IPPP1/443-234/09-2/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 10 marca 2009 r. (data wpływu 13 marca 2009 r.), uzupełnionego na wezwanie tut. Organu z dnia 13 maja 2009 r. w dniu 25 maja 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 marca 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego.

Niniejszy wniosek został uzupełniony na wezwanie tut. Organu znak IPPP1/443-234/09-2/AP z dnia 13 maja 2009 r. pismem z dnia 20 maja 2009 r. (data wpływu 25 maja 2009 r.)

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółdzielnia dokonała pierwszego zasiedlenia lokalu mieszkalnego nr 188 o powierzchni 179,36 m. kw., położonego w budynku w W po dniu 1 maja 2004 r. (po wejściu w życie ustawy o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004 r.) ustanawiając na rzecz swojego członka - osoby fizycznej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. W grudniu 2004 r. ustanowione zostało zatem spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego na rzecz ówczesnego członka Spółdzielni - osoby fizycznej.

W dniu 27 sierpnia 2007 r. Wnioskodawca zawarł z osobą fizyczną przedwstępną umowę sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa tego lokalu mieszkalnego. Umowa została zawarta w formie aktu notarialnego przed notariuszem.

Osoba fizyczna zawierająca umowę była członkiem Spółdzielni, a lokal mieszkalny znajduje się w budynku podlegającym tej spółdzielni.

W dniu 10 października 2007 r. została zawarta w formie notarialnej przyrzeczona umowa sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, wraz z wkładem budowlanym, przez Wnioskodawcę. Umowa została zawarta w formie aktu notarialnego przed asesorem notarialnym.

Następnie Spółka w styczniu 2008 r. wystąpiła z wnioskiem do Spółdzielni o przekształcenie posiadanego własnościowego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności. Spółka nie wnioskowała o członkowstwo w Spółdzielni. Do chwili obecnej przekształcenie nie nastąpiło.

W dniu 3 października 2008 r. Spółdzielnia zwróciła się z pismem do Spółki o wpłatę kwoty podatku VAT w wysokości 35.981,31 zł z tytułu przyszłego przeniesienia własności lokalu (przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w prawo własności). Spółdzielnia powołując się na "przedstawioną opinię prawną" wskazała, że ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu, które było dokonane w ciągu 5 lat od ustanowienia nowego prawa, tj. 10 października 2007 r. podlega opodatkowaniu wg stawki 7% VAT, a podstawą naliczenia jest wpłacona przez poprzedniego właściciela (osobę fizyczną) w dniu 11 października 2004 r. kwota 514.018,69 zł jako wkład budowlany, wyliczony od wartości rynkowej lokalu zgodnie z wyceną rzeczoznawcy majątkowego na dzień 2 września 2004 r. Jednocześnie Spółdzielnia określiła, że po upływie okresu 5 lat od ostatniego przekształcenia, tj. w dniu 29 grudnia 2009 r. przekształcenie prawa własności nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

W uzupełnieniu ww. wniosku Spółka wskazała, iż przedstawione pytania dotyczą zdarzenia przyszłego, tj. przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego przez przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na rzecz osoby prawnej Spółki niebędącej członkiem spółdzielni mieszkaniowej podlega opodatkowaniu VAT, czy zachodzi obowiązek podatkowy (jeśli tak, to na jakiej podstawie, co jest podstawą opodatkowania, jaka obowiązuje stawka podatkowa) i czy zachodzi zwolnienie od podatku VAT (jeśli tak, to na jakiej podstawie).

Czy przedstawione w stanie faktycznym stanowisko Spółdzielni jest prawidłowe.

Zdaniem Wnioskodawcy

Zdaniem wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu w wyniku przekształcenia już istniejącego spółdzielczego prawa do lokalu generalnie nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług (tj. nie zachodzi obowiązek podatkowy z art. 7 ust. 1 podatku od towarów i usług), z uwagi na niespełnienie przesłanek powstania tego obowiązku.

Spółdzielcze prawo własnościowe jest ograniczonym prawem rzeczowym jednakże w sferze władztwa jest prawem zbliżonym do własności. Zawiera ono w sobie uprawnienie do korzystania z lokalu oraz uprawnienie do rozporządzania lokalem. Prawo to jest zbywalne, podlega egzekucji i dziedziczeniu. Treść spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu ukształtowana została na wzór uprawnień właściciela.

Spółdzielnia mieszkaniowa przekształcając spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w celu ustanowienia odrębnej własności lokalu nie przenosi w sensie ekonomicznym prawa do rozporządzenia nim jak właściciel. Spółdzielnia nie dysponuje bowiem obecnie lokalem jak właściciel, zatem nie może tego prawa zbyć - jej prawo jest ograniczone przyznanym ograniczonym prawem rzeczowym, które konsumuje faktyczne władztwo nad rzeczą.

Spółka nabyła już prawo do rozporządzania lokalem jak właściciel z dniem nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu od swojego poprzednika, nie można zatem uznać, że w wyniku przekształcenia nabędzie od spółdzielni po raz drugi prawo do dysponowania jak właściciel.

Nabycie przez Spółkę prawa do rozporządzania lokalem jak właściciel nastąpiło na mocy umowy przeniesienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu od poprzednich posiadaczy tego prawa do przedmiotowego lokalu i było zwolnione spod opodatkowania ze względu na obrót na rynku wtórnym. W związku z wyrokiem ETS w spr. C-25/03 uznać należy, tj. przy rozumieniu ekonomicznym, a nie cywilistycznym zwrotu "przeniesienia prawa do rozporządzania lokalem jak właściciel", jakie za właściwe dla podatku od towarów i usług przyjmuje ETS, rozporządzenie towarem jak właściciel - przeniesienie prawa (czynność podlegająca co do zasady przepisom ustawy) już nastąpiło. Obecnie dokonywane przekształcenie nie ma celu przeniesienia prawa do rozporządzania, a jedynie przekształcenie w sensie cywilistycznym z ograniczonego prawa rzeczowego (pozwalającego na dysponowanie jak właściciel) w prawo własności (bez wątpienia również zawierające w sobie prawo do dysponowania jak właściciel).

Zgodnie z art. 17 (ze znakiem 14) ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy - Prawo spółdzielcze, na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu: spłaty przypadających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami oraz spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 11 (eksploatacyjnych). Opłaty te nie mogą być uznane za wynagrodzenie z tytułu przeniesienia własności lokalu. Umowa przeniesienia własności lokalu jest zatem umową nieodpłatną, członka obciążają koszty zawarcia umowy oraz założenia i wpisu do księgi wieczystej. Ponownie należy wskazać, że umową odpłatną była umowa o przeniesienie spółdzielczego prawa własnościowego, którą Spółka zawarła w 2007 r. z poprzednimi uprawnionymi.

W tym stanie rzeczy nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 i 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem umowa o przekształcenie spółdzielczego prawa własnościowego w prawo odrębnej własności lokalu w opisanym stanie faktycznym, tj. kiedy spółdzielcze prawo własnościowe przysługuje podmiotowi, który nie jest członkiem spółdzielni oraz którego spółdzielcze prawo własnościowe nie powstało w wyniku przekształcenia z prawa lokatorskiego, nie spełnia przesłanek dla uznania tego przekształcenia za czynność odpłatną i przenoszącą prawo do rozporządzania rzeczą (przedmiotem prawa) jak właściciel.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług "Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Zgodnie z art. 2 pkt 14 przez "pierwsze zasiedlenie" rozumie się "oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

W art. 43 ust. 1 ustawy mowa jest o "budynkach, budowlach lub ich części", a zatem wyłączenie to znajduje zastosowanie do praw spółdzielczych, co znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych organów podatkowych (np. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 20 maja 2008 r., nr IBPP3/443W12/08/KO/KAN-4315/04/08).

W przedmiotowym stanie faktycznym wskazanym w interpretacji zachodzą przesłanki do zastosowania wskazanego wyłączenia podatkowego. Dostawa (przy założeniu, że jest to dostawa w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy) nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia, gdyż wnioskodawca nabył spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w dniu 10 października 2007 r. od osoby fizycznej, na której rzecz prawo to zostało ustanowione w grudniu 2004 r.

Tym samym uznać należy, że nawet jeżeli czynność pomiędzy Spółdzielnią a wnioskodawcą należy uznać za dostawę w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy (czyli czynność jest objęta przepisami ustawy), to nie podlega ona opodatkowaniu, ze względu na zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 tej ustawy.

Spółka uważa, że przedstawione w stanie faktycznym stanowisko Spółdzielni jest niezasadne, gdyż w razie przeniesienia prawa własności lokalu na Spółkę nie powstanie obowiązek zapłaty podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Na podstawie art. 1714 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po spełnieniu określonych w tym przepisie warunków.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stosownie zaś do art. 7 ust. 1 pkt 5 tej ustawy dostawą towarów jest również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Zamiana formy prawnej własności, z już istniejącej wynikającej z posiadania własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu na prawo odrębnej własności określona w cyt. art. 1714 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, jako umowa przeniesienia własności ma charakter odpłatnej dostawy towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Z powyższego wynika, iż czynności związane m.in. z ustanowieniem odrębnej własności lokalu mieszkalnego zostały zrównane z dostawą towaru, a zatem, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Do tej formy przekształcenia nie znajduje zastosowania art. 29 ust. 8 cyt. ustawy o VAT, który normuje jedynie przekształcenie lokatorskiego prawa spółdzielczego. Nie ma zatem również do tego przekształcenia zastosowania wyłączenie ze zwolnienia od podatku przewidziane w art. 43 ust. 7 ustawy o VAT.

Oznacza to, że do tego przekształcenia stosuje się art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Jednocześnie przez pierwsze zasiedlenie - stosownie do art. 2 pkt 14 ustawy o VAT - rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Z przedstawionej w złożonym wniosku sytuacji wynika, że pierwsze zasiedlenie lokalu mieszkalnego nastąpiło po dniu 1 maja 2004 r. (a zatem po wejściu w życie ustawy o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004 r.). Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego ustanowione zostało w grudniu 2004 r. na rzecz ówczesnego członka Spółdzielni - osoby fizycznej. W październiku 2007 r. została zawarta umowa sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, wraz z wkładem budowlanym. W styczniu 2008 r. Spółka wystąpiła z wnioskiem do Spółdzielni o przekształcenie posiadanego własnościowego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności.

Z unormowania zawartego w cyt. powyżej art. 43 ust. 1 pkt 10 wynika, że ze zwolnienia od podatku korzysta dostawa obiektów budownictwa mieszkaniowego na tzw. rynku wtórnym (tj. lokali zasiedlonych). Przedmiotem zapytania Wnioskodawcy jest przekształcenie prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność. Ponieważ ta forma przekształcenia w zasadzie ze swej istoty odnosi się do lokali zasiedlonych, znajdzie do niej zastosowanie powyższe zwolnienie. Ponadto Wnioskodawca wskazuje, iż spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu zostało nabyte w budynku, którego okres użytkowania w momencie ustanowienia prawa przekracza 2 lata.

Powyższe wskazuje, iż nie zostały spełnione przesłanki art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a) i b), bowiem Spółka zakupiła lokal mieszkalny już zasiedlony, a między pierwszym zasiedleniem a dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

Mając na względzie przywołane powyżej przepisy oraz zdarzenie przyszłe przedstawione przez Wnioskodawcę należy stwierdzić, iż przekształcenie ww. spółdzielczego własnościowego prawa od lokalu mieszkalnego, nabytego w październiku 2007 r., w prawo odrębnej własności będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, jako odpłatna dostawa towarów. Jednakże przedmiotowa dostawa podlegać będzie zwolnieniu od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 cyt. ustawy.

Nadmienić należy, iż niniejszą interpretacją stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe, bowiem tut. Organ nie podziela zdania Spółki, iż ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu w wyniku przekształcenia już istniejącego spółdzielczego własnościowego prawa na rzecz osoby prawnej, tj. Spółki, niebędącej członkiem spółdzielni mieszkaniowej nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.