IPPP1/443-357/12-2/JL - Zwolnienie z podatku VAT świadczonych usług.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 19 kwietnia 2012 r. (data wpływu 23 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 kwietnia 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Bank (dalej: Bank, Wnioskodawca) w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zamierza umożliwić swoim klientom zawieranie umów pożyczek instrumentów finansowych (w tym przypadku chodzi w szczególności o zdematerializowane papiery wartościowe będące przedmiotem obrotu na rynkach zorganizowanych dalej: papiery wartościowe). Instrumenty te mieszczą się w kategorii instrumentów finansowych, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm.), dalej: UOIF. W tym celu Bank zamierza podjąć współpracę z podmiotami z grupy kapitałowej banku, tj. z Bankiem nr 1 z siedzibą za granicą oraz Bankiem nr 2 z siedzibą za granicą.

Pożyczki papierów wartościowych zakładają pożyczenie papierów wartościowych, które są własnością pożyczkodawcy, na rzecz pożyczkobiorcy, który tymczasowo potrzebuje tych papierów wartościowych, aby wesprzeć swoje strategie inwestowania, potrzeby finansowania i zobowiązania. W każdą transakcję pożyczki zaangażowane są dwie strony. Pożyczkodawca dostarcza papiery będące przedmiotem obrotu na danym rynku, a pożyczkobiorca generuje na nie popyt. Taka transakcja wykonywana jest pod zabezpieczenie, które pożyczkobiorca przekazuje pożyczkodawcy w momencie przekazania papierów wartościowych stanowiących przedmiot pożyczki. Zabezpieczenie przyjmowane będzie w formie pieniężnej lub w formie zdematerializowanych papierów wartościowych w wysokości do 105% kwoty nominalnej pożyczki. Zabezpieczenie w postaci polskich papierów wartościowych i środków pieniężnych w PLN będzie przechowywane przez Bank, natomiast zabezpieczenie w zagranicznych instrumentach finansowych i walutach będzie przechowywane przez Bank nr 1, na rachunku otwartym na rzecz pożyczkodawcy dla celów przechowywania zabezpieczenia. Bank nr 2 na wniosek pożyczkodawcy, będzie inwestował zabezpieczenie zgodnie z postanowieniami umownymi. W razie niezwrócenia pożyczki, Bank nr 2 przejmie zabezpieczenie i zwróci pożyczkodawcy papiery wartościowe tożsame do pożyczonych lub kwotę równą wartości papierów wartościowych na dzień, kiedy pożyczka miała być zwrócona. W przypadku terminowego zwrotu pożyczki, zabezpieczenie zostanie niezwłocznie zwrócone pożyczkobiorcy. Rachunek zabezpieczenia będzie oddzielny w stosunku do obecnych rachunków klienta (dotyczy zarówno środków pieniężnych jak i papierów wartościowych). Koszty przechowywania zabezpieczenia bierze na siebie Bank nr 2. W przypadku, gdy zabezpieczenie w formie środków pieniężnych będzie reinwestowane przez Pożyczkodawcę ponosi on ryzyko takiej inwestycji. Na koniec miesiąca odsetki od takiej inwestycji będą przekazywane przez pożyczkodawcę do Banku nr 2, który przekaże jego część pożyczkobiorcy.

Bank będzie umożliwiał swoim klientom, którzy będą występowali w charakterze pożyczkodawców, przystępowanie do umów pożyczek papierów wartościowych za pośrednictwem Banku nr 2. W tym celu Bank, klient Banku, który będzie chciał pożyczać papiery wartościowe innym podmiotom, oraz Bank nr 2 przystąpią do trójstronnej umowy (dalej: Umowa), na mocy której Bank nr 2 zostanie ustanowiony pełnomocnikiem klienta Banku (pożyczkodawcy) w zawieraniu umów pożyczek papierów wartościowych. W szczególnych okolicznościach, Bank nr 2 może występować w charakterze pożyczkobiorcy. Jako pełnomocnik pożyczkodawcy, Bank nr 2 nie będzie świadczył usług doradztwa inwestycyjnego ani w odniesieniu do pożyczek papierów wartościowych, ani w zakresie inwestycji zabezpieczenia. Pożyczki papierów wartościowych będą dochodziły do skutku na podstawie odrębnych umów (dalej: Umowa Pożyczki), które będą zawierane pomiędzy Bankiem nr 2, działającym w charakterze pełnomocnika pożyczkodawcy a pożyczkobiorcą.

Zawieranie i rozliczanie transakcji na pożyczonych papierach wartościowych nie wchodzi w zakres obecnej umowy rachunku papierów wartościowych bądź umowy o prowadzenie rejestru aktywów (dalej: umowy rachunku papierów wartościowych) zawartej przez pożyczkodawcę z Bankiem, stąd konieczne jest zawarcie odrębnej umowy w tym zakresie (dalej: Umowa). Regulamin Prowadzenia Rachunków Papierów Wartościowych przez Bank w W S.A., będący załącznikiem do umowy rachunku papierów wartościowych w § 36 wskazuje, że; klient będzie mógł zawierać i rozliczać transakcje pożyczek papierów wartościowych <...>, po spełnieniu dodatkowych warunków określonych przez Bank. Stąd konieczność zawarcia dodatkowej umowy pomiędzy Bankiem a klientem. Bank nie będzie bezpośrednio stroną umowy pożyczki, będzie natomiast podejmował działania wspierające dalszą obsługę operacyjną pożyczek i zabezpieczenia.

Zgodnie z Umową Bank będzie wykonywał następujące czynności:

* rozliczanie i rejestrowanie (są to bowiem instrumenty finansowe w formie zapisu elektronicznego) na rachunku zabezpieczenia, stanowiącego aktywa rozliczane lub rejestrowane w Polsce, przekazane przez pożyczkobiorcę w związku z pożyczką, ale tylko w takim zakresie w jakim Bank świadczy usługi powiernicze w zakresie aktywów stanowiących zabezpieczenie,

* pobieranie lub zapewnienie pobrania jakichkolwiek odsetek, dywidend lub innych pożytków z papierów wartościowych stanowiących przedmiot pożyczki (włączając w to rekompensatę z tytułu niedotrzymanej dywidendy oraz inne pożytki należne pożyczkodawcy w związku z pożyczką).

* udzielanie pożyczkodawcy wsparcia, w zakresie jaki może być uzgodniony każdorazowo pomiędzy Bankiem a pożyczkodawcą, w wykonaniu przysługujących pożyczkodawcy praw z papierów wartościowych będących przedmiotem pożyczki

* zapewnienie bieżącego wsparcia w związku z jakimikolwiek pytaniami pożyczkodawcy w odniesieniu do usług dostarczanych w ramach Umowy przez Bank nr 2 lub Bank oraz przekazywanie zapytań do pożyczkodawcy w zakresie wszelkich informacji jakie Bank lub Bank nr 2 mogą potrzebować w ramach wykonywania czynności w związku z Umową.

* przekazanie do Banku nr 2 zamiaru sprzedaży przez pożyczkodawcę papierów wartościowych będących przedmiotem pożyczki

* współpraca z Bankiem nr 2 i Bankiem nr 1 w zakresie koniecznym do skutecznego wykonywania obowiązków Banku w zakresie Umowy

* zebranie dokumentacji dotyczącej obsługiwanego klienta niezbędnej do skutecznego podpisania Umowy.

Z tytułu wykonywania ww. usług Bank będzie otrzymywał należne od pożyczkobiorcy wynagrodzenie. Głównym składnikiem wynagrodzenia Banku będzie określony w Umowie odsetek od przychodu z inwestycji zabezpieczenia. W przypadku, gdy zabezpieczenie stanowią papiery wartościowe, zysk stanowi wynagrodzenie zapłacone przez pożyczkobiorcę (uzgodniony odsetek z wynagrodzenia przekazywanego pożyczkodawcy).

Bank będzie w trybie miesięcznym wystawiał pożyczkodawcy faktury za usługi wykonywane na jego rzecz (faktury będą wystawiane w terminie do 7 dnia po zakończeniu danego okresu rozliczeniowego). Faktury będą przekazywane do Banku nr 2, który w imieniu pożyczkodawcy będzie dokonywał płatności faktury w zakresie wynagrodzenia należnego Bankowi jak określono w Umowie (Bank nr 2 będzie występował jako pełnomocnik pożyczkodawcy w zakresie odbioru faktur wystawionych przez Bank dokumentujących należne mu od pożyczkodawcy wynagrodzenie za usługi wyświadczone na podstawie Umowy). Następnie Bank nr 2 przekaże pożyczkodawcy ustaloną w Umowie część wypracowanych przez pożyczkodawcę odsetek pomniejszoną o swoje wynagrodzenie oraz wynagrodzenie Banku za wykonane na podstawie Umowy czynności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Mając na uwadze wyżej przestawiony stan faktyczny Bank zwraca się z pytaniem odnośnie zakresu opodatkowania podatkiem od towarów i usług przedmiotowych usług, tj. czy usługi świadczone przez Bank w ramach Umowy umożliwiającej klientom Banku zawieranie umów pożyczek papierów wartościowych będą korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej: UVAT), jako usługi których przedmiotem są instrumenty finansowe, o którym mowa w UOIF, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W opinii Wnioskodawcy w przedmiotowym stanie faktycznym, otrzymywane przez Bank wynagrodzenie w ramach Umowy, umożliwiającej klientom Banku zawieranie umów pożyczek papierów wartościowych na zasadach opisanych powyżej, z tytułu wykonywania czynności na rzecz pożyczkodawcy będzie korzystało ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 UVAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 UVAT zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług są usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w UOIF, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 UOIF, instrumentami finansowymi są papiery wartościowe oraz niebędące papierami wartościowymi, wskazane szczegółowo w ustawie kategorie.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności świadczone przez Bank na rzecz pożyczkodawcy w ramach Umowy mieszczą się w pierwszej części dyspozycji art. 43 ust. 1 pkt 41 UVAT, tj. dotyczą usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe (papiery wartościowe) oraz nie stanowią usług przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi.

Jak zostało to wskazane powyżej, czynności wykonywane przez Bank w ramach tej Umowy sprowadzają się przede wszystkim do:

* rozliczania i rejestrowania na rachunku zabezpieczenia, stanowiącego aktywa rozliczane lub rejestrowane w Polsce, przekazane przez pożyczkobiorcę w związku z pożyczką,

* pobierania lub zapewnienia pobrania jakichkolwiek odsetek, dywidend lub innych pożytków z papierów wartościowych stanowiących przedmiot pożyczki (włączając w to rekompensatę z tytułu niedotrzymanej dywidendy oraz inne pożytki należne pożyczkodawcy w związku z pożyczką),

* udzielania pożyczkodawcy wsparcia, w zakresie jaki może być uzgodniony każdorazowo pomiędzy Bankiem a pożyczkodawcą, w wykonaniu przysługujących pożyczkodawcy praw z papierów wartościowych będących przedmiotem pożyczki,

* przekazania do Banku nr 2 zamiaru sprzedaży przez pożyczkodawcę papierów wartościowych będących przedmiotem pożyczki i są to jednocześnie czynności mające bezpośredni związek z papierami wartościowymi.

Usługa świadczona przez Bank stanowi usługę kompleksową i nie ma podstaw do wydzielania z niej poszczególnych jej komponentów, a tym bardziej stosowanie odmiennego podejścia w odniesieniu do opodatkowania tych komponentów.

Dodatkowym argumentem na poparcie stanowiska Wnioskodawcy jest również to, iż biorąc pod uwagę konstrukcję prawną produktu jakim są pożyczki papierów wartościowych, zawarcie Umowy jest elementem niezbędnym do tego, aby klienci Banku mogli skutecznie zawierać umowy pożyczek papierów wartościowych. W konsekwencji, w tym również kontekście usługi świadczone przez Bank są bezpośrednio związane z papierami wartościowymi stanowiącymi instrumenty finansowe.

W świetle wyżej przedstawionych argumentów należy stwierdzić, iż warunek konieczny do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 UVAT jest spełniony biorąc pod uwagę już sam cel zawarcia Umowy, jakim jest umożliwienie klientom Banku zawierania umów pożyczek papierów wartościowych. Abstrahując od celu zawarcia Umowy, także poszczególne czynności wykonywane przez Bank w ramach Umowy, są również bezpośrednio związane z instrumentami finansowymi i tym samym dają prawo do zastosowania zwolnienia w tym przypadku.

Mając powyższe na uwadze w opinii Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym, świadczone przez Bank w ramach Umowy usługi związane z pożyczkami papierów wartościowych zawieranymi przez klientów Banku stanowią łącznie usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 41 UVAT, w związku z czym korzystają one ze zwolnienia z VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stosownie do art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W art. 41 ust. 1 ustawy postanowiono, iż stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Według art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy, zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Zgodnie ponadto z art. 43 ust. 13 ustawy, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 112.

Ze złożonego wniosku wynika, iż Spółka (Bank) będzie umożliwiała swoim klientom, którzy będą występowali w charakterze pożyczkodawców, przystępowanie do umów pożyczek papierów wartościowych za pośrednictwem Banku nr 2. W tym celu Bank, klient Banku, który będzie chciał pożyczać papiery wartościowe innym podmiotom, oraz Bank nr 2 przystąpią do trójstronnej umowy (dalej: Umowa), na mocy której Bank nr 2 zostanie ustanowiony pełnomocnikiem klienta Banku (pożyczkodawcy) w zawieraniu umów pożyczek papierów wartościowych. Pożyczki papierów wartościowych będą dochodziły do skutku na podstawie odrębnych umów (dalej: Umowa Pożyczki), które będą zawierane pomiędzy Bankiem nr 2, działającym w charakterze pełnomocnika pożyczkodawcy a pożyczkobiorcą.

Zawieranie i rozliczanie transakcji na pożyczonych papierach wartościowych nie wchodzi w zakres obecnej umowy rachunku papierów wartościowych bądź umowy o prowadzenie rejestru aktywów (umowy rachunku papierów wartościowych) zawartej przez pożyczkodawcę z Bankiem, stąd konieczne jest zawarcie odrębnej umowy w tym zakresie. Bank nie będzie bezpośrednio stroną umowy pożyczki, będzie natomiast podejmował działania wspierające dalszą obsługę operacyjną pożyczek i zabezpieczenia.

Zgodnie z Umową Bank będzie wykonywał następujące czynności:

* rozliczanie i rejestrowanie (są to bowiem instrumenty finansowe w formie zapisu elektronicznego) na rachunku zabezpieczenia, stanowiącego aktywa rozliczane lub rejestrowane w Polsce, przekazane przez pożyczkobiorcę w związku z pożyczką, ale tylko w takim zakresie w jakim Bank świadczy usługi powiernicze w zakresie aktywów stanowiących zabezpieczenie,

* pobieranie lub zapewnienie pobrania jakichkolwiek odsetek, dywidend lub innych pożytków z papierów wartościowych stanowiących przedmiot pożyczki (włączając w to rekompensatę z tytułu niedotrzymanej dywidendy oraz inne pożytki należne pożyczkodawcy w związku z pożyczką).

* udzielanie pożyczkodawcy wsparcia, w zakresie jaki może być uzgodniony każdorazowo pomiędzy Bankiem a pożyczkodawcą, w wykonaniu przysługujących pożyczkodawcy praw z papierów wartościowych będących przedmiotem pożyczki

* zapewnienie bieżącego wsparcia W związku z jakimikolwiek pytaniami pożyczkodawcy w odniesieniu do usług dostarczanych w ramach Umowy przez Bank nr 2 lub Bank oraz przekazywanie zapytań do pożyczkodawcy w zakresie wszelkich informacji jakie Bank lub Bank nr 2 mogą potrzebować w ramach wykonywania czynności w związku z Umową.

* przekazanie do Banku nr 2 zamiaru sprzedaży przez pożyczkodawcę papierów wartościowych będących przedmiotem pożyczki

* współpraca z Bankiem nr 2 i Bankiem nr 1 w zakresie koniecznym do skutecznego wykonywania obowiązków Banku w zakresie Umowy

* zebranie dokumentacji dotyczącej obsługiwanego klienta niezbędnej do skutecznego podpisania Umowy.

W ocenie Wnioskodawcy ww. czynności podlegają zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT jako usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe. Z takim poglądem tut. Organ podatkowy nie może się jednak zgodzić.

Wskazać należy, iż ustawodawca określając ramy przedmiotowe art. 43 ust. 1 pkt 41 odwołał się do definicji zawartej w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384). Zwrócić należy uwagę, iż zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy, ustawa reguluje zasady, tryb i warunki podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie obrotu papierami wartościowymi i innymi instrumentami finansowymi, prawa i obowiązki podmiotów uczestniczących w tym obrocie oraz wykonywanie nadzoru w tym zakresie.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 instrumentami finansowymi są m.in. papiery wartościowe, pod pojęciem których należy rozumieć akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.2), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego (art. 3 pkt 1 lit. a) tejże ustawy).

Na podstawie przedstawionych we wniosku okoliczności należy odrzucić możliwość zastosowania zwolnienia dla przedmiotowych usług, w oparciu o przepisy art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy, bowiem istotą czynności wykonywanych w ramach zawartej umowy nie jest obrót instrumentami finansowymi. Jak wskazano we wniosku, Spółka nie będzie bezpośrednio stroną umowy pożyczki instrumentów finansowych lecz będzie podejmowała działania wspierające dalszą obsługę operacyjną pożyczek i zabezpieczenia. W ramach wykonywanych czynności Spółka nie oferuje instrumentów finansowych, ich skutkiem nie jest wprowadzenie instrumentów finansowych do obrotu ani ich zbycie bądź pożyczenie. W przedstawionym stanie faktycznym czynności takich dokonuje pożyczkodawca - klient banku, natomiast z opisu usług Spółki wynika, iż są to jedynie czynności techniczne związane ze wsparciem obsługi operacyjnej pożyczek papierów wartościowych udzielanych przez klienta.

W przedmiotowej sprawie warto przywołać wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 lipca 2011 r. w sprawie C-350/10, w którym stwierdzono, iż " (...) nic nie stoi na przeszkodzie temu, by usługi zlecane zewnętrznym operatorom spoza instytucji finansowych, niemającym tym samym bezpośredniego związku z klientami tych instytucji, były zwolnione z VAT (...), o ile usługi te stanowią oddzielną całość, której skutkiem - jeśli ją oceniać globalnie - jest spełnienie specyficznych i istotnych funkcji transakcji finansowych określonych w art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 szóstej dyrektywy. Aby ocenić, czy usługi swift spełniają powyższe kryterium, należy zbadać, po pierwsze, czy świadczenie tych usług może powodować prawne i finansowe zmiany podobne do zmian wywołanych rozliczeniami międzybankowymi lub transakcjami dotyczącymi samych papierów wartościowych, a po drugie, czy odpowiedzialność SWIFT wobec jej klientów ograniczona jest do aspektów technicznych, czy też obejmuje specyficzne i istotne elementy omawianych operacji finansowych".

W opinii Organu, czynności wykonywane przez Spółkę w ramach zawartej umowy mają charakter techniczny zatem odpowiedzialność Spółki wobec jej klientów ograniczona jest jedynie do aspektów technicznych. Spółka nie wykonuje bowiem czynności, które powodowałyby prawne i finansowe zmiany podobne do zmian wywołanych rozliczeniami międzybankowymi lub transakcjami dotyczącymi samych papierów wartościowych, a jedynie podejmuje działania wspierające obsługę operacyjną transakcji dokonywanych przez klientów (pożyczek i ich zabezpieczenia).

Zatem przedmiotowa usługa wsparcia ogranicza odpowiedzialność Spółki wobec swoich klientów (pożyczkodawców) jedynie do aspektów technicznych związanych z obsługą operacyjną udzielanych pożyczek i nie będzie ona wykonywać żadnej usługi finansowej związanej z instrumentami finansowymi.

Tym samym stwierdzić należy, iż świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie korzystają ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.

Kolejno należy poddać analizie normę prawną wyrażoną w art. 43 ust. 13 ustawy, przewidującą zwolnienie dla usług stanowiących element usług wymienionych w ust. 1 pkt 7 oraz pkt 37-41 tegoż artykułu. W tym miejscu wskazać należy, iż świadczone na rzecz pożyczkodawców usługi, o których mowa we wniosku w pewnym sensie stanowią element składowy usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe. Związek ten polega na tym, iż usługi Spółki wspierają obsługę operacyjną udzielanych przez pożyczkodawcę pożyczek.

Poza spełnieniem powyższego warunku, aby omawiana usługa wsparcia obsługi operacyjnej mogła zostać objęta zwolnieniem od podatku, koniecznym jest łączne (kumulatywne) spełnienie pozostałych przesłanek tj.:

* musi ona stanowić odrębną całość,

* musi ona być niezbędna oraz właściwa dla świadczenia usługi, której element stanowi.

Co do pierwszej cechy, nic nie stoi na przeszkodzie aby świadczona usługa była potraktowana jako całkowicie odrębna, od szeroko rozumianych usług finansowych, których przedmiotem są instrumenty finansowe. O powyższym świadczy fakt, iż jak to ma zresztą miejsce w przedstawionych okolicznościach usługa ta może być świadczona przez odrębny podmiot, przez co nie doznaje uszczerbku na jej charakterze.

Analizując wymienioną w art. 43 ust. 13 ustawy cechę "niezbędności", warto odwołać się do literalnego znaczenia, posiłkując się przy tym słownikowym rozumieniem słowa "niezbędny", które oznacza coś co jest koniecznie potrzebne, określa stosunek co najmniej dwóch rzeczy, zgodnie z którym jedna nie może istnieć bez drugiej. Innymi słowy brak jednej wyklucza całkowicie występowanie drugiej tzn. nie mogą się bez siebie obyć. Niezbędność wyraża taką relację, która opiera się na wzajemnej nierozłączności.

Konfrontując powyższe z nakreślonym we wniosku stanem faktycznym należy w opinii tut. Organu stwierdzić, iż czynności podejmowane przez Spółkę w ramach wymienionej we wniosku umowy nie są niezbędne do udzielenia pożyczki instrumentów finansowych przez klienta. Przedmiotowa usługa wsparcia obsługi operacyjnej pożyczek papierów wartościowych udzielanych przez klienta ma istotnie charakter pomocniczy w analizowanej sprawie, jednak brak tej usługi nie wyklucza wykonania usługi finansowej polegającej na udzielaniu pożyczek papierów wartościowych. Czynności opisane we wniosku, wykonywane przez Spółkę, nie mogą być zatem uznane za niezbędne w znaczeniu przedstawionym powyżej.

Analiza kolejnego z kryteriów warunkujących zastosowanie zwolnienia od VAT - właściwości, prowadzi natomiast do następujących wniosków. Uwzględniając orzecznictwo (TSUE) w tym zakresie, stwierdzić należy, że zwolnieniu od podatku nie podlegają usługi stanowiące element (część składową) usługi finansowej, które nie są dla danej usługi finansowej właściwe w znaczeniu: specyficzne (specyficzny - właściwy wyłącznie dla danej osoby, danego przedmiotu czy zjawiska). W wyroku w sprawie C-2/95 SDC TSUE podkreślił, iż aby usługi pomocnicze dla usług finansowych mogły korzystać ze zwolnienia "muszą, w szerokim ujęciu, tworzyć odrębną całość, spełniając w efekcie szczególne, zasadnicze funkcje opisanej usługi (...). Usługę zwolnioną z podatku na podstawie przepisów dyrektywy należy odróżnić od zwykłej fizycznej lub technicznej dostawy, takiej jak udostępnienie bankowi systemu obsługi danych."

Podobne stanowisko zostało przedstawione przez Trybunał w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd. W wyroku tym TSUE stwierdził, iż "obrót papierami wartościowymi polega na działaniach zmieniających sytuację prawną i finansową między stronami i działania te są porównywalne do przypadków przeniesienia lub płatności. Dostawa zwykłej usługi technicznej lub administracyjnej, nie zmieniającej sytuacji prawnej lub finansowej nie wydaje się więc być objęta zwolnieniem ustalonym w art. 13 część B lit. d) pkt 5 Szóstej dyrektywy (...). Wynika z tego więc, że usługi o charakterze administracyjnym nie zmieniające prawnej bądź finansowej pozycji stron nie są objęte zwolnieniem ustalonym w art. 13 część B lit. d) pkt 5".

Warunek wypełniania specyficznych i istotnych funkcji usługi głównej przez usługę pomocniczą, uprawniający tą ostatnią do zwolnienia od podatku, był wielokrotnie przywoływany w innych wyrokach TSUE, np.: w sprawach C-235/00 CSC (pkt 25), C-169/04 Abbey National (pkt 70 i 71).

W takim kontekście trudno uznać opisane przez Wnioskodawcę usługi za specyficzne jedynie dla usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe, bowiem działania jakie wykonuje Spółka - pobieranie odsetek, dywidend, zapewnianie wsparcia w związku z pytaniami usługobiorców, czy zbieranie dokumentacji klientów, mogą być elementami właściwymi również dla szeregu innych usług, również usług niezwiązanych z finansami. Przedmiotowe usługi nie obejmują funkcji charakterystycznych (specyficznych) dla usługi, której przedmiotem są instrumenty finansowe.

Należy w tym miejscu odnieść się również do wymienionej we wniosku usługi rozliczania i rejestrowania na rachunku zabezpieczenia oraz stwierdzenia Spółki, iż usługa ta wykonywana jest "tylko w takim zakresie, w jakim Bank świadczy usługi powiernicze w zakresie aktywów stanowiących zabezpieczenie".

Na podstawie powyższych informacji, biorąc pod uwagę ograniczenie do usług powierniczych zakresu omawianych czynności oraz fakt, iż jak wynika z wniosku - do zadań Spółki należy przechowywanie zabezpieczenia, rozpatrując analizowane czynności pod względem kryterium niezbędności, o którym mowa w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, należałoby raczej uznać, iż powyższa usługa jest właściwa dla usług powierniczych, a nie dla usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe. Usługi powiernicze są bowiem wyspecjalizowanym typem usług świadczonych przez banki i inne instytucje finansowe, które polegają na przyjęciu w depozyt aktywów (w szczególności papierów wartościowych) klienta w celu ich bezpiecznego przechowywania i administrowania nimi. W zakres usług powierniczych może wchodzić m.in.:

* otwieranie i prowadzenie rachunków bankowych i rachunków papierów wartościowych;

* prowadzenie ewidencji papierów wartościowych;

* potwierdzanie warunków oraz rozliczanie transakcji kupna/sprzedaży papierów wartościowych;

* dostarczanie potwierdzeń i wyciągów z rachunku bankowego i rachunku papierów wartościowych.

Uwzględniając powyższe nie można w opinii Organu uznać za właściwe również usług rozliczania i rejestrowania na rachunku zabezpieczenia.

Zatem wymienione we wniosku usługi wykonywane przez Wnioskodawcę nie mogą być uznane za właściwe do wykonania usługi, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, tj. usługi finansowej zwolnionej od podatku VAT, bowiem nie obejmują one funkcji charakterystycznych dla tej usługi.

Reasumując, usługi świadczone przez Spółkę, polegające co do zasady na wsparciu obsługi operacyjnej pożyczek papierów wartościowych, nie spełniają łącznie przesłanek, o których mowa w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT i nie będą korzystały również ze zwolnienia na podstawie tego przepisu.

Zatem stanowisko Spółki należało uznać za nieprawidłowe. Świadczone przez Spółkę usługi nie są usługami, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, a także nie stanowią one elementu właściwego i niezbędnego do świadczenia takich usług, o którym mowa w art. 43 ust. 13 ustawy, zatem będą opodatkowane stawką podstawową, która od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r. wynosi 23%.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.