IPPP1/443-56/14-2/MP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 3 stycznia 2014 r. (data wpływu 20 stycznia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia nieodpłatnego zezwolenia na jednorazową publikację tekstu opracowania książki osobie fizycznej - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 stycznia 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia nieodpłatnego zezwolenia na jednorazową publikację tekstu opracowania książki osobie fizycznej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, działając w ramach realizacji zadań własnych, wynikających z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, uszczegółowionych przez § 12 ust. 36 Regulaminu Organizacyjnego M., stanowiącego Załącznik do Zarządzenia M. nr 25 z dnia 10 września 2010 r., polegających na informacji i propagowaniu wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym w kraju i za granicą przez publikacje, konferencje naukowe, wystawy, środki masowego przekazu, nabywa w drodze umów określonych w art. 41 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych autorskie prawa majątkowe do utworów (w szczególności utworów literackich i utworów graficznych oraz ich opracowań), w celu ich późniejszej publikacji w książkach, albumach i katalogach wydawanych dla propagowania wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym. Skuteczna realizacja zadań, o których mowa w powołanych przepisach, wymaga tym samym nabycia przez Wnioskodawcę prawa podmiotowego, a następnie czynienia z niego użytku w drodze wykonywania uprawnień z tym prawem związanych.

W stanie faktycznym, na gruncie którego zaistniała wątpliwość co do interpretacji przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca na podstawie umów o dzieło zawartych pomiędzy Wnioskodawcą, a osobą fizyczną pochodzenia polskiego, zamieszkałą we Francji (nazywaną dalej Autorem), nabyło autorskie prawa majątkowe do opracowania tekstu książki (nazywanego dalej opracowaniem). Przeniesienie nastąpiło odpłatnie, zaś treść książki, dotycząca życia i twórczości Fryderyka Chopina, związana była z polskim dziedzictwem kulturowym, co uzasadniało jej publikację w ramach realizacji określonych wyżej zadań. Wnioskodawca opublikował książkę w 2010 r.

W 2013 r., wobec wyczerpania nakładu Książki oraz braku środków na jego wznowienie, Autor zwrócił się do Wnioskodawcy, jako do podmiotu uprawnionego z tytułu autorskich praw majątkowych, z prośbą o udzielenie mu zezwolenia na zamieszczenie tekstu opracowania w reedycji książki, opublikowanej własnym nakładem Autora.

W związku z faktem, że powtórna publikacja książki jest w ocenie Wnioskodawcy działaniem potrzebnym i korzystnym z punktu widzenia propagowania wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym, Wnioskodawca pragnie przychylić się do prośby Autora w drodze udzielenia mu nieodpłatnego zezwolenia na jednorazowe opublikowanie drukiem tekstu opracowania, do którego wyłączne prawa uprzednio nabyło.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w zaistniałym stanie faktycznym, udzielenie nieodpłatnego zezwolenia na jednorazową publikację drukiem tekstu opracowania książki osobie fizycznej będzie stanowiło usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielenie zezwolenia na jednorazową publikację drukiem tekstu opracowania książki osobie fizycznej na gruncie przedstawionego stanu faktycznego nie będzie stanowić usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Czynności tej można wprawdzie przypisać cechy usługi w rozumieniu z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, jak również cechy świadczenia nieodpłatnego w rozumieniu art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, niemniej jednak jest ona dokonywana przez organ władzy publicznej, działający w zakresie realizowanych zadań nałożonych na mocy odrębnych przepisów, a w związku z tym znajduje do niej zastosowanie przepis art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej wynikają podstawowe zadania M., do których należy dbanie o rozwój materialnego i niematerialnego dziedzictwa narodowego oraz podtrzymywanie i rozpowszechnianie tradycji narodowej i państwowej. Realizacja tych zadań wymaga podejmowania działań polegających na upowszechnianiu dzieł kultury polskiej oraz informacji o ich twórcach. W omawianym stanie faktycznym udzielenie Autorowi zezwolenia umożliwiającego mu ponowne wydanie publikacji, której przedmiotem są zagadnienia związane z polskim dziedzictwem kulturowym, jest niewątpliwie działaniem wpływającym na upowszechnienie kultury, a zatem stanowi realizację zadań o których mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o działach administracji rządowej. Ponadto z uwagi na to, że majątkowe prawa autorskie do tekstu zostały nabyte w ramach realizowania zadań polegających na upowszechnianiu kultury, zaś brak środków na dodruk egzemplarzy uniemożliwia Wnioskodawcy dalsze rozpowszechnianie publikacji, udzielenie zezwolenia na korzystanie z tekstu osobie Autora, który będzie podejmował kroki zmierzające do jego jak najszerszego udostępnienia, jest w kontekście upowszechniania kultury działaniem celowym.

Dodatkowo należy podnieść, że czynność polegająca na udzieleniu zezwolenia na jednorazowe wykorzystanie utworu nie stanowi rozporządzenia autorskim prawem majątkowym, albowiem na mocy tej czynności prawo podmiotowe nie przechodzi z majątku uprawnionego do majątku podmiotu uzyskującego zgodę na wykorzystanie. Czynność ta ma jedynie charakter korzystania z uprawnień związanych z podmiotowym prawem autorskim, w związku z czym nie może ona być interpretowana jako przeniesienie praw na podstawie umowy cywilnoprawnej w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Ponadto, zdaniem wnioskodawcy, omawiana czynność ma cechy usług kulturalnej, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT, z uwagi na to, że jest ona dokonywana przez podmiot prawa publicznego, zaś jedynym celem jej dokonania jest upowszechnianie kultury, co przy przyjęciu interpretacji odmiennej od przedstawionej w poprzednich akapitach i uznaniu że czynność ta stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, powodowałoby jednocześnie konieczność uznania, że usługa ta podlega zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT. Z uwagi na nieodpłatny charakter usługi spełniony jest również w tym przypadku warunek braku osiągania systematycznego zysku z działalności (por. A. Bartosiewicz - Komentarz do art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług, LEX 2013).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT. Pojęcie usługi według ustawy o podatku od towarów i usług jest szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W świetle art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają zatem wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W świetle postanowień art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zatem, organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zapis art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz.Urz.UE.L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca realizuje zadania własne M. wynikające z ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, polegające na upowszechnianiu i propagowaniu wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym w kraju i za granicą poprzez publikacje, konferencje naukowe, wystawy, środki masowego przekazu. Wnioskodawca nabywa w drodze umów określonych w art. 41 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych autorskie prawa majątkowe do utworów literackich, utworów graficznych oraz ich opracowań, w celu ich późniejszej publikacji w książkach, albumach i katalogach wydawanych dla propagowania wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym.

Na podstawie umowy o dzieło zawartej z osobą fizyczną pochodzenia polskiego, zamieszkałą we Francji (nazywaną dalej Autorem), Wnioskodawca nabył autorskie prawa majątkowe do opracowania tekstu książki (nazywanego dalej opracowaniem). Przeniesienie nastąpiło odpłatnie, zaś treść książki, dotycząca życia i twórczości Fryderyka Chopina, związana była z polskim dziedzictwem kulturowym, co uzasadniało jej publikację w ramach realizacji określonych wyżej zadań. Wnioskodawca opublikował książkę w 2010 r.

W 2013 r., wobec wyczerpania nakładu Książki oraz braku środków na jego wznowienie, Autor zwrócił się do Wnioskodawcy, jako do podmiotu uprawnionego z tytułu autorskich praw majątkowych, z prośbą o udzielenie mu nieodpłatnego zezwolenia na jednorazowe zamieszczenie tekstu opracowania w reedycji książki, opublikowanej własnym nakładem Autora.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania podatkiem VAT czynności udzielenia nieodpłatnego zezwolenia na jednorazową publikację opracowania książki osobie fizycznej (Autorowi).

Porozumienie zawarte pomiędzy Wnioskodawcą (podmiot uprawniony z tytułu autorskich praw majątkowych) i osobą fizyczną (Autor), dotyczące udzielenia nieodpłatnego zezwolenia na jednorazowe opublikowanie drukiem tekstu opracowania, do którego Wnioskodawca nabył uprzednio wyłączne prawa, stanowi relację cywilnoprawną. M. z tytułu dokonania przedmiotowej czynności powinno być zatem uznane za podatnika podatku od towarów i usług. W opisanym przypadku nie znajdzie zastosowania art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji, czynność udzielenia nieodpłatnego zezwolenia na publikację opracowania - jako usługa w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług - podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Cytowany wyżej przepis art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT zrównuje nieodpłatne świadczenie usług z odpłatnym świadczeniem usług wyłącznie w sytuacji, gdy dane świadczenie jest wykonywane do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Jak wskazano w opisie sprawy, Wnioskodawca realizuje zadania własne M. wynikające z ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, polegające na upowszechnianiu i propagowaniu wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym w kraju i za granicą poprzez publikacje, konferencje naukowe, wystawy, środki masowego przekazu.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, dział kultura i ochrona dziedzictwa narodowego obejmuje sprawy rozwoju i opieki nad materialnym i niematerialnym dziedzictwem narodowym oraz sprawy działalności kulturalnej, w tym mecenatu państwowego nad tą działalnością, w szczególności w zakresie m.in. podtrzymywania i rozpowszechniania tradycji narodowej i państwowej.

Wnioskodawca nabywa w drodze umów określonych w art. 41 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych autorskie prawa majątkowe do utworów literackich, utworów graficznych oraz ich opracowań, w celu ich późniejszej publikacji w książkach, albumach i katalogach wydawanych dla propagowania wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym. W takim właśnie celu Wnioskodawca nabył autorskie prawa majątkowe do opracowania tekstu książki poświęconej życiu i twórczości Fryderyka Chopina. Treść tej książki związana jest z polskim dziedzictwem kulturowym, co uzasadniało jej publikację w ramach realizacji określonych wyżej zadań własnych.

Wobec wyczerpania nakładu książki i braku środków na jej wznowienie, udzielenie nieodpłatnego zezwolenia na jednorazową publikację opracowania tekstu książki pozwoli na powtórną jej publikację własnym nakładem Autora. Ww. czynność jest działaniem niewątpliwie związanym z realizacją zadań własnych Wnioskodawcy, do których należy m.in. dbanie o rozwój dziedzictwa narodowego, podtrzymywanie i rozpowszechnianie tradycji narodowej i państwowej.

Tym samym, udzielenie przez Wnioskodawcę nieodpłatnego zezwolenia na publikację ww. opracowania ma charakter stricte służący realizacji zadań własnych M. W konsekwencji, powołany wyżej art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania. Czynność udzielenia nieodpłatnego zezwolenia na jednorazową publikację tekstu opracowania książki osobie fizycznej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z uwagi na powyższe, analiza powołanego przez Wnioskodawcę art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT, dotycząca zwolnienia od podatku czynności udzielenia nieodpłatnego zezwolenia na publikację opracowania osobie fizycznej staje się bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.