IPPP1/443-578/13-2/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 13 czerwca 2013 r. (data wpływu 17 czerwca 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* uznania wynagrodzenia wypłacanego na podstawie zawartej ugody za zrzeczenie się roszczeń wynikających z umów licencyjnych i braku prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej ww. czynność - jest nieprawidłowe,

* uznania wynagrodzenia wypłacanego na podstawie zawartej ugody z tytułu udzielenia licencji na korzystanie ze środowiska informatycznego oraz przedterminowego rozwiązania umów licencyjnych oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej ww. czynność - jest prawidłowe.

W dniu 17 czerwca 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących czynności określone na podstawie ugody.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. (dalej: "Wnioskodawca" lub "Spółka") jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Spółka prowadzi działalność przede wszystkim w zakresie świadczenia usług kurierskich W latach 2006-2011 Spółka zawarła umowy licencyjne ("Umowy Licencyjne") ze spółką A. Sp. z o.o. ("A."). A. jest podmiotem zajmującym się tworzeniem specjalistycznego oprogramowania komputerowego, administracją systemów komputerowych i świadczeniem innych szeroko pojętych usług IT. Na podstawie Umów Licencyjnych A. zobowiązał się do wdrożenia, Licencjonowania i utrzymywania środowiska informatycznego Spółki ("Środowisko"). W zamian za powyższe usługi, A. przysługiwało wynagrodzenie.

W ostatnim czasie współpraca handlowa pomiędzy Spółką i A. ("Strony") nie układała się poprawnie. A. zarzucała Spółce naruszanie przysługujących A. praw autorskich do licencjonowanego oprogramowania. Z drugiej strony, Spółka podnosiła wobec A. szereg roszczeń z tytułu niewłaściwego wykonania zobowiązań.

Obie Strony podjęły kroki prawne w celu zaprzestania naruszeń. Z uwagi na koszty procesowe i przewlekłość postępowania Strony uzgodniły jednak w ostatnim okresie warunki polubownego zakończenia sporu. Warunki te zostały potwierdzone w pisemnej pozasądowej ugodzie obejmującej obustronne zrzeczenie się roszczeń zgodnie z art. 508 k.c. i 917KC ("Ugoda").

Wspólnym celem Stron, odzwierciedlonym w Ugodzie jest uregulowanie wzajemnej współpracy Stron, w tym: (i) zaspokojenie wzajemnych roszczeń Stron, (ii) skuteczna realizacja i rozwiązanie Umów Licencyjnych, (iii) uniknięcie wszelkich przyszłych sporów pomiędzy Stronami oraz (iv) prawidłowe utrzymanie w pełni sprawnego Środowiska umożliwiającego prowadzenie działalności Spółki bez zakłóceń, w okresie obowiązywania Ugody.

Na mocy zawartej Ugody, zarówno Spółka jak i A. zrzekły się wzajemnie wobec siebie wszelkich obecnych i potencjalnych roszczeń w związku z zawartymi Umowami Licencyjnymi wynikającymi z działania lub zaniechania Stron. Z tytułu zrzeczenia się wszelkich obecnych i potencjalnych roszczeń wobec Spółki dotyczących Środowiska, A. przysługuje wynagrodzenie ("Wynagrodzenie 1"). Natomiast Spółka zrzekła się roszczeń bez wynagrodzenia.

Ponadto, na mocy Ugody, Umowy Licencyjne łączące Strony zostaną rozwiązane przed upływem terminu na jaki zostały zawarte, tj. z dniem 31 lipca 2013 r. W celu umożliwienia Spółce prowadzenia bieżącej działalności operacyjnej w oparciu o oprogramowanie A. w okresie przejściowym, tj. do dnia 31 grudnia 2015 r., Spółka będzie jednak uprawniona do dalszego korzystania ze Środowiska, w zakresie i na warunkach określonych w Ugodzie (innymi słowy, na mocy Ugody zostaje udzielona Spółce dodatkowa licencja na czas oznaczony). Tak długi okres przejściowy, w którym Strony pozostawać będą w stosunku zobowiązaniowym wynika z faktu, iż wykorzystywane przez Spółkę oprogramowanie A. jest wysoce specjalistycznym narzędziem informatycznym dostosowanym do indywidualnych potrzeb Spółki, a pozyskanie nowego dostawcy takiego oprogramowania jest procesem długotrwałym.

Na mocy zawartej Ugody A. przysługuje wynagrodzenie z tytułu udzielenia licencji na korzystanie ze Środowiska do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z tytułu przedterminowego rozwiązania Umów Licencyjnych. Za powyższe świadczenia zostało określone łącznie wynagrodzenie ("Wynagrodzenie 2").

Ponadto na mocy Ugody Strony ustaliły, że w okresie obowiązywania Ugody A. będzie świadczyła na rzecz Spółki usługi utrzymania polegające na utrzymaniu i zarządzaniu Środowiskiem. W szczególności usługi te obejmują usuwanie wad i problemów w działaniu oprogramowania, instalowanie aktualizacji, a docelowo przekazanie Spółce wszelkich loginów i haseł zapewniających Spółce dostęp do Środowiska. Za świadczenie usług utrzymania na rzecz A. zostało określone wynagrodzenie ("Wynagrodzenie 3").

Wynagrodzenie 1, Wynagrodzenie 2 i Wynagrodzenie 3 łącznie składają się na całkowitą kwotę, którą Spółka ma zapłacić na rzecz A. na mocy Ugody.

Spółka oraz A. powzięły wątpliwość, czy Wynagrodzenie 1 oraz Wynagrodzenie 2 podlega opodatkowaniu podatkiem VAT oraz czy Spółce będzie w związku z tym przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT, jeśli A. powiększy Wynagrodzenie 1 lub Wynagrodzenie 2 o podatek VAT.

Z uwagi na brzmienie art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa z dnia 29 sierpnia 1997 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm. "Ordynacja podatkowa"), zgodnie z którym interpretacje wydawane są na pisemny wniosek zainteresowanego w jego indywidualnej sprawie, zarówno Spółka jak i A. uzgodniły, iż każde z nich wystąpi z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego rozstrzygającej wskazane powyżej wątpliwości, w celu uzyskania ochrony, o której mowa w art. 14k Ordynacji podatkowej.

W związku z tym, iż obie Strony transakcji występują do tutejszego organu podatkowego z wnioskami o interpretacje w zakresie skutków podatkowych tych samych świadczeń (tekst jedn.: w tym samym stanie faktycznym), Spółka prosi tutejszy organ podatkowy o koordynację prac przy udzielaniu odpowiedzi na zadane poniżej pytania.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wynagrodzenie 1 otrzymane przez A. na podstawie zawartej ugody, tj. za zrzeczenie się przez A. wszelkich obecnych i potencjalnych roszczeń wynikających z Umów licencyjnych będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, a jeśli tak, to czy Spółce będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT, jeśli A. powiększy Wynagrodzenie 1 o podatek VAT.

2. Czy Wynagrodzenie 2 otrzymane przez A. na podstawie zawartej ugody, tj. wynagrodzenie z tytułu udzielenia licencji na korzystanie ze Środowiska do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z tytułu przedterminowego rozwiązania Umów Licencyjnych, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, a jeśli tak, to czy Spółce będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT, jeśli A. powiększy Wynagrodzenie 2 o podatek VAT.

Ad 1

W opinii Wnioskodawcy, Wynagrodzenie 1 nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, a w konsekwencji A. nie powinien powiększać kwoty Wynagrodzenia 1 o podatek VAT. Jeżeli jednak organ podatkowy w interpretacji wydanej na rzecz A. uzna, że Wynagrodzenie 1 podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a w konsekwencji A. powiększy kwotę Wynagrodzenia 1 o podatek VAT, to wtedy Spółce będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT wykazanego na fakturze bądź fakturach wystawionych przez A. na Wynagrodzenie 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Odpłatnym świadczeniem usług, w myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Nie ulega wątpliwości, iż w niniejszym stanie faktycznym nie ma miejsca dostawa towarów. Zdaniem Wnioskodawcy, zrzeczenie się przez A. roszczeń wobec Spółki w zamian za Wynagrodzenie 1 nie jest także odpłatnym świadczeniem usług w rozumieniu powyższego przepisu. W związku z tym, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z usługą mamy bowiem do czynienia wówczas, gdy ma miejsce wzajemne świadczenie pomiędzy stronami. W niniejszej sytuacji Wynagrodzenie 1 ma natomiast charakter odszkodowawczy. Stanowi swoistą rekompensatę za naruszenia dokonane przez Spółkę, których A. mógłby, w przypadku braku zrzeczenia się roszczenia w Ugodzie, dochodzić na drodze sądowej. W zrzeczeniu się roszczeń przez A. nie sposób jest wskazać jakiegokolwiek świadczenia ze strony A., które mogłoby stanowić treść usługi w rozumieniu VAT.

Jest to tym bardziej widoczne wobec faktu, że w ramach Ugody Strony ustaliły wyodrębnione wynagrodzenia za wykonanie przez A. świadczeń, które zdaniem Wnioskodawcy stanowią usługi opodatkowane VAT, tj. Wynagrodzenia 2 i Wynagrodzenia 3.

Świadczenie A. nie jest zatem związane ze wzajemnym świadczeniem Spółki. Podobne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 15 grudnia 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 2774/10. Jak trafnie zauważył Sąd, "zrzeczenie się roszczeń (...) jest prostą, prawną konsekwencją otrzymania odszkodowania. Przypomnieć należy, że obowiązująca w prawie cywilnym zasada pełnej kompensacji szkody nie pozwala na otrzymanie odszkodowania w wysokości przekraczającej wartość tej szkody. Wypłata odszkodowania nie może być źródłem dodatkowego, bezpodstawnego wzbogacenia. Zatem nawet bez tego zastrzeżenia umownego, na mocy którego Skarżąca zrzekła się ostatecznie i nieodwołalnie swoich roszczeń pod warunkiem wypłaty umówionego odszkodowania, Spółka i tak nie byłaby uprawniona do otrzymania żadnego dalszego odszkodowania (...). Ze strony Skarżącej nie nastąpiło więc świadczenie".

Mając na uwadze powyższe, Spółka uważa, że Wynagrodzenie 1 nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jednak w sytuacji, w której organ podatkowy wydający interpretację na rzecz A. uzna, że Wynagrodzenie 1 podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a w konsekwencji jeżeli A. powiększy kwotę Wynagrodzenia 1 o podatek VAT, to wtedy Spółce będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT wykazanego na fakturze bądź fakturach wystawionych przez A. na Wynagrodzenie 1. Zgodnie bowiem z 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Natomiast zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Spółka jest czynnym podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT i opodatkowaną VAT na zasadach ogólnych. Wszelkie świadczenie nabywane od A. Spółka wykorzystywała i zamierza wykorzystywać na potrzeby związane z działalnością gospodarczą Spółki, podlegającą opodatkowaniu VAT. Jeśli zatem zrzeczenie się przez A. wszelkich obecnych i potencjalnych roszczeń wobec Spółki dotyczących Środowiska stanowi usługę w rozumieniu ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu VAT, zaś A. na Wynagrodzenie 1 wystawi na rzecz Spółki fakturę (lub faktury), wtedy Spółka będzie uprawniona do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT wynikającego z takiej faktury (lub faktur).

Ad 2

W opinii Wnioskodawcy, Wynagrodzenie 2, tj. wynagrodzenie za wcześniejsze rozwiązanie Umów Licencyjnych oraz za udzielenie licencji do dnia 31 grudnia 2015 r., będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, a w konsekwencji A. powinien powiększyć kwotę Wynagrodzenia 2 o podatek VAT. Jeżeli A. powiększy kwotę Wynagrodzenia 2 o podatek VAT, to wtedy Spółce będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT wykazanego na fakturze bądź fakturach wystawionych przez A. na Wynagrodzenie 2.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Odpłatnym świadczeniem usług, w myśl art. 8 ust. 1 Ustawy VAT jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z Ugodą, Wynagrodzenie 2 przysługuje zatem z tytułu dwóch różnych świadczeń: (1) udzielenia licencji oraz (2) wcześniejszego rozwiązania Umów Licencyjnych. Tym niemniej, Ugoda nie pozwala na przyporządkowanie odpowiedniej części wynagrodzenia do każdego z powyższych świadczeń. Nie ulega wątpliwości, że żadne z powyższych świadczeń nie stanowi dostawy towarów. Podobnie jak oczywistym jest, że udzielenie licencji jest usługą w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy VAT i w związku z tym podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy pojawiają się natomiast w związku z kwalifikacją Wynagrodzenia 2, które zostanie otrzymane z tytułu wcześniejszego rozwiązania Umów Licencyjnych.

W opinii Wnioskodawcy, tego typu świadczenie stanowi odpłatną usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. W opinii Wnioskodawcy Wynagrodzenie 2 jest w istocie wynagrodzeniem przyznanym w zamian za wyrażenie zgody na wcześniejsze rozwiązanie Umów Licencyjnych. A zatem, w tym przypadku można mówić o wzajemnym świadczeniu Stron - A. wyraża zgodę na wcześniejsze rozwiązanie Umów Licencyjnych w zamian za wynagrodzenie.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również potwierdzenie w praktyce organów podatkowych. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 15 marca 2011 r. (sygn. IPPP1/443-1299/10-2/AP) uznając w całości stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe potwierdził, że wynagrodzenie należne podatnikowi z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy stanowi odpłatność za świadczenie usługi podlegającej opodatkowaniu VAT. Podobnie, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 21 stycznia 2010 r. (sygn. IPPP1/443-11/10-2/AW), uznał, iż przedmiotowa czynność stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polegającej na zobowiązaniu się Najemcy do wypłaty świadczenia pieniężnego w zamian za odstąpienie od umowy świadczonej przez Wynajmującego, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług".

Na poparcie powyższego, Wnioskodawca pragnie przywołać również wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 15 grudnia 1993 r. w sprawie Lubbock Fine Co. przeciwko Commissioners of Customs and Excise (C-63/92), w którym Sąd stwierdził, że odszkodowanie stanowiące rekompensatę za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu przez wynajmującego stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Mając na uwadze powyższe, obydwa składniki Wynagrodzenia 2 stanowią odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy VAT. W związku z tym, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że całość Wynagrodzenia 2 podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W sytuacji, w której organ podatkowy wydający interpretację na rzecz A. uzna, że Wynagrodzenie 2 podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a w konsekwencji jeżeli A. powiększy kwotę Wynagrodzenia 2 o podatek VAT, to wtedy Spółce będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT wykazanego na fakturze bądź fakturach wystawionych przez A. na Wynagrodzenie 2. Zgodnie bowiem z 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Natomiast zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Spółka jest czynnym podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT opodatkowaną VAT na zasadach ogólnych. Wszelkie świadczenie nabywane od A. Spółka wykorzystywała i zamierza wykorzystywać na potrzeby związane z działalnością gospodarczą Spółki, podlegającą opodatkowaniu VAT. Jeśli zatem wynagrodzenie z tytułu udzielenia licencji na korzystanie ze Środowiska do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z tytułu przedterminowego rozwiązania Umów Licencyjnych stanowi usługę w rozumieniu ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu VAT, zaś A. na Wynagrodzenie 2 wystawi na rzecz Spółki fakturę (lub faktury), wtedy Spółka będzie uprawniona do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT wynikającego z takiej faktury (lub faktur).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

* w zakresie uznania wynagrodzenia wypłacanego na podstawie zawartej ugody za zrzeczenie się roszczeń wynikających z umów licencyjnych i braku prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej ww. czynność uznaje się jest za nieprawidłowe,

* w zakresie uznania wynagrodzenia wypłacanego na podstawie zawartej ugody z tytułu udzielenia licencji na korzystanie ze środowiska informatycznego oraz przedterminowego rozwiązania umów licencyjnych oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej ww. czynność uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Podkreślić należy, iż ustawodawca umożliwił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z ww. art. 86 ust. 1 ustawy VAT, tj. m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ww. ustawy VAT. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 cyt. ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca, będąc czynnym podatnikiem podatku VAT, prowadzi działalność przede wszystkim w zakresie usług kurierskich. Wnioskodawca zawarł umowy licencyjne ze Spółką A., na podstawie których Spółka A. zobowiązała się do wdrożenia, licencjonowania i utrzymywania środowiska informatycznego Wnioskodawcy. Współpraca pomiędzy Wnioskodawcą i Spółką A. nie układała się poprawnie. Spółka A. zarzucała Wnioskodawcy naruszenie praw autorskich do licencjonowanego oprogramowania, Wnioskodawca natomiast podnosił wobec Spółki A. szereg roszczeń z tytułu niewłaściwego wykonywania zobowiązań. Strony podjęły kroki prawne w celu zaprzestania naruszeń. Z uwagi jednak na koszty procesowe i przewlekłość postępowania, Strony uzgodniły w pisemnej ugodzie pozasądowej warunki polubownego zakończenia sporu. Na mocy zawartej ugody, zarówno Wnioskodawca jak i Spółka A. zrzekły się wobec siebie wszelkich obecnych i potencjalnych roszczeń w związku z zawartymi umowami licencyjnymi z działania lub zaniechania Stron. Z tytułu zrzeczenia się wszelkich i obecnych potencjalnych roszczeń wobec Spółki dotyczących środowiska informatycznego Spółce A. przysługuje wynagrodzenie 1.

Ponadto na mocy ugody, umowy licencyjne łączące Strony zostaną rozwiązane przed upływem terminu na jaki zostaną zawarte. W celu umożliwienia Wnioskodawcy prowadzenia działalności operacyjnej, Spółka będzie uprawniona do dalszego korzystania ze środowiska informatycznego w zakresie i na warunkach określonych w ugodzie, tj. na czas oznaczony. Długi okres przejściowy, w którym Strony będą pozostawać w stosunku zobowiązaniowym wynika z faktu, iż wykorzystywane przez Wnioskodawcę oprogramowanie Spółki A. jest wysoce specjalistycznym narzędziem informatycznym dostosowanym do indywidualnych potrzeb Wnioskodawcy, a pozyskanie nowego dostawy takiego oprogramowania jest procesem długotrwałym. Na mocy zawartej ugody, z tytułu udzielenia licencji na korzystanie ze środowiska na czas oznaczony oraz z tytułu przedterminowego rozwiązania umów licencyjnych Spółce A. przysługuje wynagrodzenie 2.

Ponadto Strony ustaliły, że w okresie obowiązywania ugody, Spółka A. będzie świadczyła na rzecz Wnioskodawcy usługi utrzymania, polegające na utrzymaniu i zarządzaniu środowiskiem informatycznym. W szczególności usługi te obejmują usuwanie wad i problemów w działaniu oprogramowania, instalowanie aktualizacji, a docelowo przekazanie Wnioskodawcy wszelkich loginów i haseł zapewniających dostęp do środowiska informatycznego. Za świadczenie usług utrzymania na rzecz Spółki A. zostało określone wynagrodzenie 3.

Wątpliwości Wnioskodawcy odnoszą się do kwestii, czy wynagrodzenie 1, wypłacane na podstawie zawartej ugody, tj. za zrzeczenie się przez A. wszelkich obecnych i potencjalnych roszczeń wynikających z umów licencyjnych oraz wynagrodzenie 2, wypłacane na podstawie zawartej ugody, tj. z tytułu udzielenia licencji na korzystanie ze środowiska informatycznego na czas oznaczony oraz z tytułu przedterminowego rozwiązania umów licencyjnych, będzie podlegało opodatkowaniu VAT oraz czy Wnioskodawcy będzie w związku z tym przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT.

Odnosząc się do powyższego należy zatem ustalić, czy wynagrodzenie 1 oraz wynagrodzenie 2 wypłacane jest w zamian za czynności podlegające opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy. I tak, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). W myśl natomiast art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym uznać należy, że pojęcie świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem.

Przy definiowaniu "świadczenia" należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W myśl art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) lub na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji).

Co do zasady każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu lub na zaniechaniu stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie należy podkreślić, że czynność podlega opodatkowaniu, gdy dokonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności musi mieć charakter na bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odnosząc się do pojęcia odszkodowania, należy zauważyć, iż termin ten nie został zdefiniowany w ustawie o VAT. Z postanowień art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2 ww. artykułu). Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustalanie statusu wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu VAT, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem, jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony wynajmującego, wówczas kwota wypłaconych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Wobec powyższego, tylko wówczas, gdy płatności o charakterze odszkodowawczym nie mają bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wtedy kwota otrzymanych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnosząc powyższe do przedstawionych okoliczności sprawy wskazać należy, iż aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za odszkodowanie, niezbędne jest rozstrzygnięcie czy zachodzi związek ekwiwalentny pomiędzy wypłatą należności a otrzymaniem świadczenia wzajemnego.

Jak stwierdzono wyżej świadczeniem jest każde zachowanie polegające na działaniu, zaniechaniu działania lub znoszeniu (tolerowaniu) określonej sytuacji lub stanu rzeczy.

Zatem w przypadku wynagrodzenia 1 wypłacanego w zamian za zrzeczenie się przez Spółkę A. wszelkich obecnych i potencjalnych roszczeń wynikających z umów licencyjnych mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie. W rozpatrywanym przypadku mamy do czynienia z zaniechaniem działania, w wyniku którego następuje złożenie oświadczenia woli (dokonanie czynności prawnej) przez Spółkę wywierającego skutek unicestwienia prawa majątkowego w postaci roszczenia. Tak rozumiane świadczenie wykonywane jest w uzgodnieniu i w interesie drugiej strony, jako potencjalnego dłużnika roszczenia, którego dochodzenie jest przedmiotem zrzeczenia. Jest to więc świadczenie wykonywane na rzecz drugiej strony, co wypełnia wskazaną przesłankę uznania za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Ponadto w analizowanym przypadku spełniony jest warunek odpłatności świadczenia, gdyż w zawartej ugodzie pomiędzy stronami przewidziane zostało wynagrodzenie dla Spółki A. za zobowiązanie do zrzeczenia się prawa do dochodzenia swoich roszczeń. Zatem umowa łącząca strony ma niewątpliwie charakter zobowiązaniowy. Spółka A. zobowiązuje się bowiem do zrzeczenia możliwości dochodzenia swoich praw i roszczeń za odpłatnością.

W konsekwencji stwierdzić należy, że przedmiotowe wynagrodzenie 1 wypłacane Spółce A. stanowi wynagrodzenie za konkretne świadczenie usługi w postaci zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności, które podlega opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy. Zatem nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, w części, w której uważa, że wynagrodzenie 1 stanowi odszkodowanie i nie podlega opodatkowaniu.

W świetle powyższego, z uwagi na fakt, iż wynagrodzenie 1, wypłacane na podstawie zawartej ugody za zrzeczenie się przez Spółkę A. roszczeń wynikających z umów licencyjnych wypłacane jest w zamian za czynności podlegające opodatkowaniu VAT, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących ww. usługi w zakresie, w jakim wskazane usługi będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do wynagrodzenia 2, zauważyć należy, że wypłacane jest ono z tytułu dwóch świadczeń: udzielenia licencji oraz wcześniejszego rozwiązania umów licencyjnych. Wątpliwości Wnioskodawcy pojawiają się w związku z uznaniem wcześniejszego rozwiązania umów licencyjnych za czynność podlegającą opodatkowaniu.

W powyższym przypadku, w ocenie tut. Organu również mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż określone świadczenie pieniężne jest wypłacane w zamian za zgodę na wcześniejsze rozwiązanie umowy o świadczenie usług licencyjnych. Należy zwrócić uwagę na fakt, że możemy wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi - w zamian za wyrażenie zgody na odstąpienie od umowy o świadczenie usług (korzyść po stronie Zamawiającego - Wnioskodawcy), Spółka A. (Wykonawca) otrzymuje określone świadczenie pieniężne. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, świadczenie pieniężne należne z tytułu odstąpienia od umowy stanowi płatność wynikającą z łączącej strony umowy. Stanowi ono zabezpieczenie interesów Wykonawcy - usługodawcy poprzez zagwarantowanie wypłaty wynagrodzenia w przypadku rezygnacji przez Zamawiającego z jego usług. Natomiast korzyścią dla Zamawiającego jest przedterminowe rozwiązanie umowy o świadczenie usług (odstąpienie od umowy).

Spełniona zatem jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Co istotne, wcześniejsze rozwiązanie umowy poprzez zawarcie przez strony porozumienia prowadzi do wygaśnięcia wiążącego strony stosunku prawnego (tekst jedn.: zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż było to pierwotnie przewidziane), nie jest natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązywania się przez stronę z ciążących na niej obowiązków.

W konsekwencji uznać należy, iż świadczenie pieniężne płacone z tytułu odstąpienia od umowy o świadczenie usług (wcześniejszego rozwiązania umowy) stanowi w analizowanym przypadku wynagrodzenie za świadczenie usługi wynikającej z łączących strony więzów obligacyjnych oraz przewidzianej wprost w postanowieniach umowy. Zgodę na wcześniejsze rozwiązanie umowy należy traktować jako odpłatne świadczenie usług spełniające przesłanki określone w art. 8 ust. 1 ustawy i podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, świadczenie pieniężne wypłacane z tytułu udzielenia licencji oraz wcześniejszego rozwiązania umów licencyjnych, określane jako wynagrodzenie 2, stanowi wynagrodzenie za usługę i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak wskazano wyżej podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach na zasadach przewidzianych w art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie w jakim te wydatki służą czynnościom opodatkowanym, przy uwzględnienieniu ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy

W świetle powyższego, z uwagi na fakt, iż wynagrodzenie 2 wypłacane na podstawie zawartej ugody z tytułu udzielenia licencji na korzystanie ze środowiska informatycznego oraz przedterminowego rozwiązania umów licencyjnych, wypłacane jest w zamian za czynności podlegające opodatkowaniu VAT, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących ww. usługi w zakresie, w jakim wskazane usługi będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do twierdzeń Wnioskodawcy, uzależniających prawo do odliczenia podatku naliczonego od interpretacji wydanej dla Spółki A., zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek Zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), w związku z tym skutki prawne, czy też ewentualna ochrona, określone w art. 14k do 14 m mogą dotyczyć wyłącznie podmiotu, który uzyskał interpretację indywidualną. Stąd też interpretacja przepisów prawa podatkowego wydana dla Wnioskodawcy nie może wywierać skutku prawnego dla kontrahenta Wnioskodawcy. Jednocześnie, w przypadku interpretacji indywidualnej wydanej dla Spółki A., wskazać należy, iż nie wywołuje ona skutków prawnych dla Wnioskodawcy w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.