IPPP1/443-438/13-2/MP

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 12 czerwca 2013 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP1/443-438/13-2/MP

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 maja 2013 r. (data wpływu 10 maja 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji przeniesienia własności nieruchomości z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie oraz momentu powstania obowiązku podatkowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 maja 2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji przeniesienia własności nieruchomości z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie oraz momentu powstania obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 8 października 2010 r. wydaną przez Wojewodę, udzielono zezwolenia na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie Trasy Mostu - zadanie 1 - etap II - od węzła z ul. P. do węzła przesiadkowego w dzielnicy Miasta Zgodnie z tą decyzją pod ww. inwestycję celu publicznego przeznaczona została m.in. nieruchomość w dzielnicy, oznaczona jako działka o nr ewidencyjnym 13/1 o pow. 0,0087 ha. Właścicielem przedmiotowej nieruchomości do dnia 21 listopada 2010 r., tj. do dnia, kiedy ww. decyzja Wojewody stała się ostateczna, było Miasto.

W decyzji z dnia 27 lipca 2011 r. Wojewoda:

1. Ustalił odszkodowanie na rzecz Miasta w wysokości 59.000 zł za prawo własności niezabudowanej nieruchomości, oznaczonej jako działka o nr ewidencyjnym 13/1, o pow. 0,0087 ha, przejętej na własność Skarbu Państwa z przeznaczeniem pod budowę Trasy Mostu - zadanie 1 - etap II - od węzła z ul. P. do węzła przesiadkowego.

2. Zobowiązał Prezydenta Miasta do wypłaty odszkodowania ustalonego w pkt 1 decyzji. W uzasadnieniu decyzji Wojewoda wskazał, że "odszkodowanie zostanie wypłacone ze środków budżetu gminy miasta" oraz, że "...wypłaty i waloryzacji odszkodowania dokona Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych działający w imieniu Prezydenta".

Kwota odszkodowania ustalona w decyzji została przekazana z rachunku wydatków Miasta - Zarządu Miejskich Inwestycji Drogowych (dalej jako ZMID) będącego jednostką budżetową Miasta na rachunek dochodów Miasta.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1. Czy przeniesienie własności towarów z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów w przypadku, gdy Miasto jest jednocześnie podmiotem obowiązanym do wypłaty odszkodowania oraz podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania.

2. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1: czy w przypadku, gdy Miastojest jednocześnie podmiotem obowiązanym do wypłaty odszkodowania oraz podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania, powstał obowiązek podatkowy w związku z przeniesieniem własności towarów z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie, tj. czy nastąpiła "chwila otrzymania zapłaty", o której mowa w § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

3. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1 i 2: w jakim momencie powstał obowiązek podatkowy, tj. kiedy nastąpiła "chwila otrzymania zapłaty", o której mowa w § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku, gdy Miasto jest jednocześnie podmiotem obowiązanym do wypłaty odszkodowania oraz podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania w związku z przeniesieniem własności towarów z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie....

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 2a ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), drogi krajowe stanowią własność Skarbu Państwa, natomiast drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy.

Regulacja z art. 2a ustawy o drogach publicznych ma zasadnicze znaczenie dla określenia prawa własności nieruchomości, na których znajdują się drogi publiczne. Nawiązuje ona do koncepcji własności państwowej (publicznej), mającej swoje źródła w prawie rzymskim (Viam publicam eam dicimus, cuius etiam solum publicum est. - Drogą publiczną nazywa się tę, która jest położona na gruncie publicznym - R. Strachowska, kom. do art. 2a u.d.p.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.), z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanie się ostateczna, nieruchomości lub ich części, na których inwestycja drogowa ma być realizowana, z mocy prawa stają się:

1.

własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,

2.

własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych.

Pozbawienie dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości musi odbyć się za słusznym odszkodowaniem (art. 21 ust. 2 Konstytucji), dlatego też organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej obligatoryjnie wydaje decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości przejęte pod realizację inwestycji drogowej (art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych).

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, koszty nabycia nieruchomości pod drogi, w tym odszkodowania, finansowane są na podstawie przepisów o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego, przepisów o drogach publicznych oraz przepisów o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym.

Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz. U. Nr 267, poz. 2251 z późn. zm.) w granicach miast na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych finansowane są z budżetów tych miast. Należy mieć na względzie, że do kosztów finansowania budowy drogi należy także zapłata odszkodowania za przejęcie prawa własności gruntu (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 marca 2012 r. sygn. akt I SA/Wa 1916/11).

Powyższe oznacza, że w granicach miast na prawach powiatu odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości pod autostradę lub drogę ekspresową wypłaca minister właściwy do spraw transportu za pośrednictwem Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad albo drogowej spółki specjalnego przeznaczenia (art. 3 ust. 1 ustawy o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego), w pozostałych przypadkach odszkodowanie to wypłaca miasto na prawach powiatu. W sytuacji, gdy dochodzi do wywłaszczenia gruntu należącego do miasta na prawach powiatu pod budowę drogi wojewódzkiej lub drogi krajowej innej niż droga ekspresowa lub autostrada, miasto na prawach powiatu jest jednocześnie:

podmiotem wywłaszczanym (jako właściciel nieruchomości), podmiotem obowiązanym do wypłaty odszkodowania (odszkodowanie finansowane jest z budżetu tego miasta) oraz podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania (w zamian za utraconą własność nieruchomości).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta W (Dz. U. Nr 41, poz. 361, z późn. zm.) Miasto jest gminą miastem na prawach powiatu. Miasto posiada jeden budżet a nie dwa budżety w podziale na budżet dla gminy, budżet dla powiatu.

Odnośnie pytania 1, w ocenie Miasta przeniesienie własności towarów z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie nie stanowi odpłatnej dostawy towarów w przypadku, gdy Miasto jest jednocześnie podmiotem obowiązanym do wypłaty odszkodowania oraz podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, poprzez nawiązanie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, nakazuje traktować przeniesienie własności towarów z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie jako odpłatną dostawę towarów (zob. również wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 czerwca 2011 r. sygn. akt I FSK 1702/10), a to oznacza, że aby zasadnie twierdzić, iż doszło do odpłatnej dostawy towarów, muszą wystąpić wszystkie elementy składające się na daną czynność, tj przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel oraz otrzymanie wynagrodzenia za towar (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 sierpnia 2011 r. sygn. akt I FSK1116/10). W przypadku, gdy Miasto jest jednocześnie podmiotem obowiązanym do wypłaty odszkodowania oraz podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod drogę, nie jest spełniona przesłanka odpłatności. Odpłatność utożsamiana w niniejszym przypadku z wynagrodzeniem powinna być rozumiana jako wszystko, co zostało otrzymane w zamian za dostawę towarów (taka definicja pojęcia wynagrodzenia znalazła się w art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnotowego sytemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE.L 06. 347. 1, z późn. zm. "dalej jako Dyrektywa 112) ("W odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74 -77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia"), a nawet już w II Dyrektywie Rady 67/228/ EWG z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji legislacji Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - Struktura i procedury wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. WE L 71 z 14.04.1967, s. 1303).

W omawianym przypadku w zamian za dostawę towarów poprzez wywłaszczenie, podmiot wywłaszczany nie otrzymuje żadnej rekompensaty. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w wyroku z dnia 19 lipca 2012 r., sygn. akt I SA/Op 199/12, wskazał wyraźnie, że dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie dopiero, gdy istnieje bezpośrednia i wyraźnie określona korzyść po stronie dostawcy towaru (analogicznie Dyrektor Izby Skarbowej w Interpretacji Indywidualnej Nr IPTPP1 /443- 488/12-5/MG z dnia 28 września 2012 r.) Pomocniczo warto też przytoczyć tutaj wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 9 lipca 2010 r. sygn. akt I SA/Wr 272/10, w którym Sąd wskazuje, iż "Powołany art. 73 Dyrektywy 112 posługuje się pojęciem zapłaty, podczas gdy przepisy krajowe wskazują na "obrót", wyjaśniając, iż tworzy go kwota stanowiąca całość świadczenia należnego od nabywcy. Pomimo tej różnicy językowej przepisy należy uznać za zgodne, a ich wspólnym celem jest objęcie opodatkowaniem wszelkich świadczeń od nabywcy usługi ".

W sentencji decyzji z dnia 27 lipca 2011 r. Wojewoda zobowiązał Prezydenta Miasta do wypłaty odszkodowania. Jednocześnie w treści uzasadnienia decyzji wskazano, że odszkodowanie zostanie wypłacone ze środków budżetu gminy. W dalszej części tego samego uzasadnienia decyzji znajduje się informacja, iż wypłaty oraz waloryzacji odszkodowania dokona Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych działający w imieniu Prezydenta Miasta.

W ocenie Miasta, bez znaczenia w niniejszej sprawie jest okoliczność, że ZMID technicznie dokonał wypłaty odszkodowania. Znaczenie bowiem ma to, że "wypłata odszkodowania" nastąpiła ze środków znajdujących się w budżecie Miasta, podczas gdy podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania było to samo Miasto. Należy bowiem mieć na względzie, że ZMID jest jednostką budżetową Miasta (§ 2 ust. 1 Statutu ZMID stanowiącego załącznik do uchwały Rady Miasta z dnia 29 maja 2008 r. - Dz. Urz. Woj. Nr 98, poz. 3492) i jako taka nie posiada własnego, odrębnego budżetu, ale w całości finansowana jest z budżetu Miasta Jednostka budżetowa jest formą budżetowania brutto, a więc najsilniej powiązaną z budżetem centralnym (Miasta W). Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.), jednostki budżetowe pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek dochodów budżetu.

Powyższe argumenty potwierdzają to, iż w niniejszej sprawie nigdy nie dojdzie do zapłaty odszkodowania w znaczeniu ekonomicznym, a zatem nie zostanie spełniona druga przesłanka z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i tym samym nie wystąpi odpłatna dostawa towaru. Brak jest jakichkolwiek podstaw by twierdzić, że ustawa o podatku od towarów i usług utożsamia moment wystąpienia odpłatnej dostawy towaru z okolicznością jedynie formalnego wydania obu decyzji: tej o wywłaszczeniu oraz tej ustalającej wysokość odszkodowania, i uzyskania przez te decyzje przymiotu ostatecznych. Ostateczna decyzja ustalająca odszkodowanie (obok decyzji wywłaszczającej) skutkuje wystąpieniem odpłatnej dostawy towaru tylko wówczas, gdy jej wykonanie zapewni wywłaszczanemu realne wyrównanie utraty własności nieruchomości z ekonomicznego punktu widzenia. Decyzja Nr 1881/11 z dnia 27 lipca 2011 r. ustalająca wysokość odszkodowania na rzecz Miasta nie jest w znaczeniu ekonomicznym źródłem przysporzenia dla Miasta Jej wydanie a następnie wykonanie nie umożliwiło bowiem Miastu W otrzymania rzeczywistego wynagrodzenia za utraconą nieruchomość. Wykonanie tej decyzji było jedynie kreowaniem pozornych rozwiązań sprowadzających się do zapisów księgowych w oderwaniu zaś od zasady "słusznego i realnego odszkodowania". Brak wypłaty odszkodowania jako ekonomicznej rekompensaty utraty własności nieruchomości w konsekwencji oznacza też, że nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Odnośnie pytania 2: w przypadku uznania, że w przedstawionym stanie faktycznym, przeniesienie własności towarów z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów, w ocenie Miasta W: nie powstał obowiązek podatkowy, tj. "nie nastąpiła chwila otrzymania zapłaty", o której mowa w § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku, gdy Miasto jest jednocześnie podmiotem obowiązanym do wypłaty odszkodowania oraz podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. Podobna regulacja znajduje się w prawie wspólnotowym w art. 14 ust. 1 i ust. 2 lit. a Dyrektywy 112. Zarówno Dyrektywa 112, jak i ustawa o podatku od towarów i usług traktują dostawę towaru szerzej niż czyni się to w prawie cywilnym, uwydatniając tym samym ekonomiczną istotę transakcji. Wobec powyższego, przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej prawa własności towarów (wydanie ich z możliwością sprawowania władztwa ekonomicznego nad nimi, w tym czerpania korzyści) w zamian za odszkodowanie (zmaterializowane w postaci środków pieniężnych, czy też towarów zamiennych - wyrażających wartość ekonomiczną poprzez przysporzenie majątkowe dla wywłaszczanego) jest dostawą towarów w rozumieniu prawodawstwa krajowego i unijnego. Zgodnie z § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Regulacja § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług przesądza o tym, że w przypadku, gdy podmiotem obowiązanym do wypłaty odszkodowania było miasto na prawach powiatu (Miasto będące zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o ustroju miasta W gminą mającą status miasta na prawach powiatu dokonujące przeksięgowania kwoty odszkodowania z rachunku wydatków Miasta - ZMID-u będącego jednostką budżetową Miasta) i jednocześnie podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod drogę było to samo miasto na prawach powiatu (Miasto będące zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o ustroju miasta W gminą mającą status miasta na prawach powiatu dokonujące w ramach jednego i tego samego budżetu przeksięgowania kwoty odszkodowania na rachunek dochodów Miasta- Urzędu Miasta będącego jednostką budżetową Miasta W), nie powstał obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. W omawianej sytuacji - z ekonomicznego punktu widzenia - nie doszło bowiem do zapłaty odszkodowania rozumianego jako wyrównanie poniesionej przez wywłaszczonego właściciela szkody (uszczerbku majątkowego). Odszkodowanie za wywłaszczenie pełni bowiem funkcję wynagrodzenia (interpretacja indywidualna Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 20 lipca 2010 r., sygn. akt IBPP1/443-345/10/AW), które powinno umożliwić pełne wyrównanie poniesionej przez właściciela szkody (S. Jarosz-Żukowska, Konstytucyjna zasada ochrony własności, Zakamycze 2003). W przypadku, gdy podmiot uprawniony do otrzymania odszkodowania jest jednocześnie podmiotem obowiązanym do jego zapłaty nie dochodzi do ekonomicznego wyrównania straty i tym samym nie można mówić o zaistnieniu zapłaty odszkodowania, tj. przeniesienia realnej wartości ekonomicznej bilansującej utratę prawa własności. W omawianym przypadku nigdy nie nastąpi "chwila otrzymania zapłaty", o której mowa w § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i która jest momentem powstania obowiązku podatkowego w sytuacji przeniesienia własności towarów z nakazu organu władzy publicznej.

W sentencji decyzji z dnia 27 lipca 2011 r. Wojewoda zobowiązał Prezydenta Miasta do wypłaty odszkodowania. Jednocześnie w treści uzasadnienia decyzji wskazano, że "odszkodowanie zostanie wypłacone ze środków budżetu gminy Miasta".

W dalszej części tego samego uzasadnienia decyzji znajduje się informacja, iż: "wypłaty oraz waloryzacji odszkodowania dokona Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych działający w imieniu Prezydenta Miasta". W ocenie Miasta, bez znaczenia w niniejszej sprawie jest okoliczność, że ZMID technicznie dokonał wypłaty odszkodowania. Znaczenie bowiem ma to, że wypłata odszkodowania nastąpiła ze środków znajdujących się w budżecie Miasta W, podczas gdy podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania było to samo Miasto W. Należy bowiem mieć na względzie, że ZMID jest jednostką budżetową Miasta (§ 2 ust. 1 Statutu Zarządu Miejskich Inwestycji Drogowych stanowiącego załącznik do uchwały Rady Miasta z dnia 29 maja 2008 r. - Dz. Urz. Woj. Nr 98, poz. 3492) i jako taka nie posiada własnego, odrębnego budżetu, ale w całości finansowana jest z budżetu Miasta Jednostka budżetowa jest formą budżetowania brutto, a więc najsilniej powiązaną z budżetem centralnym (Miasta W). Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.), jednostki budżetowe pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek dochodów budżetu.

Do budżetu Miasta nie wpłynęły środki (jako wartość dodana) tytułem odszkodowania. Środki stanowiące odszkodowanie pozostały w wewnętrznym obiegu nie stanowiąc jakiegokolwiek przysporzenia ekonomicznego dla Miasta Obieg ten wyglądał następująco: w budżecie Miasta po stronie wydatków zabezpieczono środki w wysokości kwoty odszkodowania ustalonego w decyzji Wojewody z dnia 27 lipca 2011 r. w klasyfikacji budżetowej ustalonej dla zadania inwestycyjnego pn.: Budowa Trasy Mostu w dziale 600 - transport i łączność. Środki w planie wydatków w budżecie Miasta przypisano do dyspozycji jednostki budżetowej realizującej w imieniu Miasta ww. zadanie inwestycyjne-Zarządu Miejskich Inwestycji Drogowych (ZMID), w paragrafie 605-wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych. Kwota odszkodowania została przeksięgowana z rachunku wydatków Miasta jednostki budżetowej ZMID-u (wg klasyfikacji budżetowej 600-60011-60S0, tj. dział 600- transport i łączność, rozdział 60011 - drogi publiczne krajowe, paragraf 605- wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych) na rachunek dochodów Miasta.- Urzędu Miasta (wg klasyfikacji budżetowej 700-70005-077, tj. dział 700- gospodarka mieszkaniowa, rozdział 70005- gospodarka gruntami i nieruchomościami, paragraf 077- wpływy z tytułu odpłatnego nabycia prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości).

Odnośnie pytania 3: w ocenie Miasta, nigdy nie nastąpi moment powstania obowiązku podatkowego, gdyż nigdy nie nastąpi "chwila otrzymania zapłaty", o której mowa w § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku, gdy Miasto jest jednocześnie podmiotem obowiązanym do wypłaty odszkodowania oraz podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania w związku z przeniesieniem na rzecz Skarbu Państwa własności towarów z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie.

Regulacja § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług przesądza o tym, że w przypadku, gdy podmiotem obowiązanym do wypłaty odszkodowania jest miasto na prawach powiatu (Miasto będące zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o ustroju miasta W gminą mającą status miasta na prawach powiatu dokonujące przeksięgowania kwoty odszkodowania z rachunku wydatków Miasta- ZMID-u będącego jednostką budżetową Miasta) i jednocześnie podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod drogę jest to samo miasto na prawach powiatu (Miasto będące zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o ustroju miasta W gminą mającą status miasta na prawach powiatu dokonujące w ramach jednego i tego samego budżetu przeksięgowania kwoty odszkodowania na rachunek dochodów Miasta- Urzędu Miasta będącego jednostką budżetową Miasta), nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Wiązanie momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z przeniesieniem własności towarów z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie z inną okolicznością aniżeli "chwila otrzymania zapłaty" byłoby działaniem contra legem.

Przyjęcie natomiast, że w niniejszej sprawie nastąpiła "chwila otrzymania zapłaty" - np. w momencie wydania decyzji o odszkodowaniu, czy w momencie przekazana określonej kwoty z rachunku wydatków Miasta-jednostki budżetowej ZMID-u na rachunek dochodów Miasta- Urzędu Miasta byłoby nieuzasadnioną nadinterpretacją pojęcia "zapłata" poprzez jego rozszerzenie na przypadki, gdy zapłata nie przenosi żadnej wartości ekonomicznej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą - podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Stosownie do zapisu zawartego w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1.

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2.

wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3.

wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4.

wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5.

ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6.

oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7.

zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług. W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. Ponadto zaznaczyć należy, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Konieczność implementacji przepisów prawa wspólnotowego do prawa krajowego wymusiła na ustawodawcy odrębne określenie statusu organów władzy publicznej. I tak, na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz.Urz.UE.L Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Dodatkowo, stosownie do § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 247 z późn. zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, iż decyzją z dnia 8 października 2010 r. wydaną przez Wojewodę, udzielono zezwolenia na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie Trasy Mostu. Zgodnie z tą decyzją pod ww. inwestycję celu publicznego przeznaczona została m.in. nieruchomość. Właścicielem przedmiotowej nieruchomości do dnia, kiedy ww. decyzja Wojewody M stała się ostateczna, było Miasto.

W decyzji z dnia 27 lipca 2011 r. Wojewoda:

1.

ustalił odszkodowanie na rzecz Miasta za prawo własności niezabudowanej nieruchomości położonej w W w dzielnicy B, przejętej na własność Skarbu Państwa z przeznaczeniem pod budowę Trasy Mostu P,

2.

zobowiązał Prezydenta Miasta do wypłaty odszkodowania ustalonego w decyzji. W uzasadnieniu decyzji Wojewoda wskazał, że "odszkodowanie zostanie wypłacone ze środków budżetu gminy Miasta" oraz, że "...wypłaty i waloryzacji odszkodowania dokona Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych działający w imieniu Prezydenta Miasta.".

Kwota odszkodowania ustalona w decyzji została przekazana z rachunku wydatków Miasta- Zarządu Miejskich Inwestycji Drogowych (dalej jako ZMID) będącego jednostką budżetową Miasta na rachunek dochodów Miasta

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest przede wszystkim to, czy w opisanym stanie faktycznym spełnione zostaną warunki określone w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, a tym samym czy będzie miało miejsce przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów oraz czy czynność ta nastąpi w zamian za odszkodowanie.

Zauważyć należy, że w myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.), ustawa określa zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), zwanych dalej "drogami", a także organy właściwe w tych sprawach.

Artykuł 11a ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych stanowi, że wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

1.

własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,

2.

własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych).

Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna (art. 12 ust. 4b ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych).

Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe (art. 12 ust. 4f ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych).

Mając na uwadze przedstawione okoliczności wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie przekazując nieruchomość gruntową na rzecz Skarbu Państwa, Gmina działała we własnym imieniu i na własny rachunek. Działania Gminy są tożsame z działaniami każdego innego podmiotu będącego właścicielem nieruchomości. W opisanym stanie faktycznym mamy zatem do czynienia z przeniesieniem własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem, stanowiącym odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem. W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną i ze względu na przedmiot, czynność taka objęta jest podatkiem od towarów i usług.

Wskazać należy, że w myśl art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), organami gminy są:

1.

rada gminy,

2.

wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Ponadto, na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

Z art. 23 ust. 1 pkt 7 cyt. wyżej ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika, że zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują, z zastrzeżeniem art. 43 ust. 2 i 4, art. 51, art. 57 ust. 1, art. 58-60 oraz art. 60a, starostowie, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. W myśl art. 25 ust. 1 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.

Z powyższego wynika, iż organ jednostki samorządu terytorialnego (prezydent miasta) działa jako organ tej jednostki, a zatem wszelkie podejmowane przez niego działania są w istocie działaniami podejmowanymi przez jednostkę samorządu terytorialnego. Jednocześnie prezydent miasta działać może jako reprezentant Skarbu Państwa - w sprawach gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa.

W tym miejscu wskazać należy, iż podatnikiem podatku od towarów i usług nie może być prezydent miasta, przede wszystkim z tego względu, że nie jest on podmiotem samodzielnie prowadzącym działalność gospodarczą. Prezydent miasta nie działa bowiem na własny rachunek i na własną odpowiedzialność, chociażby z tego powodu, że nie jest - ze względu na brak wyodrębnienia - jednostką organizacyjną. W każdym zatem przypadku podatnikiem podatku od towarów i usług jest Gmina Miasto i ona dokonuje rozliczeń w podatku w podatku od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, kiedy podmiotem będącym właścicielem nieruchomości, która stała się przedmiotem wywłaszczenia i podmiotem przejmującym tę nieruchomości jest ten sam podatnik podatku od towarów i usług. Jednakże zauważyć należy, iż dokonując dostawy nieruchomości należącej do gminnego zasobu, Prezydent Miasta występuje w roli właściciela nieruchomości - Miasta W, z kolei przejmując tę nieruchomość reprezentuje Skarb Państwa. A zatem, prawo własności nieruchomości zostanie przeniesione z Miasta na Skarb Państwa.

W tym miejscu należy wskazać, iż zmiana właściciela nieruchomości spowoduje, iż Miastonie będzie mogło już dysponować przedmiotowym towarem jak właściciel. Wynika to m.in. z powołanego wyżej art. 23 ust. 1 pkt 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym Prezydent może zbyć nieruchomość należącą do zasobu Skarbu Państwa jedynie za zgodą wojewody.

W analizowanej sprawie dochodzi do odpłatnej dostawy towaru, spełniającej definicję zawartą w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Właścicielem nieruchomości przejętej pod budowę Trasy Mostu P staje się z mocy prawa Skarb Państwa, natomiast dotychczasowy właściciel ma prawo do wypłaty odszkodowania za tę nieruchomość, w wysokości wynikającej z decyzji Wojewody. Odszkodowanie za nieruchomość pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

W przedmiotowej sprawie nie ma znaczenia, kto w imieniu nabywcy (Skarbu Państwa) dokona zapłaty za nieruchomość. Dla uznania odpłatnego charakteru dostawy nie ma znaczenia, czy płatność dokonywana jest bezpośrednio przez nabywcę, czy też przez inny podmiot (osobę trzecią), ważny jest jedynie związek wynagrodzenia z dokonaną dostawą (wyrok TSUE w sprawie C-55/09 pomiędzy Commissioners for Her Majesty"s Revenue and Customs a Baxi Group Ltd.).

Przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości. Nie ma tutaj znaczenia, iż kwota odszkodowania ustalona w decyzji Wojewody została przekazana z rachunku wydatków - Zarządu Miejskich Inwestycji Drogowych będącego jednostką budżetową Miasta na rachunek dochodów Miasta

Podkreślić jednocześnie należy, iż ani organ władzy publicznej (wójt, burmistrz, prezydent miasta) ani urząd obsługujący ten organ (urząd miasta) wydając nieruchomość za odszkodowaniem nie może skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy. Zarówno bowiem organy władzy publicznej, jak i urzędy obsługujące te organy nie są uznawane za podatników w zakresie czynności, które mieszczą się w ramach zadań, dla realizacji których zostały one powołane, dodatkowo pod warunkiem, iż czynności te nie są wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są realizowane zadania, dla realizacji których organy te zostały powołane. Jednocześnie Miasto w przedmiotowym zakresie nie występuje jako podmiot prawa publicznego, lecz jako właściciel. Jego sytuacja w odniesieniu do kwestii własności nieruchomości przeznaczonej pod budowę drogi jest taka sama jak innych podmiotów, których dotknąć może decyzja lokalizacyjna.

Wnioskodawca nie będzie mógł również skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w § 13 ust. 1 pkt 12 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. Dokonując przeniesienia prawa do rozporządzania nieruchomością, jak już powyżej wskazano, Wnioskodawca nie będzie realizować ani zadań własnych, ani zleconych przez organ administracji rządowej.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Przy czym na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

I tak, stosownie do zapisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, - w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r., nadanym art. 1 pkt 34 lit. a tiret czwarte ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35) - zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Definicję terenów budowlanych ustawodawca zawarł w art. 2 pkt 33, który został dodany do ustawy o podatku od towarów i usług na podstawie art. 1 pkt 1 lit. b tiret trzecie ww. ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. i obowiązuje od dnia 1 kwietnia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem, przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W opisie stanu faktycznego wskazano, iż dla niezabudowanej nieruchomości, której właścicielem było Miasto została wydana decyzja zezwalająca na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie Trasy Mostu. Czynność dostawy ww. nieruchomości nie może zatem korzystać ze zwolnienia o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym będzie opodatkowana podstawową stawką podatku.

Stosownie do art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Jak stanowi art. 19 ust. 4 ustawy o VAT jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Z kolei na podstawie przepisu § 3 ust. 3 cyt. wyżej rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Powyższa regulacja odnosi się również do sytuacji opisanej we wniosku, tzn. przeniesienia prawa własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowanie. Odrębny sposób powstania obowiązku podatkowego od zasad ogólnych określonych w art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług wynika z faktu, że kwota faktycznego wynagrodzenia tytułem przejęcia prawa własności nieruchomości może nie być jeszcze ustalona w momencie wywłaszczenia.

W tym miejscu zauważyć należy, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 maja 2011 r. sygn. akt I FSK 769/10 stwierdził, że w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. Zdaniem Sądu choć § 3 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego do ustawy nie odwołuje się bezpośrednio do przeniesienia z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, brak jest podstaw do różnicowania pod względem momentu powstania obowiązku podatkowego obu przypadków, które reguluje art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jak wynika z opisu stanu faktycznego działając na podstawie art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych Wojewoda M decyzją z dnia 27 lipca 2011 r. ustalił dla Wnioskodawcy odszkodowanie z tytułu przejścia z mocy prawa na Skarb Państwa prawa własności wskazanej nieruchomości. Kwota odszkodowania ustalona w decyzji została przekazana z rachunku wydatków Miasta na rachunek dochodów Miasta

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że w opisanym we wniosku stanie faktycznym, obowiązek podatkowy powstał zgodnie z § 3 ust. 3 cyt. rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, tj. w chwili otrzymania w całości odszkodowania z tytułu przeniesienia własności nieruchomości, należącej do Miasta Stołecznego Warszawy na rzecz Skarbu Państwa. A zatem w niniejszej sprawie obowiązek podatkowy w związku z przejściem z mocy prawa na Skarb Państwa prawa własności nieruchomości powstał z chwilą zaksięgowania na rachunek dochodów Miast kwoty odszkodowania w wysokości 59.000 zł.

W świetle powyższych rozważań zaznaczyć należy, iż nie zasługuje na uwzględnienie argumentacja Wnioskodawcy zawarta we własnym stanowisku, iż skoro w przedmiotowych okolicznościach nie wystąpi faktyczne "otrzymanie całości lub części zapłaty" ponieważ Miasto jest jednocześnie podmiotem zobowiązanym do wypłaty odszkodowania oraz podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania w związku z przeniesieniem na rzecz Skarbu Państwa własności nieruchomości, to nie powstanie w tych okolicznościach obowiązek podatkowy.

Po pierwsze jak wskazano powyżej, Miasto w przedmiotowej sprawie występowało w podwójnej roli tj. z jednej strony dokonując dostawy nieruchomości Wnioskodawca występował w roli właściciela, z drugiej strony przyjmując przedmiotową nieruchomość reprezentował Skarb Państwa. W przedmiotowej sprawie prawo własności zostało zatem przeniesione z Miasta na inny podmiot tj. Skarb Państwa.

Po drugie Miasto otrzymało od Skarbu Państwa odszkodowanie. Fakt, iż otrzymanie odszkodowanie wiązało się wyłącznie z przeksięgowaniem kwoty 59.000 zł nie może decydować, o braku powstania w tym przypadku obowiązku podatkowego, bowiem w tej specyficznej sytuacji w jakiej występuje Miasto-to jest podwójnej podmiotowości, ta forma zapłaty była jedyną formą możliwą do zrealizowania.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedmiotowym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl