IPPP1/443-521/14-2/JL

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 8 lipca 2014 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP1/443-521/14-2/JL

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 maja 2014 r. (data wpływu 12 maja 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania oddania nieruchomości do nieodpłatnego korzystania - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 maja 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania oddania nieruchomości do nieodpłatnego korzystania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

W płaszczyźnie prawa cywilnego X (zwana dalej także X.) jest kościelną osobą prawną na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2) ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego z dnia 17 maja 1989 r. (Dz. U. Z 1989 r. Nr 29, poz. 154 z późn. zm.). W świetle zaś art. 7 ust. 3 pkt 7 tej ustawy organem X. jest Dyrektor.

Zgodnie z § 6 ust. 1 statutu X.: "Celem X. jest kościelna działalność miłosierdzia realizowana w zakresie potrzeb duchowych i materialnych człowieka oraz działalność pożytku publicznego w sferze zadań określonych w Statucie, w tym działalność charytatywna i humanitarna pełniona w duchu poszanowania osoby ludzkiej bez względu na wyznanie, światopogląd, narodowość, rasę i przekonanie".

Na podstawie zaś § 7 statutu X. może podejmować następujące zadania:

1.

krzewienie i ożywianie miłości chrześcijańskiej wobec jednostek i grup społecznych;

2.

dokształcanie i formacja duchownych i świeckich, w tym pracowników X. i wolontariuszy;

3.

organizowanie i prowadzenie szkoleń, kursów, konferencji, seminariów - wspierających osoby i grupy społeczne, w tym bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem, niepełnosprawnych

4.

analizowanie przyczyn ludzkiej biedy, zakresu jej występowania, opracowywanie programów i środków zaradczych zmierzających do jej usuwania;

5.

organizowanie szeroko rozumianej działalności charytatywnej i charytatywno-opiekuńczej, promocji zatrudnienia i integracji społeczno-zawodowej, systematyzowanie jej form i podejmowanie działań na rzecz potrzebujących, w szczególności: rodziny, dzieci, młodzieży, chorych, seniorów, niepełnosprawnych, samotnych matek, bezrobotnych, ofiar przemocy, uzależnionych, migrantów i uchodźców, ofiar klęsk żywiołowych w kraju i za granicą oraz epidemii i konfliktów zbrojnych;

6.

świadczenie i organizowanie pomocy materialnej dla osób, rodzin, grup społecznych oraz środowisk;

7.

organizowanie wypoczynku dzieciom i młodzieży z rodzin ubogich, zagrożonych biedą i patologią a także z rodzin polonijnych;

8.

wspieranie wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży;

9.

organizowanie pomocy doraźnej i rozwojowej na terenie Polski i za granicą.

X.

posiada status organizacji pożytku publicznego. X. nie prowadzi działalności gospodarczej. Na marginesie należy dodać, iż w ramach X. została wydzielona jednostka zgodnie z art. 55 ust. 8 ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego i na podstawie decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 maja 2003 r. która jest odrębnym podmiotem w aspekcie podatkowym i organizacyjnym.

W 2013 r. został oddany do użytkowania nowy budynek, który został podzielony organizacyjnie i technicznie na dwie części: siedzibę X. (pomieszczenia administracyjne, magazyny itp.) oraz tzw. centrum charytatywno-edukacyjne (zwane dalej Nieruchomością). Budowa i remont Nieruchomości zostały sfinansowane ze środków własnych X., który nie odliczał z tego tytułu podatku VAT oraz otrzymanej darowizny.

Aktualnie, na podstawie umowy zawartej w formie ustnej, Nieruchomość (Centrum) zostało przekazane w nieodpłatne używanie Fundacji - zwana dalej także Fundacją, która cały ewentualny dochód z tytułu korzystania z Nieruchomości poprzez organizowanie konferencji, szkoleń wraz z noclegiem itp. ma przekazywać dla X., która z kolei ma w całości przeznaczyć otrzymane środki na swoje cele statutowe. W pierwszej kolejności przychód uzyskiwany przez Fundację ma być przeznaczany na utrzymanie Nieruchomości. Do dnia dzisiejszego Nieruchomość nie przyniosła jeszcze dochodu i X. pokrywa nadał koszty utrzymania Nieruchomości.

Między X. i Fundacją lub ewentualnie spółką C. sp. z o.o. (zwana dalej także Spółką) planowane jest zawarcie po wydaniu podatkowej interpretacji indywidualnej:

a.

pisemnej umowy, na podstawie której X. ustanowi na rzecz Fundacji lub Spółki ograniczone prawo rzeczowe prawo nieodpłatnego użytkowania należącej do X. Nieruchomości zabudowanej przez okres 10 lat, albo

b.

innej pisemnej umowy (np. użyczenia), na podstawie której Fundacja lub Spółka uzyska prawo nieodpłatnego korzystania z Nieruchomości przez okres 10 lat

- (zwane dalej Umową).

X.

dokona wyboru jaką umowę (w którym z wymienionych wariantów) zawrzeć m.in. na podstawie treści interpretacji indywidualnej, o którą zamierza wystąpić. Zgodnie z przyjętym założeniem, Umowa będzie uprawniać Fundację lub Spółkę do używania Nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem (tekst jedn.: funkcjonowanie centrum charytatywno-edukacyjnego), remontu, modernizacji Nieruchomości, oddawania jej lub jej części do korzystania osobom trzecim na podstawie umów najmu, dzierżawy lub użyczenia oraz pobierania wszelkich pożytków z Nieruchomości, w tym pożytków cywilnych uzyskanych na podstawie umów najmu lub dzierżawy. Z drugiej strony Umowa będzie zobowiązywać Spółkę do dokonywania, ze środków uzyskanych z pożytków, napraw i innych nakładów na Nieruchomość, w szczególności związanych ze zwykłym korzystaniem z niej, a także z jej ulepszaniem, jak również do ponoszenia kosztów utrzymania Nieruchomości (opłat eksploatacyjnych, kosztów mediów itp.). Po zakończeniu Umowy Spółka nie będzie miała prawa żądania od X. zwrotu jakichkolwiek wydatków i nakładów, które poniosła na użytkowaną Nieruchomość.

Zarówno Fundacja jak i Spółka zostały założone przez X. Jedynym udziałowcem w Spółce jest X.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy nieodpłatne oddanie Spółce lub Fundacji do korzystania z Nieruchomości stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT wskazaną w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

2. Czy powstał i powstanie obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług (VAT) w przypadku oddania do nieodpłatnego korzystania przedmiotowej Nieruchomości przez X. na rzecz Fundacji lub Spółki, o ile cały ewentualny dochód będzie przekazywany przez Fundację lub Spółkę na rzecz X. i następnie w całości wykorzystywany na cele statutowe X. zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4a) lit. b) CIT.

3. Czy powstał i powstanie obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług (VAT) w przypadku oddania do nieodpłatnego korzystania przedmiotowej Nieruchomości przez X. na rzecz Fundacji lub Spółki, o ile cały ewentualny dochód będzie wykorzystywany przez Fundację lub Spółkę na cele określone w art. 17 ust. 1 pkt 4) CIT lub art. 17 ust. 1 pkt 4a) lit. b) CIT.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1) Nieodpłatne oddanie Spółce lub Fundacji do korzystania z Nieruchomości nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT wskazanej w art. 8 ust. 2 VAT. Nieodpłatne oddanie do korzystania Nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z uwagi na niespełnienie warunków przewidzianych w art. 8 ust. 2 VAT.

Ad. 2) Nie powstał i nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług (VAT) w przypadku oddania do nieodpłatnego korzystania przedmiotowej Nieruchomości przez X. na rzecz Fundacji lub Spółki, o ile cały ewentualny dochód będzie przekazywany przez Fundację lub Spółkę na rzecz X. i następnie w całości wykorzystywany na cele statutowe X. zgodne z art. 17 ust. 1 pkt 4a) lit. b) CIT.

Ad. 3) Nie powstał i nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług (VAT) w przypadku oddania do nieodpłatnego korzystania przedmiotowej Nieruchomości przez X. na rzecz Fundacji lub Spółki, o ile cały ewentualny dochód będzie wykorzystywany przez Fundację lub Spółkę na cele określone w art. 17 ust. 1 pkt 4) CIT lub art. 17 ust. 1 pkt 4a) lit. b) CIT.

Uzasadniając powyższe stanowisko należy w pierwszej kolejności wskazać, iż zgodnie z art. 55 ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego (D. U. Z 1989 r. Nr 29, poz. 154 z późn. zm.):

1. "Majątek i przychody kościelnych osób prawnych podlegają ogólnym przepisom podatkowym z wyjątkami określonymi w ust. 2-6.

2. Kościelne osoby prawne są zwolnione od opodatkowania z tytułu przychodów ze swojej działalności niegospodarczej. W tym zakresie osoby te nie mają obowiązku prowadzenia dokumentacji wymaganej przez przepisy o zobowiązaniach podatkowych.

3. Dochody z działalności gospodarczej kościelnych osób prawnych oraz spółek, których udziałowcami są wyłącznie te osoby, są zwolnione od opodatkowania w części, w jakiej zostały przeznaczone w roku podatkowym lub w roku po nim następującym na cele kultowe, oświatowo-wychowawcze, naukowe, kulturalne, działalność charytatywno-opiekuńczą, punkty katechetyczne, konserwację zabytków oraz na inwestycje sakralne, o których mowa w art. 41 ust. 2, i te inwestycje kościelne, o których mowa w art. 41 ust. 3, których przedmiotem są punkty katechetyczne i zakłady charytatywno-opiekuńcze, jak również remonty tych obiektów".

Jak wskazano powyżej X. jest kościelną osobą prawną, która jednocześnie ma status organizacji pożytku publicznego. Osobowość X. wynika z prawa kanonicznego, która została jednocześnie uznana bezpośrednio w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. X. nie prowadzi działalności gospodarczej.

Należy mieć na uwadze, że w orzecznictwie przeważa pogląd o preferowaniu wykładni językowej przy interpretacji przepisów prawa podatkowego, w szczególności w przypadku ulg i zwolnień podatkowych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 4 czerwca 2008 r., sygn. akt I SA/Kr 98/08. W uzasadnieniu tego wyroku przytoczono dotychczasowe orzecznictwo i doktrynę. Por. wyrok NSA z dnia 12 czerwca 1992 r., sygn. akt SA/P 596/92, publ. POP 1993, nr 3, poz, 46; wyrok NSA z dnia 13 stycznia 1994 r. sygn. akt SA/P 1598/93, publ. Mon. Pod. 1994, nr 10, s. 313; wyrok NSA z dnia 7 lutego 1996 r., sygn. akt III SA 225/95, publ. ONSA 1996, Nr 4, poz. 192; wyrok NSA z dnia 21 marca 2000 r., sygn. akt SA/RZ 595/99, publ. POP 2002, Nr 1, poz. 23; wyrok NSA z dnia 5 sierpnia 2004 r., sygn, akt FSK 372/04, publ. ONSA i WSA 2005, Nr 1, poz. 17; wyrok SN z dnia 7 maja 1997 r., sygn. akt III RN 22/97, publ. POP 1999, Nr 6, poz. 170; wyrok SN z dnia 9 listopada 2001 r., sygn. akt III RN 145/00, publ. OSNAPiUS 2002, Nr 19, poz. 450; R. Mastalski, Interpretacja prawa podatkowego, "Acta Universitatis Wratislaviensis", Wrocław 1989, nr 1223, s. 109; W. Morawski: Glosa do wyroku NSA z dnia 4 października 1994 r., sygn. akt SA/WR 929/94, POP 1998, nr 1, s. 93; B. Brzeziński: Wykładnia celowościowa w prawie podatkowym, k.p.P. 2002, nr 1, s. 18).

W szczególności Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 2 czerwca 2005 r. (sygn. akt FSK 1914/04, publ. ONSA i WSA 2006/3/92. Por. także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 4 czerwca 2008 r., sygn. akt I SA/Kr 98/08) stwierdził, że " (...) źródłem wiedzy, zarówno dla podatnika, jak i organów stosujących prawo, jest i zawsze będzie tylko językowe znaczenie norm prawnych, albowiem przekaz językowy rozumiany jako możliwy sens słów jest powszechną metodą komunikowania się ustawodawcy z podatnikiem i organem stosującym prawo. Literalna treść przepisów prawa także oznaczać będzie zakres swobody organów stosujących prawo, w przeciwnym bowiem razie może dojść do przekroczenia granicy dzielącej wykładnię prawa od jego tworzenia. Jednakże skoro konstrukcje prawne są tworzone za pomocą słów w ten sposób, że stanowią określoną całość, to nie można ich interpretować nie mając na względzie całości, co uzasadniać może stosowanie wykładni systemowej, a wyjątkowo tylko celowościowej (uzasadnienie do uchwały składu siedmiu sędziów NSA z dnia 22 czerwca 1998 r., sygn. akt FPS 9/97, ONSA 1998, Nr 4, poz. 110)".

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega dostawa towarów i świadczenie usług za wynagrodzeniem (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Jednakże na mocy art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, w niektórych przypadkach także świadczenie usług nieodpłatne jest traktowane na równi z ich odpłatnym świadczeniem i podlega opodatkowaniu VAT.

Mianowicie przepis wskazuje, że: "Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. Użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, i wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. " (por. interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 30 października 2013 r., dotycząca podatku VAT znak IPPP/443-1022/13-2/AW).

Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego, należy stwierdzić, że w przypadku świadczonej przez X. usługi polegającej na oddaniu Nieruchomości Fundacji lub Spółce do nieodpłatnego używania można rozważać jedynie objęcie jej zakresem zastosowania art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT. Natomiast nie jest ona objęta zakresem zastosowania pkt 2 tego przepisu, dotyczącego usług innych niż polegające na używaniu towarów należących do podatnika.

Zgodnie z literalną treścią art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, opodatkowaniu mogą podlegać (pod warunkiem spełnienia pozostałych przesłanek wymienionych w tym przepisie) jedynie czynności wykonywane "przez podatnika". Jest to tzw. warunek podmiotowy opodatkowania VAT.

Definicję "podatnika" dla celów ustawy o VAT zawiera, jej art. 15 ust. 1, który stanowi: "Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności."

W rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT "działalność gospodarcza" obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje, w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Istotą "działalności gospodarczej" w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT jest więc jej zarobkowy (odpłatny) charakter, działalność nie nastawiona na ten cel, a w szczególności działalność nieodpłatna nie jest zatem "działalnością gospodarczą" w rozumieniu przepisów o VAT. Co za tym idzie, podmiot nie prowadzący żadnej działalności zarobkowej, nie może być uznany za "podatnika" w rozumieniu art. 15 ust. 1 - jak i pozostałych przepisów ustawy o VAT (por. interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 30 października 2013 r., dotycząca podatku VAT znak IPPP1/443-1022/13-2/AW).

Odnosząc to do X., należy stwierdzić, że jak wspomniano jest ono kościelną osobą prawną, jej celem jest szeroko rozumiana działalność charytatywna. Działalność X. w tym zakresie jest zwolniona od podatku VAT (por. interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 30 października 2013 r., dotycząca podatku VAT znak IPPP/443-1022/13-2/AW).

Udostępnienie Nieruchomości na rzecz Fundacji lub Spółki nie będzie działalnością gospodarczą, ponieważ w tym wypadku X. nie będzie uzyskiwało przychodów (udostępnienie będzie nieodpłatne) i nie ma ono na celu uzyskiwania przez X. korzyści gospodarczych. Całość tych korzyści (jeżeli powstaną) przypadać będzie Fundacji lub Spółce - która przeznaczy je w dalszej kolejności w całości na cele społecznie użyteczne (preferowane przez ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych) (por. interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 30 października 2013 r., dotycząca podatku VAT znak IPPP/443-1022/13-2/AW).

Nieodpłatne udostępnienie Nieruchomości na rzecz Fundacji lub Spółki nie będzie stanowiło realizacji działalności gospodarczej ponieważ jej celem nie jest pozyskiwanie przychodów dla X. lecz umożliwienie efektywnego wykorzystania gospodarczego (przez Fundację lub Spółkę) stanowiącego własność X. majątku nieruchomego.

Zasadnicze znaczenie ma to, że przedmiotowa transakcja będzie dokonywana bez odpłatności, czyli bez celu zarobkowego. W istocie działalność gospodarczą (opodatkowaną VAT), będzie prowadzić przy wykorzystaniu tej Nieruchomości dopiero druga strona umowy - Fundacja lub Spółka. Intencją stron jest bowiem aby majątek stanowiący własność X. był efektywnie wykorzystywany (dawał przychody, które pozwolą na jego utrzymanie i ewentualnie generował zyski, które przeznaczane byłyby na cele statutowe X.) lecz nie przez X., które nie jest powołane do prowadzenia działalności gospodarczej i nie będzie takiej działalności prowadziło (por. interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 30 października 2013 r., dotycząca podatku VAT znak IPPP/443-1022/13-2/AW).

W konsekwencji omawiana transakcja nie stanowi przedmiotowo realizacji "działalności gospodarczej" w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i co za tym idzie, w tym zakresie X. nie posiada statusu "podatnika" w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT (i również nie jest zarejestrowane jako podatnik VAT). Warunkiem opodatkowania tym podatkiem jest bowiem łączne spełnienie dwóch przesłanek: przedmiotowej (czynność musi być objęta zakresem zastosowania art. 5 ust. 1 ustawy o VAT) i podmiotowej (czynność musi być wykonana przez "podatnika" w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT) w wykonaniu działalności gospodarczej. Dotyczy to również czynności wskazanych w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, w którym wyraźnie wskazano, że odnosi się do czynności wykonywanych "przez podatnika".

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że X. nie posiada statusu "podatnika" w rozumieniu art. 15 ust. 1. ustawy o VAT, co uniemożliwia opodatkowanie wykonywanych przez nie czynności podatkiem od towarów i usług - a w szczególności wyłącza możliwość objęcia ich zakresem zastosowania art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT.

Ponadto zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT przesłanką opodatkowania podatkiem VAT usług polegających na nieodpłatnym używaniu towarów podatnika jest to, by przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. A contrario, w przypadku gdy podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia ww. podatku naliczonego, oddanie przez niego towaru do nieodpłatnego korzystania nie jest objęte zakresem zastosowania art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT i co za tym idzie, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec faktu, że X. nie miało prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu Nieruchomości, oznacza to, że oddanie Nieruchomości do nieodpłatnego używania przez Spółkę nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT.

Podsumowując, nieodpłatne oddanie przez X. Nieruchomości do używania Fundacji lub Spółce nie będzie objęte zakresem zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, ze względu na to, że:

a. X. nie ma statusu "podatnika" w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a ponadto

b. X. nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu Nieruchomości - przy czym każda z ww. okoliczności stanowi samodzielną przesłankę wyłączającą opodatkowanie tej czynności podatkiem VAT.

Zatem interpretując powyższy przepis art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, stwierdzić należy, że opodatkowaniu podlegać powinno, jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu towarów. Tylko łączne zaistnienie ww. przesłanek umożliwia objęcie zakresem opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie. Jeśli jeden z tych warunków nie jest spełniony Wnioskodawca nie powinien opodatkować takiego nieodpłatnego świadczenia usług (por. interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 30 października 2013 r., dotycząca podatku VAT znak IPPP/443-1022/13-2/AW).

W związku z powyższym uzasadnione jest twierdzenie, że w związku z oddaniem Nieruchomości Fundacji lub Spółce do nieodpłatnego korzystania po stronie X. nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Analizując natomiast treść powołanego ww. art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, zauważyć należy, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Zatem biorąc pod uwagę powyższy przepis należy uznać, że zgodnie z jego gramatyczną wykładnią nieodpłatne świadczenie usług na cele działalności gospodarczej podatnika w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług nie podlega opodatkowaniu VAT (por. interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 30 października 2013 r., dotycząca podatku VAT znak IPPP/443-1022/13-2/AW).

Jak wyjaśniono wyżej jedynie nieodpłatne świadczenie związane z prowadzoną działalnością Wnioskodawcy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Celem oddania nieruchomości Spółce w nieodpłatne użytkowanie jest efektywne wykorzystanie gospodarcze majątku stanowiącego własność X. Zawarta umowa zobowiąże Spółkę do dokonywania napraw i innych niezbędnych nakładów związanych z użytkowaniem nieruchomości, zaś po zakończeniu trwania umowy X. nie będzie zobowiązany do zwrotu Spółce poniesionych kosztów w okresie eksploatacji. Dochody jakie będzie otrzymywała Spółka w związku z użytkowaniem nieruchomości zostaną przekazane na cele kultu religijnego do innych kościelnych osób prawnych.

Biorąc pod uwagę wnioski płynące z opisu sprawy oraz z uwagi na treść przywołanych przepisów prawa należy uznać, że nieodpłatne oddanie nieruchomości do korzystania Spółce nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT przewidzianej w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy. W okolicznościach sprawy trudno uznać, że nieodpłatne oddanie nieruchomości do korzystania Spółce nie stanowi czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT przewidzianej w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy. W okolicznościach sprawy trudno uznać, że nieodpłatne oddanie do korzystania z nieruchomości spółce stanowi użycie ich do celów innych niż prowadzona przez X. działalność. Opisana we wniosku Nieruchomość będzie nadal wykorzystywana dla celów zgodnych z działalnością statutową X. (tekst jedn.: centrum charytatywno-edukacyjne). W związku z powyższym X. planuje zawarcie umowy (2 różne warianty), na podstawie której odda do korzystania nieodpłatnego Fundacji lub Spółce przedmiotową Nieruchomość. Powyższe jest uzasadnione efektywnym wykorzystaniem Nieruchomości, ponoszeniem nakładów (bez konieczności zwrotu) przez Fundację lub Spółkę, oraz przeznaczeniem całości uzyskanych dochodów z jej użytkowania na cele statutowe X. W związku z powyższym należy uznać, że nieodpłatne oddanie Fundacji lub Spółce Nieruchomości odbywa się w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę "działalności", której celem jest również prowadzenie efektywnej gospodarki posiadanym majątkiem (nieruchomościami) (por. interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 30 października 2013 r., dotycząca podatku VAT znak IPPP/443-1022/13-2/AW).

WNIOSEK CZĘŚCIOWY: Biorąc pod uwagę okoliczności sprawy oraz na podstawie przywołanych przepisów prawa podatkowego należy wskazać, że nieodpłatne oddanie spółce do korzystania z nieruchomości nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT wskazanej w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Nieodpłatne oddanie do korzystania Nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z uwagi na niespełnienie warunków przewidzianych w art. 8 ust. 2 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy określa, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Rozwiązanie krajowe jest zgodne z przepisem art. 26 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE.L Nr 347/1 z późn. zm.), zgodnie z którym za odpłatne świadczenie usług uznaje się każdą z następujących czynności:

a.

użycie towarów stanowiących część majątku przedsiębiorstwa do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników lub, bardziej ogólnie, do celów innych niż działalność jego przedsiębiorstwa, w przypadkach kiedy VAT od takich towarów podlegał w całości lub w części odliczeniu;

b.

nieodpłatne świadczenie usług przez podatnika na prywatny użytek jego lub jego pracowników, lub bardziej ogólnie, do celów innych niż działalność jego przedsiębiorstwa.

Ustawa nie określa, co należy rozumieć przez usługi świadczone do celów działalności gospodarczej, wobec czego, odwołując się do orzecznictwa w tym zakresie uznać należy, że powyższe sformułowanie należy rozumieć jako ściśle związane z celem i działalnością konkretnego podmiotu. W doktrynie przyjęto, że usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa to takie usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podmiotu, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa.

Zatem analiza powyższego przepisu art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT prowadzi do wniosku, że opodatkowaniu podlegać powinno, jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu tych towarów.

Tylko łączne zaistnienie ww. przesłanek umożliwia objęcie zakresem opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie. Jeśli jeden z tych warunków nie jest spełniony Wnioskodawca nie powinien opodatkowywać takiego nieodpłatnego świadczenia usług.

Natomiast w kwestii cyt. art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, zauważyć należy, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy tego przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują. Zatem należy uznać, że zgodnie z gramatyczną wykładnią tego przepisu, nieodpłatne świadczenie usług na cele działalności gospodarczej podatnika w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług nie podlega opodatkowaniu VAT.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w cytowanej ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca będący kościelną osobą prawną w rozumieniu ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154) zamierza oddać posiadaną nieruchomość spółce bądź fundacji do nieodpłatnego korzystania. Wątpliwości Zainteresowanego odnoszą się kwestii ewentualnego wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT czynności oddania nieruchomości spółce lub fundacji do nieodpłatnego korzystania. Zdaniem Wnioskodawcy powyższe nieodpłatne przekazanie nie będzie polegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług przede wszystkim z uwagi na to, że Wnioskodawca nie posiada statusu podatnika podatku VAT ponieważ nie prowadzi działalności gospodarczej.

Z powyższą tezą nie można się zgodzić, gdyż z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność, w ramach której m.in. dokształca duchownych i świeckich, w tym pracowników X. i wolontariuszy, organizuje szkolenia, kursy, konferencje, seminaria - działalność edukacyjną, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (z możliwością zastosowania zwolnienia).

Ponadto należy zwrócić uwagę, że Spółka bądź fundacja, będzie użytkowała Nieruchomość i pobierała z niej pożytki za zgodą Wnioskodawcy. Pojęcie użytkowania zostało uregulowane w przepisach Kodeksu cywilnego. Użytkowanie stanowi ograniczone prawo rzeczowe, a jego przedmiotem mogą być rzeczy (nieruchomości i ruchomości) oraz prawa. Zgodnie z treścią art. 252 Kodeksu cywilnego, rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania z niej pożytków (użytkowanie).

Oddanie omawianej we wniosku Nieruchomości do użytkowania Spółce/Fundacji na podstawie zawartego porozumienia spowoduje, że podmiot ten stanie się beneficjentem działania Wnioskodawcy, które stanowi usługę. W tym miejscu należy podkreślić, że zawarta przez strony umowa (ustna lub pisemna), nosi cechy umowy cywilnoprawnej, na podstawie której dochodzi do oddania rzeczy (w tym przypadku nieruchomości) do używania. Zatem w omawianym przypadku czynność polegająca na oddaniu nieruchomości do używania, stanowi świadczenie usługi. Tym samym czynność ta wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej.

Nie można więc zgodzić się z tezą podniesioną w złożonym wniosku przez Zainteresowanego, że nieodpłatne oddanie nieruchomości spółce lub fundacji do korzystania nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi na to, że Wnioskodawca nie posiada statusu podatnika podatku VAT.

Ponadto, w kwestii problemu przedstawionego w pytaniu nr 2 należy zwrócić uwagę, że w tym przypadku - wbrew opinii Wnioskodawcy - nie mamy w ogóle do czynienia z nieodpłatnym oddaniem nieruchomości do korzystania. Jak wskazuje Wnioskujący, w tym przypadku cały uzyskany z nieruchomości dochód zostanie przekazany przez spółkę/fundację Wnioskującemu. Zatem należy stwierdzić, że w tej sytuacji w zamian za oddanie nieruchomości do korzystania Wnioskodawca otrzyma wynagrodzenie od spółki/fundacji, co oznacza, że usługa ta jest odpłatna. W odniesieniu do kwestii odpłatności tej usługi należy wskazać, że wysokość wynagrodzenia jest ustalana dowolnie przez strony, a z punktu widzenia podatku VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej (art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane "po kosztach" ich świadczenia, bądź poniżej tych kosztów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Zatem w tym przypadku (pytanie nr 2) Wnioskodawca dokonuje odpłatnego świadczenia usługi oddania nieruchomości do korzystania, które to świadczenie spełnia definicję działalności gospodarczej, i do którego przepisy art. 8 ust. 2 nie mają zastosowania. W tym przypadku powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 jest nieprawidłowe.

Należy w tym miejscu wskazać, że fakt przekazywania uzyskanych dochodów na cele określone w art. 17 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397) nie ma znaczenia dla kwestii opodatkowania opisanych czynności podatkiem VAT. Wskazane przez Wnioskodawcę przepisy art. 17 ustawy o CIT wskazują podmioty, których dochody są zwolnione od podatku dochodowego.

Ze względu na powyższe okoliczności należy stwierdzić, że analiza przepisów art. 8 ust. 2 ustawy na gruncie opisanej sprawy, powinna dotyczyć jedynie czynności nieodpłatnych - wskazanych w pytaniach 1 i 3.

Analiza ta w kontekście wskazanego opisu sprawy pozwala na jednoznaczne wskazanie, że oddanie spółce bądź fundacji, nieruchomości do nieodpłatnego korzystania nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług przewidziane w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, ponieważ w związku z budową i remontem przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

Zatem w omawianej sprawie należy rozważyć, czy zastosowanie znajdzie przepis art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. W związku z powyższym konieczne będzie ustalenie celu nieodpłatnego oddania do korzystania spółce bądź fundacji opisanej nieruchomości, gdyż jak wyjaśniono wyżej jedynie nieodpłatne świadczenie związane z prowadzoną działalnością Wnioskodawcy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak wskazał Wnioskodawca w opisie sprawy celem oddania nieruchomości spółce bądź fundacji w nieodpłatne użytkowanie jest efektywne wykorzystanie gospodarcze majątku stanowiącego własność Zainteresowanego. Zawarta umowa zobowiąże spółkę/fundację do dokonywania napraw i innych niezbędnych nakładów związanych z użytkowaniem nieruchomości, zaś po zakończeniu trwania umowy Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zwrotu poniesionych kosztów w okresie eksploatacji.

Ze względu na przedstawiony opis sprawy oraz treść przywołanych przepisów prawa, w odniesieniu do pytań nr 1 i 3 należy uznać, że nieodpłatne oddanie nieruchomości do korzystania spółce/fundacji nie stanowi czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT przewidzianej w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy. W okolicznościach sprawy trudno uznać, że nieodpłatne oddanie do korzystania z nieruchomości spółce/fundacji stanowi użycie ich do celów innych niż prowadzona przez Wnioskodawcę działalność. Opisana we wniosku Nieruchomość będzie nadal wykorzystywana dla celów zgodnych z działalnością statutową Wnioskodawcy (tekst jedn.: centrum charytatywno-edukacyjne). W związku z powyższym Wnioskodawca planuje zawarcie umowy (2 różne warianty), na podstawie której odda do korzystania nieodpłatnego Fundacji lub Spółce przedmiotową Nieruchomość. Powyższe jest uzasadnione efektywnym wykorzystaniem Nieruchomości, ponoszeniem nakładów (bez konieczności zwrotu) przez Fundację lub Spółkę, oraz przeznaczeniem całości uzyskanych dochodów z jej użytkowania na cele statutowe Wnioskodawcy. W związku z powyższym należy uznać, że nieodpłatne oddanie Fundacji lub Spółce Nieruchomości odbywa się w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę "działalności", której celem jest również prowadzenie efektywnej gospodarki posiadanym majątkiem (nieruchomościami).

Na podstawie okoliczności sprawy oraz przywołanych przepisów prawa podatkowego należy wskazać w odniesieniu do pytań nr 1 i 3, że nieodpłatne oddanie spółce/fundacji do korzystania z nieruchomości nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT wskazanej w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

W rozpatrywanej sprawie Organ zgodził się z Wnioskodawcą, że czynność nieodpłatnego oddania spółce/fundacji nieruchomości do korzystania nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak powyższe wynika z innych przesłanek niż podniesione przez Zainteresowanego. Organ nie podzielił tezy Wnioskodawcy, że główną przesłanką do uznania opisanej czynności za niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jest brak przesłanek do zaliczenia jej do działalności gospodarczej oraz uznania Zainteresowanego za podatnika podatku VAT. Jak wyjaśniono w przedmiotowej interpretacji w odniesieniu do pytań nr 1 i 3 nieodpłatne oddanie do korzystania nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z uwagi na niespełnienie warunków przewidzianych w art. 8 ust. 2 ustawy - do których odnosi się również Wnioskodawca we własnym stanowisku.

Tym samym należy uznać, że Wnioskodawca zaprezentował nieprawidłowe stanowisko również w odniesieniu do pytań 1 i 3.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl