IPPP1-443-590/10-5/MP - Opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży lokalu mieszkalnego w drodze licytacji przez komornika.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 28 kwietnia 2010 r. (data wpływu do BKIP w Płocku 6 czerwca 2010 r.) - uzupełnionym w dniu 21 lipca 2010 r. na wezwanie organu podatkowego z dnia 8 lipca 2010 r. (doręczone w dniu 14 lipca 2010 r.) r. - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* opodatkowania sprzedaży lokalu przez komornika w trybie licytacji publicznej - jest prawidłowe,

* uznania komornika sądowego za płatnika podatku VAT - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 czerwca 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości przez komornika w trybie licytacji publicznej oraz uznania komornika sądowego za płatnika podatku VAT.

Przedmiotowy wniosek uzupełniony został w dniu 21 lipca 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W ramach prowadzonej egzekucji w dniu 21 października 2009 r. została sprzedana nieruchomość stanowiąca lokal mieszkalny położony w W., dla którego Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o nr....... Dłużnik S. Sp. z o.o. w P., na zapytanie komornika poinformował, że "S. Sp. z o.o. dokonała zakupu wymienionej nieruchomości w W. ze stawką zwolnioną. Według informacji uzyskanych od Naczelnika US, dłużnik S. Sp. z o.o. jest czynnym podatnikiem VAT od 1996 r. Lokal mieszkalny został nabyty przez dłużnika 28 czerwca 2004 r., według informacji uzyskanych od dłużnika spółka dokonała zakupu nieruchomości ze stawką zwolnioną.

Według informacji uzyskanych od zarządcy nieruchomości przedmiotowy lokal wykorzystywany był do celów mieszkalnych. Jednocześnie zarządca przedmiotowej nieruchomości poinformował organ egzekucyjny, iż dłużnik nie ponosił wydatków na ulepszenie lokalu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Stanowisko wnioskodawcy (przedstawione w uzupełnieniu wniosku) oparte jest na twierdzeniu, iż sprzedana w drodze licytacji publicznej nieruchomość korzysta ze zwolnienia zawartego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, jednocześnie nie spełniając przesłanek zawartych w niniejszym artykule:

Jednocześnie komornik, jako sądowy organ egzekucyjny nie ma fizycznej możliwości odprowadzenia podatku VAT ze względu na to, iż nie dysponuje kwotą uzyskaną ze sprzedaży nieruchomości, a jedynym dysponentem powyższej kwoty jest Sąd Rejonowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

* prawidłowe w zakresie pyt. 1 dot. opodatkowania sprzedaży nieruchomości w trybie licytacji publicznej,

* nieprawidłowe w zakresie pyt. 2 dot. uznania komornika sądowego za płatnika podatku VAT.

Ad.1.

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepisy art. 5 ustawy, i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ww. ustawy, działającą w takim charakterze.

Na podstawie art. 7 ust. 1 powołanej ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Pod pojęciem towarów, zdefiniowanym w art. 2 pkt 6 ustawy, należy rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Podatnikami w podatku od towarów i usług są, w myśl art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie do ust. 2 tego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl regulacji zawartej w art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług, organy egzekucyjne, określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Biorąc pod uwagę przytoczone powyżej przepisy, przede wszystkim zaś wynikający z nich status komornika sądowego jako płatnika podatku od towarów i usług obowiązanego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji towarów będących własnością dłużnika, stwierdzić należy, iż komornik tylko wówczas jest płatnikiem podatku od towarów i usług, gdy do rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży byłby zobowiązany dłużnik.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12, art. 63, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże zarówno w treści ustawy jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie ich z podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Stosownie do art. 2 pkt 14 ustawy przez pierwsze zasiedlenie - rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, iż Wnioskodawca, w ramach prowadzonej egzekucji komorniczej dokonał sprzedaży lokalu mieszkalnego. Przedmiotowy lokal zakupiony został przed dłużnika ze stawką zwolnioną w 2004 r. i wykorzystywany był do celów mieszkalnych. Jednocześnie wskazano, iż dłużnik nie ponosił wydatków na ulepszenie tego lokalu.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny, należy stwierdzić, iż sprzedaż ww. lokalu mieszkalnego, dokonywana przez dłużnika korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 cyt. ustawy.

W rozpatrywanej sprawie przedmiotowy lokal mieszkalny został przez dłużnika zasiedlony w myśl definicji art. 2 pkt 14 ustawy, a pomiędzy pierwszym zasiedleniem i dostawą lokalu upłynął okres dłuższy niż dwa lata. Ponadto, dłużnik nie ponosił wydatków na ulepszenie lokalu, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, nie przysługiwało mu prawo również do odliczenia podatku naliczonego w stosunku do tego obiektu.

Reasumując, skoro sprzedaż wymienionej we wniosku nieruchomości, dokonywana przez dłużnika korzystałaby ze zwolnienia, to dostawa tej samej nieruchomości stanowi również dla Wnioskodawcy (komornika) dostawę zwolnioną od podatku od towarów i usług.

Ad.2.

Zgodnie z cytowanym wyżej art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług, organy egzekucyjne określone w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Do obowiązków płatnika, zgodnie z treścią art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), należy natomiast obliczenie i pobranie od podatnika podatku i wpłacenie go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

W myśl § 22 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.) organy egzekucyjne, określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), w przypadku sprzedaży towarów, wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów. Fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Jak wynika zatem z przytoczonych przepisów, komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne są płatnikami podatku od towarów i usług w zakresie dostawy dokonywanej w trybie egzekucji. Komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik, tzn. w przypadku gdy dłużnik - właściciel towarów, występował będzie jako podatnik podatku od towarów i usług, wówczas komornik będzie płatnikiem VAT z tytułu dostawy tego towaru. W przypadku natomiast, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tryb prowadzenia egzekucji z nieruchomości wymusza współdziałanie sądu i komornika sądowego, a organy te powinny nawzajem umożliwić sobie wykonanie obowiązków nałożonych przez ustawy, w tym także ustawy podatkowe. Jeżeli dłużnik działa jako podatnik podatku od towarów i usług, to komornik sądowy powinien uwzględnić podatek już w cenie oszacowania, a następnie w cenie wywołania oraz w projekcie planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji (art. 1035 k.p.c). Jeżeli komornik nie wykona tego obowiązku, to sąd stosownie do art. 759 § 2 k.p.c. winien wydać komornikowi stosowne zarządzenie. Także sąd zatwierdzając plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji winien zwrócić uwagę, czy w planie podziału jest uwzględniony podatek od towarów i usług. Sąd jako organ władzy publicznej jest zobowiązany do działania powodującego wykonanie obowiązków przez komornika nałożonych na niego przez ustawę o podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że obowiązujące przepisy Kodeksu postępowania cywilnego i ustawy o podatku od towarów i usług umożliwiają komornikowi sądowemu wypełnienie obowiązków płatnika podatku od towarów i usług.

Reasumując, za nieprawidłowe należało uznać stanowisko Wnioskodawcy, iż komornik sądowy nie ma możliwości odprowadzenia podatku VAT ze względu na fakt, iż nie dysponuje kwotą uzyskaną ze sprzedaży nieruchomości.

Komornik sądowy w świetle przepisów ustawy o VAT jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości w imieniu dłużnika, jeśli dłużnik występowałby w charakterze podatnika VAT obowiązanego do rozliczenia podatku z tytułu tej czynności. Natomiast w okolicznościach niniejszej sprawy, z uwagi na fakt, że sprzedaż wymienionej we wniosku nieruchomości, dokonywana przez dłużnika korzystałaby ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dostawa tej samej nieruchomości również dla Wnioskodawcy (komornika) stanowić będzie dostawę zwolnioną od podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.