IPPP1-443-437/09-2/PR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 23 kwietnia 2009 r. (data wpływu 4 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia opodatkowania dla sprzedaży nieruchomości niezabudowanej przeznaczonej pod zabudowę nabytej do współwłasności małżeńskiej - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 maja 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia opodatkowania dla sprzedaży nieruchomości niezabudowanej przeznaczonej pod zabudowę nabytej do współwłasności małżeńskiej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest polonistką, pracuje w szkole, nie prowadzi działalności gospodarczej. Jej mąż jest pracownikiem firmy przemysłu naftowego i również nie prowadzi działalności gospodarczej, jednakże okazjonalnie dokonuje transakcji kupna i sprzedaży nieruchomości, a także wynajmuje lokal niemieszkalny. Z tego tytułu, w dniu 17 marca 2008 r. został zarejestrowany jako podatnik podatku od towarów i usług. Wnioskodawczynię wraz z małżonkiem wiąże ustawowa wspólność małżeńska, a więc wszystkie transakcje kupna finansowane są z majątku wspólnego, a wszystkie dochody z transakcji sprzedaży oraz wynajmu zasilają majątek wspólny.

Wszystkimi sprawami związanymi z kupnem i sprzedażą nieruchomości, a także wynajmem lokalu niemieszkalnego zajmuje się wyłącznie małżonek. Rola Zainteresowanej sprowadza się do złożenia podpisu pod aktem notarialnym kupna lub sprzedaży nieruchomości (formalny wymóg prawa cywilnego), a to zwykle czyni jej małżonek w moim imieniu na podstawie pełnomocnictwa.

Małżonek wraz z Wnioskodawczynią byli w szczególności właścicielami 1/2 udziału w niezabudowanej nieruchomości gruntowej, nabytej w roku 2006. Nieruchomość składała się z kilku działek i miała charakter budowlany lub przeznaczony pod zabudowę. Dnia 30 lipca 2008 r. wspólnie sprzedali swoje udziały w nieruchomości za łączną kwotę 732.000 zł. Dnia 30 lipca 2008 r. małżonek wystawił fakturę VAT na kwotę netto 600.000 zł plus należny podatek od towarów i usług w wysokości 132.000 zł W takiej też wysokości wykazał przedmiotową transakcję w deklaracji VAT-7K złożonej za trzeci kwartał 2008 r.

Zainteresowana natomiast nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT, więc nie wykonywała żadnych rozliczeń VAT-owskich z tytułu tej transakcji. Natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, zarówno ona, jak i jej małżonek złożyli rozliczenie z tytułu tego podatku (odrębnie) i zapłacili 10% podatek - każde z nich od połowy całkowitej kwoty przychodu osiągniętej ze sprzedaży.

Transakcje kupna i sprzedaży nieruchomości mogą się sporadycznie powtarzać w przyszłości i będą się odbywać w okolicznościach takich samych jak wyżej tj. całokształtem spraw związanych z tymi transakcjami zajmować się będzie wyłącznie małżonek, a udział Wnioskodawczyni ograniczony będzie do złożenia podpisu pod aktem notarialnym, a i to zapewne czynić będzie małżonek w jej imieniu, na podstawie pełnomocnictwa.

W zakresie dotyczącym opodatkowania podatkiem VAT ww. transakcji zbycia nieruchomości w K, małżonek otrzymał wiążącą interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 2 marca 2009 r., znak: IPPP1-443-62/09-2/PR, w której Minister Finansów uznał, że w przedmiotowej sprawie, podatnikiem VAT jest wyłącznie małżonek. Z uzasadnienia (str. 4): "Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby między małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Jeśli zatem przedmiotem dostawy jest nieruchomość gruntowa stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej). Tak więc w zaistniałej sytuacji, skoro dostawa przedmiotowej nieruchomości jest dokonywana przez jednego z małżonków (Wnioskodawcę), podatnikiem VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT z tytułu wskazanej dostawy będzie ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu, tj. Wnioskodawca. <...> Reasumując, <...> należy uznać, iż w związku z art. 29 ust. 1 ustawy, Wnioskodawca występując w charakterze podatnika podatku od towarów i usług jest zobowiązany opodatkować przedmiotową dostawę nieruchomości, przyjmując za podstawę opodatkowania całość kwoty należnej z tytułu sprzedaży pomniejszonej o kwotę należnego podatku"

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Odnosząc się do pytania nr 1, zdaniem Wnioskodawczyni z tytułu sprzedaży przedmiotowej nieruchomości nie spoczywały na niej jakiekolwiek obowiązki rozliczeniowe związane z podatkiem VAT. Podziela ona argumentację Ministra Finansów zawartą w wiążącej interpretacji przepisów prawa podatkowego skierowanej do jej męża, a obszernie cytowaną w opisie stanu faktycznego niniejszego wniosku. Skoro jej udział w dokonywaniu czynności kupna i sprzedaży nieruchomości ma charakter czysto formalny (podpisanie aktu notarialnego), a całokształtem prowadzenia tych spraw zajmuje się wyłącznie małżonek, to należy uznać, że tylko on wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Powyższa argumentacja znajduje również zastosowanie dla odpowiedzi na drugie pytanie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Podatnikiem podatku od towarów i usług, w świetle art. 15 ust. 1 tej ustawy, jest każda osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, osoba fizyczna, która wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalnością gospodarczą - w myśl art. 15 ust. 2 ustawy - jest wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczynię wraz z małżonkiem wiąże ustawowa wspólność małżeńska, a więc wszystkie transakcje kupna finansowane są z majątku wspólnego, a wszystkie dochody z transakcji sprzedaży oraz wynajmu zasilają majątek wspólny. Wszystkimi sprawami związanymi z kupnem i sprzedażą nieruchomości, a także wynajmem lokalu niemieszkalnego zajmuje się wyłącznie małżonek. Rola Zainteresowanej sprowadza się do złożenia podpisu pod aktem notarialnym kupna lub sprzedaży nieruchomości (formalny wymóg prawa cywilnego), a to zwykle czyni jej małżonek w jej imieniu na podstawie pełnomocnictwa.

Ponadto Wnioskodawczyni w przedmiotowym wniosku podkreśla, iż jej małżonek od dnia 17 marca 2008 r. został zarejestrowany jako podatnik podatku od towarów i usług w związku z wynajmem lokali użytkowych oraz zajmuje się on sprzedażą nabywanych okazjonalnie nieruchomości.

Małżonek wraz z Wnioskodawczynią byli w szczególności właścicielami 1/2 udziału w niezabudowanej nieruchomości gruntowej, nabytej w roku 2006. Nieruchomość składała się z kilku działek i miała charakter budowlany lub przeznaczony pod zabudowę. Dnia 30 lipca 2008 r. wspólnie sprzedali swoje udziały w nieruchomości za łączną kwotę 732.000 zł. Dnia 30 lipca 2008 r. małżonek wystawił fakturę VAT na kwotę netto 600.000 zł plus należny podatek od towarów i usług w wysokości 132.000 zł W takiej też wysokości wykazał przedmiotową transakcję w deklaracji VAT-7K złożonej za trzeci kwartał 2008 r.

Co więcej Wnioskodawczyni wskazuje, iż transakcje kupna i sprzedaży nieruchomości mogą się sporadycznie powtarzać w przyszłości i będą się odbywać w okolicznościach takich samych jak opisane powyżej tj. całokształtem spraw związanych z tymi transakcjami zajmować się będzie wyłącznie małżonek - podatnik podatku od towarów i usług, a udział Wnioskodawczyni ograniczony będzie do złożenia podpisu pod aktem notarialnym.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż małżeństwo nie należy do żadnej kategorii wymienionej w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym należy przytoczyć przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Istotą współwłasności majątkowej małżeńskiej zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, iż każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej). W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ww. Kodeksu oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Jeżeli zatem przedmiotem dostawy jest nieruchomość gruntowa stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej).

Należy także podkreślić, że mąż Wnioskodawczyni jest już zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej polegającej na wynajmie lokali niemieszkalnych, w konsekwencji czego wszystkie wykonywane przez niego czynności mieszczące się w zakresie przedmiotowym opodatkowania tym podatkiem, będą podlegały opodatkowaniu. Brak jest bowiem podstaw prawnych do uznania, iż opodatkowanie podatkiem od towarów i usług następuje w sposób wybiórczy, tzn. niektóre czynności objęte zakresem przedmiotowym realizowane przez podatnika podatku od towarów i usług są opodatkowane, a niektóre nie.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, powołane powyżej przepisy prawa podatkowego oraz kierując się brzmieniem przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, opisujące istotę współwłasności majątkowej, należy uznać, iż na podstawie art. 15 ust. 1 i 2 ustawy w związku z art. 29 ust. 1, każdy z małżonków winien odprowadzić podatek należny z tytułu dostawy przedmiotowej nieruchomości w wysokości stanowiącej równowartość 50% kwoty podatku należnego. W konsekwencji powyższego Wnioskodawczyni, z tytułu przedmiotowej dostawy nieruchomości stanie się podatnikiem podatku od towarów i usług, w związku z czym będzie zobligowana do udokumentowania dostawy własnej części nieruchomości fakturą VAT.

Odnosząc się do kwestii opodatkowania podobnych transakcji, które mają mieć miejsce w przyszłości, w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, na Zainteresowanej również będą ciążyły obowiązki związane z rozliczeniem podatku od towarów i usług.

Odnosząc się do powołanej przez Wnioskodawczynię interpretacji znak IPPP1-443-62/09-2/PR z dnia 2 marca 2009 r., zgodnie z art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 80, poz. 60 z późn. zm.) Minister właściwy do spraw finansów publicznych może z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.