IPPP1/443-411/12-2/AP - Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług otrzymanego dofinansowania ze środków Unii Europejskiej oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizowanym przedsięwzięciem.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Stowarzyszenia, przedstawione we wniosku z dnia 25 kwietnia 2012 r. (data wpływu 15 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego dofinansowania ze środków Unii Europejskiej oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizowanym projektem - jest prawidłowe.

W dniu 15 maja 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego dofinansowania ze środków Unii Europejskiej oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizowanym projektem.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Działalność statutowa Stowarzyszenia, polega na wspieraniu wszelkich inicjatyw społecznych w celu zwalczania bezrobocia, promowaniu i wspieraniu przedsięwzięć gospodarczych, nauczaniu podstaw przedsiębiorczości w warunkach gospodarki wolnorynkowej, udzielaniu pomocy osobom chcącym założyć przedsiębiorstwa prywatne, inspirowaniu działań zmierzających do zagospodarowania niewykorzystanych obiektów gospodarczych, na współpracy z krajowymi i zagranicznymi instytucjami, których pomoc organizacyjna i finansowa może służyć rozwojowi gospodarczemu regionu. Polega również na organizowaniu miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, przeciwdziałaniu marginalizacji i wykluczeniu społecznemu, wspieraniu działań na rzecz rozwoju samorządów lokalnych i społeczeństwa obywatelskiego, tworzeniu warunków rozwoju edukacji i integracji społecznej oraz działaniach na rzecz integracji europejskiej i realizacji strategii rozwoju kraju i regionu.

Stowarzyszenie jest podatnikiem podatku VAT, a na realizację powyższych celów pozyskuje środki z prowadzonej działalności w zakresie usług wynajmu lokali dla małych przedsiębiorców, szkoleń oraz z dotacji. Ze środków Funduszu Rozwoju Przedsiębiorczości Wnioskodawca udziela pożyczek małym przedsiębiorcom w tym osobom bezrobotnym podejmującym działalność gospodarczą.

Stowarzyszenie przystępuje do realizacji projektu innowacyjnego dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - Priorytet VII Promocja Integracji Społecznej pn. "....".

Projekt jest realizowany w partnerstwie. Liderem jest C... - jednostka samorządowa, partnerami zaś Szkoła... oraz Stowarzyszenie (Wnioskodawca).

Dofinansowanie przeznaczone jest na pokrycie wydatków związanych z realizacją projektu tj. pracami badawczymi, szkoleniami w formule warsztatów i seminariów, doradztwem dla samorządów, jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych oraz konsultacji społecznych.

Budżet projektu przewiduje wydatki:

* koszty personelu tj. koszty osobowe i umowy cywilno-prawne, zakup usług o charakterze szkoleniowym, doradczym, badawczym, publikacje,

* koszty usług hotelowych, wynajmu pomieszczeń, cateringu,

* koszty administracji projektu tj. z wynajmem i użytkowaniem biura projektu, zakup wyposażenia, sprzętu i materiałów biurowych, szkoleniowych, usługi księgowe, koszty administracyjne.

Dla odbiorców projektu wszystkie jego działania mają charakter bezpłatny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników (...) oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W związku z tym, że zgodnie ze Statutem Stowarzyszenia działalność Wnioskodawcy polega m.in. na wspieraniu działań na rzecz rozwoju samorządów lokalnych i społeczeństwa obywatelskiego, działaniach na rzecz integracji europejskiej oraz realizacji celów strategii rozwoju kraju i regionu, tworzeniu warunków rozwoju edukacji i integracji społecznej, to nieodpłatne działania w ramach realizacji projektu "....." mają związek z działalnością gospodarczą Stowarzyszenia. Zatem w ocenie Wnioskodawcy usługi te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wobec powyższego VAT naliczony od zakupu towarów i usług na potrzeby realizowanego projektu nie podlega odliczeniu od podatku należnego.

Z regulacji zawartej w art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wynika, że opodatkowaniu podlega obrót, który zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) usług świadczonych przez podatnika. Ponieważ z otrzymanego dofinansowania Wnioskodawca będzie pokrywać bezpłatne wykonywanie usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (statutowej), a czynności te stosownie do art. 8 ust. 2 pkt 2 nie są objęte podatkiem od towaru i usług, to zdaniem Stowarzyszenia otrzymana dotacja nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy. I tak, na podstawie art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Przy czym towarami - w myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT - są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze (ust. 2 powołanego artykułu).

Analiza powołanych powyżej przepisów jednoznacznie wskazuje, iż włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to celowa dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie ceny konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc obrotem ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dla określenia, czy dane dotacje mają, czy też nie, bezpośredni wpływ na cenę świadczonych usług, a co za tym idzie czy podlegają opodatkowaniu istotne są zatem szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności - nie podlega opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Stowarzyszenie, będące podatnikiem podatku VAT, na realizację działalności statutowej pozyskuje środki z prowadzonej działalności w zakresie usług wynajmu lokali dla małych przedsiębiorców, szkoleń oraz z dotacji. Stowarzyszenie przystępuje do realizacji projektu innowacyjnego dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach POKL pn. "....". Projekt jest realizowany w partnerstwie. Liderem jest C..., partnerami zaś Szkoła.... oraz Stowarzyszenie. Dofinansowanie przeznaczone jest na pokrycie wydatków związanych z realizacją projektu tj. pracami badawczymi, szkoleniami w formule warsztatów i seminariów, doradztwem dla samorządów, jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych oraz konsultacji społecznych. Budżet projektu przewiduje następujące wydatki: koszty personelu (tj. koszty osobowe i umowy cywilno-prawne, zakup usług o charakterze szkoleniowym, doradczym, badawczym, publikacje), koszty usług hotelowych, wynajmu pomieszczeń, cateringu, koszty administracji projektu (tj. związane z wynajmem i użytkowaniem biura projektu, zakup wyposażenia, sprzętu i materiałów biurowych, szkoleniowych, usługi księgowe, koszty administracyjne). Dla odbiorców projektu wszystkie jego działania mają charakter bezpłatny.

Z przedstawionych okoliczności wynika zatem, iż Wnioskodawca otrzyma dofinansowanie na realizację projektu finansowanego ze środków publicznych. Otrzymane dofinansowanie stanowi zwrot kosztów poniesionych w związku z realizacją projektu. Wobec tego przyznana na taki cel dotacja nie spełnia przesłanki dotacji wynikającej z art. 29 ust. 1 ustawy, a tym samym nie stanowi obrotu opodatkowanego podatkiem VAT.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż skoro - jak wskazano - pozyskana dotacja przeznaczona jest na pokrycie wydatków związanych z realizacją projektu, to oznacza, że w opisanej sytuacji występuje dotacja o charakterze zakupowym, a nie dotacja mająca na celu sfinansowanie ceny sprzedaży. W konsekwencji, w związku z realizacją projektu Wnioskodawca nie będzie otrzymywać wynagrodzenia za świadczone usługi w rozumieniu przepisów ustawy, a jedynie zwrot ponoszonych kosztów. Tym samym otrzymana dotacja ze środków unijnych, czyli otrzymany zwrot poniesionych kosztów, nie stanowi obrotu w rozumieniu cyt. powyżej art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, czyli nie zwiększa podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się do prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją przez Wnioskodawcę przedmiotowego projektu wskazać należy, iż zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie zaś do ust. 2 pkt 1 lit. a) tego artykułu, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Z przepisów ustawy wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom podatku od towarów i usług w przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego.

Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Stosownie do art. 8 ust. 2 pkt 2 cyt. ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższego zapisu wynika, że ustawodawca pewne usługi świadczone nieodpłatnie traktuje jak świadczone odpłatnie, czego konsekwencją jest ich opodatkowanie podatkiem od towarów i usług. Za odpłatne świadczenie usług uznaje nieodpłatne świadczenie usług w przypadku gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

* świadczenie nieodpłatne dokonane jest na cele osobiste podatnika (jego pracowników, byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia), oraz

* jest dokonane w celu innym niż prowadzona działalność gospodarcza podatnika.

Zatem, aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, a zatem za podlegające opodatkowaniu, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika oraz cele osobiste podmiotów wymienionych w przepisie ustawy. Z uwagi na fakt, iż usługi świadczone przez Wnioskodawcę są ściśle związane z prowadzoną działalnością gospodarczą należy traktować je jako nieodpłatne świadczenie usług niepodlegające opodatkowaniu.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego zauważyć należy, że w związku z nieodpłatnym świadczeniem usług finansowanych z dotacji, która nie będzie miała w zaistniałej sytuacji charakteru dopłaty do ceny (nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy), zakupów towarów i usług finansowanych tą dotacją nie można uznać jako wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od zakupów towarów i usług w związku z realizacją projektu.

Reasumując odniesienie przedstawionej w złożonym wniosku sytuacji do przepisów prawa podatkowego mających zastosowanie w niniejszej sprawie prowadzi do wniosku, iż otrzymana dotacja przeznaczona na pokrycie kosztów realizacji projektu "...." nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. A zatem dokonywane przez Wnioskodawcę zakupy w związku z nieodpłatnym świadczeniem usług związanych z realizacją projektu nie służą wykonywaniu czynności opodatkowanych, w związku z czym nie zostanie spełniona podstawowa przesłanka warunkująca prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług.

Mając powyższe na względzie, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.