IPPP1/443-1537/11/13-5/S/AS/PR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 20 października 2011 r. (data wpływu 21 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT świadczonych usług - jest prawidłowe.

W dniu 21 października 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT świadczonych usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest spółką specjalizującą się w wycenie i usługach księgowych na rzecz instytucji finansowych. Wnioskodawca na podstawie umowy zlecenia świadczy usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy inwestycyjnych (funduszy inwestycyjnych otwartych, specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych), w tym subfunduszy w przypadku funduszy z wydzielonymi subfunduszami. Świadczone przez niego usługi składają się z dwóch zasadniczych grup, tj.:

Z tytułu świadczonych ww. usług Wnioskodawca otrzymuje miesięcznie jedno łączne wynagrodzenie. Obecnie Wnioskodawca opodatkowuje ww. usługi 23% podatkiem VAT. Jednak ze względu na brzmienie przepisów wspólnotowych oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: "TSUE") Wnioskodawca powziął wątpliwości co do poprawności swoich rozliczeń w tym zakresie. W konsekwencji, wnosi o wydanie indywidualnej interpretacji w imieniu Ministra Finansów w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy świadczone przez niego usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy powinny korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), zwanej dalej: "Dyrektywą 2006/112/WE".

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczone przez niego usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy powinny korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), zwanej dalej: "Dyrektywą 2006/112/WE".

1. Zakres zwolnienia usług zarządzania w ustawie o VAT

Zakres zwolnienia usług zarządzania funduszami określają art. 43 ust. 1 pkt 12 w związku z art. 43 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej:"ustawą o VAT". Zgodnie z tymi regulacjami zwolnieniu podlegają m.in. usługi zarządzania:

Jednocześnie zgodnie z art. 43 ust. 8 przez zarządzanie należy rozumieć:

Należy zauważyć, iż zakres zwolnienia usług zarządzania funduszami przyjęty przez polskiego ustawodawcę pozostaje niespójny z prawem wspólnotowym w tym zakresie. W ocenie Wnioskodawcy analiza przepisów art. 43 ust. 1 pkt 12 w związku z art. 43 ust. 8 ustawy o VAT nie prowadzi do rezultatu zgodnego z celem art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE. W konsekwencji, stanowi nieprawidłową implementację Dyrektywy 2006/112/WE co do zakresu zwolnienia dotyczącego usług zarządzania funduszami.

Polski ustawodawca poprzez wprowadzenie własnej definicji zarządzania funduszami w art. 43 ust. 8 ustawy o VAT i w efekcie zbyt wąskie zdefiniowanie zakresu tej usługi nieprawidłowo implementował przepis art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE.

Ponadto od 1 stycznia 2011 w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT została uregulowana kwestia zwolnienia z VAT usług finansowych i ubezpieczeniowych, które zostały zlecone w części podmiotom zewnętrznym. Regulacja ta rozszerza podmiotowo zakres zwolnień o usługi, które będąc elementem usług zwolnionych, stanowią odrębną całość oraz są właściwe i niezbędne do świadczenia usług zwolnionych. Ze stenogramu posiedzenia sejmowej Komisji Finansów Publicznych z dnia 8 sierpnia 2010 r. wynika, iż: "Celem proponowanej zmiany jest rozwianie wątpliwości dotyczących zwolnienia usług pomocniczych do usług finansowych i ubezpieczeniowych. Zakresem zwolnienia objęte będą te usługi, które będą konieczne do prawidłowego wykonania, będącej przedmiotem transakcji, usługi finansowej lub ubezpieczeniowej." Na uwagę zwraca jednak fakt iż ustawodawca wśród usług finansowych, do których zastosowanie znajduje ww. przepis nie wymienia usług zarządzania funduszami (o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12). W konsekwencji, stosując wykładnię literalną można dojść do wniosku, iż np.: ww. usługi administracyjnego zarządzania funduszami i prowadzenia rachunkowości funduszy zlecone podmiotom trzecim pomimo, iż stanowią odrębną całość oraz są właściwe i niezbędne do prawidłowego świadczenia usług zarządzania funduszami, nie korzystają ze zwolnienia z VAT. Tym samym w tym zakresie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT pozostaje sprzeczny z art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE. Polski ustawodawca zawęził podmiotowo zakres zwolnienia poprzez brak zwolnienia usług stanowiących odrębną całość, właściwych i niezbędnych do prawidłowego świadczenia usług zarządzania funduszami, świadczonych przez podmiot trzeci na rzecz instytucji finansowych.

Tymczasem analiza przepisów Dyrektywy 2006/112/WE oraz orzecznictwa TSUE wskazuje jednoznacznie, iż fakt zlecenia ww. usług przez instytucję finansową podmiotom trzecim nie może powodować, iż stają się one opodatkowane VAT (zob. wyrok TSUE w sprawie SDC, pkt 64; wyrok w sprawie C 235/00 CSC Financial Services, pkt 23; czy wreszcie wyrok w sprawie C 169/04 AbbeyNationalplc, pkt 66 i następne). Trybunał uznał, iż zasada neutralności VAT pozwala instytucjom finansowym dowolnie kształtować model biznesowy w zakresie świadczenia usług zarządzania funduszami nie narażając ich na to "że przeprowadzane przez nie transakcje nie będą objęte zwolnieniem z opodatkowania przewidzianym w art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy."

Powyższa konkluzja wydaje się być zgodna nie tylko z praktyką przyjętą w państwach członkowskich (o czym w dalszej części uzasadnienia), ale również z uzasadnieniem do projektu ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. W uzasadnieniu tym czytamy, iż: "Proponowane zwolnienia usług ubezpieczeniowych i finansowych podlegających zwolnieniu oparte zostały na obiektywnych kryteriach, nie są zaś uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi.".

Dodatkowo w praktyce wykluczenie ze zwolnienia z VAT m.in. usług administracyjnego zarządzania funduszami i prowadzenia rachunkowości funduszy, jedynie z tego powodu, iż nie są realizowane w ramach struktury wewnętrznej towarzystwa funduszu, narusza neutralność podatku VAT powoduje negatywne konsekwencje zarówno dla przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (funduszy) jak i dla inwestorów.

W sytuacji, gdy w innych państwach członkowskich zwolnienie dotyczące zarządzania funduszami jest interpretowane zgodnie z celem i duchem art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE i fakt zlecenia administracyjnego zarządzania funduszami i prowadzenia rachunkowości funduszy podmiotom trzecim nie wyklucza zwolnienia z VAT tych usług, polskie regulacje w tym zakresie powodują naruszenie zasady neutralnej konkurencji w ramach rynku wewnętrznego Unii Europejskiej (dalej: "UE") i dyskryminują polskie przedsiębiorstwa w tym zakresie.

Natomiast z punktu widzenia inwestorów takie brzmienie przepisów, przy braku prawa do odliczenia VAT przez towarzystwa funduszy i fundusze inwestycyjne, powoduje iż w przypadku zlecania części usług zarządzania wyspecjalizowanym podmiotom trzecim, zostają oni obciążani tzw. "ukrytym" podatkiem VAT. Co w efekcie narusza konstrukcję tego podatku.

2. Zakres zwolnienia usług zarządzania w świetle Dyrektywy 2006/112/WE i orzeczeń TSUE

Obecnie obowiązująca Dyrektywa 2006/112/WE w art. 135 (1) (g) stanowi, iż państwa członkowskie zwalniają zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi: określonymi przez państwa członkowskie. Regulacja ta stanowi powtórzenie art. 13 część B lit. d pkt 6 poprzednio obowiązującej szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWGz dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, z późn. zm.), zwanej dalej: "szóstą dyrektywą". W tym zakresie wszelkie uwagi dotyczące art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy pozostają aktualne w stosunku do art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE.

Analiza ww. przepisów wskazuje, iż ustawodawca wspólnotowy pozostawił swobodę państwom członkowskim w określeniu rodzajów funduszy jakie powinny podlegać zwolnieniu. Państwa członkowskie powinny korzystać z tego uprawnienia z poszanowaniem celów dyrektywy i ogólnych zasad leżących u jej podstaw, w szczególności zasady neutralności podatkowej (zob. wyroki TSUE w sprawie C 363/05 z dnia 28 czerwca 2007 r. JP Morgan Fleming Claverhouse, pkt 22, w sprawie GemeenteEmmen, pkt 25, oraz wyrok z dnia 12 stycznia 2006 r. w sprawie C 246/04 Turn und SportunionWaldburg, Zb.Orz. str. I 589, pkt 31. Z zasady neutralności TSUE zaś wywodzi również tezę, iż omawiane zwolnienie usług zarządzania nie dotyczy tylko funduszy objętych wprost Dyrektywą UCITS. (zob. wyrok TSUE w sprawie C 363/05 z dnia 28 czerwca 2007 r. JP Morgan Fleming Claverhouse, pkt 31, która de facto weszła w życie znacznie później niż szósta dyrektywa. Zdaniem Trybunału ani forma prawna, ani sposób działania funduszu nie mogą przesądzać o zakresie zwolnienia z VAT usług zarządzania nimi. Co więcej, zasada neutralności podatkowej, na której opiera się wspólny system podatku VAT, sprzeciwia się temu, by podmioty gospodarcze, które dokonują takich samych czynności (i znajdują się przez to w stosunku konkurencji), były traktowane odmiennie w zakresie poboru podatku VAT. (zob. między innymi wyroki z dnia 23 października 2003 r. w sprawie C 109/02 Komisja przeciwko Niemcom, Rec. str. I 12691, pkt 20, z dnia 17 lutego 2005 r. w sprawach połączonych C 453/02 i C 462/02 Linneweber i Akritidis, Zb.Orz. str. 1 1131, pkt 24, ww. wyrok w sprawie KingscrestAssociates i Montecello, pkt 54, wyrok z dnia 8 czerwca 2006 r. w sprawie C 106/05 Lu.P, Zb.Orz. str. I 5123, pkt 32, ww. wyroki w sprawie Turn undSportunionWaldburg, pkt 33, oraz w sprawie Solleveld i van den Hout van Eijnsbergen, pkt 39. Zasada neutralności podatkowej obejmuje zasadę eliminowania zakłóceń konkurencji wynikających ze zróżnicowanego traktowania z punktu widzenia podatku VAT.

Polski ustawodawca określił rodzaje funduszy, których zarządzanie podlega zwolnieniu odwołując się do przepisów o funduszach inwestycyjnych. Ustawa o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) rozróżnia zasadniczo 3 rodzaje funduszy: fundusz inwestycyjny otwarty, specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty, fundusz inwestycyjny zamknięty. Zatem zarządzanie tymi funduszami powinno w Polsce podlegać zwolnieniu z VAT.

Natomiast brak w przepisach ww. dyrektyw definicji pojęcia "zarządzanie" pomimo pewnych wątpliwości jakie pojawiły się w kilku wersjach językowych, w Dyrektywie 2006/112/WE nie pozostawiono swobody państwom członkowskim w kształtowaniu definicji pojęcia "zarządzanie" na potrzeby omawianego zwolnienia. Teza ta była wielokrotnie podkreślana przez TSUE (zob. w szczególności wyroki z dnia 12 września 2000 r. w sprawie C 358/97 Komisja przeciwko Irlandii, Rec. str. I 6301, pkt 51, z dnia 3 marca 2005 r. w sprawie C 428/02 FondenMarselisborgLystbdehavn, Zb.Orz. str. 1 1527, pkt 27 oraz z dnia 1 grudnia 2005 r. w sprawach połączonych C 394/04 i C 395/04 Ygeia, Zb.Orz. str.1 10373, pkt 15.

Również w wyroku z dnia 4 maja 2006 r., w sprawie C 169/04 AbbeyNationalplc, Trybunał wyjaśniając powód takiego rozwiązania stwierdził, iż "Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zwolnienia przewidziane w art. 13 szóstej dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich (...). Zatem (...) pojęcie "zarządzania" funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie.".

Jednocześnie wyrok w sprawie C 169/04 AbbeyNationalplc był okazją do wypracowania przez TSUE autonomicznej definicji pojęcia "zarządzanie" dla potrzeb omawianego zwolnienia. Trybunał formułując koncept zarządzania zwrócił uwagę na cel zwolnienia, którym jego zdaniem jest "ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania." Uznał, iż transakcje objęte tym zwolnieniem są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Z tego punktu widzenia odwołał się do przepisów prawa wspólnotowego odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dyrektywa Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie Dz. U. L 375, str. 3, z późn. zm., dalej: "Dyrektywa UCITS"). W efekcie Trybunał uznał, iż " art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej dyrektywy 85/611 w rubryce "Administracja", które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania."

Z załącznika II Dyrektywy UCITS (Dz. U. Unii Europejskiej z 17 listopada 2009), zawierającego listę czynności związanych z działalnością polegającą na zarządzaniu funduszami powierniczymi i spółkami inwestycyjnymi, wynika, iż czynności w rubryce "administracja" obejmują m.in.:

W dalszej części uzasadnienia Trybunał rozstrzygnął kwestię możliwości zwolnienia ww. usług z VAT, w sytuacji gdy zostaną one zlecone podmiotom trzecim. Analizując to zagadnienie Trybunał zauważył, że "zarządzanie funduszami powierniczymi, o którym mowa w pkt 6 tego artykułu (tekst jedn.: art. 13 część B lit. d) - przypis autora), jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług. (...) Ponadto treść art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy nie wyklucza co do zasady, by na zarządzanie funduszami powierniczymi składały się różne odrębne usługi wchodzące w zakres pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi " w rozumieniu tego przepisu oraz by korzystały one z przewidzianego w nim zwolnienia z opodatkowania, nawet wówczas gdy świadczący te usługi jest podmiotem zarządzającym będącym osobą trzecią (zob. podobnie - w kontekście art. 13 część B lit. d) pkt 3 szóstej dyrektywy - wyrok w sprawie SDC, pkt 64 oraz - w kontekście art. 13 część B lit. d) pkt 5 tej dyrektywy - wyrok z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C 235/00 CSC Financial Seryices, Rec. str. 110237, pkt 23)."

W konsekwencji Trybunał uznał, iż zasada neutralności VAT pozwala instytucjom finansowym dowolnie kształtować model biznesowy w zakresie świadczenia usług zarządzania nie narażając ich na to "że przeprowadzane przez nie transakcje nie będą objęte zwolnieniem z opodatkowania przewidzianym w art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy."

W konkluzji Trybunał orzekł, iż "aby móc je zakwalifikować jako transakcje zwolnione z opodatkowania w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy, usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią powinny tworzyć odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w owym pkt 6."

Podobne stanowisko TSUE zaprezentował w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 szóstej dyrektywy - w wyrokach w sprawie C-2/95 SDC oraz w sprawie C-235/OO CSC Financial Services.

Podsumowując z orzecznictwa TSUE wynika, iż:

W świetle powyższego należy uznać, iż usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez Wnioskodawcę są:

* typowe dla działalności na rynku funduszy inwestycyjnych;

* tworzą niewątpliwie odrębną całość, opisaną szczegółowo w umowach zawieranych przez Wnioskodawcę ze zleceniodawcami, za które pobierane jest jedno wynagrodzenie;

* stanowią niezbędną dla funkcjonowania funduszy obsługę rachunkowo-księgową oraz wycenę ich aktywów, w konsekwencji wycenę jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych;

* wypełniają specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania funduszami. Bez ww. usług świadczonych przez Wnioskodawcę nie byłoby możliwe świadczenie usługi zarządzania funduszami. Z punktu widzenia interesów i bezpieczeństwa inwestorów (uczestników funduszy) kluczowe jest prowadzenie przez fundusz rzetelnej i zgodnej z przepisami rachunkowości, której efektem jest rzetelna wycena posiadanych przez nich jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych.

W konsekwencji, usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez Wnioskodawcę powinny korzystać ze zwolnienia z VAT na mocy art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, iż polskie regulacje w zakresie funduszy inwestycyjnych, podlegają harmonizacji na poziomie wspólnotowym. Powinny zatem pozostawać w zgodzie z Dyrektywą UCITS (por. uzasadnienia do projektu ustawy o funduszach inwestycyjnych i jej nowelizacji (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) oraz komunikat Urzędu KNF w sprawie bezpośredniego stosowania od dnia 1 lipca 2011 r., przepisów Rozporządzeń 583/2010 i 584/2010 oraz Dyrektyw: 2009/65, 2010/43 i 2010/44 w zakresie, w jakim przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych i jej aktów wykonawczych pozostają sprzeczne z normami prawa unijnego - http://www.knf.gov.pl/aktualnosci/2011 /UCITS_IV¬_przepisy_1_lipca2011.html). Powoduje to, iż warunki prawne, w jakich prowadzona jest działalność funduszy w Polsce, w tym również outsourcing usług zarządzania, powinny być takie same jak w innych państwach członkowskich, stąd też tezy ww. orzecznictwa TSUE pozostają niezwykle aktualne w omawianym przypadku.

3. Obowiązek uwzględnienia orzecznictwa TSUE

Na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. U. z 2008 r., C 115, s. 47, zwanego dalej "TFUE") TSUE jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym w przedmiocie wykładni prawa Unii Europejskiej i ważności aktów wydanych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii. Tym samym TSUE został powołany w celu zapewnienia jednolitej wykładni przepisów prawa wspólnotowego, w tym dyrektyw, w procesie stosowania prawa przez wszystkie państwa członkowskie.

Jak zauważył NSA w wyroku z 13 grudnia 2007 r. (sygn. FSK 145/07): "Gwarancję prawidłowego zastosowania prawa wspólnotowego, stanowią orzeczenia TSUE odpowiadające na pytania prawne sądów krajowych w przedmiocie interpretacji pierwotnego i wtórnego prawa wspólnotowego oraz ważności prawa wtórnego. Faktycznie orzeczenia prejudycjalne, w zależności od sposobu udzielenia przez TSUE odpowiedzi, mają moc wiążącą nie tylko w sprawie w której sąd krajowy zadał pytanie, lecz również w innych sprawach, a ich pominięcie przez sąd krajowy może być potraktowane jako poważne i oczywiste naruszenie prawa wspólnotowego. To z kolei może stanowić jedną z przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej państwa."

Zgodnie z art. 14a Ordynacji podatkowej, Minister Finansów dąży do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności jego interpretacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa m.in. TSUE. Jednocześnie w odniesieniu do interpretacji indywidualnych - na potrzebę uwzględniania orzecznictwa TSUE zwraca uwagę art. 14e, normujący zasady dokonywania zmian interpretacji. W konsekwencji, nie powinno ulegać wątpliwości, iż polski ustawodawca przyznał szczególną rolę orzecznictwu TSUE w procesie wydawania interpretacji ogólnych i indywidualnych. W konsekwencji, organy podatkowe przy wydawaniu indywidualnych interpretacji przepisów podatkowych w imieniu Ministra Finansów są zobligowane uwzględniać orzecznictwo TSUE.

4. Aktualna praktyka organów skarbowych w państwach UE

Wskazane powyżej orzecznictwo TSUE wywarło znaczący wpływ na praktykę organów skarbowych w poszczególnych krajach UE. Poniżej przykłady w wybranych krajach UE.

Wielka Brytania

Władze skarbowe Wielkiej Brytanii w oficjalnej interpretacji przepisów VAT dotyczących usług finansowych z czerwca 2009 (zob. Notice 701/49 VAT: Finance, June 2009) potwierdziły, iż pojęcie zarządzania obejmuje poza zarządzaniem inwestycyjnym aktywami również czynności administracyjne związane z funduszami inwestycyjnymi. Ponadto, jeśli podmiot trzeci jest zobowiązany do świadczenia pakietu usług administracyjnych, które jako całość mają wyraźną cechę charakterystyczną dla pojedynczej usługi zarządzania funduszem, jego usługi również powinny zostać zwolnione z VAT. (źródło: http://customs.hmrc.gov.uk).

Jako przykład usług administracyjnych, które spełniają powyższe kryterium władze skarbowe Wielkiej Brytanii wskazały regularną wycenę jednostek uczestnictwa funduszy. (źródło: www.ibfd.org "lnternational Bureau of FiscalDocumentation").

Luksemburg.

Oficjalna interpretacja władz skarbowych Luksemburga z 29 grudnia 2006 (zob. Cilcular no 723) obowiązująca od 1 kwietnia 2007 potwierdza, iż usługi administracyjne związane z obsługą funduszy inwestycyjnych, o których mowa w załączniku II Dyrektywy UCITS podlegają zwolnieniu również w sytuacji, gdy zostaną zlecone podmiotom trzecim. (źródło: KPMG tax S.a.r.l. Luxemburg. Marzec 2007).

Francja

Wpływ na praktykę władz skarbowych we Francji w omawianym zakresie miał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 czerwca 2000 (sygn. 97-03333, SA Sogefonds), który zgodnie z orzecznictwem TSUE orzekł, iż zwolnienie z art. 261 (C) (1) (f) francuskiego kodeksu podatkowego, nie jest ograniczone do zarządzania funduszem przez jego menadżera.

Dlatego zlecenie czynności administracyjnych i księgowych zarządzania funduszami podmiotom trzecim powinno podlegać zwolnieniu, tak długo jak czynności te są specyficzne i istotne dla zarządzania funduszami. (źródło: www.ibfd.org "lnternational Bureau of FiscalDocumentation").

5. Bezpośrednie stosowanie przepisów Dyrektywy

Przystępując do Wspólnoty Europejskiej Rzeczpospolita Polska zobowiązana była do rozszerzenia funkcjonującego porządku prawnego o prawo wspólnotowe. Prawo to stało się integralną częścią porządku krajowego. Obejmuje ono cały dorobek Wspólnoty określany mianem acquiscommunautaire, w skład którego wchodzi wiążące prawo pozytywne, wypracowane zasady prawa oraz dorobek orzeczniczy TSUE. Tak rozumiane prawo wspólnotowe charakteryzuje się m.in.: pierwszeństwem (nadrzędnością) oraz bezpośrednim skutkiem norm (bezpośrednią skutecznością). (por. I SA/Gd 396/11 - Wyrok WSA w Gdańsku z 19 lipca 2011 r.)

Zasada pierwszeństwa

Pierwszeństwo prawa wspólnotowego oznacza, że w sytuacji, gdy przepisy prawa państwa członkowskiego są sprzeczne z (bezpośrednio skutecznymi) przepisami prawa wspólnotowego, wówczas sąd państwa członkowskiego jest obowiązany rozstrzygnąć te kolizje zgodnie z zasadą pierwszeństwa zdefiniowaną przez TSUE (por. A. Wróbel, Wprowadzenie do prawa Wspólnot Europejskich (Unii Europejskiej), Kraków 2004, s. 145).

Zasada ta została wypracowana przez TSUE m.in. w orzeczeniu z 9 marca 1 978 r., w sprawie C-106/77 Admministrazione delie finanse delio Stato (LEX 133698). TSUE wskazał w nim na konsekwencje pierwszeństwa prawa wspólnotowego zobowiązując sądy krajowe do stosowania prawa wspólnotowego bez zwłoki i bezpośrednio, nawet jeżeli jest ono sprzeczne z przepisami krajowymi zawartymi w konstytucji krajowej i niezależnie od tego, czy przepis krajowy został wydany wcześniej czy później w stosunku do normy wspólnotowej. TSUE podkreślił w uzasadnieniu tego orzeczenia, że każdy sąd krajowy musi, w ramach swojej jurysdykcji, stosować prawo wspólnotowe w całości i udzielać ochrony prawom podmiotowym przyznanym podmiotom prywatnym przez prawo wspólnotowe.

Zasada bezpośredniego stosowania

Część prawa wspólnotowego stanowią dyrektywy oraz dorobek orzeczniczy TSUE, mające na celu harmonizację ustawodawstwa państw członkowskich umożliwiające właściwe funkcjonowanie wspólnego rynku. Dyrektywy winny być implementowane do porządku prawnego państw członkowskich, zaś odpowiedzialność za prawidłowy przebieg tego procesu ponosi państwo członkowskie. Co istotne implementacja winna być przeprowadzana tak, aby zachować ducha i cel dyrektywy określony często w orzecznictwie TSUE.

W przypadku zaniedbania tego obowiązku lub jego nieprawidłowej realizacji obywatele zachowują prawo powoływania się w swoich relacjach z państwem na bezpośredni skutek dyrektyw (bezpośrednie stosowanie przepisu dyrektywy jest możliwe w tzw. układzie wertykalnym zwykłym - tj. przez podatnika wobec państwa).

TSUE w wielu orzeczeniach (por. wyrok z 4 grudnia 1974 r. w sprawie Yvonne yan Duyn, sygn. sprawy C-41-74, również wyroki ETS z 8 października 1987 r. Criminalproceedings v. KolpinghuisNijmegen Bv, ECR 1986,; PubblicoMinistero v. Tullio Raili, w sprawie sygn. C-148/78; Ursula Becker w sprawie sygn. C-8/81; Marks Spencer plc, sygn. C-62/00; BP SupergazAnonimosEtairiaGenikiEmporiki-ViomichanikikaiAntiprossopeion, w sprawie sygn. C-62/93) przesądził, że w sytuacji, gdy przepisy dyrektywy są bezwarunkowe i dostatecznie precyzyjne, mogą być powoływane przez jednostkę w sporze z organem państwowym, gdy państwo nie implementuje dyrektywy do prawa krajowego lub zrobi to w sposób nienależyty. Tym samym, ustalenie, iż przepis krajowy nie prowadzi do osiągnięcia rezultatu, lub niewłaściwie odzwierciedla postanowienia dyrektywy, skutkuje przyznaniem pierwszeństwa normom samej dyrektywy. (Por. I SA/Gd 396/11 - Wyrok WSA w Gdańsku z 19 lipca 2011 r.

Należy zauważyć, iż na mocy Traktatu Akcesyjnego z 16 kwietnia 2003 r. (Dz. Urz. WE. L Nr 236, poz. 17), który wszedł w życie z dniem 1 maja 2004 r. Rzeczypospolita Polska jest związana postanowieniami Traktatów założycielskich i aktów przyjętych przez instytucje Wspólnot i Europejski Bank Centralny przed dniem przystąpienia. Wymóg osiągnięcia przez Polskę rezultatu wyznaczonego w poszczególnych dyrektywach, które weszły w życie przed przystąpieniem do Unii Europejskiej został formalnie wyrażony w art. 53 Traktatu. Stanowi on, że po przystąpieniu nowe Państwo Członkowskie uznaje się za adresata dyrektyw w rozumieniu art. 249 Traktatu WE i art. 161 Traktatu Euratom, o ile takie dyrektywy zostały skierowane do wszystkich obecnych Państw Członkowskich, co jest regułą.

Dodatkowo wskazać należy na wyroki TSUE: z 11 sierpnia 2005 w sprawie Komisja przeciw Niemcom (C-431/92); z 11 lipca 1991, w sprawie HansgeorgLennartz (C-97/90) oraz z 22 czerwca 1989 FratelliConstanzo (C-103/88), w których podkreśla się, że również organy administracji, obok sądów, są zobowiązane do przestrzegania zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego wobec prawa krajowego i do odmowy stosowania prawa krajowego, gdy jest ono niezgodne z prawem wspólnotowym.

W świetle powyższego, zważywszy, iż:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż świadczone przez niego usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy powinny korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE.

W dniu 20 stycznia 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie jako Organ upoważniony przez Ministra Finansów wydał interpretację indywidualną znak IPPP1/443-1537/11-2/AS, w której zajął stanowisko, iż usługi wymienione we wniosku, wykonane przez Wnioskodawcę nie wypełniają definicji zarządzania określonej w art. 43 ust. 8 ustawy, tym samym należy jednoznacznie wskazać, iż opisane w złożonym wniosku usługi nie korzystają ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 w zw. z art. 43 ust. 8 ustawy.

Nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem organu Strona, po uprzednim wezwaniu do naruszenia prawa, wniosła skargę na ww. interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Oceniając stanowisko Ministra Finansów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 17 stycznia 2013 r. sygn. akt III SA/Wa 1466/12 uznał, że skarga jest zasadna, co skutkuje koniecznością wyeliminowania zaskarżonej interpretacji indywidualnej z obrotu prawnego.

W wyroku Sąd wskazał, że Minister Finansów powinien w zaskarżonej interpretacji indywidualnej poczynić rozważania na tle orzecznictwa Trybunału oraz prawa wspólnotowego. Treść zwolnienia, wynikającego z ww. przepisu art. 43 ust. 1 pkt 12 u.p.t.u. nie może być interpretowana w oderwaniu od uregulowań zawartych w Dyrektywie 112.

W dalszej części uzasadnienia WSA wskazał, iż "Minister Finansów, wydając zaskarżoną interpretację, uznał za wystarczające odwołanie się jedynie do definicji zarządzania, przewidzianej w treści art. 43 ust. 8 u.p.t.u. i uznał w związku z tym, że jest ona wystarczająca do zastosowania w sprawie, bowiem polski ustawodawca dokonał prawidłowej implementacji przepisów dyrektywy w zakresie zwolnień, które były istotą sporu w sprawie.

Zdaniem Sądu takie stanowisko Ministra Finansów, zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej interpretacji, odwołujące się wyłącznie do treści polskiej ustawy było niewystarczające, a stwierdzenie, że polski ustawodawca dokonał prawidłowej implementacji przepisów dyrektyw w zakresie ww. zwolnień było błędne."

Zdaniem Sądu "Minister Finansów powinien dokonać wykładni ww. przepisu art. 43 ust. 8 u.p.t.u. oraz przepisu art. 43 ust. 1 pkt 12 u.p.t.u. z punktu widzenia Dyrektywy 112 (VI Dyrektywy), w szczególności art. 135 (1) (g) (art. 13 (B) (d) VI Dyrektywy), a także interpretującego te przepisy orzecznictwa Trybunału, do którego odwoływała się skarżąca Spółka, wywodząc zgoła odmienne twierdzenia od prezentowanym przez Ministra Finansów. Orzeczenia powoływane przez stronę nie zostały w żaden sposób wzięte pod rozwagę, co narusza zasadę zaufania do organów podatkowych, o której mowa w treści art. 121 § 1 O.p. w związku z art. 14h O.p."

W dalszych rozważaniach WSA przywołał treść art. 135 (1) (g) Dyrektywy 112 i wskazał: "ustawodawca wspólnotowy pozostawił państwom członkowskim swobodę w określeniu rodzajów funduszy, jakie powinny podlegać zwolnieniu, ale korzystanie z tego uprawnienia musi odbywać się z poszanowaniem celów dyrektywy i ogólnych zasad, leżących u jej podstaw, w szczególności zasady neutralności (wyroki TSUE z: 28 czerwca 2007 r. C-363/05, w sprawie JP Morgan Fleming Claverhouse, pkt 22; w sprawie GemeenteEmmen, pkt 25, 12 stycznia 2006 r., C-246/04 Turn und Sportunion Waldburg, pkt 31."

Sąd wskazał, iż w przepisach Dyrektywy brak jest definicji "zarządzania" specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, zatem bez sięgania do orzecznictwa Trybunału trudno jest określić zakres znaczeniowy tego pojęcia. WSA wskazał, iż: "Trybunał podjął próbę zdefiniowania zakresu pojęcia "zarządzanie" na gruncie przepisu art. 13 (B) (d) VI Dyrektywy (obecnie art. 135 (1) (g) Dyrektywy 112) w orzeczeniu z 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. państwo belgijskie), w której Rzecznik Generalny w swojej opinii podkreślił: "Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągać go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. (...) transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez VI Dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi."

Sąd wskazał, iż Spółka prawidłowo odwołała się do orzeczenia Trybunału z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abeby National plc Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs Excise). W orzeczeniu tym TSUE uzupełnił definicję zarządzania i wskazał, że "zarządzanie" funduszami powierniczymi:

W dalszej części uzasadnienia orzeczenia WSA powołując wnioski Trybunału zwrócił uwagę na cel zwolnienia usług zarządzania jakim jest ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania; zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe a inwestowaniem za pośrednictwem zbiorowego inwestowania.

WSA podsumowując wskazał, iż: "Z orzecznictwa TSUE wynika, iż: a) państwa członkowskie nie mogą samodzielnie tworzyć definicji zarządzania na potrzeby omawianego zwolnienia z VAT, b) wypracowana przez TSUE definicja zarządzania oparta na Dyrektywie UCITS zawiera w sobie oprócz usług typowego zarządzania aktywami również czynności administracyjne wymienione w załączniku II tej dyrektywy, w tym usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy, c) w przypadku zlecenia usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy podmiotom trzecim, zwolnienie z VAT przysługuje, o ile tworzą one odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania."

Sąd podkreślił również, że: "w razie niezgodności przepisów prawa krajowego z prawem wspólnotowym jednostka może bezpośrednio powołać się na przepisy dyrektywy, w celu zakwestionowania sprzecznych z nią przepisów prawa krajowego albo powołać się na te przepisy, o ile przyznają one prawa, których jednostka może dochodzić przeciwko państwu (por. wyrok Trybunału z 19 stycznia 1982 r. Ursula Becker v Finanzamt Munster-lnnestadt, 8/81). W orzecznictwie Trybunału przyjmuje się również, że organy administracji mają obowiązek odmowy zastosowania normy prawa krajowego w razie stwierdzenia jej niezgodności z prawem wspólnotowym (vide: wyrok Trybunału w sprawie C-11/92 The Queen v Secretary of Stale for Health ex parte Gallaher Ltd. and others, Zb. Orz. 1993, s. I-3545)."

Konkludując WSA wskazał, że powyższe uwagi skutkują uznaniem, że zaskarżona interpretacja indywidualna narusza przepisy art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy w zw. z art. 43 ust. 8 oraz art. 135 (1) (g) Dyrektywy 112 co czyni skargę uzasadnioną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w kontekście wniosków płynących z orzeczenia WSA w Warszawie z dnia 17 stycznia 2013 r. sygn. akt III SA/Wa 1466/12 uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., państwa członkowskie zwalniają zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. Odpowiednikiem powyższego przepisu był w VI Dyrektywie art. 13 część B lit. d.

Nowelizacja przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług obowiązująca od 1 stycznia 2011 r. miała na celu zapewnienie pełniejszej implementacji przepisów unijnych a w szczególności Dyrektywy 2006/112/WE.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze. zm.) zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 8 ustawy, przez zarządzanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, rozumie się:

Wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów i factoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (6) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 z późn. zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu państwa członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom, transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego sprawy wynika, że Wnioskodawca na podstawie umowy zlecenia świadczy usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy inwestycyjnych (funduszy inwestycyjnych otwartych, specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych), w tym subfunduszy w przypadku funduszy z wydzielonymi subfunduszami. Świadczone przez niego usługi składają się z dwóch zasadniczych grup, tj.:

Z tytułu świadczonych ww. usług Wnioskodawca otrzymuje miesięcznie jedno łączne wynagrodzenie.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Ponadto, zgodnie z art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Co do zasady stawka podatku - na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże na podstawie art. 146a ustawy, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Analizując przedstawione powyżej regulacje dotyczące zwolnień zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12, ustawy, pojęcie usługi zarządzania funduszami odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE - "transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie".

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546) fundusz inwestycyjny może być utworzony jako:

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku C-169/04 z dnia 4 maja 2006 r. (Abbey National plc i Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs) dokonał interpretacji pojęcia zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. URz WE L Nr 145 z późn. zm.). W uzasadnieniu orzeczenia wskazał, iż jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, iż pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli - gdy oceniać je globalnie - tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Dalej Trybunał zaznaczył, iż: "odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług". Dalej w uzasadnieniu Trybunał podkreślił, że aby móc zakwalifikować transakcje w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jako zwolnione od podatku na mocy art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w pkt 6. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie.

Analizowany w ww. wyroku art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy stanowi, iż państwa członkowskie zwalniają zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi określonymi przez państwa członkowskie i znalazł powtórzenie w obowiązującej obecnie Dyrektywie 2006/112/WE w art. 135 (1) (g).

Przepisy ustawy o VAT przewidują w art. 43 ust. 1 pkt 12 zwolnienie dla m.in. usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy inwestycyjnych obejmują m.in. opracowanie polityki rachunkowości, prowadzenie rejestru certyfikatów inwestycyjnych, sporządzanie raportów i okresowych sprawozdań finansowych wraz z wyceną aktywów, przygotowywanie raportów i informacji finansowych, badanie poprawności rozliczenia zawartych transakcji i instrukcji wystawionych przez fundusz, rozliczanie transakcji i wprowadzenie płatności związanych z operacjami, wycenę aktywów funduszy/subfunduszy. Zatem należy uznać, iż świadczone usługi noszą znamiona usług w zakresie sprawowania zarządu, administrowania, dotyczą bowiem istotnych czynności związanych z rachunkowością i sprawozdawczością funduszy inwestycyjnych. Ponadto usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz instytucji finansowych tworzą odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Zatem w świetle wniosków płynących z przytoczonego wyżej orzeczenia TSUE C-169/04 niewątpliwie mieszczą się w zakresie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, który stanowi implementację przepisu art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE.

Reasumując, świadczone przez Wnioskodawcę usług zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy inwestycyjnych korzystają ze zwolnienia od podatku VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.