IPPP1-443-602/09-2/JB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana Antoniego R., przedstawione we wniosku z dnia 16 czerwca 2009 r. (data wpływu 22 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwolnienia podmiotowego z tytułu wynajmu nieruchomości stanowiącej własność małżonków - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 czerwca 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwolnienia podmiotowego z tytułu wynajmu nieruchomości stanowiącej własność małżonków.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Podatnik wraz z małżonką są właścicielami nieruchomości wynajmowanej na prowadzenie przedszkola. Od 1 stycznia 2009 r. zostało złożone oświadczenie o rozliczaniu się z otrzymywanych przychodów przez jednego z małżonków z tytułu wynajmu. Podatnik wynajem opodatkowuje na zasadach ogólnych - książka przychodów i rozchodów.

Na wynajem tej nieruchomości została podpisana umowa najmu pomiędzy podatnikiem i jego małżonką oraz z wynajmującym na prowadzenie przedszkola.

W miesiącu styczniu 2009 r. w związku ze złożeniem oświadczenia przez małżonków podatnik wprowadził do ewidencji środków trwałych wynajmowaną nieruchomość. Ujawnienie wynajmowanej nieruchomości od 1 stycznia 2009 dała możliwość naliczania amortyzacji przez podatnika, który rozlicza się z całości przychodów z wynajmu.

W trakcie roku 2009 z tytułu wynajmu nieruchomości na prowadzenie przedszkola przekroczy kwotę 50.000 zł uprawniającą do korzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy do obrotu do podatku od towarów i usług powodującego opodatkowanie stawką 22% z tytułu wynajmu na inne cele niż mieszkaniowe (prowadzenie przedszkola) wlicza się cały przychód, który jest wykazywany w podatku dochodowym od osób fizycznych przez jednego z małżonków i nie można tutaj dzielić tego przychodu pomiędzy dwóch małżonków, w sytuacji opodatkowania całości przychodów przez jednego małżonka na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy, na podstawie art. 113 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług do obrotu wlicza się przychód wykazywany w podatku dochodowym z całego wynajmu rozliczanego przez jednego z małżonków zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych. W sytuacji opisanej przez podatnika nie zachodzi wykluczenie wynikające z art. 113 ust. 2 i cały przychód z wynajmu wliczany jest do obrotu, pomimo faktu, że umowa najmu została podpisana przez dwóch małżonków, a w związku ze złożonym oświadczeniem, że podatnikiem wykazującym przychody jest jeden z małżonków, to przychody z tytułu najmu w pełnej wysokości bez podziału pomiędzy każdego z małżonków jest wliczany do limitu 50.000 zł. To oznacza, że nie można dzielić przychodu na dwie równe części i każda z tych części będzie liczona do limitu oddzielnie. Skoro występuje jeden podatnik to cały przychód wliczany jest do obrotu osiągniętego przez jednego małżonka.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 powołanej ustawy o VAT zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 50.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji - art. 113 ust. 2 ustawy o VAT.

W myśl zaś art. 113 ust. 5 ustawy, jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę. Za zgodą naczelnika urzędu skarbowego podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z dokumentów celnych oraz o kwotę podatku zapłaconą od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a także o kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur dokumentujących zakupy dokonane przed dniem utraty zwolnienia, pod warunkiem:

Z kolei na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji 4 tego załącznika zostały wymienione usługi w zakresie wynajmowania lub dzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek, z wyłączeniem wynajmu lokali w budynkach mieszkalnych na cele inne niż mieszkaniowe (PKWiU ex 70.20.11).

W myśl art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Zatem, biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że najem jako usługa wymieniona w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zawierane umowy najmu mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe), bez względu na to, czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji najem nieruchomości stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ww. ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wraz z małżonką są właścicielami nieruchomości wynajmowanej na cele prowadzenia przedszkola. Wnioskodawca wspólnie z małżonką zawarł z wynajmującym umowę najmu przedmiotowej nieruchomości. W styczniu 2009 r. zostało złożone oświadczenie o rozliczaniu się z otrzymywanych przychodów z tytułu wynajmu przez jednego z małżonków (Wnioskodawcę). W ciągu 2009 r. Wnioskodawca przekroczy z tytułu wynajmu kwotę 50.000 zł uprawniającą do korzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

Zgodnie cytowanym już art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Należy stwierdzić, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom VAT. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że o tym, kto jest podatnikiem VAT z tytułu najmu decyduje treść zawartej umowy najmu. Jeżeli zatem przedmiotem najmu jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, będzie ten małżonek, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (tj. który jest stroną czynności prawnej). Umowa najmu zawarta przez oboje małżonków powoduje, iż podatnikiem VAT z tego tytułu jest każdy ze współmałżonków, który podpisał umowę.

W konsekwencji powyższego, dopiero w momencie przekroczenia przez każdego z małżonków odrębnie kwoty limitu 50.000 zł, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku o VAT lub w przypadku osób rozpoczynających działalności gospodarczej, kwoty ww. limitu wyliczonej w proporcji do okresu prowadzonej działalności - wg zasad o których mowa w art. 113 ust. 9 ustawy o podatku VAT, tracą oni prawo do dalszego korzystania ze zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług.

W przypadku, gdy czynność opodatkowana, dotycząca majątku wspólnego, została dokonana przez małżonków wspólnie, każdy z małżonków uwzględnia 50% należności wynikającej z tej czynności. Jeżeli w umowie dotyczącej tej czynności lub innej umowie majątkowej wiążącej małżonków wskazano inne udziały, wówczas podział następuje zgodnie z postanowieniami tej umowy.

Odnosząc powyższe do przedstawionej we wniosku sytuacji stwierdzić należy, że skoro umowę najmu nieruchomości na cele niemieszkalne (prowadzenie przedszkola) zawarło obydwoje małżonków tj. Wnioskodawca oraz jego małżonka, podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT z tytułu zawartej umowy najmu jest każdy z małżonków w swojej części. Tym samym, obliczając limit wartości sprzedaży opodatkowanej do zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, Wnioskodawca winien uwzględnić 50% należności uzyskanych z tytułu najmu przedmiotowej nieruchomości.

Należy w tym miejscu stwierdzić, iż złożenie oświadczenia o wyborze opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów z najmu w całości przez jednego z małżonków, bądź jego brak, nie rozstrzyga o tym, któremu z małżonków przysługuje przymiot bycia podatnikiem podatku od towarów i usług. Zatem, fakt, iż to właśnie Wnioskodawca na mocy złożonego oświadczenia rozlicza w całości przychody z tytułu umowy najmu w podatku dochodowym, nie może przesądzać o tym, że tylko on staje się podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu czynności wykonywanych przez obojga małżonków.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie organ podatkowy informuje, iż w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych sprawa zostanie rozpatrzona odrębnie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.