakiegokolwiek nieodpłatnego przekazania towarów. Każda ze stron zachowa bowiem część Nieruchomości, która odpowiadać będzie wcześniej posiadanemu udziałowi we własności Nieruchomości i u żadnej ze stron w związku ze zniesieniem współwłasności nie wystąpi przysporzenie majątkowe.

Nieodpłatna dostawa towarów mogłaby wystąpić jedynie, jeśli część Nieruchomości otrzymana przez którąkolwiek ze stron nie pokrywałaby się z wcześniej posiadanym udziałem w Nieruchomości i strony nie określiłyby z tego tytułu jakiejkolwiek dopłaty dla strony otrzymującej mniejszą część Nieruchomości aniżeli wynikałoby to ze posiadanego udziału we własności Nieruchomości, Tym niemniej z taką sytuacją nie mamy do czynienia w opisanym stanie faktycznym.

Dodatkowo zdaniem Spółki nawet gdyby uznać, iż przy zniesieniu współwłasności bez określenia dopłat w istocie dochodzi do nieodpłatnej dostawy towarów, w zaprezentowanym stanie faktycznym wciąż nie byłoby podstaw do opodatkowania VAT takiej transakcji. Jak wynika bowiem z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT opodatkowane VAT są bowiem wyłącznie nieodpłatne przekazania, które nie są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Tymczasem w opisanej sytuacji zniesienie współwłasności będzie mieć niewątpliwy związek z prowadzonym przedsiębiorstwem Spółki. Czynność ta spowoduje bowiem, iż Spółka uzyska prawo własności do części Nieruchomości, która w dalszej kolejności stanowić będzie element przedsiębiorstwa Spółki i będzie wykorzystywana do prowadzenia opodatkowanej VAT działalności gospodarczej (polegającej na wynajmie powierzchni biurowej oraz magazynowej lub ewentualnie dokonanie opodatkowanego VAT zbycia Nieruchomości lub jej części).

Potwierdzeniem takiego podejścia jest stanowisko WSA w Warszawie zawarte w wyroku z dnia 13 lipca 2007 r. (III SA/Wa 3630/06), który choć dotyczył braku podstaw do opodatkowania VAT nieodpłatnego świadczenia usług związanego z prowadzonym przedsiębiorstwem, to ze względu na zbliżone brzmienie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT (dotyczący nieodpłatnego świadczenia usług) oraz art. 7 ust. 2 ustawy o VAT (dotyczący nieodpłatnej dostawy towarów), stanowi również potwierdzenie braku podstaw do opodatkowania VAT nieodpłatnej dostawy towarów.

W rezultacie należy uznać, iż dokonanie zniesienia współwłasności w drodze umownego podziału fizycznego Nieruchomości, w wyniku którego nie nastąpi obowiązek wnoszenia dopłat przez żadną ze stron nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, 09-402 Płock, ul. 1 Maja 10.